Μ. Χατζηγεωργίου: Νέα προγράμματα για τη δία βίου μάθηση

Το ενδιαφέρον των κυπρίων για τα προγράμματα Erasmus είναι αρκετά ικανοποιητικό με τη ζήτηση σε κονδύλια να ξεπερνά κατά πολύ τα διαθέσιμα για την Κύπρο κονδύλια, επισημαίνει η Ανώτερη Λειτουργός - Συντονίστρια Προγραμμάτων του Ιδρύματος Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (ΙΔΕΠ) Διά Βίου Μάθησης Μαρία Χατζηγεωργίου.

Σε συνέντευξη της στη StockWatch, η κ. Χατζηγεωργίου αναφέρεται επίσης στο ενδιαφέρον για συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

Κάνει αναφορά στις δράσεις και του στόχους του ΙΔΕΠ ενώ κάνει αναφορά και στη διασύνδεση Εκπαίδευσης – Εργασίας στην Κύπρο.

Σημειώνει ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο το κονδύλι που έχει ήδη ανακοινωθεί για την περίοδο 2021-2027 είναι της τάξης των 26,2 δισ. ευρώ, αύξηση που σαφώς θα καταστεί αισθητή και σε εθνικό επίπεδο.

Ερ.: Ποιος ο στόχος του Ιδρύματος Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (ΙΔΕΠ) Διά Βίου Μάθησης;

Απ.: Κύρια ασχολία του ΙΔΕΠ Διά Βίου Μάθησης είναι η διαχείριση των κονδυλίων που παραχωρούνται στην Κύπρο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη συμμετοχή Κυπρίων δικαιούχων σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Επί του παρόντος, το ΙΔΕΠ Διά Βίου Μάθησης διαχειρίζεται το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus+ και συγκεκριμένα τους τομείς της Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, οι οποίοι είναι οι τομείς της Σχολικής Εκπαίδευσης, της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και της Εκπαίδευσης Ενηλίκων.

Στους στόχους του ΙΔΕΠ Διά Βίου Μάθησης περιλαμβάνονται η προώθηση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους τομείς της Εκπαίδευσης και Κατάρτισης καθώς και η προώθηση των στόχων και πολιτικών της Κυπριακής Δημοκρατίας στους τομείς αυτούς μέσω του Προγράμματος και των Δράσεών του.

Ερ.: Μπορείτε να μας ενημερώσετε για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027;

Απ.: Στις 25 Μαρτίου 2021 ανακοινώθηκε η πρόσκληση για το έτος 2021 συγκεκριμένα αλλά, επίσης, με αυτό τον τρόπο κηρύσσεται η έναρξη της νέας προγραμματικής περιόδου.

Αρχικά να αναφέρουμε πως κάθε δημόσιος ή ιδιωτικός οργανισμός που δραστηριοποιείται στον τομέα της Εκπαίδευσης και της Κατάρτισης, όπως και κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, έχει ευκαιρία για συμμετοχή στο Πρόγραμμα, στα πλαίσια 2 δράσεων: Της Βασικής Δράσης 1, που αφορά τη μαθησιακή κινητικότητα ατόμων και της Βασικής Δράσης 2 που αφορά σχέδια συνεργασίας.

Το νέο πρόγραμμα ξεκινά με διάφορους στόχους. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα προχωρά με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, προσανατολίζοντας προς αυτή την κατεύθυνση τόσο τις Εθνικές Υπηρεσίες Διαχείρισης του Προγράμματος όσο και τους ίδιους τους δικαιούχους. Είναι ένα πρόγραμμα χωρίς αποκλεισμούς, εφόσον υπάρχουν συγκεκριμένες δράσεις ή/και κονδύλια που βοηθούν άτομα τα οποία είναι είτε από ευάλωτες ομάδες, είτε με λιγότερες δεξιότητες, είτε με οποιεσδήποτε ειδικές ανάγκες να συμμετέχουν. Επίσης, προωθεί την ενεργό συμμετοχή αλλά και την ψηφιοποίηση.

Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να παρακολουθούν την ιστοσελίδα του ΙΔΕΠ όπου θα ανακοινωθούν οι ημερίδες για παροχή βοήθειας αναφορικά με την υποβολή αιτήσεων. Συγκεκριμένα, οι πρώτες καταληκτικές ημερομηνίες για υποβολή αιτήσεων έχουν ανακοινωθεί για τις 11 και 20 Μαΐου 2021 για τη Βασική Δράση 1 και 2 αντίστοιχα, οπότε εντός των ημερών το ΙΔΕΠ θα ανακοινώσει ημερίδες οι οποίες θα διοργανωθούν άμεσα.

Καινοτομίες στο νέο Πρόγραμμα

Ερ.: Ποιες είναι οι καινοτομίες του νέου Προγράμματος;

Απ.: Οι καινοτομίες της νέας προγραμματικής περιόδου αφορούν ένα ευρύ φάσμα δράσεων, δραστηριοτήτων ή/και απλοποιήσεων.

Όσον αφορά τη Βασική Δράση 1 (κινητικότητα), εισήχθη για πρώτη φορά η καινοτομία που αφορά στη διαπίστευση των οργανισμών, οι οποίοι, μετά από συγκεκριμένη αξιολόγηση, έχουν το δικαίωμα καθόλη την προγραμματική περίοδο να υποβάλλουν απλοποιημένες αιτήσεις ετησίως, οι οποίες δεν θα αξιολογούνται ποιοτικά και άρα θα έχουν σίγουρη έγκριση, εάν η αίτηση κριθεί επιλέξιμη. Η απόκτηση της συγκεκριμένης διαπίστευσης, απλοποιεί μεν τις διαδικασίες, παράλληλα, όμως, αυξάνει τις απαιτήσεις των Εθνικών Υπηρεσιών για ποιοτική διαχείριση των σχεδίων από μέρους των δικαιούχων. Επιπρόσθετα, αναφορικά με τη διεθνή διάσταση του Προγράμματος, πέραν του τομέα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, τα σχέδια κινητικότητας του τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης μπορούν από τώρα και στο εξής να συμπεριλάβουν και χώρες εκτός Ευρώπης υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ακόμη, στα Σχέδια Κινητικότητας πλέον επιτρέπεται και η κινητικότητα μαθητών των σχολείων, κάτι που μέχρι στιγμής ήταν εφικτό μόνο για τους μαθητές τεχνικών σχολών, αλλά και ενήλικων εκπαιδευομένων με λιγότερες ευκαιρίες. Τέλος, αναλόγως τομέα, υπάρχει περισσότερη ευελιξία στη διάρκεια των κινητικοτήτων, που ενδεχομένως αυτή να ήταν αποτρεπτική για συγκεκριμένες ομάδες ατόμων κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο.

Από την άλλη, στη Βασική Δράση 2 (συμπράξεις) προωθούνται και Συμπράξεις Μικρής Κλίμακας, κάνοντας το Πρόγραμμα πιο προσβάσιμο σε μικρότερους οργανισμούς που στόχο έχουν, μέσω της συμμετοχής τους, να ανταλλάξουν πρακτικές παρά να παράξουν παραδοτέα μεγάλης κλίμακας. Αξίζει να σημειωθεί ότι για αυτά τα σχέδια, θα υπάρχουν δύο προκηρύξεις ετησίως και πάλι με σκοπό να ικανοποιήσουν τις ανάγκες μικρότερων οργανισμών ενώ ο τρόπος διεκδίκησης των κονδυλίων είναι απλοποιημένος, κάτι που θεωρούμε ότι οι δικαιούχοι θα καλωσορίσουν γιατί κάνει το πρόγραμμα λιγότερο γραφειοκρατικό. Παράλληλα, στην ίδια δράση, όσον αφορά τις Συμπράξεις Συνεργασίας που είναι σχέδια μεγαλύτερης εμβέλειας, μετακινούμαστε από την έννοια των «Πνευματικών Παραδοτέων» στην έννοια των «Αποτελεσμάτων Σχεδίων», εφόσον τα Σχέδια που απευθύνονται καθαρά στην καινοτομία έχουν πλέον περάσει στις Κεντρικές Δράσεις, χωρίς να σημαίνει ότι και στα αποκεντρωμένα Σχέδια δεν επιζητεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την καινοτομία, απλώς σταματά να είναι αυτοσκοπός.

Τέλος, και για τις δύο δράσεις, το πρόγραμμα φαίνεται να αποκτά μία πιο ευέλικτη μορφή, ενώ προωθείται η ψηφιοποίηση των διαδικασιών και η πράσινη ανάπτυξη. Παράλληλα υποστηρίζεται η χωρίς αποκλεισμούς συμμετοχή στο πρόγραμμα και στις δράσεις του με την εισαγωγή μίας νέας κατηγορίας εξόδων που έχει εισαχθεί στο μοντέλο χρηματοδότησης, που βοηθά στη συμπερίληψη ατόμων με μειωμένες μαθησιακές ευκαιρίες. Ταυτόχρονα, εν μέσω πανδημίας, το πρόγραμμα, αναλόγως των αναγκών της κάθε δράσης και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, υποστηρίζει τις κινητικότητες που συνδυάζουν εικονική και φυσική παρουσία, ενώ παράλληλα μπορεί να δαπανηθούν κονδύλια για την αγορά συγκεκριμένου εξοπλισμού που να επιτρέπει τις διαδικτυακές δραστηριότητες.

Αυτά είναι μόνο κάποια παραδείγματα των αλλαγών και καινοτομιών του νέου Προγράμματος.

Διαθέσιμα €26.2 δισ. σε επίπεδο Ευρώπης

Ερ.: Αναμένεται αύξηση της χρηματοδότησης κατά τη νέα προγραμματική περίοδο;

Απ.: Έχει ήδη ανακοινωθεί η αύξηση των κονδυλίων, η οποία είναι σημαντική. Όπως είθισται και σε προηγούμενες προγραμματικές περιόδους, η αύξηση προς τις χώρες θα γίνεται ετησίως, ανά πρόσκληση. Συγκεκριμένα, το διαθέσιμο κονδύλι σε Ευρωπαϊκό επίπεδο κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020 ήταν 14.7 δισ. ευρώ ενώ για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 το κονδύλι έχει ήδη ανακοινωθεί και είναι της τάξης των 26.2 δισ. ευρώ, αύξηση που σαφώς θα καταστεί αισθητή και σε εθνικό επίπεδο.

Ψηλά το ενδιαφέρον στην Κύπρο

Ερ.: Αναφορικά με τις δράσεις του Προγράμματος Erasmus+ υπάρχει ενδιαφέρον;

Απ.: Είναι αρκετά ικανοποιητικό το ενδιαφέρον εάν αναλογιστεί κανείς ότι η ζήτηση σε κονδύλια ξεπερνά κατά πολύ τα διαθέσιμα για την Κύπρο κονδύλια. Παρόλα αυτά, με την αύξηση του κονδυλίου κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027, αναμένεται ότι το ποσοστό εγκρίσεων θα αυξηθεί και έτσι θα ικανοποιούνται περισσότεροι δικαιούχοι, δεδομένου ότι επί του παρόντος ο ανταγωνισμός είναι αρκετά ψηλός, με ποσοστό έγκρισης αρκετά χαμηλό ειδικά για τη Βασική Δράση 2 όπου η ζήτηση σε σχέση με τη διαθεσιμότητα κονδυλίων είναι δυσανάλογη.

Ερ.: Υπάρχει ενδιαφέρον για δια βίου μάθηση στην Κύπρο;

Απ.: Σαφώς και υπάρχει. Παρόλο που ο συντονισμός της διά βίου μάθησης δεν είναι στις αρμοδιότητες του ΙΔΕΠ Διά Βίου Μάθησης αλλά του ΥΠΠΑΝ, το ΙΔΕΠ είναι σε θέση να κρίνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον, αν αναλογιστούμε τους μεγάλους αριθμούς αιτήσεων που λαμβάνει το ΙΔΕΠ ετησίως αναφορικά με τους τομείς του Προγράμματος Erasmus+ που διαχειρίζεται οι οποίοι είναι η Σχολική Εκπαίδευση, η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και η Εκπαίδευση Ενηλίκων.

Αυξημένη κινητικότητα

Ερ.: Υπάρχει διασύνδεση Εκπαίδευσης – Εργασίας στην Κύπρο και σε πιο βαθμό;

Απ.: Κρίνοντας μόνο από τη σκοπιά του Προγράμματος, για το οποίο έχουμε εικόνα, βλέπουμε ότι πλέον η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση έχει μεγάλη αύξηση στους αριθμούς των ενδιαφερομένων, φοιτητών και νέων αποφοίτων, για συμμετοχή σε κινητικότητα σε κάποια άλλη Ευρωπαϊκή χώρα, για πρακτική άσκηση, έστω κι αν αυτό δεν είναι προαπαιτούμενο από τον κλάδο σπουδών. Πραγματοποιούν, λοιπόν, οι φοιτητές, κινητικότητα για να αποκτήσουν εμπειρία στον τομέα σπουδών τους, είτε ενώ είναι ακόμα φοιτητές, είτε εντός ενός έτους από την αποφοίτηση τους και επιστρέφουν στην αγορά εργασίας τόσο με εφόδια στο γνωστικό τους αντικείμενο όσο και με ένα μεγάλο δίκτυο συνεργατών από την υπόλοιπη Ευρώπη.

Κάτι αντίστοιχο υπάρχει και στα πλαίσια των Σχεδίων Κινητικότητας στον τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, όπου οι σπουδαστές Επαγγελματικών Σχολών δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συμμετέχουν σε κινητικότητα μικρής ή μεγάλης διάρκειας για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι και πολλά σχέδια της Βασικής Δράσης 2 που αφορούν συνεργασίες μεταξύ διαφόρων οργανισμών, αφορούν τη συγκεκριμένη θεματική και αναπτύσσουν παραδοτέα προς υποστήριξη της συγκεκριμένης σχέσης.