Πρωταθλητές με υποθηκευμένα σπίτια

Μια πολύ ενδιαφέρουσα ανακοίνωση εξέδωσε χθες η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία, γνωστή ως Eurostat. Σύμφωνα με τη Eurostat, η Κύπρος είναι η χώρα με τη χαμηλότερη πληρότητα κατοικιών. Το ποσοστό που αφορά στα υπερπληθυσμένα νοικοκυριά είναι μόλις 2,2% σε σχέση με 17,2% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπερπληθυσμένα θεωρούνται νοικοκυριά στην κατοικία των οποίων τα υπνοδωμάτια είναι λιγότερα από τον απαιτούμενο αριθμό με βάση τον πληθυσμό τους. Και στην Κύπρο μόλις 2,2 στα 100 νοικοκυριά οι κάτοικοί τους είναι περισσότεροι απ’ ότι πρέπει.

Σύμφωνα με τη Eurostat, ένα άτομο θεωρείται ότι ζει σε ένα υπερπληθυσμένο νοικοκυριό εάν το νοικοκυριό δεν έχει στη διάθεσή του έναν ελάχιστο αριθμό δωματίων ίσο με:•ένα δωμάτιο για το νοικοκυριό, •ένα δωμάτιο ανά ζευγάρι στο νοικοκυριό, •ένα δωμάτιο για κάθε άτομο ηλικίας 18 ετών και άνω, •ένα δωμάτιο ανά ζεύγος μεμονωμένων ατόμων του ίδιου φύλου μεταξύ 12 και 17 ετών, •ένα δωμάτιο για κάθε άτομο ηλικίας 12 έως 17 ετών και δεν περιλαμβάνεται στην προηγούμενη κατηγορία και·•ένα δωμάτιο ανά ζευγάρι παιδιών κάτω των 12 ετών.

Με βάση τα στοιχεία, μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, σχεδόν ο μισός πληθυσμός στη Ρουμανία (45,8%) ζούσε σε υπερπληθυσμένα νοικοκυριά το 2019. Στη Λετονία το ποσοστό ήταν 42,2%, στη Βουλγαρία 41,1%, στην Κροατία 38,5% και στην Πολωνία 37,6%.

Στο αντίθετο άκρο της κλίμακας, τα χαμηλότερα ποσοστά υπερπληθυσμού καταγράφηκαν στην Κύπρο (2,2%), στην Ιρλανδία (3,2%), στη Μάλτα (3,7%) και στις Κάτω Χώρες (4,8%).

Τα στοιχεία απλώς επιβεβαιώνουν αυτό που όλοι γνωρίζουμε στην Κύπρο και που πολλές φορές μας περιγελούν και οι ξένοι: ότι, δηλαδή, κτίζουμε μεγάλα σπίτια λες και θα ζήσουμε αιώνες και τρώμε λες και θα πεθάνουμε αύριο. Η Κύπρος είναι γεμάτη από κατοικίες (σπίτια και διαμερίσματα) με υπνοδωμάτια κενά αλλά και δωμάτια που σπάνια χρησιμοποιούνται. Διότι έτσι κτίζαμε και έτσι ζούσαμε και ζούμε. Και επειδή υπάρχει η συναισθηματική σύνδεση αλλά και η κουλτούρα, μια κυπριακή οικογένεια που έχουν μεγαλώσει τα παιδιά της και έχουν φύγει από το σπίτι, δεν πουλά την κατοικία της για να ζήσει σε μια πιο μικρή.

Βέβαια τα τελευταία χρόνια, λόγω αρχικά της οικονομικής κρίσης του 2013 και τώρα με την πανδημία, η οικονομική πίεση έχει εξαναγκάσει πολλά νοικοκυριά να αλλάξουν τρόπο ζωής. Η αδυναμία απόκτησης κατοικίας (σπιτιού ή διαμερίσματος) έχει οδηγήσει πολλούς –κυρίως νέα ζευγάρια- στην ενοικίαση στέγης, ενώ πολλοί ενήλικες είτε συνεχίζουν να διαμένουν μαζί με τους γονείς τους είτε έχουν επιστρέψει στις κατοικίες των γονιών τους. Και τα πράγματα δεν προβλέπεται ότι θα βελτιωθούν σύντομα. Ούτε θα επιστρέψουν στην προ 2013 κατάσταση στα επόμενα χρόνια.

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που έχει τη σημασία του και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν διαβάζονται στατιστικά όπως τα πιο πάνω. Αν όχι οι πλείστες, μεγάλος αριθμός κατοικιών νοικοκυριών είναι υποθηκευμένες στις τράπεζες. Διότι ναι μεν τις προηγούμενες δεκαετίες κτίζαμε και αγοράζαμε αβέρτα σπίτια και διαμερίσματα, αλλά υποθηκεύαμε το οικονομικό μέλλον των νοικοκυριών μας  για 20, 30 και 40 χρόνια σε δάνεια που δεν θα μπορούσαμε να αποπληρώσουμε ποτέ. Και όχι μόνο τούτο, πολλοί δεν πλήρωναν ούτε τα δάνειά τους διότι κανένας δεν πίστευε ότι θα έρθει η μέρα που θα μας το ζητά η τράπεζα ή ο συνεργατισμός πριν καταρρεύσει κι αυτός. Και τώρα χιλιάδες νοικοκυριά είναι μπροστά σε αδιέξοδα. Και είναι αβέβαιο για πόσο καιρό ακόμα θα μπορεί, για παράδειγμα, ένα νοικοκυριό δύο ατόμων, να ζουν σε κατοικίες με τρία, τέσσερα και πέντε υπνοδωμάτια, δύο και τρία σαλόνια και ούτω καθ’ εξής. Να μην έχουν πληρώσει ποτέ ή σχεδόν ποτέ δόση του δανείου τους και να έχουν και την απαίτηση να μην τους ενοχλήσει κανένας. Και ούτε καν να συζητούν να ανταλλάξουν την κατοικία τους με μια μικρότερη, στα αριθμητικά μέτρα της οικογένειας τους και στις οικονομικές δυνατότητες του νοικοκυριού τους.

Μπορεί επομένως να είμαστε πρωταθλητές στις μεγαλύτερες κατοικίες σε σχέση με τις ανάγκες μας, όμως παίρνουμε και χρυσό στα υποθηκευμένα σπίτια. Μια δύσκολη κατάσταση από την οποία πολύ δύσκολα πολλοί θα καταφέρουν να βγουν…