Τι πραγματικά είπαν οι Moody's

 Μετά την ανακοίνωση της υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας από τον οίκο Moody's, το υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε ανακοίνωση η οποία αναφέρει επί λέξει τα εξής:  «Όπως σημειώνει ο Οίκος, οι βασικοί λόγοι οι οποίοι οδήγησαν στην απόφαση αυτή, σχετίζονται, κυρίως, με το μεγάλο μέγεθος του χρηματοπιστωτικού τομέα της Κύπρου, καθώς και με τη σημαντική έκθεση του στην ελληνική αγορά.  Επίσης, ο Οίκος επικαλείται τα χρόνια δημοσιονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η κυπριακή οικονομία, όπως το πολύ ψηλό κρατικό μισθολόγιο.  Ταυτόχρονα όμως, ο Οίκος επισημαίνει τη δημοσιονομική βελτίωση που έχει καταγραφεί στην Κύπρο κατά το 2010».  Η δική μου ανάγνωση της έκθεσης των Moody's μου έδωσε μια πολύ διαφορετική εικόνα.  Οι Moody's δίνουν τρεις λόγους για την υποβάθμιση:  1. Ανησυχίες ότι η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών που παρουσιάστηκε με την κρίση είναι διαρθρωτική.  2. Την έκθεση του τραπεζικού τομέα στην Ελλάδα.   3. Ανησυχίες για την ανταγωνιστικότητα της χώρας.   Στην επεξήγηση που δίνεται από τους Moody's αναφέρεται ότι ο τρίτος λόγος είναι «πολύ λιγότερο σημαντικός» από τους πρώτους δύο, για τους οποίους δεν γίνεται καμία διαφοροποίηση.  Το γεγονός ότι το δημοσιονομικό καταγράφεται πρώτο θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως ένδειξη ότι το θεωρούν πιο σημαντικό.  Το βέβαιο είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα που να δικαιολογεί την ερμηνεία του ΥΠΟΙΚ ότι οι βασικοί λόγοι σχετίζονται με το μέγεθος του χρηματοπιστωτικού τομέα.   Η ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ αναφέρεται επίσης στην επισήμανση του Οίκου για τη δημοσιονομική βελτίωση.  Η ακριβής αναφορά των Moody's μεταφράζεται περίπου ως εξής: «Ενώ είναι αλήθεια ότι τα δημόσια οικονομικά παρουσίασαν βελτίωση το 2010, οι βελτιώσεις αυτές είναι πιθανόν να είναι βραχύβιες».  Είναι σαφές ότι σκοπός της αναφοράς δεν είναι η θετική αποτίμηση της βελτίωσης αλλά η καταγραφή του γεγονότος ότι είναι βραχύβια και συνεπώς ανεπαρκής.  Η έκθεση των Moody's παραθέτει συγκεκριμένα σενάρια που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου.  Για το δημοσιονομικό, η εικόνα μπορεί να ανατραπεί με μεταρρυθμίσεις στο σύστημα κοινωνικών παροχών και στη δομή του κρατικού μισθολογίου.  Για τις τράπεζες η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί αν μειωθεί ο κίνδυνος εξ Ελλάδος.  Τέλος για το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας, επισημαίνεται η ανάγκη σύνδεσης των μισθών με την παραγωγικότητα (κυρίως στο δημόσιο, κάτι που απαιτείται ούτως ή άλλως για δημοσιονομικούς λόγους).  Στην ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ δεν υπάρχει καμία αναφορά σε αυτές τις εισηγήσεις.  Η συνήθης γραμμή άμυνας της κυβέρνησης όταν επισημαίνεται η ανάγκη για μεταρρυθμίσεις είναι ότι τα προβλήματα είναι διαρθρωτικά και δεν τα προκάλεσε η ίδια.  Αυτό είναι ασφαλώς ορθό.  Αυτή όμως καλείται τώρα να τα αντιμετωπίσει.  Αν θεωρεί ότι τα μέτρα που προτείνονται είναι λανθασμένα ή ότι δεν επείγουν, η ορθή στάση θα ήταν να βγει και να το εξηγήσει, και όχι να διαστρεβλώνει τις εκθέσεις των διεθνών οίκων.    Σωφρόνης Κληρίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών  Πανεπιστήμιο Κύπρου