Λ. Λαζάρου: Απορρόφηση 100% κονδυλίων ΕΕ

Εφικτός είναι ο στόχος για απορρόφηση του 100% των ευρωπαϊκών κονδυλίων από την Κύπρο, μέχρι και το τέλος του 2023, σύμφωνα με εκτιμήσεις του τέως μέλους του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου( ΕΕΣ) και τέως γενικού λογιστή της Δημοκρατίας, Λάζαρου Λαζάρου.

Ερωτηθείς σχετικά, σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο κ. Λαζάρου, ο οποίος διετέλεσε τα τελευταία 12 χρόνια μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενώ προηγουμένως ήταν για άλλα 11 χρόνια γενικός λογιστής της Δημοκρατίας είπε πως, «γνωρίζοντας τον επαγγελματισμό των αρμόδιων υπηρεσιών της χώρας μας και το ιστορικό απορρόφησης κονδυλίων από την ένταξη μας στην ΕΕ μέχρι και σήμερα, δεν βλέπω λόγο γιατί να μην φθάσουμε στο 100%».

Μεταξύ άλλων επίσης, στη συνέντευξη στην StockWatch, ο κ. Λαζάρου απαντά σε ερωτήσεις εάν η Κύπρος έχασε την ευκαιρία να διεκδικήσει την ηγεσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την απόφαση της κυβέρνησης να προτείνει για τη θέση του μέλους τον ευρωβουλευτή Λευτέρη Χριστοφόρου και αν ο ίδιος αισθάνεται πικραμένος, που δεν του δόθηκε η ευκαιρία να διεκδικήσει την προεδρία του ΕΕΣ.

Αναλύει ακόμα το έργο του και τις δράσεις του σαν μέλος της ανεξάρτητης εξωτερικής ελεγκτικής υπηρεσίας της ΕΕ για 12 χρόνια, η οποία λειτουργεί ως θεματοφύλακας των οικονομικών συμφερόντων των πολιτών της ΕΕ.

Τοποθετείται τέλος, για την απόφαση του να στηρίξει την υποψηφιότητα του Ανδρέα Μαυρογιάννη, για την Προεδρία της Δημοκρατίας .

Η συνέντευξη

Ερ.: K. Λαζάρου. Όντως η Κύπρος έχασε την ευκαιρία να διεκδικήσει την ηγεσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την απόφαση της να προτείνει για τη θέση του μέλους τον ευρωβουλευτή Λευτέρη Χριστοφόρου;

Απ.: Στις 2 Νοεμβρίου κατέθεσα στη Βουλή των Αντιπροσώπων τον απολογισμό της υπηρεσίας μου, ως μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ).

Από τα πεπραγμένα μου, προκύπτει καθαρά το μέγεθος της προοπτικής αλλά και της χαμένης ευκαιρίας της Κύπρου να είχε διεκδικήσει με σοβαρές αξιώσεις εκλογή στην Προεδρία του ΕΕΣ και πρωταγωνιστικό ρόλο στα ευρωπαϊκά δρώμενα, με ό,τι αυτό θα μπορούσε να συνεπάγεται για τη χώρα μας και την εικόνα της.

Ερ.: Είστε πικραμένος από την απόφαση της κυβέρνησης;

Απ.: Τόσο στον απολογισμό της υπηρεσίας μου, όσο και δημόσια, δήλωσα ότι είμαι ευγνώμων για τις ιδιαίτερα τιμητικές ευκαιρίες που μου δόθηκαν, προκειμένου να υπηρετήσω ως τεχνοκράτης αξιωματούχος το δημόσιο συμφέρον στην Κύπρο, ως γενικός λογιστής της Δημοκρατίας και στην Ευρώπη, ως μέλος του ΕΕΣ για σχεδόν έντεκα και δώδεκα χρόνια αντίστοιχα.

Πιστεύω ότι έχω πράξει στο ακέραιο το καθήκον μου προς τον τόπο μας, έχοντας καταστήσει σαφές, όπως και γραπτώς, ότι ενδιαφερόμουν να συνέχιζα τη θητεία μου για τρία χρόνια, μόνο, υπό την προϋπόθεση εκλογής μου ως Πρόεδρος του ΕΕΣ. Το θέμα αφορούσε πρωτίστως τη χώρα μας.

Βλέπουμε μπροστά και αν θεωρείται χρήσιμο, μπορούμε να πάρουμε τα διδάγματα από τη διαχείριση αυτής της ευκαιρίας που είχε η Κύπρος για το μέλλον. Σήμερα η κοινωνία μας αντιμετωπίζει τα καυτά προβλήματα της καθημερινότητας και εκεί πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας.

Ερ.: Σε κομματικές σκοπιμότητες οφείλεται η χαμένη ευκαιρία της Κύπρου να μεγαλώσει το αποτύπωμα της στο εξωτερικό και στα ευρωπαϊκά δρώμενα, όπως ενημερώσατε και τη Βουλή;

Απ.: Στον απολογισμό της υπηρεσίας μου, καταγράφω τα πεπραγμένα μου με γεγονότα χωρίς σχόλια και εκτιμήσεις. Ανάλογα με το πόσο σημαντική για την Κύπρο αξιολογήθηκε μια ενδεχόμενη ευρωπαϊκή εκλογική επιτυχία της χώρας μας, ακολούθησε και η ανάλογη διαχείριση του όλου θέματος.

Αν κρινόταν θετικά μια τέτοια ενδεχόμενη εξέλιξη, αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τουλάχιστον ολιγόμηνη πίστωση χρόνου, το αργότερο μέχρι τις προγραμματισμένες προεδρικές εκλογές του ΕΕΣ που έγιναν πριν δύο μήνες, το Σεπτέμβριο 2022.

Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι, η νέα τριετής προεδρική θητεία άρχιζε την 1^η Οκτωβρίου, 62^η επέτειο της ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας και ότι, σύμφωνα με το άρθρο 286 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ):

«… Η θητεία των Μελών του ΕΕΣ δύναται να ανανεωθεί … τα Μέλη του ΕΕΣ εκλέγουν μεταξύ τους Πρόεδρο για περίοδο τριών ετών με επιτρεπόμενη την επανεκλογή  και …. τα  Μέλη του ΕΕΣ παραμένουν εν υπηρεσία μέχρις ότου αντικατασταθούν». 

Μπορεί η Κύπρος για απορρόφηση κονδυλίων 100%

Ερ.: Το ποσοστό απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων από την Κύπρο μέχρι και τον προηγούμενο μήνα έφθασε στο 79%. Μπορούμε να φθάσουμε το 100%;

Απ.: Τα ποσοστά απορρόφησης στα οποία αναφέρεστε, αφορούν τα διαθέσιμα κονδύλια για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία. 

Όπως είχα αναφέρει στη Βουλή στις 20 Οκτωβρίου κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης 2021του ΕΕΣ, η Κύπρος πάει πολύ καλά στην απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Το ζητούμενο για όλα τα κράτη μέλη, όπως και για την Κύπρο, είναι η πλήρης απορρόφηση των κονδυλίων τρία χρόνια μετά τη λήξη της περιόδου προγραμματισμού, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2023.

Γνωρίζοντας τον επαγγελματισμό των αρμόδιων υπηρεσιών της χώρας μας και το ιστορικό απορρόφησης κονδυλίων από την ένταξη μας στην ΕΕ μέχρι και σήμερα, δεν βλέπω λόγο γιατί να μην φθάσουμε στο 100%.

Ερ.: Ποιο το έργο σας σαν μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου;

Απ.: Το ΕΕΣ, ένα από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, είναι η ανεξάρτητη εξωτερική ελεγκτική υπηρεσία της ΕΕ με σχεδόν χίλια άτομα προσωπικό και με επικεφαλής το κολλέγιο των 27 μελών (Κολλέγιο), ένα από κάθε κράτος μέλος της ΕΕ. Είναι συλλογικό όργανο και ελέγχει την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν), υποβοηθώντας το έργο της νομοθετικής εξουσίας της ΕΕ, το ΕΚ και το Συμβούλιο της ΕΕ (Συμβούλιο).

Αποστολή του ΕΕΣ είναι η συμβολή στη βελτίωση της διακυβέρνησης και της δημοσιονομικής διαχείρισης, της προαγωγής της λογοδοσίας και της διαφάνειας, λειτουργώντας ως θεματοφύλακας των οικονομικών συμφερόντων των πολιτών της ΕΕ. Τα μέλη του ΕΕΣ, δηλαδή οι 27 «Γενικοί Ελεγκτές», είναι ανεξάρτητοι αξιωματούχοι της ΕΕ.

Σύμφωνα με τη συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ, δεν εκπροσωπούν τις χώρες τους και δεν εργάζονται εκ μέρους των χωρών τους παρά μόνο, υπό ατομική ιδιότητα, για το γενικό συμφέρον της ΕΕ.

Το ΕΕΣ εκπληρώνει τη θεσμική του αποστολή με: α) δημοσιονομικό έλεγχο (financial audit) επί των ετήσιων λογαριασμών της ΕΕ, β) έλεγχο συμμόρφωσης (compliance audit) για τη νομιμότητα και κανονικότητα των ετήσιων δαπανών και εσόδων κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ, γ) ειδικές εκθέσεις για επιλεγμένες δράσεις κατά πόσο ακολουθούνται οι αρχές της οικονομίας, αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας, και δ) γνωμοδοτήσεις αναφορικά με τις δημοσιονομικές επιπτώσεις από προτεινόμενους κανονισμούς/προγράμματα.

Το ελεγκτικό έργο περιλαμβάνει, σε συνεργασία με το προσωπικό και το αρμόδιο Τμήμα/Κολλέγιο, προγραμματισμό, εκτέλεση, αξιολόγηση ευρημάτων και αντιπαραβολή τους με τους ελεγχόμενους, συγγραφή της έκθεσης/γνώμης ελεγκτή με καταγραφή συμπερασμάτων και εισηγήσεων, δημοσιοποίηση στα ΜΜΕ και παρουσίαση ενώπιον της νομοθετικής εξουσίας της ΕΕ, κυρίως στην Επιτροπή Ελέγχου Προϋπολογισμού (CONT) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ), την Κοινοβουλευτική Επιτροπή σύνδεσμο του ΕΚ με το ΕΕΣ και ετήσια στην Κύπρο: στη Βουλή των Αντιπροσώπων, στην εκτελεστική εξουσία, αρμόδιες κρατικές Υπηρεσίες, άλλους ενδιαφερόμενους και στα ΜΜΕ.

Στις 20 Σεπτεμβρίου 2022, το Κολλέγιο εξέλεξε το νέο Πρόεδρο του ΕΕΣ, συνάδελφο εγκεκριμένο λογιστή/ελεγκτή, τεχνοκράτη από την Ιρλανδία, Μέλος του ΕΕΣ από το Μάρτη 2018.

Την ίδια ημέρα, σε αποχαιρετιστήριες επιστολές μου προς – με αντίγραφα στο νεοεκλεγέντα Πρόεδρο του ΕΕΣ – την Πρόεδρο και τα μέλη της CONT, την Κομισιόν, το Κολλέγιο και την Επιτροπή Προσωπικού  του ΕΕΣ, μεταξύ άλλων, ανέφερα ως κατακλείδα:

«Με αυτή την ευκαιρία, συγχαίρω θερμά το νεοεκλεγέντα Πρόεδρο του ΕΕΣ, συνάδελφο λογιστή/ελεγκτή και του εύχομαι κάθε επιτυχία στο δύσκολο έργο που αναλαμβάνει την 1^η Οκτωβρίου. Είμαι σίγουρος ότι με συλλογικότητα και τη στήριξη των Μελών και του προσωπικού του ΕΕΣ, όπως και της CONT, θα έχει μια πετυχημένη προεδρική θητεία προς το συμφέρον του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος».

Επιπρόσθετα με τα ελεγκτικά καθήκοντα, τα μέλη του ΕΕΣ είναι οι «πρεσβευτές» του ΕΕΣ στις χώρες τους και αντίστροφα. Συνοπτικά, παραθέτω αυτό το έργο που έγινε με δική μου πρωτοβουλία και όπου απαιτείτο, με την επακόλουθη εμπλοκή του Προέδρου του ΕΕΣ και της Υπηρεσίας Πρωτοκόλλου του ΕΕΣ:

- Παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης, του έργου του ΕΕΣ και του Κυπριακού γραφείου και θέματα που αφορούσαν στην Κύπρο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, στην εκτελεστική εξουσία και αρμόδιες κρατικές Υπηρεσίες.

- Κατά καιρούς επαφές με τους Κύπριους αξιωματούχους και υπηρεσιακούς της Κομισιόν, τους Κύπριους Ευρωβουλευτές και υπηρεσιακούς του ΕΚ και εκάστοτε Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Κύπρου στην ΕΕ (ΜΑ).

- Κυπριακές συνεστιάσεις/γεύματα εργασίας στις Βρυξέλλες 03/2012, 12/2014, 11/2017, 12/2019 με προσκεκλημένους μου όλους τους παραπάνω, τους Κύπριους αξιωματούχους σε θεσμικά όργανα της ΕΕ με έδρα το Λουξεμβούργο και όταν ήταν εφικτό, τους επικεφαλής των γραφείων του ΕΚ και της Κομισιόν στην Κύπρο.

- Συναντήσεις/φιλοξενία Κυπρίων Υπουργών/αξιωματούχων/υπηρεσιακών, ανάλογα με το πρόγραμμά τους, κατά υπηρεσιακές επισκέψεις τους στο Λουξεμβούργο.

- Υποβοήθηση/υποδοχή/φιλοξενία προγραμματισμένων Κυπριακών αποστολών στο Λουξεμβούργο και διοργάνωση εκδηλώσεων/δεξιώσεων στο ΕΕΣ και αλλού: (α) Aθλητικών: 05/2013 Αγώνες Μικρών Κρατών Ευρώπης (ΑΜΚΕ) – αποστολή Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής, 11/2013 Γυναικεία ομάδα βόλεϊ «Ανόρθωσης Αμμοχώστου» στο πλαίσιο ευρωπαϊκού πρωταθλήματος, 09/2014 ΑΜΚΕ καράτε – αποστολή Κυπριακής Ομοσπονδίας Καράτε, και

β) Mαθητικών: 11/2014 Συμμετοχή ομάδας μαθητών σε συνάντηση για το πρόγραμμα «Νεαροί Ευρωβουλευτές» (γ) Φιλανθρωπικών: 10/2014 Αντιπροσωπεία Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού (δ) Κοινοβουλευτικών αποστολών της Βουλής των Αντιπροσώπων 09/2015, 11/2015, 07/2019. 

Ερ.:  Μετά τη λήξη της θητείας σας, ποια τα πλάνα σας; Πού θα δραστηριοποιηθείτε;

Απ.: Έχω μεν ολοκληρώσει τη συνεισφορά μου στο έργο του ΕΕΣ, αλλά έχω όρεξη και δύναμη να παραμείνω δραστήριος δε. Προς το παρόν εστιάζω το ενδιαφέρον μου στους επόμενους τρεις μήνες. Ως ενεργός πολίτης και ως θέμα συνείδησης και ευθύνης, στηρίζω και στέκομαι δίπλα στον ανεξάρτητο υποψήφιο για την Προεδρία της Δημοκρατίας, Ανδρέα Μαυρογιάννη. Είναι χρέος μου προς τον τόπο μας και κυρίως προς τους νέους μας που είναι το μέλλον.

Το σκεπτικό της στήριξης μου στον Ανδρέα Μαυρογιάννη διατυπώνεται στη δημόσια δήλωσή μου ημερομηνίας 15 Νοεμβρίου. Να επαναλάβω ωστόσο, ότι στον Ανδρέα Μαυρογιάννη, εκτιμώ ιδιαίτερα το ήθος και το ύφος του, την ειλικρίνεια του και το πάθος του για το κοινό καλό.

Μοιραζόμαστε τις ίδιες ευαισθησίες και το όραμα για προοδευτική αλλαγή, για μια καλύτερη Κύπρο για όλους μας. Είναι αξιόπιστος, τον εμπιστεύομαι και είναι ο άνθρωπος, η προσωπικότητα που θα αντιμετωπίσει άμεσα τα καυτά προβλήματα της καθημερινότητας μας, που θα φέρει την αλλαγή σε νοοτροπίες και που θα ηγείται με αρχές και αξίες δια του παραδείγματος.