2,5 εκατομμύρια ευρώ και 9 μήνες αργότερα…

Είδαν την περασμένη εβδομάδα το φως της δημοσιότητας οι 4 μελέτες της Alvarez & Marsal (AM) για τον τρόπο που οδηγήθηκε το κυπριακό τραπεζικό σύστημα στο Μάρτιο του 2013.  Από τον Ιούνιο του 2012, με εντολές της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ), τρεις διαφορετικές έρευνες έγιναν για την Τράπεζα Κύπρου και μία για τη συγχώνευση Μαρφίν-Εγνατίας.  Καμία για τη Λαϊκή (την τράπεζα που πρώτη έγινε κρατική το Μάιο του 2012).  Μάθαμε επίσης ότι, μετά από έκπτωση 20%, η αμοιβή της AM ήταν €250,000 το μήνα αλλά υπάρχει και μια ρήτρα για επιπλέον ώρες, υπολογίζω ένα ποσό στα €400,000 το μήνα, επί 6 μήνες, περίπου €2,5 εκ. είναι η δική μου πρόβλεψη για το κόστος αυτής της μελέτης. Τι μάθαμε €2,5 εκ. και 9 μήνες αργότερα που δεν ξέραμε από αυτό το μπλοκ ήδη από τον Ιούνιο του 2012; Ή, αν προτιμάτε, μάθαμε κάτι που να δικαιολογεί το κόστος στο φορολογούμενο πολίτη; (Τα κέρδη της ΚΤΚ διανέμονται στο Υπουργείο Οικονομικών σαν μέρισμα κάθε χρόνο).  Θεωρώ ότι δεν μάθαμε τίποτα! Ξέραμε ότι έγινε μια λανθασμένη επένδυση σε ελληνικά ομόλογα από την Τράπεζα Κύπρου (δεδομένης της απόφασης PSI τον Οκτώβριο του 2011 και της κυπριακής απουσίας από την τελική απόφαση), και ίσως να ήταν λανθασμένη η εξαγορά της Uniastrum και Banca Transilvania, αλλά αυτές οι δύο αποφάσεις δεν δικαιολογούν το μέγεθος του προβλήματος του τραπεζικού τομέα (ή της Λαϊκής Τράπεζας).  Όσο για τη συγχώνευση Μαρφίν-Εγνατίας, η AM επιβεβαιώνει τη θέση Ορφανίδη αντί τη θέση Χριστόφια.  Ίσως για μερικούς αυτό να είναι καινούργιο και να πρέπει να εξηγηθεί.  Πρέπει ίσως επίσης να εξηγηθεί επειδή η «έγκυρη και αντικειμενική» Καθημερινή, στις 7 Απριλίου του 2013, είχε σαν πρωτοσέλιδο θέμα το: «Ασύγγνωστο έγκλημα και ο Ορφανίδης θεατής, Τι καταγράφει η ΑΜ για τη συγχώνευση Μαρφίν-Εγνατίας που μας στοίχησε €4 δισ.». Αντιγράφω πρώτα για το συγκεκριμένο θέμα τη δήλωση του πρώην διοικητή της ΚΤΚ κ. Ορφανίδη στις 6 Δεκεμβρίου 2012, όπου αντικρούει το επιχείρημα του κ. Χριστόφια (το οποίο δεν παραθέτω αυτούσιο επειδή συνοψίζεται ακριβώς στην πρώτη παράγραφο): «Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας, δήλωσε την Τρίτη 4 Δεκεμβρίου 2012, σε διάγγελμά του στον κυπριακό λαό ότι η μετατροπή της Μαρφίν - Εγνατία από θυγατρική εταιρεία στην Ελλάδα σε κυπριακή τράπεζα κόστισε στην Κύπρο €4 δισ. και ότι τη μετατροπή ενέκρινα εγώ. Η δήλωση του προέδρου, σκόπιμα ή μη – αυτό δεν είμαι σε θέση να το γνωρίζω – είναι ψευδής τόσο όσον αφορά το θέμα της έγκρισης της συγχώνευσης όσο και τις οικονομικές επιπτώσεις της συγχώνευσης για τους εξής λόγους: 1. Το 2010, η έδρα του τραπεζικού ομίλου ήταν ήδη στην Κύπρο.  Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) και εγώ προσωπικά δεν κληθήκαμε να εγκρίνουμε τη διασυνοριακή συγχώνευση μεταξύ Marfin Egnatia και Λαϊκής Τράπεζας και άρα τη «μετατροπή», κατά τον κ. Χριστόφια, της «Μαρφίν - Εγνατία από θυγατρική εταιρεία στην Ελλάδα σε κυπριακή τράπεζα».  Η συγχώνευση με βάση την οποία η Λαϊκή απορρόφησε τη Marfin Egnatia εγκρίθηκε με απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, ημερομηνίας 15 Δεκεμβρίου 2010. 2. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό εποπτικό πλαίσιο, όπως αυτό ορίζεται στην ευρωπαϊκή οδηγία 2006/48 σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριότητας πιστωτικών ιδρυμάτων και το νομικό πλαίσιο (“Capital Requirements Directive”) καθώς και τις κατευθυντήριες γραμμές εποπτείας της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (European Banking Authority –  EBA): (α) Η μετατροπή μιας θυγατρικής τράπεζας σε υποκατάστημα δεν διαφοροποιεί τις υποχρεώσεις της μητρικής εταιρείας του τραπεζικού ομίλου σε ό,τι αφορά την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών.  Είναι γι’ αυτό το λόγο που τα αποτελέσματα των ασκήσεων προσομείωσης ακραίων καταστάσεων (stress tests) τα οποία διεξήγαγε η ΕΒΑ το 2011, δεν διαφοροποίησε τις υποχρεώσεις των μητρικών εταιρειών των τραπεζικών ομίλων για τυχόν προβλήματα θυγατρικών ή υποκαταστημάτων τους και δεν διαφοροποίησε τις υποχρεώσεις της χώρας καταγωγής τους. …». Αυτή ήταν η δεδηλωμένη θέση του κ. Ορφανίδη πολύ πιο πριν από τον Ιούνιο του 2012.  Τι μας λέει η έρευνα της ΑΜ; Αντιγράφω και πάλι από τα συμπεράσματα της έρευνας (που μπορείτε να βρείτε αυτούσια εδώ).

7.1.2 Based on the findings of the Investigation it would appear that the current regulation and legislation does not provide sufficient support to the CBC where a Cypriot bank wishes to convert an existing foreign subsidiary into a branch.  We recommend the performance of a review of the legislation and consideration of amendments that would enable and require the CBC to consider the impact of such transfers and what powers should be give to the CBC, or the relevant authorities, in respect of the approval or rejection of such transfers.

Ελληνιστί, οι υφιστάμενοι νόμοι δεν δίνουν αρκετή ευχέρεια στην ΚΤΚ να σταματήσει μια κυπριακή τράπεζα να μετατρέψει μια ξένη θυγατρική σε υποκατάστημα.  Κάτι που συνάδει περισσότερο με τα λεγόμενα του κ. Ορφανίδη παρά τα λεγόμενα του κ. Χριστόφια και τα γραφόμενα της Καθημερινής.  Αυτή η σημαντική επιβεβαίωση του κ. Ορφανίδη από τους ΑΜ ίσως να άξιζε κάποια έξοδα, αν και σαν φορολογούμενος πολίτης ακόμη δεν νομίζω να άξιζε αυτή η (περισσότερο ανεξάρτητη) επιβεβαίωση κοντά στα €2,5 εκ. Και κάτι ακόμη.  Σαν φορολογούμενος πολίτης (και άρα μέτοχος της κρατικοποιημένης και χρεωκοπημένης Λαϊκής) θα προτιμούσα λίγα από τα έξοδα να πήγαιναν προς την έρευνα της Λαϊκής τράπεζας και της διοίκησης που την οδήγησε στην κρατικοποίηση.  Η κοινή λογική μου λέει ότι κάπως τα μαθήματα από εκείνη την κατάρρευση είναι ασυστόλως μεγαλύτερα από τα μαθήματα στις επενδύσεις Uniastrum ή Banca Transilvania.  Οι αιτιάσεις που έχουν δοθεί για την επιλογή της ΚΤΚ να μην δώσει όρους εντολής για έρευνα στη Λαϊκή δεν είναι πειστικές, και η μελλοντική έρευνα που έχει ανακοινωθεί θα είναι δυσκολότερο να δώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα δεδομένης της πώλησης των ελληνικών κομματιών των κυπριακών τραπεζών. Η εμπιστοσύνη στις εντολές (διατάγματα, αν προτιμάτε) της ΚΤΚ έχει χαθεί με τέτοιες αποφάσεις και, στο σημείο που βρίσκεται το τραπεζικό σύστημα σήμερα, αυτή η εμπιστοσύνη πρέπει άμεσα να επανακτηθεί. Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.