Σ. Χαραλάμπους: Γίνεται επίθεση κατά των εργαζομένων

Η Σωτηρούλα Χαραλάμπους ανέλαβε από την περασμένη βδομάδα τα ηνία της ΠΕΟ, σε μία κρίσιμη περίοδο κατά την οποία η παγκόσμια οικονομία και οι εργαζόμενοι πληρώνουν μεγάλο τίμημα από τις δραματικές επιπτώσεις που αφήνει στο πέρασμα της η πανδημική κρίση.

Το συνδικαλιστικό κίνημα καλείται να αντιμετωπίσει σειρά προκλήσεων. Καλείται  να διαφυλάξει τα κεκτημένα των εργαζομένων και να διαχειριστεί τα πολλά ανοικτά μέτωπα που διακυβεύουν την κοινωνική συνοχή.

Σε μία εκ βάθους συνέντευξη της στη StockWatch,  η ΓΓ της ΠΕΟ, δίνει το στίγμα των προτεραιοτήτων και των στόχων της, ως η πρώτη γυναίκα ηγέτιδα συνδικαλιστικής οργάνωσης.

Αναλογίζεται το βάρος της ευθύνης που έχει αναλάβει  και επισημαίνει εμφαντικά πως «δεν θα έπρεπε να ήταν είδηση ότι η ΠΕΟ εξέλεξε γυναίκα ΓΓ».

Υποδεικνύει ότι η διαδρομή για την ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών στους πολιτικούς, συνδικαλιστικούς, κοινωνικούς φορείς, είναι δύσκολη και μακρά και προσθέτει:

«Είναι για τούτο το λόγο που θα εργαστούμε σκληρά, ώστε η ισότιμη θέση της γυναίκας στην εργασία να είναι  μέρος της κανονικότητας. Η πρόκληση και η ευθύνη για μένα σ’ ότι αφορά το θέμα γυναίκα επικεντρώνεται σ’ αυτό, δηλαδή, να μην είμαστε οι μόνες και ούτε η εξαίρεση».  

Η Σ. Χαραλάμπους, ξεκίνησε τη συνδικαλιστική της σταδιοδρομία το 1986.

Πέρασε αργότερα από τα έδρανα της βουλής ,ως μέλος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΑΚΕΛ και επί διακυβέρνησης Δημήτρη Χριστόφια πήρε το χαρτοφυλάκιο της υπουργού Εργασίας.

Θα μπορούσες να είχες προβλέψει μία τέτοια πορεία στο χώρο της πολιτικής και του συνδικαλισμού;

Ποτέ δεν με απασχόλησε το που θα είμαι την επόμενη μέρα.  Όταν μετά από τις σπουδές στη Βουλγαρία μου προτάθηκε να ενταχθώ στον επαγγελματικό μηχανισμό της ΠΕΟ αυτό σήμαινε για μένα συνειδητή επιλογή συμμετοχής και δέσμευσης, τίποτε περισσότερο.

Αυτή η  σημαντική διαδρομή, αποτελεί προνόμιο εμπειρίας για τον οποιοδήποτε;

Να σας πω. Και η θητεία μου στη Βουλή και στο υπουργείο Εργασίας μου έδωσαν σημαντικές γνώσεις.  Στο ΥΠΕΡΓ έμαθα εκ των έσω, πως λειτουργεί η δημόσια υπηρεσία και πως αναπτύσσεται σε όλο το φάσμα ο  κοινωνικός διάλογος, ιδιαίτερα από τη θέση της πολιτικής προϊστάμενης.

Ομολογώ ότι απέκτησα πιο ολοκληρωμένη γνώση για πολλά από τα ζητήματα που χειρίζεται το ΥΠΕΡΓ.  Είναι φυσικό λοιπόν ότι η τεράστια αυτή εμπειρία θα είναι χρήσιμη για το νέο ρόλο που έχω αναλάβει στην ΠΕΟ.

Η Σ. Χαραλάμπους, βίωσε το μεγάλο σοκ από την παρουσία της τρόικας και της ένταξης της χώρας σε οικονομικό πρόγραμμα. Οι διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς πιστωτές ήταν άνισες, παρά τις προσπάθειες της, ως ΥΠΕΡΓ τότε, να προστατευτούν ιερά κεκτημένα της εργατικής τάξης.

Σημειώνει η κ. Χαραλάμπους: «Οι κύπριοι εργαζόμενοι αποδεδειγμένα με στοιχεία της Ε.Ε. πλήρωσαν το μεγαλύτερο τίμημα της  τραπεζικής κρίσης του 2013.  Τα εισοδήματα των κυπρίων εργαζομένων και αυτά των εργαζομένων της Ελλάδας υπέστηκαν τις μεγαλύτερες μειώσεις εξαιτίας των σκληρών μέτρων που επιβλήθηκαν.  Εκατομμύρια μεταφέρθηκαν από τους μισθούς στα κέρδη.  Οι συνθήκες που επικράτησαν το 2013 μας ανάγκασαν σε συντεταγμένες υποχωρήσεις. Σημαντικές κατακτήσεις όπως η ΑΤΑ, ο 13^ος μισθός βρέθηκαν στο στόχαστρο.

Η πανδημική κρίση σας θυμίζει κάτι από τα σκληρά μέτρα της οικονομικής προσαρμογής του 2013;

Δυστυχώς και τώρα με την πανδημία, καταβάλλεται  προσπάθεια, ώστε ο φόβος και η ανασφάλεια να χρησιμοποιηθούν για μια νέα επίθεση στους εργαζόμενους. Για αυτό χρειάζεται να υπάρχει η οργανωμένη δύναμη των εργαζομένων για να αντέχουν τις πιέσεις και να δημιουργούν δυνατότητες αντεπίθεσης.

Τέλος του έτους λήγει η συμφωνία πλαίσιο και η φόρμουλα παροχής της  ΑΤΑ.  Οι εργοδότες ευθέως ζητούν την κατάργηση της.  Ποια είναι η απάντηση της ΠΕΟ;

Το 2018 υπογράψαμε μια μεταβατική 3ετή συμφωνία που παρατάθηκε λόγω κορωνοϊού για ένα χρόνο σε σχέση με τον τρόπο παραχώρησης της ΑΤΑ.  Θέλω να είμαι ξεκάθαρη. Θέμα κατάργησης της ΑΤΑ δεν συζητούμε. 

Η χρησιμότητα της ΑΤΑ ιδιαίτερα σήμερα με την ακρίβεια και τις αυξήσεις των τιμών να ροκανίζουν τους μισθούς και τα επιδόματα γίνεται ακόμα πιο εμφανής.  Εμείς θεωρούμε λογικό και σωστό η ΑΤΑ να καταβάλλεται πλήρως.

Γίνεται πολύς λόγος για αλλαγή της φιλοσοφίας των αυτόματων και οριζόντιων μισθολογικών προσαυξήσεων. Ποια είναι η θέση της ΠΕΟ;

Η διασύνδεση της μισθολογικής τοποθέτησης και της μισθολογικής εξέλιξης στη βάση προσόντων και χρόνων υπηρεσίας-γιατί στην πράξη αυτό είναι οι κλίμακες- είναι ένα σωστό, διαφανές και αντικειμενικό κριτήριο. 

Η ετήσια προσαύξηση αποτιμά την εμπειρία που είναι ένα στοιχείο το οποίο ακόμη και εκεί που δεν λειτουργούν κλίμακες μισθοδοσίας λαμβάνεται υπόψη έχοντας ως αφετηρία ότι τα χρόνια πρόσθετουν γνώση, εμπειρία, αποδοτικότητα στους εργαζόμενους και πρέπει να προσμετρούν στον μισθό. 

Αυτό πρέπει να παραμείνει η βάση, γι’ αυτό και δεν θεωρούμε ότι πρέπει να καταργηθούν οι κλίμακες και η εξέλιξή τους. Αν πάνω σ’ αυτό το βασικό στοιχείο, η εργοδοτική πλευρά θέλει να συζητήσει την εισαγωγή πρόσθετων, αντικειμενικών και διαφανών μετρήσιμων κριτηρίων είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε.

Η κ. Χαραλάμπους, ρωτήθηκε και για την καυτή ατζέντα του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος. Για τα  φλέγοντα θέματα, όπως είναι ο κατώτατος, η ρύθμιση του συνταξιοδοτικού και η τηλεργασία.

«Το γεγονός ότι ξεκίνησε ο διάλογος γι’ αυτά τα ζητήματα είναι σημαντικό.  Σε σχέση με τον κατώτατο μισθό η ΠΕΟ όλο αυτό το χρονικό διάστημα παραθέτει ξεκάθαρα τις θέσεις της.   Είμαστε υπέρ ρυθμίσεων που να κατοχυρώνουν μίνιμουμ μισθό και δικαιώματα για κάθε εργαζόμενο.  Είμαστε υπέρ ρυθμίσεων που θα τερματίζουν τα σημερινά φαινόμενα να υπογράφονται συλλογικές συμβάσεις  και ένα μεγάλο μέρος των εργοδοτών να τις παραβιάζει».

Οι προτεραιότητες της ΠΕΟ για το συνταξιοδοτικό;

Για το συνταξιοδοτικό οι βασικές μας προτεραιότητες συνοψίζονται στη κατάργηση της διασύνδεσης της αύξησης του ορίου συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής του.

Ζητάμε να ενισχυθεί το σύστημα  με στόχο αυτό να παραμείνει  βασικός πυλώνας συνταξιοδοτικών παροχών στην Κύπρο, σε μέτρα που να ενισχύουν την επάρκεια και την ανταποδοτικότητα των συντάξεων και με τρόπο, που να διασφαλίζεται ένα ικανοποιητικό ύψος σύνταξης σε κάθε ασφαλισμένο.

Και η θέση της οργάνωσης σας  σε σχέση με  την τηλεργασία; 

Σ’ ότι αφορά την τηλεργασία εμείς θεωρούμε ότι  πρέπει να ενταχθεί στη γενικότερη συζήτηση για λήψη μέτρων που θα έχουν ως στόχο την επαναρρύθμιση της εργασίας. 

Με αφετηρία αυτή τη βασική θέση, ο κύριος άξονας της προσέγγισης μας παραμένει ότι η πρόσβαση στην τηλεργασία θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα εθελοντικής επιλογής των εργαζομένων και να ρυθμίζεται μέσα από εξειδικευμένες πρόνοιες στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.

Θεωρούμε επίσης ότι αυτή η συζήτηση πρέπει να περιλαμβάνει και τους εργαζόμενους σε ψηφιακές πλατφόρμες.

Η ΓΓ της ΠΕΟ, αναφέρθηκε και στην πρακτική των προσωπικών συμβολαίων, που ολοένα, «κερδίζουν» έδαφος στην αγορά εργασίας.

Εκφράζει τη θέση ότι τα προσωπικά συμβόλαια εργασίας υποσκάπτουν τις συλλογικές συμβάσεις και επέκρινε το ΥΠΕΡΓ ότι καλύπτει στο θέμα αυτό τους εργοδότες.

Οι εργοδοτικές οργανώσεις, εγείρουν θέμα έλλειψης εργατικού δυναμικού κυρίως στον ξενοδοχειακό τομέα και αξιώνουν  την εργοδότηση ατόμων από τρίτες χώρες. Δικαιολογείται το αίτημα τους;  

Θεωρούμε ότι χρειάζεται πάνω απ' όλα να συζητηθεί το πλαίσιο που θα πρέπει να διέπει την απασχόληση εργαζομένων από τρίτες χώρες στην Κύπρο. 

Αρκετοί εργοδότες θέλουν να χρησιμοποιούν τους εργαζόμενους από τρίτες χώρες για φθηνή εργασία.  Εμείς απαιτούμε από το ΥΠΕΡΓ να καθορίσει σαφή και διαφανή διαδικασία μέσα από την οποία θα παραχωρούνται άδειες. 

Βασικό κριτήριο για παραχώρηση τέτοιας άδειας είναι ο εργοδότης να τηρεί συλλογική σύμβαση για όλους τους εργαζόμενους. 

To  ΓεΣΥ, κ. Χαραλάμπους  είναι όντως ευλογία;

Το ΓεΣΥ μαζί με τις κοινωνικές ασφαλίσεις αποτελούν πολύ μεγάλες κατακτήσεις για τους εργαζόμενους.  Νιώθουμε δικαιωμένοι όχι μόνο γιατί διαχρονικά στηρίξαμε την εισαγωγή του ΓεΣΥ, αλλά και γιατί την κρίσιμη ώρα που η κυβέρνηση ερωτοτροπούσε με το πολυασφαλιστικό μπήκαμε μπροστά και μαζί με άλλες συνδικαλιστικές και κοινωνικές οργανώσεις κινητοποιήσαμε την κοινωνία και επιβάλαμε την εισαγωγή του ΓεΣΥ.

Το ΓεΣΥ έδωσε αξιοπρέπεια στους συνταξιούχους, στους εργαζόμενους, στα χαμηλά αμειβόμενα στρώματα και στους χρόνια πάσχοντες.

Συμφωνεί ότι είναι ευλογία για την κοινωνία και ο ΟΑΥ οφείλει να πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να καταπολεμηθούν οι καταχρήσεις.

Ευθύνη φέρει και η κυβέρνηση η οποία οφείλει να στηρίξει τα δημόσια νοσηλευτήρια και να τα  εκσυγχρονίσει ώστε να καταστούν  η βάση του ΓεΣΥ, υποστηρίζει.

Θα ενισχύσετε  τη διαχρονική και πολύ καλή σχέση με το υπόλοιπο συνδικαλιστικό κίνημα;

Από την ώρα που κάτω στους χώρους εργασίας, υπάρχουμε και δραστηριοποιούμαστε διαφορετικές οργανώσεις, για τα ίδια ζητήματα, υπάρχει και αντικειμενικά η ανάγκη  να βρίσκουμε τις συνισταμένες εκείνες που θα οδηγούν σε συνεργασία για κοινούς στόχους.

Η ενότητα αναδεικνύεται σημαντική για τους εργαζόμενους.  Η ΠΕΟ το αναγνωρίζει . Είμαστε βέβαια διαφορετικές οργανώσεις.  Διαφωνίες θα υπάρχουν και εμείς είναι πάντα στους εργαζόμενους που θα προσφεύγουμε για να μας δίνουν τη λύση. .

«Παντρεύονται» οι δύο σας ιδιότητες κ.Χαραλάμπους, δηλαδή, αυτής της ΓΓ της ΠΕΟ και της άλλης του μέλους αρμοδίων οργάνων του ΑΚΕΛ; 

Η ΠΕΟ ποτέ δεν έκρυψε την σχέση της με το ΑΚΕΛ. Είναι της πάσης γνωστό ότι οι πολιτικές του  ΑΚΕΛ, συμπίπτουν με τα συμφέροντα των εργαζομένων και αφού η  σύνθεση του ΑΚΕΛ αποτελείται κατά κύριο λόγο από εργαζόμενους, δεν μπορεί η σχέση αυτή να μην είναι δυνατή με την ΠΕΟ.

Επομένως, δεν βλέπω κάτι το παράδοξο όταν συνδικαλιστικά στελέχη περιλαμβανομένου και εμένα δραστηριοποιούνται και συμμετέχουν στο ΑΚΕΛ και επιλέγονται στα συλλογικά του όργανα.  Ούτε και το ανάποδο φυσικά. 

Η ΠΕΟ χαράσσει τους στόχους, τις διεκδικήσεις και τις δράσεις της με ένα και μόνο γνώμονα τα συμφέροντα των εργαζομένων.  Συνεπώς αν αυτοί οι στόχοι συμπίπτουν με τους στόχους του ΑΚΕΛ και στηρίζονται από το ΑΚΕΛ αυτό  δεν θεωρείται κομματικός συνδικαλισμός. 

H  ΠΕΟ,  είχε διαχρονικά  ως μέλη  και  τουρκοκύπριους. Συνεχίζεται αυτή η παράδοση μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων;  Θα μπορούσαν τ/κ να απασχοληθούν στον ξενοδοχειακό τομέα;

Και φυσικά μπορούν να εργοδοτηθούν. Η ΠΕΟ είναι δημιούργημα της εργατικής τάξης της Κύπρου, ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων. 

Τουρκοκύπριοι μέλη της ΠΕΟ δολοφονήθηκαν το 1958 από την ΤΜΤ γιατί αρνήθηκαν να αποκηρύξουν την ΠΕΟ και να προσχωρήσουν στις τουρκοκυπριακές συντεχνίες. 

Η ΠΕΟ είναιι η πρώτη συνδικαλιστική οργάνωση που αμέσως μετά το 1974 ξεκίνησε επαφές με την DEV-IS και τις προοδευτικές τουρκοκυπριακές οργανώσεις κτίζοντας ένα δυνατό μέτωπο κοινής δράσης και αντίληψης για την επανένωση του τόπου μας.

Αυτή η παράδοση, η ιστορία, οδήγησε συνεχίστηκε το 2003 όταν τους δόθηκε η δυνατότητα να εργαστούν στις ελεύθερες περιοχές.

Οι τουρκοκύπριοι είναι κύπριοι και ως τέτοιους τους αντιμετωπίζουμε. Άρα εφόσον υπάρχουν ανάγκες για εργατικά χέρια βεβαίως και μπορούν να απασχοληθούν περιλαμβανομένου και του ξενοδοχειακού τομέα.

Θήτευσες επί μία πενταετία ΥΠΕΡΓ επί διακυβέρνησης Δ.  Χριστόφια. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε είχε επηρεάσει στην πολιτική και συνδικαλιστική σου συμπεριφορά;

Η δική μου γενιά στελεχών έζησε σημαντικές στιγμές της πορείας της αριστεράς, της εσωκομματική κρίσης, της πορείας ανανέωσης και ανάπτυξής της, την ώρα που σ’ όλες τις χώρες, λόγω της κατάρρευσης των σοσιαλιστικών χωρών, υπήρξε υποχώρηση.

Αναμφίβολα η ηγετική φυσιογνωμία του Δημήτρη Χριστόφια επηρέασε τη δική μου γενιά και εμένα προσωπικά. 

Οφείλω να πω, ότι συνδικαλιστικά αυτοί που με καθόρισαν ήταν οι συνάδελφοι συνδικαλιστές της ΠΕΟ Αμμοχώστου και ιδιαίτερα ο τότε Γραμματέας της ΠΕΟ Αμμοχώστου Μελής Λαμπρίας, ένας παλιάς κοπής συνδικαλιστής, μαχητικός, επίμονος και απαιτητικός.

Τι πήρες από τον προκάτοχο σου ηγέτη της ΠΕΟ Πάμπη Κυρίτση;

Είχα τονίσει στη διάρκεια του συνεδρίου της ΠΕΟ και το εννοώ ότι ο Πάμπης αφήνει βαρύ στίγμα στην ΠΕΟ. Ήταν ένας συνδικαλιστής με όραμα. Πραγματιστής, με καθαρή σκέψη και με σταθερό ταξικό προσανατολισμό.

Εργάστηκα μαζί του σχεδόν όλα τα χρόνια που ήταν στην ΠΕΟ και νιώθω τυχερή.

Ο Πάμπης για όσους εργάστηκαν μαζί του μας βοήθησε στο να αξιολογούμε και να μετρούμε τα πράγματα. Κάτι που τον ξεχώριζε ήταν η επιμονή του στη συλλογικότητα, η αντίληψη του για τη λογοδοσία στους εργαζόμενους και ο σεβασμός του σ’ αυτούς.

Σε ότι αφορά τις προοπτικές λύσης του κυπριακού η  ΓΓ της ΠΕΟ  τονίζει ότι χωρίς  λύση και επανένωση  του νησιού εδραιώνεται η κατοχή και η διαίρεση.

Σημειώνει ότι η  διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία είναι η αποδεκτή μορφή λύσης από τη διεθνή κοινότητα.

«Δυστυχώς η  στάση της Τουρκίας και του Τατάρ δεν βοηθά. Έχει τεράστια σημασία να μένουμε  σταθεροί και προσηλωμένοι στη μορφή της λύσης κάτι που δυστυχώς ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν έκανε αυτά τα χρόνια.  Αντίθετα με τις παλινδρομήσεις του, τις νέες ιδέες και το ανοικτό φλερτάρισμα με τη λύση δυο κρατών δυσκολεύει τα πράγματα. Άλλος δρόμος από τις συνομιλίες δεν υπάρχει».