Πολιτικό βραχυκύκλωμα στην οικονομία

Οι κύπριοι πολιτικοί, ίσως λόγω της ατέρμονης απραξίας στο κυπριακό, έχουν επιλέξει να μην αντιμετωπίζουν άμεσα τις οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα.  Αναφέρομαι σε όλους τους πολιτικούς, από την κυβέρνηση μέχρι το τελευταίο κόμμα της αντιπολίτευσης, που έχουν μάλλον παρεξηγήσει την πολυπλοκότητα και το μέγεθος της οικονομικής καταστροφής που έχει υποστεί η κυπριακή οικονομία. Θα το πω απλά.  Ο κ. Χούρικαν, ξένος τυγχάνων, έχει δίκαιο όταν λέει ότι για πολιτικούς λόγους δεν ψηφίζεται ταυτόχρονα το νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις και για την αφερεγγυότητα.  Ναι υπάρχουν κίνδυνοι από την ψήφιση του νόμου.  Κίνδυνοι εκποιήσεων αυτών που δεν πληρώνουν.  Υπάρχουν όμως πολύ μεγαλύτεροι κίνδυνοι από την απραξία των τελευταίων δύο χρόνων, και πολύ μεγαλύτεροι κίνδυνοι με το να τίθεται η αξιοπιστία του κυπριακού προγράμματος υπό αμφισβήτηση. Ποιοί είναι αυτοί οι κίνδυνοι; Το μεγαλύτερο μάθημα από το πάθημα της τελικής κατάληξης τον Μάρτιο του 2013 θα έπρεπε να ήταν ότι η καθυστέρηση στην αντιμετώπιση οικονομικών προβλημάτων είναι η χειρότερη θεραπεία.  Μόνο η καθυστέρηση από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι τον Μάρτιο του 2013 κόστισε στην Κύπρο παρά πολύ καθώς σταμάτησαν οποιεσδήποτε επενδύσεις και πάγωσε η αγορά, ενώ η έξοδος καταθέσεων επιταχύνθηκε δεδομένης της διαρροής των πληροφοριών για επερχόμενο κούρεμα (ακόμη και από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας παρακαλώ!).  Κάτι παρόμοιο συμβαίνει τώρα με την Ελλάδα, και ελπίζουμε να τα καταφέρει να αποφύγει χειρότερα ατυχήματα στο άμεσο μέλλον.  Τον τελευταίο μήνα στην Ελλάδα έχουν παγώσει όλες οι πληρωμές φόρων, όλες οι επενδύσεις και ακόμη και απλά καταναλωτικά αγαθά δεν αγοράζονται μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο.  Η διαρροή καταθέσεων και η συνεπακόλουθη αύξηση στην επείγουσα ρευστότητα έχει οδηγήσει την περασμένη Δευτέρα τον οικονομολόγο Hans Werner Sinn, που έχει σημαντική επιρροή στη Γερμανία, να ζητήσει άμεση επιβολή κεφαλαιουχικών περιορισμών στην Ελλάδα, για να αποφευχθούν τα λάθη που έγιναν στην Κύπρο με αυτή τη χρηματοδότηση.  Υπ΄ όψιν ότι όλα αυτά είχαν αρχίσει πριν από τις εκλογές, ακριβές αντίγραφο του τι είχε συμβεί στην Κύπρο τουλάχιστον από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι τον Μάρτιο του 2013. Αυτό συμβαίνει ξανά τώρα και στην Κύπρο.  Τα πράγματα παγώνουν καθώς δεν φαίνεται να προχωρά τίποτε προς τα μπροστά.  Η Κυβέρνηση φαίνεται να είναι στον αυτόματο πιλότο και να αυτο-ικανοποιείται με το γεγονός ότι η μείωση στο ΑΕΠ δεν είναι τόσο μεγάλη όσο προέβλεπε η τρόικα.  Η δε αντιπολίτευση επίσης αυτο-ικανοποιείται με το γεγονός ότι το ΑΕΠ μειώθηκε χρονιαία 1.9% το τελευταίο τρίμηνο του 2014, άρα μεγαλύτερο από το μείον 1.8% του προηγούμενου τριμήνου και άρα, τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα όσο λέει η κυβέρνηση. Όντως τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα.  Αλλά δεν είναι τόσο ρόδινα επειδή το σύστημα έχει πάθει ένα πολιτικό βραχυκύκλωμα από το οποίο η χώρα έχει σταματήσει να δουλεύει.  Μόνο οι δικηγόροι φαίνεται να απασχολούνται, αλλά αυτό δεν λύνει προβλήματα. Δεν θα επεκταθώ στις ανάγκες της χώρας τώρα.  Θα εστιασθώ στις επισημάνσεις του κ. Χούρικαν.  Πόσο ποιό πιθανό είναι το σενάριο να υπάρξουν μαζικές εκποιήσεις χωρίς να περάσει ο νόμος περί εκποιήσεων; Πόσους μήνες νομίζετε θα μας αντέξουν και οι ξένοι επενδυτές που ανακεφαλαιοποίησαν τις τράπεζες, αλλά και η τρόικα; Νόμο αφερεγγυότητας και εκποιήσεων έπρεπε να είχαμε από τότε που είπαμε ότι θέλαμε (θέλουμε;) να είμαστε επενδυτικός προορισμός.  Τόσο απλά. Υπάρχουν κίνδυνοι από το να περάσουν τώρα οι νόμοι και να αλλάξει το πεδίο για τους παλιούς δανειζομένους; Ναι, υπάρχουν.  Πολύ μεγαλύτεροι όμως είναι οι κίνδυνοι από την απραξία.  Δύο χρόνια μετά την επισημοποίηση της χρεωκοπίας της κυπριακής οικονομίας, ανοικτά παραμένουν τα θέματα καζίνο, ιδιωτικοποιήσεων, φερεγγυότητας και πτωχεύσεων, αποδοτικότητας του δημοσίου, για να αναφέρω μερικά ενδεικτικά παραδείγματα.  Πιστεύετε είναι από αχαπαροσύνη ή από επιμελή πολιτική συνδιαβούλευση για να μην πληγούν διάφορα συμφέροντα, που δημιουργείται καθυστέρηση και δεν προχωρά τίποτα μπροστά; Ξέρουμε τι σκέφτεται ο κ. Χούρικαν.  Εσείς, μπορείτε να πείτε ότι διαφωνείτε μαζί του; Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Imperial College Business School.