Διευθυντής ΙδΕΚ: Καλλιέργεια κουλτούρας στην καινοτομία

«Η λογική θα σε πάει από το Α στο Β, η φαντασία θα σε πάει παντού», είχε δηλώσει κάποτε ο σπουδαίος επιστήμονας Άλμπερτ Αϊνστάιν, φράση που το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας φαίνεται να έκανε σημαία του, με τα αποτελέσματα να το δικαιώνουν. Με βάση πρόσφατα αποτελέσματα, η Κύπρος κατατάχθηκε στα έξι κράτη μέλη της ομάδας «δυνατοί καινοτόμοι», στον πίνακα αποτελεσμάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2022.

Σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας, Θεόδωρος Λουκαΐδης, τονίζει ότι είναι μια φράση που τους βρίσκει απόλυτα σύμφωνους και γι’ αυτό το λόγο άλλωστε, έθεσαν την καλλιέργεια κουλτούρας έρευνας και καινοτομίας, ως βασική προτεραιότητα τους, καθώς δεν αποτελεί πλέον επιλογή, αλλά αναγκαιότητα.

Σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε ότι το ΙδΕΚ υλοποιεί ένα ευρύ φάσμα δράσεων, όπως το European Researchers’ Night και τους νέους μαθητικούς διαγωνισμούς INNOVA Challenge και Science Unfold, αλλά και την πρωτοβουλία Research and Innovation Internships, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα για πρώτη φορά και μέσω της οποίας προσφέρθηκαν κίνητρα για χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρήσεων, με σκοπό τη φιλοξενία φοιτητών/τριών.

Πρόσθεσε, ότι παράλληλα έχουν προχωρήσει και σε δημόσια διαβούλευση για το νέο Πρόγραμμα του ΙδΕΚ «Διδακτορικό στη Βιομηχανία», το οποίο θα προκηρυχθεί το Νοέμβριο του 2022 και στοχεύει στην υποστήριξη νέων ερευνητών και ερευνητριών, στην αύξηση του αριθμού κατόχων διδακτορικών τίτλων και στην προώθηση της συνεργασίας και συνεργειών μεταξύ ακαδημίας και βιομηχανίας.

Η συνέντευξη

Ερ.: Έπειτα από δύο χρόνια, το European Researchers’ Night επιστρέφει φέτος με φυσική παρουσία.

Απ.: Για 16η χρονιά, το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), παραμένει συνεπές στο ραντεβού του και φέρνει κοντά στο κοινό, τη μεγαλύτερη γιορτή της επιστήμης, της έρευνας και της τεχνολογίας.

Τα τελευταία δυο χρόνια, η εκδήλωση ήταν σε ψηφιακή μορφή λόγω της πανδημίας. Φέτος, είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανοίξουμε και πάλι τις πύλες μας και να υποδεχθούμε τους επισκέπτες σε ένα αλλιώτικο χώρο, από ότι έχουμε συνηθίσει το κοινό, την Πλατεία Ελευθερίας.

Η εκδήλωση, που τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκου Αναστασιάδη, θα πραγματοποιηθεί στις 30 Σεπτεμβρίου, από τις 09:00 το πρωί μέχρι και τις 10:00 το βράδυ.

Ερ.: Τι να αναμένουμε από τη φετινή εκδήλωση που διοργανώνει το ΙδΕΚ;

Απ.: Η ομάδα του ΙδΕΚ, σε συνεργασία με τους κυριότερους φορείς από το χώρο της έρευνας, της καινοτομίας και των επιχειρήσεων στην Κύπρο, έχει ετοιμάσει ένα πλούσιο πρόγραμμα. Στην Πλατεία, θα στηθεί ένας εκθεσιακός χώρος με περίπτερα, με τη συμμετοχή δεκάδων ερευνητών/τριών και επιστημόνων από ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και κέντρα αριστείας, καθώς επίσης και ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Ερευνητές και ερευνήτριες, θα παρουσιάσουν τις δράσεις τους, δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό να συμμετάσχει σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, ενώ θα πραγματοποιηθούν διαδραστικά πειράματα με τη χρήση τεχνολογίας, πολυμέσων και προσομοιώσεων, βραβεύσεις, καθώς και ψυχαγωγικά δρώμενα για μικρούς και μεγάλους.

Να σημειώσω, ότι το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλαμβάνει επίσης, τον μαθητικό διαγωνισμό Science Unfold, που διεξάγεται για πρώτη φορά φέτος και καλεί μαθητές/τριες της Μέσης Εκπαίδευσης να ασχοληθούν, με μια επιστημονική ανακάλυψη της επιλογής τους - η οποία συμβάλλει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων - και να την παρουσιάσουν με απλό και κατανοητό τρόπο, εμπνέοντας το κοινό.

Ερ.: Σε ποιους απευθύνεται η εκδήλωση;

Απ.: Σε όλες και όλους, μικρούς και μεγάλους. Ο χώρος της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας δεν έχει ηλικιακά όρια και περιορισμούς. Πρόκειται, για μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που φέρνει το κοινό κοντά στην επιστήμη και διοργανώνεται ταυτόχρονα σε περισσότερες από 350 πόλεις, σε όλη την Ευρώπη.

Καλούμε, λοιπόν, τον κόσμο να μας επισκεφθεί, να αγκαλιάσει αυτή την προσπάθεια και να ταξιδέψει μαζί μας στον συναρπαστικό κόσμο που διανοίγει η νέα εποχή.

Ερ.: Το κεντρικό θέμα της φετινής Βραδιάς είναι οι «Ευρωπαϊκές Αποστολές» (European Missions). Ποιες είναι αυτές και πού αποσκοπούν;

Απ.: Με κεντρικό θέμα τις «Ευρωπαϊκές Αποστολές» (European Missions), η εκδήλωση έχει ως βασικό στόχο να προάγει τις εμβληματικές δράσεις που υιοθέτησε η ΕΕ, για εξεύρεση λύσεων σε κάποιες από τις μεγαλύτερες προκλήσεις όχι μόνο της Ευρώπης, αλλά και ολόκληρου του πλανήτη.

Συγκεκριμένα, τα θεματικά πεδία των Ευρωπαϊκών Αποστολών, έχουν ως εξής: 1) Καρκίνος, 2) Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού μετασχηματισμού, 3) Υγιείς ωκεανοί, θάλασσες καθώς επίσης, παράκτια και εσωτερικά ύδατα, 4) Κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις και 5) Υγεία εδάφους και Τρόφιμα.

Με πυξίδα αυτούς τους πυλώνες, έχουν ετοιμαστεί και οι δράσεις αλλά και ο εκθεσιακός χώρος της εκδήλωσης, με το ΙδΕΚ να έχει ως βασική αποστολή να εμπνεύσει το κοινό και να αναδείξει τις πολύπλευρες λύσεις που μπορούν να δώσουν η έρευνα, η επιστήμη και η καινοτομία. Αυτό είναι άλλωστε και το φετινό μας σλόγκαν: “Mission Inspire”.

Στην 10^η θέση Κύπρος ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ

Ερ.: Ένας από τους βασικούς στόχους του θεσμού, είναι η ανάδειξη της ερευνητικής δραστηριότητας που υλοποιείται από πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και καινοτόμες επιχειρήσεις. Στην Κύπρο, πώς βλέπετε να εξελίσσεται ο τομέας της Έρευνας και Καινοτομίας (Ε&Κ) τα τελευταία χρόνια; Τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, είναι ενθαρρυντικά. Σε ποια σημεία πιστεύετε ότι υπερτερούμε και πού χρειάζονται ακόμη βελτιώσεις;

Απ.: Τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει σημαντικά βήματα μπροστά όσον αφορά τον τομέα της Έρευνας και Καινοτομίας στην Κύπρο, με το εγχώριο οικοσύστημα να σημειώνει σπουδαία πρόοδο.

Έχουμε πλέον μία ραγδαία αναπτυσσόμενη ερευνητική και καινοτόμο επιχειρηματική κοινότητα, με ταλαντούχο και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και παγκοσμίου φήμης ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα.

Στοιχεία, τα οποία αποτυπώνονται και στα πιο πρόσφατα αποτελέσματα διεθνών δεικτών. Η πρόοδος που έχει σημειώσει η Κύπρος, είναι εξαιρετική αφού βρίσκεται πλέον στη 10η θέση και ανήκει δικαιωματικά στην κατηγορία των strong innovators, παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη πρόοδο συγκριτικά με τα υπόλοιπα κράτη - μέλη της ΕΕ.

Πρόκειται, για αποτελέσματα που μας αφήνουν ιδιαίτερα ικανοποιημένους και που αντανακλούν τη δυναμική που έχει αναπτυχθεί, απόρροια, τόσο του νέου συστήματος διακυβέρνησης Ε&Κ, όσο και της αυξημένης επένδυσης που γίνεται στον τομέα.

Ασφαλώς και υπάρχουν σημεία που χρήζουν βελτίωσης, όπως η ανάγκη για καλλιέργεια κουλτούρας έρευνας και καινοτομίας σε όλα τα επίπεδα, η ενίσχυση της διασύνδεσης της έρευνας με τη βιομηχανία, η ενίσχυση των συνεργασιών, μεταξύ της επιχειρηματικής και ερευνητικής κοινότητας και η αύξηση της ιδιωτικής επένδυσης σε έρευνα και ανάπτυξη.

Προς αυτή την κατεύθυνση, είναι που επικεντρώνουμε τις ενέργειές μας. Μέσω των χρηματοδοτικών μας προγραμμάτων, των υπηρεσιών μας αλλά και με σειρά άλλων δράσεων, υποστηρίζουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας.

Τα προγράμματα του ΙδΕΚ που βρίσκονται σε εξέλιξη

Ερ.: Ποια χρηματοδοτικά προγράμματα του ΙδΕΚ, βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη για ενίσχυση του οικοσυστήματος Ε&Κ;

Απ.: Η νέα προγραμματική περίοδος του ΙδΕΚ με προϋπολογισμό €150 εκατ., για την περίοδο 2021 – 2027, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Ανακοινώνουμε διαρκώς, νέα χρηματοδοτικά προγράμματα και υπηρεσίες που χρηματοδοτούνται από το Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, «Κύπρος – Το Αύριο», το Πρόγραμμα Πολιτικής Συνοχής «ΘΑΛΕΙΑ», καθώς επίσης και από Εθνικούς Πόρους.

Στόχος μας, μέσω ενός ισορροπημένου μίγματος προγραμμάτων, είναι να ενδυναμώσουμε την ερευνητική αριστεία, την παραγωγή γνώσης και την καινοτόμο επιχειρηματικότητα, να εντείνουμε τις συνεργασίες μεταξύ του ερευνητικού και επιχειρηματικού κόσμου της Κύπρου και να υποστηρίξουμε τη μεταφορά γνώσης και κατ’ επέκταση, την εμπορική αξιοποίησή της.

Επενδύουμε επίσης, στην ενδυνάμωση δομών και ικανοτήτων, για έρευνα και καινοτομία και στην ενίσχυση της εξωστρέφειας και διεθνοποίηση του οικοσυστήματος.

Αυτή την περίοδο, έχουμε τρεις ανοικτές προσκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της πρόσκλησης «Τεχνολογίες Διττής Χρήσης» - σε συνεργασία με το Υπουργείο Άμυνας - με προϋπολογισμό €2.720.000.

Η πρόσκληση, αποσκοπεί στην ανάπτυξη τεχνολογιών διττής χρήσης για πολιτικού τύπου εφαρμογές, ένας τομέας ο οποίος παρουσιάζει ιδιαίτερη δυναμική για το οικοσύστημα Ε&Κ της χώρας. Πριν λίγες ημέρες, έχει ολοκληρωθεί η υποβολή προτάσεων σε άλλες τέσσερις προσκλήσεις, ενώ μέχρι το τέλος του έτους θα ανακοινωθούν άλλες εννιά προσκλήσεις.

Παράλληλα με τα χρηματοδοτικά προγράμματα, στο Ίδρυμα συνεχίζουμε να παρέχουμε υπηρεσίες υποστήριξης στο οικοσύστημα Ε&Κ, για συμμετοχή στον Ορίζοντα Ευρώπη, το μεγάλο και φιλόδοξο πρόγραμμα πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για Ε&Κ.

Το τελευταίο διάστημα, γίνεται έντονη συζήτηση γύρω από την ανάγκη για καλλιέργεια κουλτούρας Ε&Κ σε όλα τα επίπεδα και δη στη νέα γενιά.

Ερ.: Ποια η στρατηγική του ΙδΕΚ προς αυτή την κατεύθυνση και ποιες ενέργειες υλοποιεί;

Απ.: Στην προσπάθεια της ΕΕ για ομαλή μετάβαση σε μία νέα εποχή, εκεί όπου η Ε&Κ διαδραματίζει κομβικό ρόλο, πρέπει να γίνει ξεκάθαρο πως η καλλιέργεια κουλτούρας σε όλα τα επίπεδα και η αλλαγή τρόπου σκέψης, δεν αποτελεί επιλογή, αλλά αναγκαιότητα.

Μιας κουλτούρας που θα εξάπτει την περιέργεια, θα εμπνέει και θα προσφέρει όλα τα απαραίτητα εφόδια και δεξιότητες στις νέες και στους νέους του τόπου, ώστε να διαφοροποιηθούν, να χαράξουν νέους δρόμους και να χτίσουν την κοινωνία του αύριο.

Ο σπουδαίος επιστήμονας Άλμπερτ Αϊνστάιν, είχε κάποτε δηλώσει πως «η λογική θα σε πάει από το Α στο Β. Η φαντασία θα σε πάει παντού». Μία φράση που μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους και γι’ αυτό το λόγο άλλωστε, θέσαμε την καλλιέργεια κουλτούρας Ε&Κ, ως βασική μας προτεραιότητα.

Σε αυτό το πλαίσιο, το ΙδΕΚ υλοποιεί ένα ευρύ φάσμα δράσεων, όπως το European Researchers’ Night και τους νέους μαθητικούς διαγωνισμούς INNOVA Challenge και Science Unfold, οι νικητές και νικήτριες των οποίων θα βραβευθούν την ημέρα της εκδήλωσης στις 30/9. Επιπλέον, το καλοκαίρι πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά η πρωτοβουλία Research and Innovation Internships, μέσω της οποίας προσφέραμε κίνητρα για χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρήσεων με σκοπό τη φιλοξενία φοιτητών/τριών.

Συνεχίζουμε επίσης, να στηρίζουμε μαθητές και μαθήτριες να εκπροσωπήσουν τη Κύπρο σε διεθνείς διαγωνισμούς, σχετικούς με Ε&Κ.

Παράλληλα, έχουμε προχωρήσει αυτή τη βδομάδα σε δημόσια διαβούλευση για το νέο Πρόγραμμα του ΙδΕΚ «Διδακτορικό στη Βιομηχανία», το οποίο θα προκηρυχθεί τον Νοέμβριο του 2022 και στοχεύει στην υποστήριξη νέων ερευνητών και ερευνητριών, στην αύξηση του αριθμού κατόχων διδακτορικών τίτλων και στην προώθηση της συνεργασίας και συνεργειών, μεταξύ ακαδημίας και βιομηχανίας.

Όραμά μας, μέσα από αυτές τις δράσεις, είναι να ενθαρρύνουμε τη νέα γενιά να ακολουθήσει το δρόμο της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και να δει την Έρευνα και την Καινοτομία. ως επιλογή καριέρας.

Κτίζουμε την επόμενη γενιά, που θα συνεχίσει το καλό έργο που παράγεται ήδη στη χώρα μας! Πάνω σε αυτό, επενδύουμε και προς αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε.