Δ. Καλογήρου: Παραδίδω μια αξιόπιστη Κεφαλαιαγορά

Φεύγει από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με καθαρή την επαγγελματική της συνείδηση η απερχόμενη πρόεδρος της επιτροπής Δήμητρα Καλογήρου, της οποίας οι δύο συνεχείς θητείες εκπνέουν στις 14 Σεπτεμβρίου και με βάση τη νομοθεσία θα πρέπει να αντικατασταθεί.

Η κ. Καλογήρου δηλώνει απόλυτα ικανοποιημένη από τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια για να καθιερωθεί η Κεφαλαιαγορά ως ένας από τους πλέον ασφαλής, αξιόπιστους και ελκυστικούς επενδυτικούς προορισμούς. 

Θεωρεί το πόρισμα της διερευνητικής επιτροπής για τις πολιτογραφήσεις ως ένα σημαντικό εργαλείο για να επανέλθει ο θεσμός και να στηρίζεται από ασφαλιστικές εποπτικές δικλείδες, ώστε να τον καταστήσουν αξιόπιστο και σταδιακά να αποκατασταθεί και το κύρος της χώρας που έχει πληγεί.

Θυμάται την εφιαλτική περίοδο των κουρεμάτων και των capital controls, των απανωτών υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου και τις επίμονες προσπάθειες του κράτους, της ΕΚΚ και άλλων θεσμών για να στηριχθεί το τραπεζικό σύστημα της χώρας ώστε να είναι σε θέση να προσελκύσει ξένους επενδυτές.

 Σχολιάζει τις αντιδράσεις για το πόρισμα της 4μελούς επιτροπής για τις πολιτογραφήσεις.

 Αναφέρεται στα βήματα που πρέπει να γίνουν για περαιτέρω ενίσχυση του Τραπεζικού Τομέα.

Τι λέει για την πολύχρονη ατονία του χρηματιστηρίου στο οποίο θήτευσε 15 χρόνια και κάνει εισηγήσεις.

Η κ. Καλογήρου, καταθέτει επίσης την άποψη της σε σχέση με την ενδεχόμενη διαπραγμάτευση στο ΧΑΚ, κρατικών ομολόγων και απαντά για το επόμενο επαγγελματικό της βήμα.

Η συνέντευξη

Ερ.: Ποια γεγονότα σημάδεψαν τη 10ετή σας θητεία ως προέδρου της ΕΚΚ, δεδομένου ότι ο διορισμός σας είχε γίνει τον Σεπτέμβριο του 2011, εν μέσω των αλυσιδωτών υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και των εγχώριων τραπεζών;

Απ.: Ήταν μία εξαιρετικά δύσκολη περίοδος που πιστεύω ότι κανείς δεν θα ήθελε να βιώσει.

Τα γεγονότα και οι προοπτικές της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και του τραπεζικού συστήματος που διαδραματίζονταν καθημερινά ήταν μάλλον εφιαλτικά.  

Ήταν ομολογώ μία περίοδος θυελλώδης, αν μου επιτρέπεται η έκφραση.

Θυμάμαι ότι τον επόμενο χρόνο (2012), η Κύπρος είχε αναλάβει την Προεδρία της ΕΕ, η ΕΚΚ καθώς και άλλοι θεσμοί, είχαμε συμβάλει στην ετοιμασία 11 νομοθετικών προτάσεων που πήραν εύσημα από την ΕΕ.  

Ωστόσο, η ΕΚΚ κλήθηκε μετά από λίγους μήνες να χειριστεί την κρίση που είχε προκύψει, όταν η πρώην Λαϊκή Τράπεζα και η Τράπεζα Κύπρου είχαν σταματήσει να αποδίδουν τόκους στους κατόχους αξιογράφων.

Η εξέλιξη αυτή ήταν ένα μεγάλο προμήνυμα για το τι θα ακολουθούσε στον τραπεζικό τομέα.

Τον Μάρτιο του 2013 ζήσαμε τις δραματικές επιπτώσεις των αποφάσεων του Eurogroup, με το κλείσιμο της Λαϊκής Τράπεζας, την αναστολή της διαπραγμάτευσης της μετοχής της Τράπεζας Κύπρου από το ΧΑΚ, τα κουρέματα καταθέσεων, αξιογράφων και μετοχών.

Η χώρα μπήκε σε οικονομικό πρόγραμμα στήριξης από την τρόικα και ήταν αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές.

Οι διεθνείς οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης κατέταξαν τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητά της στην κατηγορία «σκουπίδια». Τα προβλήματα της οικονομίας έμοιαζαν με παγόβουνο. 

Ερ.: Ήταν τότε που είχατε κληθεί στην επιτροπή εξυγίανσης για τα προβλήματα των Τραπεζών Κύπρου και Λαϊκής;  

Απ.: Ακριβώς, μέσα σε αυτή τη ζοφερή κατάσταση - κυρίαρχο στοιχείο της οποίας ήταν η αβεβαιότητα - κλήθηκα να συμμετέχω μαζί με τον τότε διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Πανίκο Δημητριάδη και τον τότε υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη στην επιτροπή εξυγίανσης για να χειριστούμε τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι δύο εγχώριες συστημικές τράπεζες Κύπρου και Λαϊκή.

Σε αυτό το δύσκολο και δυσάρεστο περιβάλλον προχωρήσαμε στη χάραξη στρατηγικού πλάνου με χρονικό ορίζοντα τριών με πέντε χρόνων, με στόχο την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στην Κύπρο και το εξωτερικό, μέσω μίας ενισχυμένης εποπτείας. Μέσα από τον στρατηγικό σχεδιασμό ξεπρόβαλε το αρχικό μου όραμα για την ΕΚΚ, να καθιερωθεί η Κεφαλαιαγορά ως ένας από τους πλέον ασφαλής, αξιόπιστους και ελκυστικούς επενδυτικούς προορισμούς. Αυτό μπορούσε να γίνει μόνο μέσω της άσκησης αποτελεσματικής εποπτείας που να διασφαλίζει την προστασία των επενδυτών και την υγιή ανάπτυξη της Κεφαλαιαγοράς.

Το επόμενο βήμα ήταν να προχωρήσουμε ως ΕΚΚ σε έρευνες προς εξακρίβωση των γεγονότων που οδήγησαν στην εγχώρια τραπεζική κρίση και στο bail in, ώστε, με πλήρη διαφάνεια, να αποδοθούν ευθύνες εκεί που έπρεπε.

Ερ.: Δέκα χρόνια μετά έχει επιτευχθεί αυτό το όραμα; 

Απ.: Θεωρώ ότι σε μεγάλο βαθμό ο στόχος έχει επιτευχθεί. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών δεν ήταν εύκολο εγχείρημα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ο τομέας κατέγραψε μια αξιοσημείωτη αναπτυξιακή πορεία, γεγονός που αποδεικνύει ότι κινηθήκαμε προς τη σωστή κατεύθυνση, ενισχύοντας διαρκώς τον εποπτικό μας ρόλο αλλά και τους πόρους της Κεφαλαιαγοράς ενισχύοντας την οργανωτική της δομή.

Ερ.: Η εποπτεία της ΕΚΚ ενισχύθηκε, ωστόσο η δικαιοσύνη είχε άλλη άποψη σε σχέση με τις ποινικές ευθύνες που υπείχαν ανώτατοι εκτελεστικοί και διοικητικοί σύμβουλοι τραπεζών.

Απ.: Η στοιχειοθέτηση ενδεχόμενων ποινικών αδικημάτων αποτελεί αρμοδιότητα της Νομικής  Υπηρεσίας στη βάση του ποινικού κώδικα.

Η ΕΚΚ είχε ετοιμάσει περίπου 12 πορίσματα τα οποία τέθηκαν ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας για διερεύνηση.

Αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο εγχείρημα, διότι ήταν από τις λίγες φορές που η Νομική Υπηρεσία κλήθηκε να αντιμετωπίσει τόσο σοβαρές υποθέσεις οικονομικού εγκλήματος.

Να αναφέρω ότι για τα διοικητικά πρόστιμα που αφορούν παραβάσεις της νομοθεσίας, είμαστε ακόμη στα δικαστήρια.

Θα πρέπει ωστόσο να διευκρινίσω ότι η ΕΚΚ έχει κερδίσει τις περισσότερες υποθέσεις που αφορούν διοικητικά πρόστιμα στελεχών της πρώην Λαϊκής Τράπεζας.

Στο πλαίσιο των ερευνών που διενεργήθηκαν και των πορισμάτων τους, η ΕΚΚ επέβαλε διοικητικά πρόστιμα ύψους €11 εκατ. που αφορούσαν νομικά και φυσικά πρόσωπα.

Από το 2013 μέχρι και τον Ιούλιου του 2021 η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς επέβαλε συνολικά €31 εκατ. σε διάφορες εποπτευόμενες οντότητες.

Παράλληλα, στο διάστημα αυτό απέστειλε συνολικά πέραν των 40 υποθέσεων στο γενικό εισαγγελέα για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα.

Ερ.: Έχετε διατελέσει μέλος της ερευνητικής επιτροπής Νικολάτου σε σχέση με το πολύκροτο θέμα των πολιτογραφήσεων, το οποίο προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Τα σχόλια σας.

 Απ.: Η έκθεση της Τετραμελούς Ανεξάρτητης Ερευνητικής Επιτροπής για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα ήταν εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη βάσει στοιχείων, εγγράφων και καταθέσεων που είχαν ληφθεί.   

Με βάση τα στοιχεία και τις καταθέσεις, δεν μπορούσε να αγνοηθεί ο ρόλος των διαφόρων ανεξάρτητων θεσμών, της Βουλής των Αντιπροσώπων, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, του ΣΕΛΚ και κατ’ επέκταση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και της ΜΟΚΑΣ. Γι’ αυτό και ως Ανεξάρτητη Επιτροπή καταγράψαμε αυτά που εντοπίσαμε στο πόρισμα

Ερ.: Έντονη ήταν η αντίδραση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και της ΜΟΚΑΣ.  Κατά την άποψη σου οι δύο εμπλεκόμενοι φορείς είχαν αρθεί στο ύψος των υποχρεώσεων τους;

Απ.: Οι αντιδράσεις ήταν αναμενόμενες. Σας παραπέμπω στο γενικό συμπέρασμα του πορίσματος το οποίο είναι καταγεγραμμένο και τεκμηριωμένο.

Στο σημείο αυτό, αν μου επιτρέπετε θα ήθελα να σημειώσω ότι το πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων θα ήταν θεμιτό, εάν η πολιτεία δεν είχε τόση μεγάλη εξάρτηση στην αποτελεσματικότητα των παρόχων, ίσως και των θεσμών.

Το πρόγραμμα θα μπορούσε να θωρακιστεί σωστά εξ υπαρχής με κανονισμούς λειτουργίας που θα παρείχαν κυρίως ασφαλιστικές και εποπτικές δικλείδες.

Ερ.: Όπως γίνεται συνήθως, τα πορίσματα ερευνητικών επιτροπών ρίχνονται σε ελληνικές καλένδες. Το δικό σας πόρισμα, μπορεί να αποτελέσει ένα υγιές καθοδηγητικό εργαλείο;

Απ.: Θεωρώ πως ναι, δεδομένου ότι θα υπάρχουν όλες οι ασφαλιστικές δικλίδες για να τεθεί σε εφαρμογή εκ νέου παρόμοιο πρόγραμμα.

Όπως αναφέρατε και εσείς θα πρέπει να στηρίζεται σε υγιείς βάσεις και να μην υπάρχουν νομικά κενά έτσι ώστε να τύχει εκμετάλλευσης από διάφορους εμπλεκόμενους.

Βασικά το πάθημα πρέπει να μας γίνει μάθημα, αλλιώς θα επαναλαμβάνονται τα ίδια λάθη με αποτέλεσμα την εκ νέου δυσφήμιση της χώρας μας διεθνώς.

Ερ.: Η επιτροπή ανάκλησης των πολιτογραφήσεων πώς πρέπει να διαχειριστεί το όλο θέμα;

Απ.: Η επιτροπή ανάκλησης των πολιτογραφήσεων θα πρέπει να μελετήσει τις εισηγήσεις για ανάκληση των διαβατηρίων υψηλού κινδύνου.

Πρόκειται για επενδυτές οι οποίοι δεν θα έπρεπε να κατέχουν κυπριακό διαβατήριο, διότι κάποιοι από αυτούς κατηγορούνται για διάφορα σοβαρά αδικήματα και καταζητούνται από την Ιντερπόλ/ Εuropol σύμφωνα και με διάφορες πληροφορίες που έχουν δει κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας.

Ερ.: Το σχέδιο πολιτογραφήσεων ήταν λάθος κίνηση τελικά;

Απ.: Το σχέδιο πολιτογραφήσεων, ως εναλλακτική χρηματοδότηση ορισμένων μεγάλων έργων στην Κύπρο, δεν ήταν λάθος κίνηση, έστω και αν αφορούσε κυρίως στον τομέα των ακινήτων.

Ωστόσο, θα έπρεπε να ήταν κάτω από ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο μέσω ορθής εποπτείας ειδικά από τη στιγμή που αφορά επενδύσεις από ξένους επενδυτές.

Η μη επαρκής εποπτεία, όπως προκύπτει και από το πόρισμα της Τετραμελούς Ανεξάρτητής Ερευνητικής Επιτροπής, οδήγησε στην εκμετάλλευση του προγράμματος.

Ερ.: Και το κύρος και η αξιοπιστία της χώρας κ. Καλογήρου, έχουν ήδη πληγεί σοβαρά. Δεν συμφωνείτε;

Απ.: Δυστυχώς το κύρος της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει πληγεί, κυρίως μετά τις αποκαλύψεις του Al Jazeera και ειδικά σε μια περίοδο κατά την οποία όλες οι εποπτικές αρχές κατέβαλλαν προσπάθειες να πείσουν και να αποδείξουν ότι η Κύπρος έκανε σημαντικά βήματα στην προσπάθεια πάταξης της διακίνησης παράνομων κεφαλαίων, μέσα από διάφορες ενέργειες, θεσμικές αλλαγές και μέτρα που λήφθηκαν.

Δυστυχώς, την ίδια ώρα που η Moneyval άρχισε να αξιολογεί θετικά αυτές τις προσπάθειες, χάσαμε τη δυναμική που κτίσαμε με τις αποκαλύψεις του Al Jazeera

Γι’ αυτό τώρα θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω ενέργειες για να ανακτήσουμε πίσω την αξιοπιστία μας.

Ερ.: Έχετε δηλώσει ότι είχατε παραλάβει το 2011 την ΕΚΚ με 240 εταιρείες. Σήμερα ανέρχονται σε 800 οντότητες. Η ποσοτική αύξηση είναι δεδομένη, η ποιοτική μήπως;

Απ.: Είναι γεγονός ότι η ΕΚΚ εποπτεύει σήμερα περίπου 800 οντότητες εκ των οποίων οι 243 αφορούν ΚΕΠΕΥ, ενώ βρίσκονται υπό εξέταση για αδειοδότηση πέραν των 100 νέων αιτήσεων για διάφορα είδη εποπτευόμενων.

Oμολογώ ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από πολλές εταιρείες που θέλουν να δραστηριοποιηθούν στον τομέα των επενδυτικών υπηρεσιών.

Καθοριστικός ρόλος αυτής της θετικής δυναμικής είναι η εναρμόνιση των σχετικών οδηγιών της ΕΕ στην εθνική νομοθεσία, η οποία είναι σε συνεχή βάση.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι προδιαγραφές για να δραστηριοποιηθούν και να υπάγονται στην εποπτεία της ΕΚΚ οι ΚΕΠΕΥ, να είναι πλέον πολύ υψηλές με αποτέλεσμα να δημιουργείται ασπίδα προστασίας των επενδυτών.

 Ερ.: Ποια ήταν η τύχη ΚΕΠΕΥ που δεν προσαρμόστηκαν με τις προδιαγραφές;

Απ.: Όσες ΚΕΠΕΥ δεν κατάφεραν να υιοθετήσουν αυτές τις προδιαγραφές, να ενισχύσουν δηλαδή τα κεφάλαιά τους και να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις, είτε εγκατέλειψαν την αγορά, είτε συγχωνεύτηκαν με άλλες εταιρείες του κλάδου.

Γενικά η ενίσχυση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς με τα απαραίτητα εργαλεία όπως το αυτοματοποιημένο σύστημα για το πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων για τους εποπτευόμενους (Risk Based Supervision Framework, RBS-F), που βασίζεται στον υπολογισμό και κατανόηση των κινδύνων όλων των εποπτευόμενων οντοτήτων που τέθηκε σε λειτουργία το 2015, έδωσαν τη δυνατότητα στην ΕΚΚ να ασκεί την εποπτεία με τρόπο μεθοδικό και να επικεντρώνει τους ελέγχους της εκεί όπου ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος.

Ερ.: Η ΕΚΚ προσαρμόστηκε με τις νέες ανάγκες της αγοράς, τη νέα τεχνολογία, έφερε νέες εταιρείες με νέα προϊόντα;

Απ.: Η ανάπτυξη της ΕΚΚ συνοδεύτηκε και από τη θέσπιση, κατά τα τελευταία οκτώ χρόνια, ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για τη ρύθμιση των συλλογικών επενδύσεων με αποτέλεσμα να περιέλθουν υπό την εποπτεία της ΕΚΚ νέες ομάδες εποπτευομένων όπως είναι οι οργανισμοί εναλλακτικών επενδύσεων (ΟΕΕ), οι διαχειρίστριες εταιρείες, οι καταχωρημένοι ΟΕΕ και οι μικροί διαχειριστές.

Επίσης πρόσφατα προχωρήσαμε στην έκδοση οδηγίας αναφορικά με τη συμμετοχική χρηματοδότηση (crowdfunding), η οποία και πάλι αποτελεί εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης για νεοφυείς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Περαιτέρω, το 2021 ετοιμάσαμε το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση του επαγγέλματος της εκτέλεσης λειτουργιών διοίκησης ΟΕΕ (fund administrators) και τη νομοθετική ρύθμιση για τα κρυπτονομίσματα που θα αποτελεί τη νέα αγορά που θα εποπτεύει σύντομα η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Πιστεύω στις προοπτικές του κλάδου των επενδυτικών εταιρειών και προβλέπω ότι θα αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο.

Ερ.: Λαμβάνοντας υπόψη και την πολυετή εμπειρία σου στο ΧΑΚ, ως ανώτατη λειτουργός, δραττόμαστε της ευκαιρίας να ακούσουμε τις εκτιμήσεις σου σε σχέση με την πορεία του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Απ.: Οι τράπεζες θα πρέπει να διαχειριστούν αποτελεσματικά όλες τις προκλήσεις και ειδικότερα τις απρόβλεπτες συνέπειες που έφερε η πανδημική κρίση.

Πρέπει να σταθούμε στη μεγάλη εικόνα. Το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου βρέθηκε τα τελευταία 15 χρόνια ενώπιον τριών σοβαρών προκλήσεων. Αναφέρομαι στη διεθνή οικονομική κρίση του 2008, στην τραπεζική κρίση του 2013 και στην πρόσφατη κρίση του Covid-19. 

Προσωπική μου άποψη είναι ότι η χρονική περίοδος που διέρχεται το τραπεζικό σύστημα, προσφέρεται για συγχωνεύσεις και εξαγορές τραπεζών χωρίς φυσικά να τεθεί σε κίνδυνο ο υγιής ανταγωνισμός.

Διευκρινίζω ότι είναι θέματα τα οποία χειρίζεται η Κεντρική Τράπεζα ως αρμόδια Εποπτική Αρχή και η οποία, όπως είναι φυσικό, έχει ενώπιον της όλα τα δεδομένα. 

Ερ.: Θεωρείτε ότι είναι μακρύς ακόμη ο δρόμος για τις τράπεζες για να αποδίδουν μέρισμα στους μετόχους τους;

Απ.: Λαμβάνοντας υπόψη τα χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα από το 2013, δεν είμαι σίγουρη πότε θα ξεκινήσει αυτή η μερισματική πολιτική.

Ο τραπεζικός κλάδος έχει κάνει άλματα προς μείωση των μη εξυπηρετούμενων τους δανείων και άλλων προκλήσεων που είχαν να αντιμετωπίσουν, είναι όμως ανάγκη να δημιουργήσουν έναν υγιή ισολογισμό για να καταφέρουν να δώσουν μερίσματα στους μετόχους τους.

Ερ.: Σε στενοχωρεί το γεγονός ότι το ΧΑΚ, μέσα από το οποίο έχεις αναδειχθεί επαγγελματικά, βρίσκεται σε ατονία από το 2000;

Απ.: Εννοείται. Θήτευσα 15 χρόνια στο ΧΑΚ και οι εμπειρίες που είχα αποκομίσει αποτέλεσαν φάρο.

Θέλω όμως να πω ότι εκτός από τα γεγονότα του 1999 θα πρέπει να δούμε και τις επιπτώσεις που είχε η αγορά εξαιτίας της τραπεζικής κρίσης το 2013, του κουρέματος των καταθέσεων, της απομείωσης της αξίας των μετοχών και των αξιογράφων, αλλά και της πρόσφατης πανδημίας του Covid-19.

Αρκετές εισηγμένες εταιρείες είχαν επηρεαστεί αρνητικά από την οικονομική κρίση το 2013 όπως επίσης και από την πανδημία το 2019 με αποτέλεσμα να υποχρεωθούν να διαγραφούν από το ΧΑΚ.

Ενδεικτικά να αναφέρω ότι το 2011 το ΧΑΚ είχε 107 εισηγμένες εταιρείες και σήμερα περιορίστηκαν στις 59 στις ρυθμιζόμενες αγορές.

Θεωρώ όμως ότι οι εταιρείες που θα παραμείνουν τελικά στις αγορές και θα αντέξουν την οικονομική κρίση από την πανδημία θα μπορούν στο μέλλον να ανακοινώσουν καλύτερα αποτελέσματα προς τους μετόχους τους.   

Ερ.: Υπάρχει προοπτική διαπραγμάτευσης κρατικών ομολόγων στο ΧΑΚ;

Απ.: Αυτή τη στιγμή στο ΧΑΚ μπορούν να εισάγονται και να τυγχάνουν διαπραγμάτευσης, εκτός από μετοχές και εταιρικά και κυβερνητικά ομόλογα, φτάνει να υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον για την εισαγωγή τους.

Είναι θέμα πολιτικής απόφασης εάν θα εισάγονται ή όχι κρατικά ομόλογα στο ΧΑΚ. Ας μην ξεχνούμε ότι παλαιότερα τα 10ετή ομόλογα ήταν εισηγμένα στο χρηματιστήριο.

Διατηρώ επιφυλάξεις κατά πόσο τα κρατικά ομόλογα, εάν και εφόσον τύχουν διαπραγμάτευσης στο κυπριακό χρηματιστήριο, θα τύχουν και της ανάλογης εμπορευσιμότητας εφόσον το κυριότερο ενδιαφέρον για αυτά, εστιάζεται κυρίως στην πρωτογενή αγορά.

Από την άλλη το κράτος θα μπορούσε να δώσει κάποια φορολογικά κίνητρα προς το ΧΑΚ για να προσελκύσει το ενδιαφέρον νέων καινοτόμων εταιρειών για εισαγωγή των τίτλων τους.

Ως Επιτροπή στηρίζουμε την προσπάθεια του ΧΑΚ για προώθηση της νέας αγοράς «Growth Market».

Η διοίκηση του Χρηματιστηρίου έχει ήδη υποβάλει σχετική αίτηση στην ΕΚΚ για αδειοδότηση της.

Εκτιμώ ότι μέσω της αναδυόμενης αυτής αγοράς, θα δοθεί η ευχέρεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αντλούν κεφάλαια με απλοποιημένες διαδικασίες και απλοποιημένες συνεχείς υποχρεώσεις.

Κάτι αντίστοιχο γίνεται και στην Ευρώπη για να μπορέσουν να αντλήσουν κεφάλαια οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Ένας άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη του ΧΑΚ είναι η επικείμενη ιδιωτικοποίηση του, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.

Οι νέοι ιδιώτες μέτοχοι θα χρηματοδοτήσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, θα δημιουργήσουν νέες προοπτικές και θα προσπαθήσουν να δώσουν νέα πνοή στη χρηματαγορά, κάτι το οποίο θα συμβάλει στην αλλαγή της εικόνας του ΧΑΚ προς το καλύτερο.

Ερ.: Σε λίγες μέρες παραδίδετε τη σκυτάλη. Υπάρχει επόμενο βήμα;

Απ.: Οι εμπειρίες που έχω αποκομίσει από το ΧΑΚ και την ΕΚΚ και γενικότερα από τον χρηματοοικονομικό τομέα, είναι πολύτιμες και ευελπιστώ ότι θα τις αξιοποιήσω μελλοντικά.

Προς το παρόν έχω το cool off period και μετά θα αποφασίσω το επόμενο επαγγελματικό μου βήμα. Μάλλον με βλέπω να συνεχίζω την επαγγελματική μου σταδιοδρομία στον ιδιωτικό τομέα.

Επίσης θα είναι μια ευκαιρία να κάνω διάφορα πράγματα που δεν είχα χρόνο προηγουμένως όπως μαθήματα μαγειρικής αφού θα έχω ελεύθερο χρόνο (γελά).

Το cool off period για τους ανεξάρτητους αξιωματούχους είναι δύο χρόνια. Ωστόσο, αν εργοδοτηθώ σε θέση που δεν έχει σχέση με την αγορά που επόπτευα, πιστεύω ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα.

Προσωπική μου άποψη είναι ότι τα δύο χρόνια είναι υπερβολικά να είσαι εκτός του κλάδου σου για εργασία και ιδιαίτερα όταν οι αξιωματούχοι δεν είναι στο στάδιο της σύνταξης.

Η πρακτική στο εξωτερικό με τους ανεξάρτητους αξιωματούχους είναι να παραμένουν εκτός εργασίας για έξι μήνες.

Ερ.: Τι θα συμβουλεύατε τον διάδοχό σας;

Απ.: Είναι σημαντικό ο επόμενος πρόεδρος της ΕΚK να μην ξεχάσει το όραμα του εποπτικού θεσμού, που είναι να καθιερωθεί η Κεφαλαιαγορά ως ο πλέον ασφαλής, αξιόπιστος και ελκυστικός επενδυτικός προορισμός μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας και να συνεχίσει με το ίδιο σθένος και πάθος για την υλοποίηση του οράματος αυτού.

Ερ.: Όλα αυτά τα χρόνια πώς κατάφερες να συνδυάσεις επαγγελματικές υποχρεώσεις και οικογένεια;

Απ.: Το να μοιράζεις τον χρόνο σου μεταξύ δουλειάς και οικογένειας δεν είναι εύκολο εγχείρημα. 

Με βάση τη δική μου εμπειρία δυστυχώς πάντα κάτι μένει πίσω και αυτό είναι συνήθως η οικογένεια.

Προσπάθησα όλα αυτά τα χρόνια να αφιερώνω όσο περισσότερο χρόνο γίνεται στα παιδιά και τον σύζυγό μου, ειδικά τα Σαββατοκύριακα.

Ως εργαζόμενη μητέρα ήθελα να δώσω στα παιδιά μου, που είναι κορίτσια, το μήνυμα ότι και μία μητέρα μπορεί να έχει επαγγελματικές φιλοδοξίες και να καταφέρει να ανταπεξέλθει και να καταξιωθεί.

Πιστεύω ακράδαντα ότι οι γυναίκες και ως μητέρες μπορούν να διαπρέψουν και να καταξιωθούν επαγγελματικά.  Το ότι θα χρειαστούν και θυσίες, είναι δεδομένο.

Πρέπει να σημειώσω ότι αυτά τα χρόνια στην ΕΚ είχα την απαραίτητη στήριξη από την οικογένειά μου, τον σύζυγο και τους γονείς μας, γεγονός το οποίο  επιμέτρησε πολύ θετικά για μένα και για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Τους ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου.