Ζ. Αιμιλιανίδου: Νέα σχέδια για στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων

Στο μικροσκόπιο θα βρεθούν τις επόμενες μέρες χιλιάδες αυτοτελώς εργαζόμενοι που συμμετείχαν σε κρατικά σχέδια στήριξης λόγω του κορωνοϊού. Θα τους ζητηθεί η υποβολή αποδεικτικών στοιχείων. Το πιο πάνω, σύμφωνα με συνέντευξη της Υπουργού Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Ζέτας Αιμιλιανίδου στη StockWatch, έρχεται ως συνέχεια του ελέγχου που διενεργήθηκε και συνεχίζεται σε περίπου 2.500 επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζόμενους που συμμετείχαν στις τρεις πρώτες περιόδους των σχεδίων του Υπουργείου Εργασίας.

Από την πρώτη έρευνα διαπιστώθηκε πως το μεγαλύτερο ποσοστό μη συμμόρφωσης - περίπου 20% - αφορά σε αυτοτελώς εργαζόμενους που ανήκουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες οικονομικών δραστηριοτήτων. «Με αυτό ως δεδομένο, πέραν των επιπρόσθετων στοχευμένων ελέγχων που έχουν διενεργηθεί μέχρι σήμερα, στις επόμενες μέρες θα ζητηθεί η υποβολή αποδεικτικών στοιχείων από άλλους 3.500 αυτοτελώς εργαζόμενους που ανήκουν σε συγκεκριμένες οικονομικές δραστηριότητες», σημειώνει η κ. Αιμιλιανίδου.

Επίσης, μεταξύ άλλων, η κ. Υπουργός, τονίζει ότι η αντιμετώπιση της ενδεχόμενης αύξησης της ανεργίας ως συνέπεια της παρατεταμένης υγειονομικής κρίσης είναι στις προτεραιότητες του Υπουργείου. Υπογραμμίζει δε πως, σχεδιάζονται και θα προκηρυχθούν και επιπρόσθετα σχέδια για τη στήριξη της απασχόλησης, τα οποία έχουν ήδη περιληφθεί στα προτεινόμενα προς χρηματοδότηση έργα από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται σχέδια για επιδότηση της εργοδότησης, με εξειδικευμένα σχέδια ειδικά για νέους, μακροχρόνια άνεργους, άτομα άνω των 50 ετών και γυναίκες.

Η συνέντευξη

Ερ.: Τι αφήνει πίσω της η πανδημία σε σχέση με τα εργασιακά; Ποιες οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας; -Ποιες οι προβλέψεις σας για την ανεργία το 2021; -Τι θεωρείτε ως τη μεγαλύτερη πρόκληση για το υπουργείο σας το 2021;

Απ.: Η αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας στην αγορά εργασίας και τις εργασιακές σχέσεις είναι στις πιο ψηλές προτεραιότητες του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για το 2021, καθώς αναπόφευκτα τόσο η αγορά εργασίας όσο και οι εργασιακές σχέσεις έχουν επηρεαστεί από την παρατεταμένη υγειονομική κρίση που διέρχεται η υφήλιος.

Σίγουρα η οικονομική ύφεση ως αποτέλεσμα της πανδημίας έχει επιδράσει αρνητικά στα ποσοστά ανεργίας και τον αριθμό των ανέργων, αφού τουριστική σεζόν στην ουσία δεν υπήρξε κατά το 2020 ενώ οι επιχειρήσεις δεν έκαναν νέες προσλήψεις, είτε λόγω της αβεβαιότητας είτε λόγω της μείωσης του κύκλου εργασιών τους. Μέσω των Ειδικών Σχεδίων για την Αντιμετώπιση της Πανδημίας τα οποία η Κυβέρνηση υλοποιεί από τον περασμένο Μάρτιο με συνολική δαπάνη πέραν των 580 εκατ. ευρώ, έχουν στηριχθεί περισσότεροι από 190.000 εργαζόμενοι και 27.000 εργοδότες, η πλειοψηφία δηλαδή των εργαζομένων και των εργοδοτών στον ιδιωτικό τομέα. Βασική προϋπόθεση για συμμετοχή σε οποιοδήποτε από τα Ειδικά Σχέδια ήταν και παραμένει το να μην γίνονται οποιεσδήποτε απολύσεις, με ορισμένες εξαιρέσεις που αφορούν κυρίως σοβαρά πειθαρχικά παραπτώματα και με αυτό τον τρόπο έχει σε μεγάλο βαθμό αποφευχθεί το φαινόμενο των μαζικών απολύσεων και της μεγάλης αύξησης της ανεργίας που έχει παρατηρηθεί σε άλλες χώρες.

Πέραν όμως των ανωτέρω, η αντιμετώπιση της ενδεχόμενης αύξησης της ανεργίας ως συνέπεια της παρατεταμένης υγειονομικής κρίσης είναι στις προτεραιότητες του Υπουργείου και προς αυτή την κατεύθυνση έχουν ήδη ληφθεί και σειρά επιπρόσθετων μέτρων, όπως τα Σχέδια για επιδότηση προσλήψεων και κατάρτισης και για την ενίσχυση της απασχόλησης, τα οποία έχουν προκηρυχθεί τον Νοέμβριο 2020 με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 56 εκατομμυρίων ευρώ. Επιπλέον, σχεδιάζονται και θα προκηρυχθούν και επιπρόσθετα Σχέδια για τη στήριξη της απασχόλησης, τα οποία έχουν ήδη περιληφθεί στα προτεινόμενα προς χρηματοδότηση έργα από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται Σχέδια για επιδότηση της εργοδότησης, με εξειδικευμένα σχέδια ειδικά για νέους, μακροχρόνια άνεργους, άτομα άνω των 50 ετών και γυναίκες.

Ερ.: Με τις εργασιακές σχέσεις τι γίνεται;

Απ.: Στον τομέα των εργασιακών σχέσεων, βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία με όλους τους κοινωνικούς εταίρους ούτως ώστε να αντιμετωπίζονται αμέσως τα οποιαδήποτε ζητήματα προκύπτουν μέσα από τον διάλογο και τη συνεργασία, όπως άλλωστε πράττουμε και όλα τα προηγούμενα χρόνια. Στόχος της Κυβέρνησης και του Υπουργείου είναι να μην επηρεαστούν με αρνητικό τρόπο τα οποιαδήποτε δικαιώματα των εργαζομένων και σε αυτό το πλαίσιο επεκτείνεται η ήδη ισχυρή στήριξη τόσο για τους εργαζόμενους αλλά και για τις επιχειρήσεις που έχουν επηρεαστεί σε δυσανάλογο βαθμό, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα προβούν σε οποιεσδήποτε απολύσεις και ότι θα υπάρχει σεβασμός στον Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων για την επίλυση των οποιωνδήποτε ζητημάτων παρουσιαστούν. Η εφαρμογή της Νομοθεσίας που είχε ετοιμάσει και καταθέσει η Κυβέρνηση αναφορικά με την Ενιαία Υπηρεσία Επιθεωρήσεων, έχει ψηφιστεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και έχει τεθεί σε εφαρμογή από την 1^η Δεκεμβρίου 2020, συντείνοντας σε μεγάλο βαθμό στις προσπάθειες του Υπουργείου για τον χειρισμό των θεμάτων αυτών και για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Ερ.: Αναμένετε αύξηση του αριθμού πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας;

Απ.: Ένας μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας στηρίζεται από τα Ειδικά Σχέδια τα οποία υλοποιεί το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και εάν ταυτόχρονα δεν εργάζονται λόγω της πανδημίας, έχουν μειωμένα εισοδήματα. Εφόσον το όριο της φτώχειας είναι συνάρτηση των εισοδημάτων των εργαζομένων είναι και αυτό μειωμένο σε σχέση με το όριο της φτώχειας του 2019. Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τους οποιουσδήποτε στατιστικούς δείκτες, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πολλοί συμπολίτες μας αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες, είτε οικονομικές είτε και άλλες. Έχοντας αυτό υπόψη, η Κυβέρνηση υλοποιεί και σειρά άλλων Σχεδίων για τη στήριξη των πολιτών.

Νέα σχέδια

Ερ.: Εξετάζετε οποιαδήποτε νέα σχέδια στήριξης για το 2021;

Απ.: Όπως έχει αναφερθεί και πιο πάνω, ήδη υλοποιούνται επιπρόσθετα Σχέδια στήριξης με προϋπολογισμό 56 εκατ. ευρώ, επιπλέον των Ειδικών Σχεδίων, ενώ έχουν περιληφθεί στα προτεινόμενα Έργα για συγχρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία και αριθμός νέων Σχεδίων για τη στήριξη της απασχόλησης. Πρέπει να σημειωθεί ότι και τα Ειδικά Σχέδια που υλοποιούνται επανεξετάζονται σε μηνιαία βάση ανάλογα με την πορεία της πανδημίας, τα εν ισχύ μέτρα για αντιμετώπιση της πανδημίας και την κατάσταση στην αγορά εργασίας.

Ερ.: Υπάρχει πλάνο για σχέδια στήριξης μέχρι και το τέλος της Άνοιξης που αναμένεται να ολοκληρωθούν οι εμβολιασμοί;

Απ.: Η στήριξη στους εργαζόμενους θα συνεχιστεί, στον βαθμό και έκταση που αυτή κρίνεται αναγκαία, ανάλογα με τα δεδομένα που υπάρχουν.

Ερ.: Σε περίπτωση τρίτου κύματος της πανδημίας, υπάρχει η δυνατότητα συνέχισης των σχεδίων στήριξης και μετά το Μάρτιο του 2021;

Απ.: Όλα τα Ειδικά Σχέδια τα οποία υλοποίησε μέχρι σήμερα το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ήταν πλήρως χρηματοδοτούμενα από ευρωπαϊκά ταμεία, όπως το ταμείο SURE το οποίο συστάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ειδικά για τη χρηματοδότηση αυτών των Σχεδίων των Κρατών Μελών. Πρόσφατα, η περίοδος για την οποία δύναται να παρέχεται σχετική χρηματοδότηση έχει επεκταθεί μέχρι και τον Ιούνιο 2021, λαμβάνοντας υπόψη ότι το εμβολιαστικό πλάνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο εκτείνεται σε αυτό το πλαίσιο. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον η Κυπριακή Δημοκρατία είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμα και στην περίπτωση τρίτου κύματος της πανδημίας, θα υπάρχει η δυνατότητα στήριξης από τα ευρωπαϊκά ταμεία, όπως και για όλα τα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο μικροσκόπιο αυτοτελώς εργαζόμενοι

Ερ.: Ποια τα δεδομένα σε σχέση με τον έλεγχο στοιχείων που δηλώθηκαν για συμμετοχή στα σχέδια στήριξης; Πόσες αιτήσεις παρουσιάζουν πρόβλημα και τι ποσά αφορούν συνολικά; Έχουν επιστραφεί ποσά στο κράτος;

Απ.: Μέχρι σήμερα ζητήθηκαν αποδεικτικά στοιχεία από περίπου 2.500 επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζόμενους που συμμετείχαν στις τρεις πρώτες περιόδους των Σχεδίων του Υπουργείου, κατά τις οποίες δεν απαιτείτο η υποβολή σχετικής Έκθεσης από Εγκεκριμένο Λογιστή. Οι εν λόγω έλεγχοι έχουν καλύψει το 25% του συνολικού χορηγήματος που καταβλήθηκε κατά τις εν λόγω περιόδους για το «Ειδικό Σχέδιο Μερικής Αναστολής των Εργασιών της Επιχείρησης», το 6% για το «Ειδικό Σχέδιο Πλήρους Αναστολής των Εργασιών της Επιχείρησης» και το 4% για το «Ειδικό Σχέδιο των Αυτοτελώς Εργαζομένων».

Από τους ελέγχους που έγιναν μέχρι στιγμής, διαπιστώθηκε πως το μεγαλύτερο ποσοστό μη συμμόρφωσης - περίπου 20% - αφορά σε αυτοτελώς εργαζόμενους που συμμετείχαν στο σχετικό Σχέδιο και ανήκουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες οικονομικών δραστηριοτήτων. Με αυτό ως δεδομένο, πέραν των επιπρόσθετων στοχευμένων ελέγχων που έχουν διενεργηθεί μέχρι σήμερα, στις επόμενες μέρες θα ζητηθεί η υποβολή αποδεικτικών στοιχείων από άλλους 3.500 αυτοτελώς εργαζόμενους που ανήκουν σε συγκεκριμένες οικονομικές δραστηριότητες.

Επιπρόσθετα, λόγω του ότι το «Ειδικό Σχέδιο Μερικής Αναστολής των Εργασιών της Επιχείρησης», για το οποίο έχουν παραχωρηθεί και τα περισσότερα χρήματα, κρίνεται ως ψηλότερου κινδύνου, στις επόμενες μέρες θα ζητηθεί η υποβολή αποδεικτικών στοιχείων από σημαντικό αριθμό επιπρόσθετων επιχειρήσεων.

Από τον έλεγχο του «Ειδικού Σχεδίου Πλήρους Αναστολής των Εργασιών της Επιχείρησης» δεν προέκυψαν ιδιαίτερα θέματα, λόγω και του πιο αντικειμενικού κριτηρίου συμμετοχής και, ως εκ τούτου, θεωρήθηκε ως χαμηλότερου ρίσκου.

Το ποσό που υπολογίζεται μέχρι σήμερα ότι πρέπει να επιστραφεί στο Υπουργείο ανέρχεται στα €2,5 εκατ. Για όλες αυτές τις περιπτώσεις ζητούνται διευκρινιστικά στοιχεία και όπου δεν επαληθεύεται η απαιτούμενη μείωση του Κύκλου Εργασιών, ζητείται η επιστροφή του ποσού. Έχουν ήδη επιστραφεί ποσά από σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων.

Και ποινικές διώξεις στο τραπέζι

Ερ.: Έχετε κινηθεί νομικά εναντίον κάποιου που έχει λάβει μέρος στα σχέδια στήριξης;

Απ.: Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ελέγχου των αποδεικτικών στοιχείων που υποβάλλονται και η απαίτηση για επιστροφή των ποσών από τους μη δικαιούχους. Σε περίπτωση που δεν επιστραφούν οποιαδήποτε ποσά, το Υπουργείο προτίθεται να κινηθεί νομικά για την ανάκτησή τους. Επιπρόσθετα δεν θα διστάσει να προχωρήσει και σε ποινικές διώξεις όσον αφορά μεγάλα ποσά στήριξης ή εφόσον διαπιστώσει δόλο. Πρόθεση του Υπουργείου είναι να διαφυλάξει τα χρήματα του φορολογούμενου.

Ερ.: Πόσες περιπτώσεις εξετάζετε για εργοδότες που προέβησαν σε απολύσεις;

Απ.: Εξετάζονται περιπτώσεις που εντοπίζονται μετά από καταγγελίες που φτάνουν στο Υπουργείο, από γνωστοποιήσεις πλεονασμών που υποβάλλονται, πληροφορίες που φτάνουν από το Τμήμα Εργασίας κατά την εγγραφή των ανέργων, καθώς και περιπτώσεις τερματισμού απασχόλησης που εντοπίζονται στο σύστημα των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Οι περιπτώσεις αυτές διερευνώνται από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και όπου εντοπίζονται παραβάσεις των προνοιών των Σχεδίων, ζητείται η επιστροφή των ποσών που έχουν καταβληθεί.

Δεν είμαι απ’ αυτούς που τα παρατούν

Ερ.: Όλα αυτά τα προβλήματα σας έχουν κουράσει σε βαθμό που να σχεδιάζετε να παραιτηθείτε ή έχετε θέσει την παραίτησή σας στον πρόεδρο της Δημοκρατίας και την απέρριψε;

Απ.: Δεν υπάρχει κανένα τέτοιο θέμα. Δεν συνηθίζω στα δύσκολα να εγκαταλείπω. Καθημερινή μας έγνοια είναι η αντιμετώπιση της πανδημίας και η στήριξη των συμπολιτών μας.