Νέα σύννεφα πάνω από την Ευρώπη
Πριν καλά-καλά πάρουν ανάσα οι ευρωκράτες από την υπερψήφιση του μεσοπρόθεσμου από την Ελληνική Βουλή, παρουσιάζονται νέα σύννεφα πάνω από την ευρωζώνη.
Συγκεκριμένα τα τελευταία στοιχεία του δείκτη PMI για τη βιομηχανική παραγωγή δείχνουν να υπάρχει μεγάλη επιβράδυνση της παραγωγής, ενώ υπάρχουν νέες ενδείξεις ότι περισσότερες χώρες πιθανόν να επιστρέψουν στην ύφεση. Ιδιαίτερα προβληματικές περιπτώσεις είναι η Ιταλία, όπου ο μεταποιητικός τομέας παρουσιάζει συρρίκνωση για πρώτη φορά σε 20 μήνες και η Ισπανία όπου η συστολή συνεχίζεται για δεύτερο μήνα. Ανησυχητική είναι επίσης και η επιβράδυνση που έχει παρουσιαστεί στη Γαλλία, στη Γερμανία (όπως επίσης και στη Βρετανία).Η κρίση φαίνεται σιγά-σιγά να έχει αρχίσει να δείχνει τα δόντια της και εκτός των οικονομιών της περιφέρειας.
Ταυτόχρονα η ανεργία έχει παρουσιάσει ελαφριά αύξηση σε σύγκριση με τον περασμένο μήνα. Στην Ισπανία η ανεργία ανέρχεται στο 21% του εργατικού δυναμικού, ενώ ανάμεσα στους νέους (κάτω των 25) έχει φθάσει στο 44%.
Η οικονομική πολιτική στην ευρωζώνη, η οποία μόνο ως δογματική μπορεί να χαρακτηρισθεί, δεν αφήνει περιθώρια για μεγάλη αισιοδοξία. Η επιβολή νέων μέτρων λιτότητας και η αναμενόμενη νέα αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, δεν θα ωθήσει την ανάπτυξη, ούτε και θα μειώσει την ανεργία. Στην καλύτερη περίπτωση θα βοηθήσει χώρες όπως η Γερμανία να αποφύγουν την υπερθέρμανση, η οποία οφείλεται σε ένα υποτιμημένο νόμισμα (για τη Γερμανία). Για τις υπόλοιπες χώρες ο δρόμος της μιζέριας, της εξαθλίωσης και των κοινωνικών αναταραχών θα συνεχίζεται μέχρι της τελικής κατάρρευσης της νομισματικής ένωσης (την οποία προβλέπει και ο Νουριέλ Ρουμπίνι) ή της ριζικής αναδόμησης της ευρωζώνης (αυτό μπορεί να συμβεί αν αλλάξουν οι πολιτικές ηγεσίες στη Γαλλία και στη Γερμανία).
Ταυτόχρονα ο διορισμός της κα. Λανγκάρντ στο τιμόνι του ΔΝΤ δεν προσφέρει μεγάλη ελπίδα για επιστροφή σε οικονομικές πολιτικές που θα προωθούν την ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρώπη.
Σίγουρα δεν αναμένω να ακούσω από την κα. Λανγκάρντ αυτά που είπε πριν μερικούς μήνες ο προκάτοχός της στο Brookings, δηλαδή ότι (δική μου ατελής μετάφραση):
«Η απασχόληση και η ισότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της οικονομικής σταθερότητας και της ευημερίας, της πολιτικής σταθερότητας και της ειρήνης. Αυτό πηγαίνει στην καρδιά του εντάλματος του ΔΝΤ. Πρέπει να τοποθετηθεί στην καρδιά της ημερήσιας διάταξης της οικονομικής πολιτικής».
Την ίδια βδομάδα, και εντελώς συμπτωματικά, η αμερικανική δικαιοσύνη φαίνεται να αντιλήφθηκε το λάθος της - το οποίο δεν μπορώ να αποκρύψω ότι πρόβλεψα από την πρώτη μέρα της σύλληψης του με σχετική ευκολία - την καμαριέρα και άφησε τον DSK ελεύθερο.
Η ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι, σύμφωνα με την Times, η καμαριέρα πήρε μόνο $100,000 για το ρόλο της στην παγίδα που οδήγησε στην ανατροπή του DSK. Πολύ χαμηλό κόστος θα έλεγε κάποιος για την απελευθέρωση της διεθνούς οικονομίας από ένα Γάλλο σοσιαλιστή με πολύ επικίνδυνες ιδέες.
Πανίκος Δημητριάδης
Καθηγητής Οικονομικών
Πανεπιστήμιο του Leicester