Π. Νικολάου, BOCH: Συγκρατημένη αισιοδοξία για το μέλλον

Συγκρατημένη αισιοδοξία ότι τα πολύ δύσκολα έχουν παρέλθει, παρόλο που υπάρχουν σημαντικές χρηματοοικονομικές προκλήσεις εκφράζει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τρ. Κύπρου Πανίκος Νικολάου.

Σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο κ. Νικολάου σταχυολογεί τα πλάνα της τράπεζας για το επόμενο διάστημα σημειώνοντας ότι «συνεχίζουμε να αξιολογούμε τρόπους για επιτάχυνση της μείωσης κινδύνου στον ισολογισμό μέσω περαιτέρω πωλήσεων ΜΕΔ», παραμένοντας «επικεντρωμένοι στον στόχο μας για επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού ΜΕΔ προς το σύνολο των δανείων εντός του 2022».

Αναφέρει ακόμα ότι σε ένα περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, στο οποίο και οι ευκαιρίες παραχώρησης νέων υγειών δανείων είναι περιορισμένες λόγω του υψηλού ιδιωτικού χρέους, «προσπαθούμε διαρκώς να δημιουργήσουμε νέες πηγές εσόδων, οι οποίες βέβαια θα είναι βιώσιμες, θα συνάδουν με το επιχειρησιακό μας μοντέλο και θα πληρούν τις εποπτικές απαιτήσεις».

Όσον αφορά τα επιτοκιακά έσοδα, η Τράπεζα επικεντρώνεται στον εξορθολογισμό της τιμολόγησης και κοιτάζει προσεκτικά προς νέες αγορές στο εξωτερικό (ναυτιλία, κοινοπρακτικά δάνεια).

Σε σχέση με το κλείσιμο υποκαταστημάτων, αναφέρει ότι προκύπτει από τη γενικότερη αναθεώρηση του τρόπου εξυπηρέτησης των αναγκών των πελατών, αλλά και αξιολογώντας την απόδοσή τους.

Σε σχέση με τη διαχείριση της υπερβάλλουσας ρευστότητας, επισημαίνει ότι υπάρχουν διάφορες επιλογές πέραν του βιώσιμου δανεισμού (π.χ. αύξηση του χαρτοφυλακίου επενδύσεων, διοχέτευση σε off balance sheet items, χρέωση liquidity fees κλπ.).

Ακολουθεί η συνέντευξη

Ερ.: Η Τρ. Κύπρου ανακοίνωσε κέρδη €739 χιλ. για το εξάμηνο του 2021 έναντι ζημιών €125,6 εκατ. πέρσι. Για ολόκληρο το 2021 τι αναμένετε;

Απ.: Πριν να απαντήσω θα ήθελα να αναφέρω ότι η οργανική κερδοφορία της Τράπεζας μετά τους φόρους και εξαιρουμένων των μεμονωμένων εξόδων που δεν είναι επαναλαμβανόμενα για το 1^ο εξάμηνο του 2021 ήταν €51 εκατ. και αυτό είναι το πιο σημαντικό που μας ενδιαφέρει περισσότερο στο παρόν στάδιο. 

Σίγουρα ούτε μπορούμε, ούτε επιτρέπεται να αναφερθούμε σε συγκεκριμένους αριθμούς για όλο το έτος.

Μπορούμε όμως να συνεχίσουμε να είμαστε αισιόδοξοι, καθώς τόσο τα υγειονομικά όσο και τα οικονομικά δεδομένα, καταγράφουν σημαντική βελτίωση τους τελευταίους μήνες.

Αρκεί να υπενθυμίσουμε το ρυθμό ανάπτυξης 12,9% που καταγράφηκε κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Σε συνάρτηση με το Σχέδιο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας, το οποίο έχει εγκριθεί, μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι ότι τα πολύ δύσκολα έχουν παρέλθει, παρόλο που υπάρχουν σημαντικές χρηματοοικονομικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και παρότι ο ιός απέδειξε ότι δεν επιτρέπεται εφησυχασμός.

Ερ.: Γιατί είστε τόσο αισιόδοξοι ότι τα καλύτερα έπονται για την τράπεζα;

Απ.: Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι επειδή μία σειρά από δεδομένα μας το επιτρέπουν. Ενδεικτικά, το πρώτο εξάμηνο του έτους, παραχωρήσαμε νέα δάνεια €894 εκατ., 30% περισσότερα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους ενώ το λειτουργικό κέρδος για την ίδια περίοδο ανήλθε σε €51 εκατ.

Γενικά οι οργανικοί δείκτες και όλα τα επαναλαμβανόμενα κέρδη παραμένουν θετικά. Οι ενδείξεις δείχνουν επίσης πως η πραγματική οικονομία έχει πάρει και πάλι μπρος κι εμείς συνεχίζουμε τον πρωταγωνιστικό μας ρόλο ως η κινητήρια δύναμη της προσπάθειας για ταχεία έξοδο από την ύφεση. 

Τα κεφάλαια της Τράπεζας παραμένουν σε καλά επίπεδα και υπερβαίνουν σε ικανοποιητικό βαθμό τις κανονιστικές απαιτήσεις. Παράλληλα, μετά την επιτυχή αναχρηματοδότηση του Ομολόγου Tier 2 τον περασμένο Απρίλιο, προχωρήσαμε τον Ιούνιο στην πρώτη έκδοση ομολόγου υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας (senior preferred) ύψους €300 εκατ., ικανοποιώντας με αυτό τον τρόπο πρόωρα την ενδιάμεση απαίτηση MREL.

Τα ΜΕΔ μειώνονται συνεχώς και έχουμε πλάνο που μας οδηγεί σε μονοψήφιο νούμερο. Η ψηφιακή μεταμόρφωση προχωρά με πρωτόγνωρους ρυθμούς ενώ υπάρχει εργασιακή ειρήνη και εκσυγχρονισμός του συστήματος αμοιβών, εισάγοντας για πρώτη φορά την αμοιβή με βάση την απόδοση.

Ερ.: Πόσο εφικτός είναι ο στόχος για μείωση του ποσοστού των ΜΕΔ σε μονοψήφιο ποσοστό μέχρι το 2022;

Απ.: Όσον αφορά στο ζήτημα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, και πάλι είμαστε αισιόδοξοι πως είμαστε κοντά στο τέλος του δρόμου, με τις διαδικασίες που θα οδηγήσουν σε περαιτέρω μείωση των κινδύνων στον ισολογισμό μας να είναι διαρκείς.

Όπως γνωρίζετε, τον Ιούνιο ολοκληρώσαμε το Project Helix 2 και Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) ύψους €1.3 δισ. αποαναγνωρίστηκαν από τον ισολογισμό μας. Έχουμε επίσης πετύχει οργανική μείωση ΜΕΔ ύψους €171 εκατ. κατά το α’ εξάμηνο του έτους.

Συνολικά, από το ανώτατό τους επίπεδο το 2014, έχουμε μειώσει τα ΜΕΔ κατά €13.4 δισ., σε €1.6 δισ. και το ποσοστό ΜΕΔ προς συνολικά δάνεια κατά 48 εκατοστιαίες μονάδες, από 62,9% σε 14,6%. Μάλιστα, με την κάλυψη να βρίσκεται πλέον στο 60%, τα ΜΕΔ μετά τις πιστωτικές ζημιές αντιστοιχούν μόλις στο 6,4% του συνόλου.

Συνεχίζουμε να αξιολογούμε τρόπους για επιτάχυνση της μείωσης κινδύνου στον ισολογισμό μέσω περαιτέρω πωλήσεων ΜΕΔ, και ναι, παραμένουμε επικεντρωμένοι στον στόχο μας για επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού ΜΕΔ προς το σύνολο των δανείων εντός του 2022.

Ερ.: Δεν ανησυχείτε ότι η πανδημία θα προκαλέσει ένα νέο κύμα κόκκινων δανείων;

Απ.: Ασφαλώς και ανησυχούμε, όπως όλες οι τράπεζες στην ευρωζώνη και όχι μόνο. Αλλά ταυτόχρονα έχουμε λάβει και τα μέτρα μας, τα οποία έχουν ήδη αποδώσει καρπούς. Παρακολουθούμε διαρκώς και στενά την απόδοση των δανείων στα οποία χορηγήθηκε το δικαίωμα αναστολής καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων το προηγούμενο έτος.

Μέχρι στιγμής είμαστε ικανοποιημένοι επειδή το 96% των εξυπηρετούμενων δανείων που τέθηκαν υπό το καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμής κεφαλαίων και τόκων, με υποχρέωση καταβολής δόσης μέχρι τα μέσα Αυγούστου 2021, δεν παρουσίασε καθυστερήσεις. Αρκετούς μήνες πλέον μετά τη λήξη της αναστολής, θεωρούμε πως η απόδοση αυτή είναι καλύτερη απ’ ότι αναμενόταν, δημιουργώντας αισιοδοξία για τη μελλοντική τους πορεία.

Ερ.: Η Τράπεζα αναζητά τρόπους για άντληση εσόδων και από άλλες πηγές πέραν των βασικών;

Απ.: Σε ένα περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, στο οποίο και οι ευκαιρίες παραχώρησης νέων υγειών δανείων είναι περιορισμένες λόγω του υψηλού ιδιωτικού χρέους, προσπαθούμε διαρκώς να δημιουργήσουμε νέες πηγές εσόδων, οι οποίες βέβαια θα είναι βιώσιμες, θα συνάδουν με το επιχειρησιακό μας μοντέλο και θα πληρούν τις εποπτικές απαιτήσεις.

Όσον αφορά τα επιτοκιακά έσοδα, η Τράπεζα πέραν της διατήρησης της ηγετικής της θέσης στην Κύπρο, επικεντρώνεται στον εξορθολογισμό της τιμολόγησης και κοιτάζει προσεκτικά προς νέες αγορές στο εξωτερικό (ναυτιλία, κοινοπρακτικά δάνεια).

Δίνουμε όμως ιδιαίτερη έμφαση στα μη επιτοκιακά έσοδα αναπτύσσοντας τις ασφαλιστικές μας εταιρείες και επενδύουμε στην τεχνολογία μέσω της οποίας θεωρούμε ότι δημιουργούμε κανάλια καλύτερης προώθησης των προϊόντων μας.

Η χρήση της τεχνολογίας θα είναι ο πυρήνας της περαιτέρω ανάπτυξης της Τράπεζας.

Ερ.: Λόγω της ψηφιοποίησης, η Τράπεζα έκλεισε καταστήματα στην Κύπρο. Θα κλείσετε και νέα καταστήματα τα επόμενα χρόνια;

Απ.: Δεν θεωρούμε πως είναι η ψηφιοποίηση και τα ψηφιακά κανάλια από μόνα τους που οδηγούν στο κλείσιμο υποκαταστημάτων, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Το κλείσιμο υποκαταστημάτων προκύπτει από τη γενικότερη αναθεώρηση του τρόπου εξυπηρέτησης των αναγκών των πελατών μας. Στην πραγματικότητα, είναι οι ίδιοι οι πελάτες μας που μας ωθούν στην περαιτέρω ανάπτυξη των ψηφιακών μας προϊόντων και υπηρεσιών και είμαστε πολύ ικανοποιημένοι γιατί διακρίναμε αυτή την τάση πολύ νωρίς και σήμερα μπορούμε να ικανοποιούμε τις περισσότερες τους ανάγκες.

Όσον αφορά την ερώτηση για το κλείσιμο καταστημάτων, και πάλι θεωρώ πως η αντίληψη που υπάρχει σε μερίδα των συμπολιτών μας, και πελατών μας, είναι παρεξηγημένη.

Όταν μία τράπεζα κλείνει υποκαταστήματα, δεν το κάνει με σκοπό να τιμωρήσει, και όχι μόνο για να ωθήσει τους πελάτες της στα ψηφιακά κανάλια. Το κάνει επειδή έχει απτά στοιχεία πως η απόδοση ενός υποκαταστήματος δεν είναι τέτοια που να δικαιολογεί τη λειτουργία του και που να δικαιολογεί το κόστος ύπαρξής του σε βάρος και του ίδιου του οργανισμού αλλά κυρίως των ίδιων των πελατών του.

Άρα λοιπόν, όπου βλέπουμε πως η ύπαρξη κάποιων υποκαταστημάτων δεν δικαιολογείται από τον όγκο εργασιών τους, θα προβαίνουμε στις ανάλογες ενέργειες, λαμβάνοντας όμως πάντα υπόψη τις ανάγκες συγκεκριμένων ομάδων πελατών μας, όπως κάναμε μέχρι σήμερα, και παρέχοντας εναλλακτικές λύσεις εξυπηρέτησής τους.

Ερ.: Θα προχωρήσετε σε μείωση προσωπικού λόγω της ψηφιοποίησης;

Απ.: Μέχρι πριν μερικά χρόνια το παγκόσμιο ερώτημα ήταν αν τα ρομπότ θα αντικαταστήσουν τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι μας απέδειξαν για ακόμα μία φορά, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πως είναι το πιο αξιόπιστο περιουσιακό μας στοιχείο. Αυτό που θέλουμε να επιτύχουμε, είναι το ανθρώπινο δυναμικό της τράπεζας να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες ενός σύγχρονου και πρωτοπόρου τραπεζικού οργανισμού.

Για παράδειγμα, σίγουρα οι θέσεις για ταμίες έχουν μειωθεί και μπορεί να μειωθούν κι άλλο στο μέλλον, αλλά αυξάνονται διαρκώς οι θέσεις που σχετίζονται με την τεχνολογία. Υπάρχουν επίσης αυξημένες ανάγκες για άτομα που μπορούν να παρέχουν εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες στους πελάτες μας μέσω τεχνολογικών εργαλείων αλλά και για άτομα που εξειδικεύονται στην ανάλυση δεδομένων. Οι ανάγκες της τράπεζας σε ανθρώπινο δυναμικό είναι άμεσα συνυφασμένες με τον στρατηγικό της σχεδιασμό και το που θέλει να βρίσκεται τα επόμενα χρόνια.

Ερ.: Πώς σκέφτεστε να διαχειριστείτε την υψηλή σας ρευστότητα €5.7 δισ.;

Απ.: Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα τη διοχετεύσουμε σε ανεξέλεγκτο και επικίνδυνο δανεισμό. Γενικότερα η διαχείριση της υπερβάλλουσας ρευστότητας σε ένα περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων είναι μια πρόκληση για τις πλείστες τράπεζες. Υπάρχουν διάφορες επιλογές πέραν του βιώσιμου δανεισμού (π.χ. αύξηση του χαρτοφυλακίου επενδύσεων, διοχέτευση σε off balance sheet items, χρέωση liquidity fees κλπ). Όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι και αξιολογούνται συνεχώς.

Ερ.: Ποιες οι βασικές προκλήσεις της τράπεζας;

Απ.: Πέραν του αυτονόητου που είναι η μείωση του κινδύνου του ισολογισμού μέσω περαιτέρω μείωσης των ΜΕΔ, μεγαλύτερη πρόκληση είναι η δημιουργία ενός βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου.

Ενισχύουμε διαρκώς την πελατοκεντρική μας προσέγγιση ώστε να είμαστε δίπλα στους πελάτες μας σε κάθε επόμενη τους κίνηση. Για εμάς, είναι ξεκάθαρο πως για να ευημερούν τα αποτελέσματα της τράπεζας, πρέπει να ευημερούν πρώτα οι πελάτες μας και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο στο οποίο δραστηριοποιούμαστε. Είμαστε ο ηγέτης της τραπεζικής αγοράς και θέλουμε να κεφαλαιοποιούμε διαρκώς τη συγκεκριμένη θέση και να ενδυναμώνουμε το αποτύπωμά μας στην κυπριακή οικονομία και κοινωνία.

Επίσης, δίδουμε ιδιαίτερη σημασία στην ενίσχυση της οργανωτικής ανθεκτικότητας και πολιτικής μας σε σχέση με θέματα Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και σχετικά με τη Διακυβέρνηση. Τα γνωστά πλέον κριτήρια ESG (Environmental, Social and Governance) τα οποία σας διαβεβαιώνω πως δεν τα αντιμετωπίζουμε απλώς ως μία τάση της εποχής, γιατί δεν είναι, αλλά έχουν ενταχθεί στις καθημερινές μας δραστηριότητες ώστε να δημιουργήσουμε ένα οργανισμό με όραμα για το μέλλον και στρατηγική ευθυγραμμισμένη με τις πρόνοιες των συγκεκριμένων κριτηρίων.

Έχουμε ήδη ξεκινήσει να ετοιμάζουμε καινοτόμα προϊόντα και λύσεις φιλικές προς το περιβάλλον για να στηρίξουμε τους πελάτες μας όπως δάνεια για αγορά φωτοβολταϊκών συστημάτων για εξοικονόμηση ενέργειας, ψηφιακή αναβάθμιση κτλ.

Συνεχίζουμε το πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού που ξεκινήσαμε πρώτοι στη χώρα εδώ και πέντε χρόνια. Αυτοματοποιούμε τις υπηρεσίες μας για να εξυπηρετούμε καλύτερα και με όσο το δυνατό λιγότερη ταλαιπωρία τους πελάτες μας. Παράγουμε νέα, ψηφιακά προϊόντα όπως την ψηφιακή υπογραφή (digital signature) και τις digital ταυτοποιήσεις (KYC), τη δυνατότητα ασφάλισης της οικίας και του αυτοκινήτου από το κινητό τηλέφωνο.  Δεν είναι τυχαίο που τον Ιούλιο του 2021, το 86.6% των συναλλαγών των πελατών μας έγιναν διαδικτυακά, ούτε ότι το 77% των πελατών χρησιμοποιεί τα ψηφιακά κανάλια.

Ερ.: Ποιες οι σχέσεις σας με την ΕΤΥΚ;

Απ.: Με μια λέξη, τη σχέση μας με την ΕΤΥΚ θα την χαρακτήριζα ως υγιή και εξελισσόμενη. Ενίοτε υπάρχουν αντίθετες απόψεις, γεγονός που είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο, αλλά η συζήτηση είναι πάντα γόνιμη.  Υπάρχει πάνω από όλα όμως η κοινή αντίληψη ότι το μέλλον των εργαζομένων είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το μέλλον και την προοπτική του οργανισμού.