ΑΠΟΨΕΙΣ Τέσσερις εισηγήσεις για το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου

Τέσσερις εισηγήσεις για το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου

Τέσσερις εισηγήσεις για το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου
From Panicos Demetriades
5/4/2011 6:33
Η πιο πρόσφατη υποβάθμιση της Κύπρου από τον οίκο S&P ρίχνει την ευθύνη ξεκάθαρα στην έκθεση του Κυπριακού τραπεζικού συστήματος στην Ελληνική οικονομία.  Η υποβάθμιση της τελευταίας λόγω των αρνητικών της προοπτικών ανεβάζει την πιθανότητα μεγάλων ζημιών στις Κυπριακές τράπεζες. Τόσον οι αγορές όσο και οι διάφοροι αναλυτές εκτός του Ελληνικού χώρου φαίνεται να θεωρούν ως σχεδόν σίγουρη την αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους.  Με ένα επιτόκιο 13%, χρέος 150% του ΑΕΠ και συνεχή συρρίκνωση της οικονομίας το σχέδιο «διάσωσης» της Ελληνικής οικονομίας έχει αποτύχει.  Η Ελληνική κυβέρνηση όπως και η Κομισιόν απεγνωσμένα προσπαθούν να μετατοπίσουν την ευθύνη στους οίκους αξιολόγησης για ευνόητους λόγους.  Αυτό όμως φαίνεται να αποκλείει την πιθανότητα να υπάρξει νέο σχέδιο, μακροπρόθεσμο με κύριο γνώμονα την ανάπτυξη, που θα μπορούσε έστω και κάπως αργά να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις να γίνει το χρέος διατηρήσιμο, ούτως ώστε να πέσουν τα επιτόκια.    Εκείνο που βλέπουν οι αγορές, οι επενδυτές και οι οίκοι αξιολόγησης είναι πανικοβλημένους Ευρωκράτες να προσπαθούν να ρίξουν τις ευθύνες σε άλλους για τα αδιέξοδα που οι ίδιοι δημιούργησαν.  Αυτό πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επιδιώκουν.  Τι πρέπει να γίνει στην Κύπρο; 1. Αναγνώριση του προβλήματος: Για να λύσουμε ένα πρόβλημα πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει.  Η προσπάθεια να μιμηθούμε τους πανικοβλημένους Ευρωκράτες πρέπει να σταματήσει.  Το μόνο που θα πετύχει είναι να πείσει τις αγορές ότι οι αρχές της χώρας είναι ανεπαρκείς όχι μόνο να διαχειριστούν ένα πρόβλημα αλλά και να το αναγνωρίσουν. 2. Υπολογισμός των ζημιών: Η Κεντρική Τράπεζα και το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να υπολογίσουν τις ζημιές που θα δημιουργηθούν στο τραπεζικό σύστημα από τη σχεδόν σίγουρη αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους με ποσοστά που ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.  Ένα 25% «κούρεμα» δε θα βγάλει την Ελλάδα από το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται σήμερα.  Με 33% κούρεμα είναι ίσως το πιο ανώδυνο αλλά πιθανόν και αυτό να μην είναι αρκετό.  Ένα λογικό στρες τεστ θα χρησιμοποιούσε 40%-50%.  Επίσης θα πρέπει να υπολογισθούν οι πιθανές ζημιές από κούρεμα στα Ιρλανδικά ομόλογα τα οποία κατέχουν οι Κυπριακές τράπεζες.  Επιπρόσθετα οι αρχές πρέπει να εκτιμήσουν τις ζημιές που θα υπάρξουν από τα επισφαλή δάνεια σε εταιρείες και νοικοκυριά όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Κύπρο και στις υπόλοιπες αγορές που οι τράπεζες έχουν έκθεση.  3. Αποφάσεις για ενίσχυση των τραπεζών: Όταν υπολογιστούν οι πιθανές ζημιές και οι ανάγκες για νέα κεφάλαια, οι αρχές πρέπει να αποφασίσουν σε ποίο βαθμό και με ποιούς όρους είναι διατεθειμένες να ενισχύσουν τις τράπεζες.  Οι διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες πρέπει τότε να αρχίσουν και να ολοκληρωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα (μέσα σε ένα σαββατοκύριακο), ούτως ώστε να αποφευχθούν όσο το δυνατό όποιοι κλυδωνισμοί.  4. Επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων: Ταυτόχρονα το Υπουργικό Συμβούλιο θα πρέπει να διορίσει επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων στυλ Vickers Commission για να μελετήσει και να κάνει εισηγήσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα για τη μείωση των κινδύνων για την οικονομία από το τραπεζικό σύστημα.  Η σύνθεση της επιτροπής πρέπει να είναι τέτοια που να πείθει ότι είναι εντελώς ανεξάρτητη από το Κυπριακό τραπεζικό σύστημα.  (Αυτό δεν αποκλείει μόνο όλους όσους εργάζονται στις εμπορικές τράπεζες και στην Κεντρική Τράπεζα, αλλά και αυτούς που εργάζονται σε οργανισμούς δημόσιους και μη που χρηματοδοτούνται άμεσα η έμμεσα από τράπεζες).  Αν τα πιο πάνω μέτρα ληφθούν σύντομα και αποφασιστικά θα πείσουν τους οίκους αξιολόγησης ότι η Κυπριακή οικονομία δε θα αφεθεί στο έλεος των εξελίξεων.   Διαφορετικά οι υποβαθμίσεις θα συνεχίζονται, τα επιτόκια θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν και τα προβλήματα θα διογκώνονται.  Τόσο για το κράτος όσο και για τις ίδιες τις τράπεζες.  Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, οι τραπεζικές κρίσεις που υποβόσκουν για πολύ καιρό πριν αναγνωρισθούν από τις αρχές έχουν πολύ μεγαλύτερο τελικό δημοσιονομικό κόστος.  Και αυτό γιατί δημιουργούνται κίνητρα στις τράπεζες για να αναλάβουν ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους ώστε να «αναστηθούν» (gambling for resurrection).  Οι οποίοι συνήθως πολλαπλασιάζουν τις ζημιές.  Πανίκος Δημητριάδης Καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστήμιο του Leicester
NEWSLETTER