Διαχείριση Εσόδων Φυσικού Αερίου: Μέρος Β
Δηλώνουμε ότι θέλουμε να είμαστε σαν τη Νορβηγία στη διαχείριση του φυσικού αερίου. Ο νόμος του Ταμείου Υδρογονανθράκων που προτάθηκε από την κυβέρνηση έχει αρκετές διαφορές όμως από την πρακτική διαχείρισης των Νορβηγικών εσόδων. Ίσως ο προτεινόμενος νόμος να μην έχει μεγάλες διαφορές με τον αρχικό νόμο που ψηφίστηκε το 1990 στη Νορβηγία αλλά θεωρώ ότι θα πρέπει να είμαστε περισσότερο σοφοί το 2013 από το 1990. Μερικά παραδείγματα πολιτικής που πρέπει να συζητηθούν σε σχέση με το τι κάνει η Νορβηγία είναι: 1) Στη Νορβηγία το ταμείο το διαχειρίζεται ομάδα κάτω από την ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα. Στην Κύπρο αυτό έχει προαποκλειστεί χωρίς καμιά συζήτηση. 2) Στη Νορβηγία υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες για πόσα έσοδα μπορούν να πηγαίνουν από το Ταμείο στον κυβερνητικό προϋπολογισμό. Στην Κύπρο ποιοί θα είναι αυτοί οι κανόνες; Πόση ελαστικότητα θα έχει κάθε κυβέρνηση να τους αλλάζει; Πότε θα μπορεί να τους αλλάζει; 3) Στη Νορβηγία δεν επιτρέπονται επενδύσεις από το Ταμείο στην ίδια τη χώρα για να αποφευχθούν συγκρούσεις συμφερόντων και τεχνητή αύξηση των κεφαλαιουχικών αξιών στη χώρα. Κάτι παρόμοιο θα έπρεπε να ισχύσει και στα ταμεία συντάξεως μεγάλων οργανισμών στην Κύπρο αλλά αυτό δε συμβαίνει. Πρέπει να περιμένουμε την οποιαδήποτε επενδυτική επιτροπή (διορισμένη από το εκάστοτε Υπουργικό Συμβούλιο) για να παίρνει αυτές τις αποφάσεις ή πρέπει να ακολουθήσουμε τη Νορβηγική βέλτιστη πολιτική (που θα ήταν η πολιτική που θα συνιστούσαν οι περισσότεροι οικονομολόγοι για μια μικρή οικονομία όπως η Κύπρος;). 4) Τα νομοσχέδια στη Νορβηγία αναρτώνται στο διαδίκτυο και είναι διαθέσιμα στον πολίτη. Εμείς βασίζουμε τα επιχειρήματα μας σε δημοσιεύσεις μέσω του Τύπου. Αυτό μας λέει κάτι για το προς το που πρέπει να πάει η χώρα ως προς τη διαφάνεια. 5) Στη Νορβηγία η ομάδα που διαχειρίζεται το Ταμείο Υδρογονανθράκων διαχειρίζεται και το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων λόγω των οικονομιών κλίμακας και των παρόμοιων προβλημάτων διαχείρισης που έχουν τα δύο ταμεία. Πρέπει κάτι παρόμοιο να γίνεται και στην Κύπρο; Αυτά είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν πριν δημιουργηθεί το Ταμείο Υδρογονανθράκων. Για να απαντηθούν αυτά (και άλλα που δεν είναι της ώρας) τα ερωτήματα εισηγούμαι στην επόμενη κυβέρνηση να δημιουργήσει επιτροπή από ειδικούς να κάνουν τις εμπεριστατωμένες εισηγήσεις τους, αυτές να συζητηθούν δημόσια σε 6 μήνες και οι τελικές εισηγήσεις να δοθούν στο χρόνο στην κυβέρνηση για να ετοιμάσει το σχετικό νομοσχέδιο. Πρόεδρος της επιτροπής μπορεί να διορισθεί ο καθηγητής Γιώργος Κωνσταντινίδης από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.