Ποια «Λευκή Βίβλος» και κουροφέξαλα, εδώ είναι Κύπρος

Πολύ σημαντικά είναι όσα καταγράφουν σε μελέτη τους υπό τον τίτλο «Λευκή Βίβλος», τέσσερις καταξιωμένοι Κύπριοι. Πρόκειται για τους λογιστές/ελεγκτές Χρήστο Παναγιωτίδη και Νίκο Συρίμη και το Νομπελίστα πανεπιστημιακό καθηγητή Χριστόφορο Πισσαρίδη. Ο τέταρτος που συνέβαλε στη μελέτη, όπως αναφέρεται, είναι ένας διαπρεπής νομικός που για λόγους αρχής δεν κατονομάζεται.

Η μελέτη αποστάληκε πριν από μερικές μέρες στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σε υπουργούς, στη Βουλή και στον πρόεδρο και τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Η μελέτη αφορά το πόθεν έσχες που εφαρμόζεται στην Κύπρο, γίνεται μια ανάγνωση της κατάστασης και υποβάλλονται εισηγήσεις. Στόχος ένα νέο πόθεν έσχες για τα Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα, γνωστά ως ΠΕΠ.

Τα ευρήματα παρουσιάζουν αρκετό ενδιαφέρον, παρόλο που στην ουσία καταγράφουν αυτό που είναι κοινό μυστικό. Ότι, δηλαδή, το πόθεν έσχες που εφαρμόστηκε στην Κύπρο είναι για το θεαθήναι. Καθότι, πριν υιοθετηθεί από τη Βουλή, ταλαιπωρήθηκε πολλά χρόνια προκειμένου να είναι στα μέτρα της κυπριακής πραγματικότητας, δηλαδή του «ήξεις αφίξεις» που ισχύει στα πλείστα. Ενός μανδύα δήθεν διαφάνειας, κάτω από τον οποίο κρύβονται όλοι και όλα με ένα τρόπο νομότυπο.

Είναι χαρακτηριστική η επισήμανση κατά λέξη, ότι το υφιστάμενο πλαίσιο πόθεν έσχες είναι ένα «ερείπιο που δεν επιδέχεται αναστύλωση». Αφού, όπως σημειώνεται, χαρακτηρίζεται από «νομοθετική ασάφεια», «λογική ασυνέπεια», «τεχνική ατέλεια» και «σύγκρουση συμφερόντων εξαιτίας της ταύτισης των κριτών και των κρινόμενων».

Διότι, όπως ορθά υπογραμμίζεται, «υπάρχει έλλειψη της αναγκαίας πολιτικής βούλησης για την πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής, με προσχηματικές δικαιολογίες, με αποτέλεσμα να προκύπτει ένα σύστημα με μηδενική προστιθέμενη αξία».

Οι τέσσερις μελετητές, επειδή είναι σοβαροί άνθρωποι, προτείνουν ένα πόθεν έσχες εφαρμόσιμο και εύκολα αναγνώσιμο, χωρίς ωστόσο να χάνεται η σημασία των περιουσιακών στοιχείων ή να χάνεσαι σε αυτά.

Στη μελέτη προτείνεται όπως η δήλωση περιουσιακών στοιχείων είναι ετήσια και να αφορά το προηγούμενο έτος όπως και η φορολογική δήλωση, ώστε να μπορεί να γίνει διασύνδεσή τους και σύγκριση των στοιχείων. Οποιαδήποτε άλλη ρύθμιση, αναφέρεται, «θα ισοδυναμούσε με την καταδίκη της προσπάθειας σε αποτυχία».

Όπως αναφέρουν, τα περιουσιακά στοιχεία που θα δηλώνονται πρέπει να είναι του υπόχρεου ΠΕΠ, της/του συζύγου ή του προσώπου με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ο Υπόχρεος, και των ανήλικων τέκνων τους και πως με την εν λόγω πρόταση, αποφεύγεται η δημοσιοποίηση επιμέρους προσωπικών στοιχείων (αριθμών τραπεζικών λογαριασμών, αριθμών κυκλοφορίας οχημάτων, στοιχείων επικοινωνίας κλπ) που δεν είναι αναγκαία για τους σκοπούς του πόθεν έσχες (αλλά κουτσομπολιού, δική μου σημείωση).

Προτείνουν επίσης ένα αποτελεσματικό ανεξάρτητο μηχανισμό ελέγχου των δηλώσεων και σημαντικές ποινές για όσους θα παραβιάζουν τη νομοθεσία και τους κανονισμούς. Όπως, για παράδειγμα, η δήμευση του προϊόντος του παράνομου πλουτισμού, η επιβολή αναλογικών προστίμων (π.χ. 20%-25% του προϊόντος του παράνομου πλουτισμού), η επιβολή σταθερών προστίμων, η απώλεια της δημόσιας θέσης, η αποστέρηση των ωφελημάτων της αφυπηρέτησης και ο αποκλεισμός του επαναδιορισμού, η αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων για χρονικό διάστημα - π.χ. 10 ετών. Δηλαδή, όπως λένε, κάτι «που ουσιαστικά να αποκλείει την επάνοδο του καταδικασθέντος στην πολιτική σκηνή». 

Παρόλο που δεν έχω δει ολόκληρη τη μελέτη, θέλω να συγχαρώ τους συντάκτες της. Είναι μια σοβαρή προσπάθεια. Αν είναι όμως κάτι που έχω να καταλογίσω στους τρεις γνωστούς εισηγητές της και τον τέταρτο άγνωστο, είναι μια παιδική αθωότητα, διότι θέλω να αποφύγω τη λέξη, «αφέλεια». Καθώς τι άλλο από παιδική αθωότητα συνιστά η αισιοδοξία ότι η μελέτη τους θα υιοθετηθεί και μάλιστα πριν τις βουλευτικές εκλογές του 2021!