Β. Δημητριάδης: Σχεδιάζουμε τα επόμενα βήματα για τη ναυτιλία

Η κυπριακή ναυτιλία έχει τεράστια δυναμική και σημαντικές προοπτικές καθώς το ναυτιλιακό προϊόν της Κύπρου είναι πολύ ανταγωνιστικό και δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από άλλα προηγμένα ναυτιλιακά κέντρα παγκόσμιας εμβέλειας. Όπως σημειώνει ο Υφυπουργός Ναυτιλίας Βασίλης Δημητριάδη, «η Κύπρος αποτελεί ένα από τα λίγα ναυτιλιακά κέντρα παγκοσμίως που διαθέτει ποιοτικό νηολόγιο το οποίο συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μεγαλύτερα στον κόσμο ενώ παράλληλα έχει αναπτυχθεί και σε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα πλοιοδιαχείρισης».

Στη συνέντευξη του σημειώνει επίσης μεταξύ άλλων ότι,

α) Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας βρίσκεται στο στάδιο διαμόρφωσης μακροχρόνιας στρατηγικής για τη ναυτιλία.

β) Προχωρά η ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών και των υπηρεσιών που προσφέρει το Υφυπουργείο για να μπορέσει να προσφέρει μονοθυριδική εξυπηρέτηση (one-stop-shop)

γ) Θα δοθεί έμφαση στην προσέλκυση σκαφών αναψυχής στο κυπριακό νηολόγιο

δ) Ξεκίνησε μια δεύτερη προσπάθεια για ναυτιλιακή σύνδεση Κύπρου – Ελλάδας.

Ερ.: Δεδομένων των περιορισμών λόγω πανδημίας, πώς εξελίσσεται το πλάνο του Υφυπουργείου για προσέλκυση νέων εταιρειών και προώθηση της Κύπρου ως ναυτιλιακού κέντρου; Πού θα επικεντρωθούν οι επαφές του Υφυπουργείου όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν; Ποιες οι προτεραιότητες;

Απ.: Είναι γεγονός ότι οι συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί λόγω και της πανδημίας δυσκολεύουν την προσπάθεια μας για περαιτέρω προώθηση και προβολή της Κυπριακής ναυτιλίας, καθώς από τις αρχές του 2020 οι ενέργειες προβολής και προώθησης του κυπριακού ναυτιλιακού συμπλέγματος σε ότι αφορά φυσική παρουσία, ήταν πολύ περιορισμένες. Παρά τις αντιξοότητες οι επαφές μου με την ναυτιλιακή κοινότητα μέσω διαδικτυακών συναντήσεων είναι καθημερινή. Το τελευταίο διάστημα πραγματοποίησα επαφές με ένα μεγάλο αριθμό πλοιοκτητών (που διαθέτουν πέραν του 50% του κυπριακού στόλου) με γνώμονα να ανταποκριθούμε στα αιτήματα τους αλλά και να τους ενημερώσουμε για τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες που θα αναπτύξουμε με το πέρας της πανδημίας.

Διαπιστώνω ότι η ναυτιλιακή κοινότητα αναγνωρίζει στο Υφυπουργείο τα στοιχεία του επαγγελματισμού, του πλούτου εμπειρογνωμοσύνης, της άμεσης και ποιοτικής εξυπηρέτησης.

Το τελευταίο διάστημα καταβάλλουμε προσπάθειες να ενδυναμώσουμε αυτά τα στοιχεία τα οποία σε συνδυασμό με τα κίνητρα που προσφέρουμε και τα οποία εμπλουτίζουμε, θα αποτελέσουν τα εργαλεία στοχευμένης προβολής μας σε ναυτιλιακές αγορές κυρίως σε Ασιατικές χώρες αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Διαμόρφωσης μακροχρόνιας στρατηγικής

Ερ.: Ο τομέας της ναυτιλίας αναγνωρίζεται ως ένας από τους τομείς με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Σε ποιο βαθμό και πόσο σύντομα θεωρείτε ότι μπορεί ο τομέας να αξιοποιήσει αυτές τις προοπτικές;

Απ.: Η κυπριακή ναυτιλία έχει τεράστια δυναμική και σημαντικές προοπτικές. Το ναυτιλιακό μας προϊόν είναι πολύ ανταγωνιστικό και δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από άλλα προηγμένα ναυτιλιακά κέντρα παγκόσμιας εμβέλειας. Η Κύπρος αποτελεί ένα από τα λίγα ναυτιλιακά κέντρα παγκοσμίως που διαθέτει ποιοτικό νηολόγιο το οποίο συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μεγαλύτερα στον κόσμο ενώ παράλληλα έχει αναπτυχθεί και σε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα πλοιοδιαχείρισης.

Το ναυτιλιακό μας σύμπλεγμα αναπτύσσεται και με πολλές υποστηρικτικές προς την ναυτιλία υπηρεσίες ενώ εξαιρετικά σημαντική είναι και η προσπάθεια που καταβάλλεται για ανάπτυξη προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας για τη ναυτιλία και τη γαλάζια οικονομία από το Κυπριακό Ινστιτούτο για την Θάλασσα και την Ναυτιλία, το Κυπριακό Ίδρυμα για την Θάλασσα αλλά και της στήριξης που απολαμβάνει η ναυτιλία από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και Καινοτομίας.   

Οι προοπτικές αυτές θα καταβληθεί προσπάθεια να αξιοποιηθούν στο έπακρο μέσα από στοχευμένες δράσεις και πρωτοβουλίες που έχουμε τροχοδρομήσει και οι οποίες θα ενδυναμώσουν τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και την ανταγωνιστική μας θέση. Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις προσέλκυσης νέων ναυτιλιακών εταιρειών για να εγκατασταθούν στη Κύπρο και νέων πλοίων για να εγγραφούν στο κυπριακό νηολόγιο. 

Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας βρίσκεται στο στάδιο διαμόρφωσης μακροχρόνιας στρατηγικής της Κυπριακής Ναυτιλίας σε συνεργασία με το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο και την Κυπριακή Ένωση Πλοιοκτητών.

Η διαμόρφωση οράματος και ξεκάθαρων στοχεύσεων θα καταστήσουν τον τομέα ανθεκτικό στις προκλήσεις και στις κρίσεις και θα συμβάλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη του κατά τρόπο αειφόρο και ολιστικό. 

Ο σημαντικός αυτός τομέας θα συνεχίσει να αποτελεί σημαντική πηγή συνεισφοράς στην εθνική οικονομία και μοχλό ανάπτυξης της οικονομικής διπλωματίας της Κύπρου.  

one-stop-shop

Ερ.: Χρειάζεται να δοθούν περαιτέρω εργαλεία, νομοθετικά ή άλλα, προς αυτή την κατεύθυνση και ποια είναι αυτά;

Απ.: Συνδυασμός διαφόρων νομοθετικών και άλλων εργαλείων είναι πάντοτε απαραίτητα για την προώθηση μιας υπηρεσίας. Στην περίπτωση της Ναυτιλίας η παροχή κινήτρων, φορολογικών και άλλων, η απλούστευση διαδικασιών και η επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου όπου κρίνεται απαραίτητη, αποτελούν εργαλεία που θα πρέπει να αξιοποιούνται.   

Η Ναυτιλία είναι ένας άκρως ανταγωνιστικός τομέας και γι’ αυτό το λόγο πρέπει το Υφυπουργείο Ναυτιλίας να είναι συνεχώς σε εγρήγορση παρακολουθώντας ανελλιπώς τις εξελίξεις και προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας, έτσι που να είμαστε σε θέση να λειτουργούμε προληπτικά και να προσαρμοζόμαστε στις νέες συνθήκες για να διατηρούμε και να ενισχύουμε το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα.

Προχωρούμε στη ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών και των υπηρεσιών που προσφέρει το Υφυπουργείο για να μπορέσουμε να προσφέρουμε μονοθυριδική εξυπηρέτηση (one-stop-shop). Θα δοθεί έμφαση στη διαμόρφωση πλαισίου για προσέλκυση σκαφών αναψυχής στο κυπριακό νηολόγιο ενώ το φορολογικό πλαίσιο της ναυτιλίας έχει πρόσφατα εμπλουτιστεί με περαιτέρω φορολογικά κίνητρα για φιλικότερα προς το περιβάλλον πλοία. 

Οι νέοι στην Κύπρο δε φαίνεται να προτιμούν επαγγελματικά τη ναυτιλία

Στις άμεσες προτεραιότητες του Υφυπουργείου είναι και η στοχευμένη προσέγγιση και προσέλκυση των νέων μας στα γαλάζια επαγγέλματα. Η καλλιέργεια ναυτιλιακής και θαλάσσιας κουλτούρας σε ένα νησιώτικο κράτος με σπουδαίες επιδόσεις στη ναυτιλία αποτελεί αδιαπραγμάτευτο στόχο. Η θάλασσα πρέπει να αποτελέσει σημαντική πηγή αειφόρου ανάπτυξης για την Κύπρο μας.  Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση Κυπρίων σπουδαστών στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού με την κυβέρνηση να στηρίζει την όλη προσπάθεια με χορηγίες εκπαίδευσης και υποτροφίες. Τους επόμενους μήνες θα προωθηθούν καινοτόμες δράσεις που θα απευθύνονται στην νέα γενιά.

Το Brexit προσφέρει ευκαιρίες

Ερ.: Πώς επηρεάζει το Brexit τον τομέα της ναυτιλίας; Πώς διαχειρίζεστε ή αξιοποιείτε το ζήτημα;

Απ.: Η αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου, ιδιαίτερα στην μετά Brexit εποχή, παρουσιάζει προοπτική που σίγουρα θα αξιοποιήσουμε.  

Όντως η επίτευξη Συμφωνίας Εξόδου, καθώς και η Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, καλλιεργούν ένα πλαίσιο σταθερότητας και μας επιτρέπουν να προσαρμόσουμε και να συγκεκριμενοποιήσουμε τις ενέργειες μας αναδεικνύοντας τα πλεονεκτήματα της Κύπρου.

Είναι γεγονός ότι η χώρα μας έχει προσελκύσει αριθμό Βρετανικών εταιρειών οι οποίες έχουν επιλέξει να μεταφέρουν την έδρα τους ή να δημιουργήσουν παραρτήματα στην Κύπρο. Πρόκειται για ναυτιλιακές εταιρείες ή εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ναυτασφάλισης ή στη παροχή υπηρεσιών υποστηρικτικών προς τη ναυτιλία. 

Επιπρόσθετα, υπάρχει αριθμός πλοίων βρετανικών συμφερόντων που έχουν ήδη εγγραφεί στο κυπριακό νηολόγιο ή επιδεικνύουν ενδιαφέρον για να υψώσουν την κυπριακή σημαία στα πλοία τους.

Άλλο ναυτιλία, άλλο διαβατήρια

Ερ.: Πώς επηρεάζει τον τομέα η κατάργηση του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος και η όλη συζήτηση γύρω από το θέμα των πολιτογραφήσεων; Έχουν εντοπιστεί προβλήματα ή δυσκολίες μετά την κατάργηση του ΚΕΠ;

Απ.: Δεν εκτιμώ ότι η κατάργηση του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος έχει παρενέργειες ή θα επηρεάσει την ανταγωνιστικότητα της Κυπριακής Ναυτιλίας. Για μας το μεγαλύτερο εμπόδιο στην περαιτέρω ανάπτυξη και προώθηση του κυπριακού ναυτιλιακού συμπλέγματος αποτελεί η πανδημία που δεν μας επιτρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για προσωπικές επαφές με την ναυτιλιακή κοινότητα ή για αποστολές σε μεγάλες ναυτιλιακές αγορές όπου δίδεται η ευκαιρία δικτύωσης και προβολής της Κυπριακής Ναυτιλίας με απώτερο σκοπό την προσέλκυση πλοίων και ναυτιλιακών εταιρειών στην Κύπρο.

Σημαντικός πυλώνας της οικονομίας

Ερ.: Ποια η συμβολή του τομέα ναυτιλίας στην κυπριακή οικονομία;

Απ.: Η ναυτιλία αποτελεί αναμφίβολα έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας με τα συνολικά ετήσια έσοδα να ανέρχονται στο 7% του ΑΕΠ, ενώ 3% περίπου του ενεργού εργατικού δυναμικού εργάζεται στην ευρύτερη ναυτιλιακή βιομηχανία. Ο στόλος υπό κυπριακή σημαία είναι 11^ος παγκοσμίως και 3^ος στην ΕΕ.

Ειδικότερα, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την περαιτέρω ανάπτυξη της κυπριακής ναυτιλίας με την προσέλκυση νέων πλοίων και εταιρειών. Συγκεκριμένα ο Κυπριακός στόλος ξεπερνά σήμερα τα 24 εκατομμύρια κόρους. Επιπρόσθετα, οι εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο σύστημα φόρου χωρητικότητας της Κύπρου, δηλαδή το ειδικό φορολογικό πλαίσιο που ισχύει για τη ναυτιλία, αυξήθηκαν από 168 σε 250 από την ίδρυση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας. Περισσότεροι από 55.000 ναυτικοί εργοδοτούνται στα Κυπριακά πλοία και περίπου 9.000 άτομα απασχολούνται στις ναυτιλιακές εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο.

Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για περαιτέρω ανάπτυξη της κυπριακής ναυτιλίας. Προς αυτή την κατεύθυνση ενισχύουμε τα κίνητρα μας και βελτιώνουμε περαιτέρω την ποιότητα των υπηρεσιών μας έτσι που να μπορέσουμε όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν να προβάλουμε στοχευμένα τα πλεονεκτήματα της κυπριακής ναυτιλίας στις διεθνείς αγορές.

Στις «λευκές» λίστες η Κύπρος

Ερ.: Ποια τα δεδομένα σε σχέση με την κατακράτηση πλοίων υπό κυπριακή σημαία σε σχέση με πριν, όταν θεωρείτο σημαία ευκαιρίας;

Απ.: Από της ίδρυσης του το Κυπριακό Νηολόγιο είχε ως πρωταρχικό στόχο την ασφάλεια των πλοίων και των ναυτικών και την προστασία του θαλάσσιου Περιβάλλοντος.

Ο όρος «Σημαία Ευκαιρίας» επιδέχεται διαφόρων ερμηνειών και αποτέλεσε κατά καιρούς σημείο αναφοράς από διάφορους για να πλήξουν την κυπριακή σημαία. 

Οι επιδόσεις της Κυπριακής Ναυτιλίας ιδιαίτερα κατά την τελευταία 15ετία είναι τέτοιες που κατατάσσουν την Κύπρο ανάμεσα στα πιο ποιοτικά νηολόγια. Συγκεκριμένα, η Κυπριακή σημαία βρίσκεται αυτή την στιγμή στις «λευκές» λίστες σε όλα τα μεγάλα Μνημόνια Ελέγχου Πλοίων Λιμένων όπως αυτό των Παρισίων, του Τόκυο και της Αμερικάνικης Ακτοφυλακής. 

Η Κύπρος έχει κυρώσει και εφαρμόζει αποτελεσματικά τις περισσότερες Διεθνείς Ναυτιλιακές Συμβάσεις, γεγονός αξιοζήλευτο συγκριτικά με άλλα παραδοσιακά ναυτιλιακά κράτη. 

Επισημαίνεται επίσης ότι η Κύπρος συγκαταλέγεται ανάμεσα σε πολύ μικρό αριθμό χωρών στο κόσμο που έχει εκτεταμένη νομοθεσία για την ύπαρξη ενόπλων φρουρών στα πλοία για αντιμετώπιση παράνομων πράξεων συμπεριλαμβανομένης και της πειρατείας. 

Εκτός από τα πιο πάνω, η Κύπρος συμμετέχει ενεργά στα θεσμικά όργανα της ΕΕ αλλά και στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό και χαίρει εκτίμησης για τις τεκμηριωμένες θέσεις της προϊόν του πλούτου εμπειρογνωμοσύνης που διαθέτουν τα στελέχη του Υφυπουργείου Ναυτιλίας.

Δείγμα της πρωταγωνιστικής παρουσίας της Κύπρου στην παγκόσμια ναυτιλιακή σκηνή αποτέλεσε και ο τρόπος χειρισμού της πανδημίας σε σχέση με τα πληρώματα των πλοίων που παραμένουν καθηλωμένα. Συγκεκριμένα η Κύπρος ήταν από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισε τη σημασία των ναυτικών και βοήθησε στην αλλαγή πληρωμάτων ή στον επαναπατρισμό πέραν των 10000 ναυτικών τους τελευταίους 10 μήνες. 

Επιπρόσθετα η πρόσφατη πρόταση της Κύπρου για ένα συντονισμένο πρόγραμμα σε παγκόσμιο επίπεδο για τον εμβολιασμό των ναυτικών επικροτήθηκε από τη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα και αποτελεί την βάση συζήτησης για να εξευρεθεί λύση επί του θέματος, επιδεικνύοντας παράλληλα την κοινωνική ευαισθησία της κυπριακής ναυτιλίας. 

Σημειώνεται επίσης ότι η Κύπρος είναι από τις ελάχιστες χώρες που προσφέρει κίνητρα για τον πράσινο μετασχηματισμό της ναυτιλίας. Η πρόσφατη υιοθέτηση περιβαλλοντικών φορολογικών εκπτώσεων για πλοία που μειώνουν σημαντικά τις εκπομπές ρύπων ή που κάνουν χρήση εναλλακτικών φιλικών προς το περιβάλλον καυσίμων αποδεικνύει την στοχοπροσήλωση της Κύπρου στον πράσινο μετασχηματισμό της ναυτιλίας, ενθαρρύνοντας και επιβραβεύοντας πλοιοκτήτες που συμβάλλουν στην μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. 

Όλα τα πιο πάνω αποτελούν απτή απόδειξη ότι η Κυπριακή σημαία βρίσκεται σε ψηλά ποιοτικά επίπεδα.

Ερ.: Ποια είναι η μορφή που πρέπει να έχει ο ορθός προγραμματισμός ώστε να ενισχύει και όχι να πλήττει την εικόνα της χώρας;

Απ.: Ο προγραμματισμός είναι το εργαλείο μέσα από το οποίο θα υλοποιηθεί ένα όραμα ή θα υποστηριχθούν κάποιες ξεκάθαρες στοχεύσεις.  Ο ορθός προγραμματισμός επιβάλλεται να διέπεται από χρονοδιαγράμματα, μηχανισμούς επαναξιολόγησης και ευελιξία για να αναπροσαρμόζεται σε τυχόν εξωγενείς παράγοντες.  Η συλλογικότητα στη διαμόρφωση που προϋποθέτει να είσαι καλός ακροατής, η μεταδοτικότητα, η διαφάνεια και η προσήλωση στον στόχο αποτελούν βασικά εχέγγυα. 

Συγκεκριμενοποιώντας το ερώτημα σας στην Κυπριακή Ναυτιλία η οποία αποτελεί ένα από τους πλέον σημαντικούς πρεσβευτές της χώρας μας, για την οποία ο κάθε Κύπριος θα πρέπει να νοιώθει περήφανος για τις επιδόσεις της, εκτιμώ ότι τα πιο πάνω στοιχεία υπάρχουν και ενισχύονται περαιτέρω από την αγάπη και την αφοσίωση των στελεχών του Υφυπουργείου αλλά και όλων των μελών της κυπριακής ναυτιλιακής βιομηχανίας για τον συναρπαστικό αυτό τομέα.

Σύνδεση Κύπρου – Ελλάδας

Ερ.: Ποια τα επόμενα βήματα σε σχέση με την ακτοπλοϊκή σύνδεση Κύπρου – Ελλάδας μετά το τέλος του διαγωνισμού προσφορών χωρίς να υποβληθούν προτάσεις; Θα ακολουθήσει νέος διαγωνισμός με αλλαγές στους όρους;

Απ.: Αξιολογούμε τους λόγους που δεν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον. Έχω ξεκινήσει ένα κύκλο επαφών με όλους τους μεταφορείς για να ακούσω τις απόψεις και τους προβληματισμούς τους. Με την ολοκλήρωση του κύκλου επαφών θα εξετάσουμε αν υπάρχουν περιθώρια μικρής βελτίωσης των όρων του διαγωνισμού με γνώμονα ότι δεν θα επηρεάζεται η φιλοσοφία της Υπηρεσίας Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), όπως την ορίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ανάλογα θα αποφασίσουμε αν θα επαναπροκηρύξουμε τον διαγωνισμό όταν βέβαια οι συνθήκες το επιτρέψουν. Θέλω να διαβεβαιώσω τους συμπολίτες μας ότι η προσπάθεια δεν εγκαταλείπεται, αντίθετα θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις λειτουργίας της Θαλάσσιας Επιβατικής Σύνδεσης.  

Ερ.: Ποιοι είναι οι παράγοντες που θεωρείτε ότι οδήγησαν στο να μην υποβληθεί καμία πρόταση. Τι μπορεί να γίνει για να αλλάξουν τα δεδομένα;

Απ.: Η πανδημία σίγουρα επηρέασε την απόφαση τους αφού το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον δεν ευνοούσε στη παρούσα φάση ανάληψη ρίσκου από μέρους τους ιδιαίτερα όσο αφορά την εμπορική δραστηριότητα του πλοίου. Υπενθυμίζεται ότι η κρατική επιδότηση αφορά αμιγώς την επιβατική πτυχή της υπηρεσίας και οι πλείστοι από τους όρους προσφοράς έχουν καθοριστεί στην βάση των Ενωσιακών κανόνων και αποτέλεσαν το κριτήριο της προέγκρισης που εξασφαλίσαμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

Αντιλαμβάνεστε πως όταν μια υπηρεσία είναι ανενεργή για δύο δεκαετίες είναι δύσκολο να αξιολογηθεί η συμπεριφορά της αγοράς και του επιβατικού κοινού.  Υπάρχουν επίσης και άλλοι παράγοντες όπως (α) η υποχρεωτική χρήση καυσίμου χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο 0,5% ή η χρήση συστημάτων καθαρισμού καυσαερίων όπως επιβάλλουν οι διεθνείς κανονισμοί από τον Ιανουάριο του 2020 τα οποία προϋποθέτουν πολύ μεγαλύτερα κόστη για τους μεταφορείς, (β) η μη αξιοποίηση του πλοίου κατά τις βδομάδες που η υπηρεσία αυτή δεν θα βρίσκεται σε λειτουργία ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες. 

Οι παράγοντες αυτοί σε συνάρτηση με άλλους που ενδεχομένως να εγείρουν οι μεταφορείς αξιολογούνται και θα αποτελέσουν την βάση πιθανής αλλαγής κάποιων από τους όρους του διαγωνισμού χωρίς όμως να ανατρέπεται η φιλοσοφία της Υπηρεσίας Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος, όπως ορίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.