Πότε πρέπει να βγει η Κύπρος από το μνημόνιο;

Ακούμε τις τελευταίες εβδομάδες τη θέση ότι η Κύπρος πρέπει να βγει από το μνημόνιο.  Κανένας δεν αμφιβάλλει ότι αυτός πρέπει να είναι πρώτιστος στόχος της οικονομικής πολιτικής, αν υποθέσουμε ότι υπάρχει αρκετή τοπική τεχνογνωσία για να αντιμετωπιστούν οι διάφορες οικονομικές προκλήσεις.  Ποιές όμως πρέπει να είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις που πρέπει να υπάρχουν για να γίνει αυτό; Δηλαδή να βγει η Κύπρος από το μνημόνιο αλλά αυτό να έχει γίνει με ασφάλεια και χωρίς κίνδυνο οικονομικής αποσταθεροποίησης μετά από λίγους μήνες.  Θεωρώ ότι υπάρχουν δύο σημαντικά βήματα που θα πρέπει να προηγηθούν της μνημονιακής εξόδου. Το πρώτο βήμα είναι η οριστική και αμετάκλητη κατάργηση οποιονδήποτε περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίου.  Η Κύπρος είναι αυτή τη στιγμή ένα κουτσό μέλος της νομισματικής ένωσης καθώς υπάρχουν περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίου από τη χώρα.  Τέτοιοι περιορισμοί δεν είναι εύκολο να αρθούν: Στην Ισλανδία εισήχθηκαν το 2008 και ακόμη τους έχουν.  Μέρος του προβλήματος είναι ο ασύμμετρος αντίκτυπος της απόφασης σε αυτούς που θα πάρουν την απόφαση.  Αν κάποιος πάρει την απόφαση να άρει τους περιορισμούς και δεν συμβεί τίποτα, κανείς δεν θα το προσέξει.  Αν όμως πάει κάτι στραβά, τότε αυτός που πήρε την απόφαση θα έχει σοβαρό πρόβλημα στην καριέρα του (ναι, ακόμη και στην Κύπρο).  Άρα, είναι σημαντικό να υπάρχει η υποστήριξη της τρόικας όταν θα γίνει αυτό το βήμα, ούτως ώστε να μπορεί να υπάρξει υποστήριξη και διαμοιρασμός του πιθανού κόστους αν τα πράγματα δεν πάνε καλά.  Άρα, πρώτο μέλημα πριν βγει η χώρα από το μνημόνιο πρέπει να είναι να έχουν φύγει όλοι οι κεφαλαιουχικοί περιορισμοί. Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο βήμα που είναι εξίσου σημαντικό.  Το μνημόνιο δίνει την ευκαιρία στην κυβέρνηση να δανειστεί στο 2.5%.  Για κάθε ποσοστιαία μονάδα πάνω από το 2.5%, και για κάθε δισεκατομμύριο δάνειο (που τώρα έχουμε 20 με μέση διάρκεια αποπληρωμής τα 5 χρόνια περίπου, άρα περίπου 4 δισ. αναχρηματοδότηση το χρόνο) έχουμε κόστος 30 εκατομμύρια το χρόνο.  Με τα 4 δισ. το χρόνο, μια εκατοστιαία μονάδα βάσης κοστίζει 120 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή όσα οι προϋπολογισμοί των δύο δημόσιων πανεπιστημίων.  Και τώρα μιλάμε για δανεισμό στο 3.5%, όχι στο 5.5% που είναι πολύ πιθανό αν η Κύπρος βγει γρήγορα στις αγορές.  Δεν υπολογίζω ακόμη τον πιθανό κίνδυνο από ξαφνική ανάφλεξη της κρίσης στην Ευρωζώνη που θα κάνει ίσως αδύνατη την αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανείων εκτός μνημονίου. Άρα, δύο είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να βγει η Κύπρος από το μνημόνιο.  Κατάργηση οποιονδήποτε περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίου και δυνατότητα δανεισμού με καλύτερους επιτοκιακούς όρους παρά αυτούς τους οποίους δίνει η τρόικα. Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Imperial College Business School.