Αναλύοντας το κούρεμα

Τους τελευταίους μήνες έχει υποστηριχθεί η θέση σε μερικά άρθρα στον κυπριακό Τύπο ότι το κούρεμα δεν υφίστατο μετά από μία τηλεδιάσκεψη μια μέρα μετά την απόφαση του πρώτου Γιούρογκρουπ.  Ο κύριος αρθογράφος με αυτή τη θέση είναι ο ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ κ. Μαυρίδης που στηρίζει τη θέση του στην απάντηση του κ. Ντράγκι, προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), σε ερώτηση που του τέθηκε στις 4 Απριλίου 2013.  Είναι σημαντικό και για τις μελλοντικές οικονομικές αποφάσεις που επηρεάζουν την κυπριακή οικονομία να ξεκαθαρίσουμε τι έχει συμβεί, τουλάχιστον για να καταλάβουμε καλύτερα πως δουλεύει το Γιούρογκρουπ. Αρχίζω παραθέτοντας πρώτα τη μεταφρασμένη ερώτηση προς τον κ. Ντράγκι και την απάντηση του και μετά θα την αναλύσω (η σχετική ιστοσελίδα της ΕΚΤ είναι στο τέλος του άρθρου): Ερώτηση: «Μπορείτε να ξεκαθαρίσετε τι είναι, ή τι ήταν, η θέση της ΕΚΤ στην πρώτη συμφωνία με την Κύπρο που περιλάμβανε οριζόντιο κούρεμα όλων των καταθετών, επειδή φαίνεται πως η ΕΚΤ δεν μίλησε εναντίον, ή δεν εξέφρασε δημόσιες διαφωνίες, σε αυτή την απόφαση αρχικά.  Ήσασταν σύμφωνοι με αυτή την απόφαση και τι σημαίνει αυτό για τους καταθέτες στην Ευρωζώνη στο μέλλον;». Απάντηση: «Περιμένω πολλές ερωτήσεις για την Κύπρο, άρα θα απαντήσω την ερώτηση πολύ συγκεκριμένα, δηλαδή ποιά ήταν η θέση της ΕΚΤ.  Η ΕΚΤ παρουσίασε μια θέση που δεν περιλάμβανε κούρεμα των ασφαλισμένων καταθέσεων.  Και αυτή ήταν και η θέση των άλλων προτάσεων, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που είχαν το ίδιο χαρακτηριστικό.  Μετά υπήρξαν μακρές διαπραγματεύσεις με τις κυπριακές αρχές που αντιπροσωπεύονταν σε αυτή τη συνάντηση, και το αποτέλεσμα αυτών των διαπραγματεύσεων το ξέρετε, δηλαδή το οριζόντιο κούρεμα περιλάμβανε και τις ασφαλισμένες καταθέσεις.  Αυτό δεν ήταν έξυπνο, για να πούμε το ελάχιστο, αλλά αυτό διορθώθηκε την επόμενη μέρα σε μια τηλεδιάσκεψη του Γιούρογκρουπ.  Αλλά αυτά ανήκουν στο παρελθόν». Ποιό είναι το «λάθος που διορθώθηκε την επόμενη μέρα;».  Η ερμηνεία του κ. Μαυρίδη είναι ότι το λάθος ήταν το κούρεμα.  Η δική μου ερμηνεία είναι ότι το λάθος ήταν η απόφαση να αγγιχθούν οι ασφαλισμένες καταθέσεις.  Αυτό ήταν το λάθος που έπρεπε να διορθωθεί.  Και ο κ. Ντράγκι θα διόρθωσε φαντάζομαι αυτό το λάθος στην τηλεδιάσκεψη με το να υποστηρίξει ότι δεν έπρεπε να επηρεαστούν οι ασφαλισμένες καταθέσεις, αυτό ήταν το λάθος που είχε ξεσηκώσει θύελλα διεθνών αντιδράσεων την επόμενη μέρα.  Αυτό ήταν το λάθος όλων των οικονομολόγων που βρίσκονταν στο πρώτο Γιούρογκρουπ, και είναι αυτό το λάθος που έπρεπε να διορθωθεί, επειδή συνιστούσε απειλή για τις ασφαλισμένες καταθέσεις και το τραπεζικό σύστημα ανά την υφήλιο. Η κυβέρνηση τελικά πήρε στη βουλή το οριζόντιο κούρεμα για όλες τις καταθέσεις και δυστυχώς το λάθος του κ. Ντράγκι διορθώθηκε με την απόφαση της βουλής να μην περάσει τον φόρο αυτό.  Ούτε μία θετική ψήφος δεν υπήρξε για αυτό το φορολογικό νομοσχέδιο.  Αν αυτός ο νόμος περνούσε, τότε κανένας δεν θα μπορούσε να τον αναιρέσει και το λάθος δεν θα μπορούσε να διορθωθεί.  Η εθνική κυριαρχία δεν σταματά στο Γιούρογκρουπ αλλά στα έδρανα της βουλής: Εκεί παίρνονται οι αποφάσεις για τους κυπριακούς νόμους, όχι σε τηλεδιασκέψεις του Γιούρογκρουπ, ακόμη και όταν οι προτιμήσεις του Γιούρογκρουπ έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα.  Δεδομένης της κατάστασης, ακόμη καλύτερα θα ήταν αν η κυβέρνηση άκουγε τις νουθεσίες του κ. Ντράγκι και έπαιρνε στη βουλή το κούρεμα στις καταθέσεις πάνω από €100 χιλ. για όλες τις τράπεζες.  Αλλά τώρα μιλάμε για τελείως θεωρητικές ιδέες: Η βουλή ήταν εναντίον της ιδέας του κουρέματος και αυτή η αλλαγή στον προτιθέμενο νόμο δεν θα άλλαζε τίποτα (εκτός αν κάποιος βουλευτής ζήτησε τέτοια αλλαγή και δεν το γνωρίζω). Κατά τη γνώμη μου, από τη στιγμή που το κούρεμα είχε πάρει τον δρόμο του, το οριζόντιο κούρεμα στις ανασφάλιστες καταθέσεις ήταν ο λιγότερο κακός δρόμος για την κυπριακή οικονομία.  Το λάθος στο οποίο αναφέρεται ο κ. Ντράγκι είναι το κούρεμα στις ασφαλισμένες καταθέσεις και εκείνο το λάθος διορθώθηκε με την αρνητική ψήφο της κυπριακής βουλής. Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Imperial College Business School. Δημοσιογραφική Διάσκεψη κ. Ντράγκι στις 4 Απριλίου 2013: http://www.ecb.europa.eu/press/pressconf/2013/html/is130404.en.html Ερώτηση Δημοσιογράφου: Could you clarify what the ECB’s position is or was on the first Cyprus deal that included a bail-in of all depositors because it did not seem like the ECB spoke out against, or raised public objections to, that initially. Were you on board with that and what does that mean for depositors in the euro area going forward? Απάντηση κ. Ντράγκι: On Cyprus – I expect many more questions on Cyprus, so that I will only respond to your question narrowly, the fine question as to what the position of the ECB was. The ECB had presented a proposal that did not foresee any bail-in of insured depositors. And let me also tell you that this was exactly the same for all the other proposals – the proposals by the Commission and the IMF had exactly the same feature. Then there were prolonged negotiations with the Cypriot authorities, represented at that meeting, the outcome of which was what you know, namely a levy also on insured depositors. That was not smart, to say the least, and it was quickly corrected in a Eurogroup teleconference on the next day. But that is what is past.