Τα στοιχεία της ύφεσης δεν προσφέρονται για πανηγυρισμό

Με ένα τρόπο σχεδόν πανηγυρικό σχολίασε χθες Υπουργός Οικονομικών τον τελικό υπολογισμό της ύφεσης στην Κύπρο για το περασμένο έτος. «Τα πραγματικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι η συρρίκνωση του ΑΕΠ στην Κύπρο για όλο το 2020 είναι της τάξης του 5,1%, σημαντικά μικρότερη από τις όποιες προβλέψεις είχαν γίνει κατά τη διάρκεια του έτους», ανέφερε ο κ. Πετρίδης στη γραπτή δήλωση του προσθέτοντας μάλιστα ότι, «η μείωση του κυπριακού ΑΕΠ για το 2020, είναι επίσης σημαντικά μικρότερη συγκριτικά με το σύνολο της Ευρωζώνης (-6,8 %) αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (-6,4%)».

Σύμφωνα ακόμα με τον Υπουργό, «τα πραγματικά πλέον στοιχεία, επιβεβαιώνουν τόσο την αποτελεσματικότητα των πολιτικών στήριξης της Κυβέρνησης στις επιχειρήσεις και στους εργαζόμενους όσο και την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας».

Υπογράμμισε επίσης το γεγονός ότι, «ο ρυθμός ανάπτυξης του κυπριακού ΑΕΠ του δ’ τριμήνου του 2020 σε σχέση με το γ’ τρίμηνο, ήταν 1,4% που αποτελεί τον τρίτο καλύτερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωζώνη, η οποία στο σύνολο της σημείωσε αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του -0,6%».

Επομένως κατά τον Υπουργό Οικονομικών θα πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι γενικά αλλά και να ευχαριστούμε την κυβέρνησή μας ειδικά, διότι το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 5,1% και όχι υψηλότερα και επειδή το γ’ τρίμηνο του περασμένου έτους έτρεξε με θετικό ρυθμό 1,4%, σε σύγκριση με αρνητικό μέσο όρο στην ΕΕ.

Λυπούμε κύριε Υπουργέ μου, αλλά τα στοιχεία δεν είναι ούτε για πανηγυρισμούς, ούτε για χειροκροτήματα. Είναι μόνο για προβληματισμό, ώστε:

Πρώτον, κατά πόσο οι δείκτες μπορεί να ήταν καλύτεροι ή λιγότερο κακοί,

Δεύτερον, για ενδοσκόπηση προκειμένου να καταγραφεί τι πήγε σωστά και τι λάθος, καθότι τα δύσκολα τώρα έπονται.

Τρίτο, η εικόνα που προσπαθείτε να δημιουργήσετε δεν είναι ολοκληρωμένη αφού αποτελεί μόνο ένα μικρό κομμάτι του παζλ, και είναι με δυσκολία που αποφεύγω να χρησιμοποιήσω τη λέξη παραπλανητική.

Για παράδειγμα, η σύγκριση του ΑΕΠ ανά τρίμηνο πρέπει να γίνεται και με το αντίστοιχο του προηγούμενου χρόνου και όχι μόνο με το αμέσως προηγούμενο. Και το δ’ τρίμηνο του 2020 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2019, το κυπριακό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά -4,5%.

Ελλιπής είναι και η εικόνα όταν η σύγκριση γίνεται μόνο με το μέσο όρο στην ΕΕ. Πχ το 2020, κύριε Υπουργέ, η ύφεση σε 14 χώρες της ΕΕ κατά το δ’ τρίμηνο ήταν χαμηλότερη από το -4,5% της δικής μας.

Στο κάδρο όμως για μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα πρέπει να μπαίνουν και πολλά άλλα στοιχεία. Όπως το δημόσιο χρέος. Και η Κύπρος την τελευταία περίοδο αύξησε σημαντικά το δημόσιο χρέος της. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία, στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 το δημόσιο χρέος είχε ανέλθει στα €25165.6 εκατ. σε σχέση με €20957.8 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Δηλαδή αυξήθηκε μέσα στο 2020, μέχρι το Σεπτέμβριο, κατά €4,2 δισ.

Στην πορεία το κράτος δανείστηκε κι άλλα και σύμφωνα με άλλες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, το κράτος στο τέλος του περασμένου έτους διέθετε ρευστότητα ύψους €3,8 δισ. Κατά τον κ. Πετρίδη επρόκειτο για μια συνειδητή επιλογή της Κυβέρνησης προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τα προβλήματα από την πανδημία. Το ερωτηματικό είναι όμως πόσο αυξημένο θα είναι το δημόσιο χρέος στο τέλος του 2021. Μέχρι το Νοέμβριο του 2020 που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, το δημοσιονομικό έλλειμμα είχε ανέλθει στα €799,2 εκατ. Οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν ότι στο τέλος της πανδημίας το δημόσιο χρέος θα είναι αυξημένο τουλάχιστον κατά €2 δισ.

Θα συμφωνήσω ότι τα στοιχεία, «επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα των πολιτικών στήριξης της Κυβέρνησης στις επιχειρήσεις και στους εργαζόμενους». Θα συμφωνήσω επίσης με την επισήμανση του ότι, «οι προκλήσεις για τη διαχείριση της πανδημίας είναι ακόμη μπροστά μας και είναι μεγάλες, τα προβλήματα στην αγορά είναι υπαρκτά».

Και η ζημιά που έχει προκληθεί θα φανεί όταν η οικονομία μπει σε λειτουργία και καταμετρηθούν τα λουκέτα και οι απολύσεις προσωπικού. Διότι θα ήταν αφέλεια να πιστεύει κάποιος ότι η επόμενη μέρα της πανδημίας θα είναι η ίδια με την προηγούμενή της.

Και είναι εκεί που θα κριθούν δύο πράγματα και για την Κυβέρνηση: α) κατά πόσον διαθέτει ακόμα επαρκή οικονομική δυνατότητα να βοηθήσει περαιτέρω τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους και β) ή τη διέθεσε όλο αυτό το προηγούμενο διάστημα αστόχευτα με αποτέλεσμα να έχει διαχειριστεί την κατάσταση πρόσκαιρα και όχι με ένα πλάνο, τουλάχιστον, μεσοπρόθεσμο. Και ότι με όλο αυτό τον πρόσθετο δανεισμό φόρτωσε τις επόμενες γενιές με χρέη δισ. ευρώ χωρίς καν να διασφαλίσει επαρκώς τις σημερινές.

Και δεν πρέπει να ξεχνά κανένας ότι τα δανεικά δεν είναι αγύριστα.

Θα υπενθυμίσω μόνο τι είχε τονίσει σε πρόσφατη συνέντευξη στην Stockwatch o Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Κύπρο, Ιερόθεος Παπαδόπουλος.

Υπέδειξε ότι«το υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος της κυπριακής οικονομίας είναι μια από τις σημαντικότερες παθογένειες της» και ότι «σε τέτοια υψηλά επίπεδα, είναι παράγοντας αστάθειας και κινδύνου – και αυτό παρά τη βελτιωμένη διαχείριση του δημοσίου χρέους τα τελευταία χρόνια». Μας υπενθύμισε επίσης ότι, «με την επιστροφή στην κανονικότητα, η Κύπρος θα πρέπει σταδιακά να μειώσει τα επίπεδα χρέους σε βιώσιμο επίπεδο».

([email protected])