Εκλογές και Οικονομία

Από το 2010 που άρχισα να γράφω άρθρα στον τύπο, ήταν πάντοτε σε σχέση με την εξειδίκευση μου, που είναι τα οικονομικά. Στη βιβλιογραφία των τελευταίων 20 χρόνων έχει όμως αναδειχθεί η στενή σχέση μεταξύ της οικονομίας και της πολιτικής. Το ότι υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της οικονομίας και της πολιτικής φαίνεται και από δύο εξαιρετικά σημαντικές εκλογές στην πρόσφατη ιστορία της Κύπρου. Το 2003 ο Τάσσος Παπαδόπουλος κέρδισε από τον πρώτο γύρο τις προεδρικές εκλογές, και η διαχείριση της φούσκας του Κυπριακού χρηματιστηρίου του 1999 ήταν ένας σημαντικός λόγος για το συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Το 2013 ο Νίκος Αναστασιάδης κέρδισε πρωτίστως λόγω της κακής διαχείρισης της οικονομικής κρίσης από την προηγούμενη κυβέρνηση. Θεωρώ ότι οικονομικά θέματα θα κυριαρχήσουν και στις προεδρικές του 2023.

Είναι με αυτό το πρίσμα που τα άρθρα που θα γράφω στο μέλλον δεν θα είναι μόνο αυστηρά οικονομικής φύσεως, αλλά θα έχουν να κάνουν και με την πολιτική. Τουλάχιστον με την πολιτική που έχει άμεσες μακροοικονομικές ή προσωπικές επιπτώσεις στα οικονομικά των νοικοκυριών/επιχειρήσεων. Και είναι επίσης κάτω από αυτό το πρίσμα που οι πρόσφατες βουλευτικές εκλογές είναι δυσκολοχώνευτες για κάποιον σαν εμένα που σκέφτεται με αυτό τον τρόπο.

Συγκεκριμένα, το πρώτο σημαντικό κρατούμενο από τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές είναι ότι δεν μάθαμε σαν πολίτες σχεδόν τίποτα για τις οικονομικές πολιτικές του μέλλοντος από οποιοδήποτε κόμμα. Δεν είδαμε ένα απλό, κατανοητό και συγκεκριμένο πλάνο για το μέλλον το οποίο θα μπορεί να κάνει καλύτερη την οικονομική ζωή των πολιτών. Ελπίζω στις επόμενες εκλογές, είτε βουλευτικές, είτε προεδρικές, αλλά και στις επερχόμενες συζητήσεις για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για απορρόφηση κονδυλίων από το σχέδιο ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτό να αλλάξει και να υπάρξει συγκεκριμένη συζήτηση, σε συγκεκριμένα οικονομικά θέματα, με όρους που να είναι κατανοητοί, αλλά και με παραδείγματα από την καθημερινή πραγματικότητα της οικονομικής ζωής του κάθε πολίτη.

Το δεύτερο κρατούμενο από τις βουλευτικές εκλογές του 2011 είναι η συνεχιζόμενη ανδροκρατορία στην Κυπριακή Βουλή. Εξελέγησαν 8 γυναίκες στις 56 θέσεις, δηλαδή ποσοστό 14 τοις εκατό, τη στιγμή που οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία στο εκλογικό σώμα. Υπάρχουν μερικά παραδείγματα που θα λειτουργήσουν σαν θετικά πρότυπα για το μέλλον στο συγκεκριμένο θέμα (πχ η εκλογική καμπάνια της Αλεξάνδρας Ατταλίδου των Οικολόγων ήταν εξαιρετική). Παραμένει όμως ένα σημαντικό θέμα που θα πρέπει να συζητηθεί περισσότερο από όλους και όλες: πολλές πλέον μελέτες δείχνουν ότι λαμβάνονται λανθασμένες οικονομικές αποφάσεις όταν όλοι σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο (πχ μέσα σε ένα διοικητικό συμβούλιο).

Το τρίτο κρατούμενο, που συνδέεται με το προηγούμενο άρθρο μου τον περασμένο μήνα, είναι η αύξηση στον πολιτικό ανταγωνισμό. Τα τρία μεγαλύτερα κόμματα έχασαν περίπου 3 τοις εκατό το καθένα, η Δημοκρατική Παράταξη ήταν φανερά κερδισμένη, καθώς και το ΕΛΑΜ, και οι Οικολόγοι αύξησαν την δύναμη τους κατά μία έδρα. Υπάρχουν αρκετά νέα πρόσωπα στη Βουλή, κάτι που δείχνει ότι ο πολιτικός ανταγωνισμός έχει φθάσει σε σημαντικά επίπεδα, και θα αναγκάσει και τα μεγάλα κόμματα να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικά στις εσωτερικές διαδικασίες τους.

Το τέταρτο κρατούμενο είναι η εμφανής διαφορά στα έξοδα πολιτικής διαφήμισης ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα, ένα θέμα που θα πρέπει να απασχολήσει τη νέα Βουλή. Ακόμη και σε χώρες που υπάρχουν σχετικά αυστηροί κανόνες χρηματοδοτήσεων πολιτικής διαφήμισης, βρίσκονται οι τρόποι να χρηματοδοτηθούν συγκεκριμένες πολιτικές θέσεις και η βιβλιογραφία τα τελευταία χρόνια έχει πολλά τέτοια παραδείγματα όπου οικονομικές πολιτικές υιοθετούνται μετά από συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις. Η διαφάνεια στις οικονομικές καταστάσεις των κομμάτων μέσω περισσότερων κανόνων που να είναι ταυτόχρονα εφαρμόσιμοι είναι κάτι που θα πρέπει να απασχολήσει την επόμενη Βουλή.

Γενικά, παρά τον αυξημένο πολιτικό ανταγωνισμό, που θα βελτιώσει μακροπρόθεσμα την παραγωγικότητα των πολιτικών, υπάρχει μεγάλος δρόμος ακόμη για την επιτυχή συζήτηση των δύσκολων οικονομικών θεμάτων, κάτι που θα χρειαστεί να γίνει πολύ σύντομα στη νέα Βουλή.      

ΥΓ. Για οικονομικά θέματα που θα θέλατε να αναλυθούν σε μελλοντικά άρθρα, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου είτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο [email protected], είτε μέσω του προσωπικού μου λογαριασμού στο twitter: @AlexMichaelide3.

Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Imperial College Business School.