Γ. Θεοχαρίδης, ΕΚΚ: Προς ενίσχυση εποπτείας το 2022

Σε ενίσχυση των σε βάθος εποπτικών ελέγχων στοχεύει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου το 2022, όπως ανέφερε στη StockWatch ο πρόεδρος της, Γιώργος Θεοχαρίδης.

Στην επίτευξη του στόχου αναμένεται να συμβάλουν οι σημαντικές αλλαγές που αναμένονται στο σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο, μεταξύ των οποίων η διεύρυνση του εποπτικού πεδίου ώστε να καλύπτει κρυπτο-περιουσιακά στοιχεία.

Στο πλαίσιο συνέντευξής του στη StockWatch, ο κ. Θεοχαρίδης σταχυολογεί τις επερχόμενες αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τον χρηματοπιστωτικό τομέα, μέσω αλλαγών που προωθούνται τόσο σε εθνικό, όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Τονίζει ότι το 2022, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα δώσει βαρύτητα σε θέματα στελέχωσης των εποπτικών τμημάτων, κάτι που συνάδει με την προτεραιότητα που προτίθεται να δώσει η ΕΚΚ στην ενίσχυση των σε βάθος εποπτικών ελέγχων, ειδικότερα για οντότητες υψηλότερου ρίσκου, στις οποίες εντάσσει ως παράδειγμα, τις διαδικτυακές πλατφόρμες συναλλαγών.

Σύμφωνα με τον κ. Θεοχαρίδη, θα δοθεί έμφαση στην παρακολούθηση πρακτικών μάρκετινγκ που εφαρμόζουν οι εποπτευόμενες οντότητες, ειδικά οι ΚΕΠΕΥ, καθώς και στην περαιτέρω ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης.

Μεταξύ άλλων, ο κ. Θεοχαρίδης, διαμηνύει ότι βρίσκεται στα σκαριά νομοθεσία για την εφαρμογή περαιτέρω δικλείδων ασφαλείας για τον μετριασμό των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο και άλλων επιχειρησιακών κινδύνων, αλλαγές για τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων, καθώς και συζήτηση δέσμης νομοθετικών προτάσεων σε σχέση με προκλήσεις που συνδέονται με την τεχνολογική καινοτομία.

Ο κ. Θεοχαρίδης αναφέρεται και στους λόγους για τους οποίους μπορεί να ανασταλεί η άδεια μιας ΚΕΠΕΥ, σημειώνοντας ότι ο τομέας παρουσιάζει καλή ανάπτυξη.

Ακολουθεί η συνέντευξη.

-Ποιοι είναι οι στόχοι της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για το 2022 και σε ποια ζητήματα θα δώσετε προτεραιότητα;

Πρωταρχικός στόχος της ΕΚΚ είναι να συνεχίσει να λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας για τους επενδυτές μέσω της άσκησης αποτελεσματικής εποπτείας και της καθοδήγησης της υγιούς ανάπτυξης του τομέα παροχής επενδυτικών υπηρεσιών. Πέρα από τη στελέχωση των εποπτικών τμημάτων με πρόσθετο προσωπικό, θα δοθεί βαρύτητα στην ενίσχυση των σε βάθος εποπτικών ελέγχων, ειδικά σε ό,τι αφορά οντότητες που ενέχουν το υψηλότερο ρίσκο, όπως οι διαδικτυακές πλατφόρμες συναλλαγών. Έμφαση θα δοθεί και στην παρακολούθηση των πρακτικών μάρκετινγκ που εφαρμόζουν οι εποπτευόμενες οντότητες, ειδικά οι ΚΕΠΕΥ, στην προώθηση των προϊόντων τους στους επενδυτές. Η ΕΚΚ έχει θέσει σε λειτουργία εξειδικευμένο ηλεκτρονικό σύστημα, το οποίο αποτελεί πρόσθετο εργαλείο συλλογής, ανάλυσης και παρακολούθησης των πολιτικών μάρκετινγκ των ΚΕΠΕΥ. Επίσης, εντός του 2022 σκοπεύουμε να επανεξετάσουμε τους κανόνες που αφορούν στα χρήματα των πελατών.

Εντός του 2022 θα τεθεί σε λειτουργία και το Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων Ρητών Εμπιστευμάτων και Παρεμφερών Νομικών Διευθετήσεων,  το οποίο θα περιλαμβάνει ακριβείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, αλλά και για τη χώρα μας, καθώς αποτελεί ακόμη ένα εργαλείο ενίσχυσης της διαφάνειας και των προσπαθειών καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Η ΕΚΚ θα εισάγει εντός του έτους νέες εξετάσεις, οι οποίες αφορούν τους παρόχους χρηματοοικονομικών πληροφοριών των ΚΕΠΕΥ, οι οποίοι έρχονται σε επαφή με τους επενδυτές. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι μόνο επαγγελματίες με γνώση του σχετικού ρυθμιστικού πλαισίου θα πιστοποιούνται για εργοδότηση στον τομέα παροχής επενδυτικών υπηρεσιών. Παράλληλα, εντός του 2022 θα εγκριθεί και θα υλοποιηθεί σταδιακά η εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού. Η ΕΚΚ συμμετέχει στην ad hoc Επιτροπή καθορισμού της εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού και μέσω της υλοποίησης της θα συνεχίσουμε να δίνουμε βαρύτητα στην ενημέρωση και επιμόρφωση των επενδυτών με σειρά δράσεων.  

Ακόμη, έχοντας λάβει έγκριση χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, θα προχωρήσουμε στη μετατροπή του Κόμβου Καινοτομίας σε Regulatory Sandbox. Σε αυτό το ελεγχόμενο περιβάλλον, οι νεοφυείς εταιρείες, εταιρείες τεχνολογίας και άλλες οντότητες θα μπορούν να δοκιμάσουν τα καινοτόμα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους σε πραγματικές συνθήκες υπό την επίβλεψη της ρυθμιστικής αρχής.

Επιπρόσθετα, η ΕΚΚ θα δώσει βαρύτητα στην περαιτέρω ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης, με έμφαση στις βιώσιμες επενδύσεις, που αποτελεί βασικό στόχο και της ΕΕ, ώστε να καταστεί κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2050, καθώς και στη συμμετοχική χρηματοδότηση. Ως ΕΚΚ είχαμε προχωρήσει στις αρχές του 2020 στην έκδοση της Οδηγίας για την Παροχή Υπηρεσιών Συμμετοχικής Χρηματοδότησης σε Κινητές Αξίες, καθώς πρόκειται για μια σημαντική ενναλακτική μορφή χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων ή νεοφυών εταιρειών. Το 2022 θα προωθήσουμε και τον ευρωπαϊκό Κανονισμό, ο οποίος καλύπτει και τη συμμετοχική χρηματοδότηση με δανεισμό. Πρόκειται για εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, πέραν του τραπεζικού τομέα.

Επίσης, η εγγραφή και οι δραστηριότητες των παρόχων υπηρεσιών σε κρυπτο - περιουσιακά στοιχεία, είναι ακόμη ένας κλάδος, ο οποίος αναμένουμε να δούμε ανάπτυξη το 2022.

-Ποιες είναι οι σημαντικότερες αλλαγές που αναμένονται στο σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο το 2022;

Εντός του 2022 αναμένεται να έχουμε σειρά νέων νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων ως αποτέλεσμα νομοθετικών πρωτοβουλιών σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Μια από αυτές είναι η πρόταση Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την ψηφιοποίηση και την επιχειρησιακή ανθεκτικότητα (operational resilience) στον χρηματοπιστωτικό τομέα, γνωστή ως DORA (Digital Operational Resilience Act). Η DORA στοχεύει να διασφαλίσει ότι όλοι οι συμμετέχοντες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπως για παράδειγμα οι ΚΕΠΕΥ, ΔΟΕΕ, εταιρείες διαχείρισης ΟΣΕΚΑ, διαθέτουν τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας για τον μετριασμό των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο και άλλων επιχειρησιακών (operational) κινδύνων. Η προτεινόμενη νομοθεσία θα απαιτεί από τις εποπτευόμενες οντότητες να διασφαλίζουν ότι μπορούν να αντέξουν όλους τους τύπους επιχειρησιακών (operational)  διαταραχών και απειλών που σχετίζονται με τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ).

Επίσης, στις αρχές του έτους, στο πλαίσιο του Σχεδίου δράσης για την Ένωση των Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union), αναμένεται να συζητηθεί η τροποποίηση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 600/2014 για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFIR). Πρωτίστως θα επιδιωχθεί η βελτίωση της διαφάνειας και της διαθεσιμότητας των δεδομένων της αγοράς καθώς και των ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των υποδομών εκτέλεσης εντολών. Επίσης θα διασφαλιστεί ότι οι υποδομές αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα παραμείνουν ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο.  Περαιτέρω, και πάλι στο πλαίσιο του Σχεδίου δράσης για την Ένωση των Κεφαλαιαγορών και ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη συλλογική διαχείριση επενδύσεων (fund management), αναμένονται τροποποιήσεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/61/ΕΕ σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων (AIFMD). Οι κυριότερες αλλαγές αφορούν στη διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας (liquidity risk) μέσω νομοθετικής θέσπισης μηχανισμών διαχείρισης ρευστότητας (liquidity management tools), στη δυνατότητα διορισμού θεματοφύλακα σε άλλο Κράτος-Μέλος από αυτό που έχει συσταθεί ο οργανισμός εναλλακτικών επενδύσεων, καθώς και στην περαιτέρω ρύθμιση της διαδικασίας ανάθεσης λειτουργιών (outsourcing). Στο πλαίσιο των οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων αναμένεται να τροποποιηθούν και οι  κανόνες του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Μακροπρόθεσμων Επενδύσεων ή ΕΜΕΚ (ELTIF Regulation). Τα EMEK είναι τυποποιημένοι ΟΕΕ για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής, περιλαμβανομένων ενεργειακών project, που ενδιαφέρουν την Κύπρο. 

Ακόμη μια αλλαγή που αναμένεται να συζητηθεί στο πλαίσιο του Σχεδίου δράσης για την Ένωση των Κεφαλαιαγορών, είναι η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ενιαίου Σημείου Πρόσβασης (European Single Access Point) που θα παρέχει κεντρική πρόσβαση σε δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τη βιωσιμότητα. Η εν λόγω πύλη αναμένεται να λειτουργήσει περί τα τέλη του 2024.

Η νομοθετική δραστηριότητα σε επίπεδο ΕΕ εκτείνεται και στη ρύθμιση χρηματοοικονομικών προϊόντων μέσω της χρήσης τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού (DLT). Ειδικότερα, ο προτεινόμενος Ευρωπαϊκός Κανονισμός MiCA (Markets in Crypto-Assets Regulation) θα ρυθμίζει την αρχική προσφορά, διαπραγμάτευση και την παροχή υπηρεσιών  των κρυπτο-περιουσιακών στοιχείων, περιλαμβανομένων των λεγόμενων ‘stablecoins’. Περαιτέρω, ο προτεινόμενος Ευρωπαϊκός Κανονισμός γνωστός ως DLT Pilot Regime θα ρυθμίζει πιλοτικά και για περιορισμένο χρονικό διάστημα τη διαπραγμάτευση (δευτερογενή αγορά) συγκεκριμένων χρηματοοικονομικών μέσων που έχουν εκδοθεί με χρήση DLT. Στόχος είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων για οριστική μελλοντική ρύθμιση.

-Αναμένονται νομοθετικές αλλαγές και σε σχέση με τα θέματα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας;

Όσον αφορά στα θέματα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, εντός του 2022 αναμένεται να συζητηθεί η δέσμη τεσσάρων νομοθετικών προτάσεων που προτάθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον περασμένο Ιούλιο, η οποία λαμβάνει υπόψη νέες και αναδυόμενες προκλήσεις που συνδέονται με την τεχνολογική καινοτομία. Στόχος είναι η δημιουργία ενός νέου και πιο συνεκτικού ρυθμιστικού και θεσμικού πλαισίου εντός της ΕΕ.

Συγκεκριμένα, η δέσμη περιλαμβάνει πρόταση δημιουργίας Ευρωπαϊκής Αρχής για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η AML Authority (AMLA), όπως θα ονομάζεται, θα εποπτεύει άμεσα και θα έχει την εξουσία λήψης αποφάσεων για τις οντότητες του χρηματοπιστωτικού τομέα που εκτίθενται στον υψηλότερο κίνδυνο τέτοιων συναλλαγών. Η Αρχή θα έχει την εξουσία να επιβάλλει διοικητικές κυρώσεις σε νομικές οντότητες με ανώτατο όριο το 10% του κύκλου εργασιών ή τα €10 εκατ., αναλόγως ποιο ποσό είναι υψηλότερο. Επιπρόσθετα, θα ασκεί έμμεση εποπτεία μέσω του συντονισμού και της επίβλεψης των εθνικών εποπτικών αρχών, συμπεριλαμβανομένων των αυτορρυθμιζόμενων φορέων σε ορισμένα κράτη - μέλη για ορισμένες μη χρηματοπιστωτικές υπόχρεες οντότητες.

Προτείνεται επίσης η υιοθέτηση της 6^ης Οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες συναλλαγές και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (6^th AML  Directive) η οποία περιλαμβάνει διατάξεις που θα πρέπει να μεταφερθούν στο εθνικό δίκαιο κάθε κράτους – μέλους. Μεταξύ των ουσιαστικών αλλαγών που αναμένεται να επέλθουν με την υιοθέτησή της είναι η διασύνδεση των μητρώων τραπεζικών λογαριασμών και η εισαγωγή απαιτήσεων για την επεξεργασία ορισμένων κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Θα συζητηθεί επίσης Κανονισμός που αφορά άμεσα εφαρμοστέους κανόνες σε τομείς όπως η δέουσα επιμέλεια ως προς τον πελάτη και η πραγματική κυριότητα. Ειδικότερα, με στόχο τον μετριασμό των νέων και αναδυόμενων κινδύνων, επεκτείνεται ο κατάλογος των υπόχρεων οντοτήτων ώστε να συμπεριλάβει τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων και άλλους τομείς, όπως οι πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης. Επίσης, για τη διασφάλιση συνεκτικής εφαρμογής των κανόνων στο σύνολο της εσωτερικής αγοράς, αποσαφηνίζονται οι απαιτήσεις όσον αφορά τις εσωτερικές πολιτικές, τους ελέγχους και τις διαδικασίες, μεταξύ άλλων στην περίπτωση ομίλων, ενώ τα μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη αναλύονται πιο διεξοδικά, με σαφέστερες απαιτήσεις ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου του πελάτη. Περαιτέρω, επανεξετάζονται οι απαιτήσεις όσον αφορά τις τρίτες χώρες, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι εφαρμόζονται ενισχυμένα μέτρα δέουσας επιμέλειας στις χώρες οι οποίες συνιστούν απειλή για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η τελευταία από τις τέσσερις νομοθετικές προτάσεις προβλέπει όπως οι υφιστάμενοι κανόνες στις υπηρεσίες μεταφοράς κεφαλαίων επεκταθούν και στις συναλλαγές των κρυπτο-περιουσιακών στοιχείων. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι πληροφορίες σχετικά με τον αποστολέα και τον δικαιούχο των εν λόγω συναλλαγών θα πρέπει να καταγράφονται από τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων.

-Πού επικεντρώνει η ΕΚΚ τους εποπτικούς της ελέγχους; Και ποια εποπτικά εργαλεία έχετε στη διάθεσή σας;  

Οι πρακτικές της αγοράς, οι διεργασίες διακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνου, η προσέλκυση πελατών, οι προϋποθέσεις καταλληλότητας, καθώς και θέματα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, είναι από τα θέματα που τίθενται κάτω από αυστηρό έλεγχο. Συγκεκριμένα, διενεργούνται επιτόπιοι έλεγχοι για να διαπιστωθεί η συμμόρφωση των εποπτευόμενων και έλεγχοι εξ αποστάσεως, δηλαδή επί σειρά εγγράφων, τα βασικά ευρήματα των οποίων δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα της ΕΚΚ. Στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται από τους ελέγχους μη συμμόρφωση ή εντοπίζονται αδυναμίες ή και παραλείψεις, η ΕΚΚ επιβάλλει διοικητικά πρόστιμα και υποδεικνύει στους εποπτευόμενους τη λήψη σειράς μέτρων για σκοπούς διόρθωσης των εσωτερικών τους διαδικασιών, ρυθμίσεων και πρακτικών, με στόχο την πλήρη συμμόρφωση με τις νομικές τους υποχρεώσεις. Οι εποπτευόμενοι οφείλουν να υιοθετήσουν αυτά τα μέτρα εντός της προθεσμίας που τους θέτει η ΕΚΚ, στο τέλος της οποίας η ΕΚΚ ελέγχει εκ νέου τη συμμόρφωσή τους. Προς αυτή την κατεύθυνση τα τελευταία δύο χρόνια έχουν επιβληθεί συνολικά διοικητικές κυρώσεις πέραν των €4,22 εκατ., εκ των οποίων €3 εκατ. επιβλήθηκαν στις ΚΕΠΕΥ για παράβαση της νομοθεσίας που διέπει τις επενδυτικές υπηρεσίες γνωστή ως MiFID II.  Τα τελευταία εννέα χρόνια έχουν επιβληθεί πρόστιμα πέραν των €31 εκατ. Επίσης, η ΕΚΚ έχει προχωρήσει σε ανάκληση και σε αναστολή της άδειας λειτουργίας σημαντικού αριθμού ΚΕΠΕΥ, ενώ έχει απαγορεύσει σε αριθμό φυσικών προσώπων τη δραστηριοποίηση στον τομέα για περίοδο έως 10 ετών, αναλόγως της περίπτωσης.

Πέραν από τα πρόσθετα εποπτικά εργαλεία που έχω προαναφέρει, σταθμό στην ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της ΕΚΚ αποτέλεσε η διαμόρφωση του Πλαισίου Εποπτείας με βάση τους κινδύνους (Risk Based Supervision Framework), το οποίο εφαρμόζεται από το 2015. Με βάση το συγκεκριμένο πλαίσιο, υπάρχει επικέντρωση των ελέγχων στους τομείς της αγοράς, αλλά και στους εποπτευομένους που ενέχουν τους σημαντικότερους κινδύνους.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ξεκίνησε το 2021 και θα συνεχίσει επίσης εντός του 2022 το σχεδιασμό και την ανάπτυξη διαδικασιών και μεθοδολογιών που εστιάζουν στην άσκηση εποπτείας βάσει δεδομένων (data supervision) σε σχέση με την εφαρμογή των Κανονισμών EMIR, MIFIR και SFTR καθώς επίσης και στην ενσωμάτωση άλλων Ευρωπαϊκών Κανονισμών που αναμένεται να εκδοθούν στο μέλλον. Ήδη, λάβαμε προκαταρκτική έγκριση για παροχή τεχνικής και οικονομικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) στο πλαίσιο του Έκτακτου Ευρωπαϊκού Μέσου Ανάκαμψης, γνωστού ως Επόμενη Γενιά ΕΕ που έχει ως στόχο την ανάκαμψη από την κρίση του κορωνοϊού και την μακροπρόθεσμη θωράκιση των οικονομιών της ΕΕ. Η εποπτεία βάσει δεδομένων θα επιτρέψει στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μέσω προηγμένης τεχνολογίας (artificial Intelligence) να ελέγχει έγκαιρα και να εντοπίζει σε πρώιμο στάδιο τυχόν παρατυπίες και κινδύνους που ενέχονται στην αγορά.

Περαιτέρω, πέραν από τα Τμήματα Εποπτείας, Ερευνών και Εκδοτών, η Επιτροπή προχώρησε παράλληλα στη δημιουργία εξειδικευμένου Τμήματος, το οποίο παρακολουθεί στενά τη συμμόρφωση των εποπτευόμενων οντοτήτων με τις υποχρεώσεις τους, σε σχέση με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Σκοπός μας είναι η ΕΚΚ να ενεργεί προληπτικά, προλαβαίνοντας τους τυχόν κινδύνους και δίκαια, ώστε να διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και η βαρύτητα των αποφάσεών της να αντικατοπτρίζει τη σημασία που αποδίδει στην προστασία των επενδυτών και την αξιοπιστία του τομέα.

- Ποιες οι προοπτικές του τομέα ΚΕΠΕΥ ειδικότερα, για το 2022;

Ο τομέας των ΚΕΠΕΥ παρουσιάζει μια καλή ανάπτυξη. Υπάρχουν 244 αδειοδοτημένες ΚΕΠΕΥ στις οποίες εργοδοτούνται περίπου 6.000 επαγγελματίες. Επιπλέον, έχουν δημιουργηθεί εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας σε παρεμφερείς κλάδους, οι οποίοι παρέχουν υποστηρικτικές  υπηρεσίες στις ΚΕΠΕΥ, όπως για παράδειγμα η παροχή υπηρεσιών εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου από ελεγκτές, υπηρεσίες συμμόρφωσης (compliance) και νομικές υπηρεσίες. Αυτή την περίοδο βρίσκονται υπό διαδικασία εξέτασης 35 αιτήσεις για απόκτηση άδειας ΚΕΠΕΥ. Η εξέταση των αιτήσεων αυτών θα συνεχιστεί φέτος και όσες έχουν υποβάλει ολοκληρωμένα στοιχεία και πληρούν τα κριτήρια θα εξασφαλίσουν άδεια εντός του 2022.   

-Πόσες άδειες λειτουργίας ΚΕΠΕΥ βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε αναστολή, με απόφαση της ΕΚΚ;

Για 4 ΚΕΠΕΥ έχει ανασταλεί η άδεια λειτουργίας τους με απόφαση της ΕΚΚ.

-Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους αναστέλλονται άδειες των ΚΕΠΕΥ;

Η EKK προχωρεί σε αναστολή της άδειας λειτουργίας μιας ΚΕΠΕΥ σε περίπτωση που υπάρχουν υπόνοιες για ενδεχόμενη μη συμμόρφωσή της με τις πρόνοιες του σχετικού νόμου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, δίνεται ένα μικρό χρονικό διάστημα στην ΚΕΠΕΥ να συμμορφωθεί. Όταν διενεργηθεί εκ νέου η έρευνα και διαπιστωθεί ότι η εταιρεία έχει συμμορφωθεί, τότε παραχωρείται άδεια επαναδραστηριοποίησης. Αν, η εταιρεία συνεχίσει να μη συμμορφώνεται, αναλόγως των δεδομένων, η ΕΚΚ είτε δίνει νέα παράταση συμμόρφωσης, είτε προχωρεί στην πλήρη ανάκληση των εργασιών της. Σε περιπτώσεις όπου εντοπιστούν σοβαρές παραβάσεις της νομοθεσίας, η ΕΚΚ προχωρεί απευθείας σε πλήρη ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ΚΕΠΕΥ.  

-Υπάρχουν εταιρείες που αποφασίζουν να τερματίσουν τις δραστηριότητές τους μετά από αναστολή της άδειάς τους, λόγω δυσκολίας συμμόρφωσης;

Ναι, υπήρξαν και τέτοιες περιπτώσεις. 

-Πέραν της αναστολής άδειας, σε πόσες περιπτώσεις διαχρονικά, η ΕΚΚ ανακάλεσε άδειες λειτουργίας ΚΕΠΕΥ;

Από το 2015 μέχρι σήμερα η ΕΚΚ προχώρησε 17 φορές σε ανάκληση της άδειας λειτουργίας ΚΕΠΕΥ.

-Φτάνουν κοντά σας κατά καιρούς πληροφορίες για μαζικό κλείσιμο ΚΕΠΕΥ και αν ναι, πώς τις διαχειρίζεστε;

Όλες οι αδειοδοτημένες ΚΕΠΕΥ βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για οποιοδήποτε θέμα τις αφορά. Κατά καιρούς κάποιες ΚΕΠΕΥ αποφασίζουν από μόνες τους και ενημερώνουν την Επιτροπή για την αναστολή των εργασιών τους. Αυτό οφείλεται σε διάφορους λόγους. Κάποιες ενδεχομένως να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες νομοθετικές και άλλες απαιτήσεις που απορρέουν από το νομοθετικό πλαίσιο που τις διέπει, όπως είναι ο νόμος παροχής επενδυτικών υπηρεσιών (MiFID II), ο νόμος για θέματα αποτροπής της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες συναλλαγές και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (AML), ή στα μέτρα που επιβάλλει είτε η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA), είτε η ΕΚΚ, μέσω εγκυκλίων προς τους εποπτευόμενους. Κάποιες άλλες ενδεχομένως να εξαγοραστούν ή να συγχωνευτούν με κάποια άλλη ΚΕΠΕΥ. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να μην έχουν αρκετούς πελάτες. Υπάρχουν και περιπτώσεις στις οποίες, αφού εξασφαλίσουν άδεια ΚΕΠΕΥ από την ΕΚΚ δεν προχωρούν σε ενεργοποίησή της για τους δικούς τους λόγους, όπως για παράδειγμα η αδυναμία ανταπόκρισης στις απαιτήσεις που διέπουν τη λειτουργίας τους ή η αλλαγή επαγγελματικών πλάνων, με αποτέλεσμα στην πορεία να παραιτούνται οι ίδιες από αυτήν. Δεν είναι κάτι που έχουμε δει να γίνεται μαζικά. Αυτό φαίνεται και από τον σταθερό αριθμό των αδειοδοτημένων ΚΕΠΕΥ τα τελευταία χρόνια. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, τον Νοέμβριο του 2021, οι αδειοδοτημένες ΚΕΠΕΥ ήταν 244, τέλος του 2020 ήταν 242 και τo 2019 ήταν 240.

-Ποιος ο ρόλος της ΕΚ σε ότι αφορά τις μη αδειοδοτημένες ΚΕΠΕΥ; Υπάρχει περιθώριο ελέγχου;

Η παροχή επενδυτικών υπηρεσιών ως τακτή ενασχόληση ή δραστηριότητα δύναται να γίνεται νόμιμα μόνο από Εταιρείες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΕΠΕΥ) που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την ΕΚΚ ή από αρμόδια εποπτική αρχή κράτους-μέλους της ΕΕ. Επομένως, οποιεσδήποτε οντότητες παρουσιάζονται ως ΕΠΕΥ και προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες χωρίς να έχουν εξασφαλίσει σχετική άδεια από την ΕΚΚ ή αρμόδια εποπτική αρχή άλλου κράτους-μέλους της ΕΕ, η οποία έχει προς τούτο ειδοποιήσει την ΕΚΚ, παραβιάζουν τη νομοθεσία και υπόκεινται σε διοικητικές κυρώσεις. Για την προστασία και διευκόλυνση του επενδυτικού κοινού, η ΕΚΚ διατηρεί στην ιστοσελίδα της δημόσιο μητρώο αδειοδοτημένων ΚΕΠΕΥ και ΕΠΕΥ άλλων κρατών-μελών της ΕΕ για τις οποίες η ΕΚΚ έχει ειδοποιηθεί από την οικεία τους εποπτική αρχή ότι επιθυμούν να παρέχουν επενδυτικές υπηρεσίες στη Δημοκρατία. Ως εκ τούτου, προτρέπονται οι επενδυτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να ελέγχουν πάντοτε αν η εταιρεία με την οποία βρίσκονται σε επαφή είναι αδειοδοτημένη για να παρέχει επενδυτικές υπηρεσίες στη Δημοκρατία.  Περαιτέρω,  σε τακτική βάση, ως ΕΚΚ προβαίνουμε και σε ανακοινώσεις – προειδοποιήσεις προς το επενδυτικό κοινό για διαδικτυακούς τόπους που δεν ανήκουν σε οντότητες, οι οποίες κατέχουν άδεια λειτουργίας για την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών ή/και την άσκηση επενδυτικών δραστηριοτήτων.