Μια ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών για το συνταξιοδοτικό
Η στήλη έχει ασχοληθεί κατ' επανάληψη με το θέμα των συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων του κράτους. Έχουμε διατυπώσει την άποψη ότι το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων δεν είναι βιώσιμο παρά τη μεταρρύθμιση που έγινε πριν δυο χρόνια. Επισημάναμε επίσης πολλές φορές την ανάγκη για ριζική αναθεώρηση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των δημοσίων υπαλλήλων γιατί το ισχύον σύστημα απειλεί να γονατίσει το κράτος και μαζί του την Κυπριακή οικονομία. Παρόμοιες απόψεις διατυπώνουν πολλοί άλλοι οικονομολόγοι, αναλογιστές, θεσμικοί παράγοντες και πολιτικά πρόσωπα.
Η κυβέρνηση δεν δείχνει να συμμερίζεται αυτή την αγωνία (πέρα από κάποιες περιοδικές δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών περί «ωρολογιακής βόμβας»). Εξακολουθεί να διατυπώνει την άποψη ότι έχει επιλύσει το πρόβλημα της βιωσιμότητας του ΤΚΑ. Μέχρι και το τέλος του περασμένου Οκτωβρίου η υπουργός Εργασίας έκανε δηλώσεις με τις οποίες συνέστηνε υπομονή μέχρι το τέλος του 2010 οπότε θα ήταν έτοιμη η νέα αναλογιστική μελέτη για το ΤΚΑ. Έχουμε μπει στον Απρίλιο και η αναλογιστική μελέτη δεν έχει ακόμα δοθεί στη δημοσιότητα. Καθυστερεί η ολοκλήρωσή της ή μόνο η δημοσιοποίησή της;
Μια δεύτερη αναλογιστική μελέτη εκπονείται από τον οίκο Muhanna για το θέμα των συντάξεων του δημοσίου. Σύμφωνα με δηλώσεις του ΥΠΟΙΚ, στα τέλη Φεβρουαρίου, αυτή η μελέτη αναμένεται να παραδοθεί περί τα μέσα του τρέχοντος μήνα και αμέσως μετά η κυβέρνηση προτίθεται να ξεκινήσει διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους. Όμως το ενδεχόμενο να προκύψει κάτι από αυτό το διάλογο είναι απομακρυσμένο. Δεδομένου ότι η ΠΑΣΥΔΥ δεν έδειξε καμία διάθεση να δεχτεί μια (πολύ μικρή) μείωση €35 εκ. στο κρατικό μισθολόγιο, είναι απίθανο να δεχτεί τις πολύ μεγαλύτερες παραχωρήσεις που θα χρειαστούν για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η τεράστια τρύπα στις συντάξεις.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να χειριστεί αυτό το ζήτημα από μόνη της. Δεν πιστεύω ότι έχει τη δυνατότητα να το κάνει - ούτε αυτή, αλλά ούτε καμιά άλλη κυβέρνηση. Είναι απαραίτητο όσο το δυνατό περισσότερες πολιτικές δυνάμεις να δεσμευτούν ότι θα προσεγγίσουν το ζήτημα με σοβαρότητα και υπευθυνότητα και να μοιραστούν το πολιτικό κόστος που θα προκύψει. Η κυβέρνηση μπορεί να κάνει το πρώτο και σημαντικό βήμα ορίζοντας μια ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών η οποία θα μελετήσει όλα τα δεδομένα και θα ετοιμάσει μια λεπτομερή έκθεση που θα καταγράφει συγκεκριμένες εισηγήσεις. Η έκθεση θα δοθεί στη δημοσιότητα ώστε όλοι να έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν και να τοποθετηθούν.
Η ανάθεση δύσκολων θεμάτων στους ειδικούς είναι συνηθισμένη πρακτική σε πολλές χώρες. Η μόνη περίπτωση που έγινε κάτι τέτοιο πρόσφατα στην Κύπρο είναι η Επιτροπή για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση. Είναι κρίμα να μην αξιοποιούμε τους ειδικούς μας εκεί που τους χρειαζόμαστε. Η επιστημονικότητα, η διαφάνεια, ο ανοιχτός δημόσιος διάλογος και η αντιπαράθεση απόψεων προσφέρουν το καλύτερο πλαίσιο για τη διαμόρφωση σωστών και κοινωνικά αποδεκτών πολιτικών.
Σωφρόνης Κληρίδης
Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών
Πανεπιστήμιο Κύπρου