Μέτρα: Ένα νόμισμα με δύο όψεις
Οι χαλαρώσεις στα μέτρα που ανακοίνωσε χθες ο Υπουργός Υγείας, δεν περιείχαν καμία έκπληξη. Αντίθετα ήταν και ολιγότερες από αυτές που αναμένονταν, από τη μια, και αντιφατικές, από την άλλη.
Αντιφατικές κυρίως σε δύο βασικά σημεία:
Πρώτον το άνοιγμα των σχολείων μέσα σε περίοδο οκτώ ημερών. Από 1η Μαρτίου οι πρώτες δύο τάξεις λυκείων και τεχνικών σχολών και από 8η Μαρτίου και οι γυμνασιακές τάξεις. Από τη μεθεπόμενη Δευτέρα ουσιαστικά θα έχουν επιστρέψει στις τάξεις όλοι οι μαθητές.
Πρόκειται για ένα σημαντικό πληθυσμό της κοινότητας που σε μεγάλο βαθμό έχει σχέση και με το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου πληθυσμού. Γονείς, παππούδες – γιαγιάδες, στενούς συγγενείς και φίλους.
Την ίδια όμως στιγμή κρατά ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων εκτός των χώρων εργασίας και επί το πλείστον και χωρίς εργασία. Και πολλοί από αυτούς έχουν καθημερινή επαφή με το μαθητικό πληθυσμό που επιστρέφει στα σχολεία, είτε ως γονείς, είτε ως παππούδες – γιαγιάδες.
Πρόκειται για σημαντική αντίφαση. Και το ερώτημα αφορά στο κατά πόσον τα δύο μέτρα όπως έχουν ανακοινωθεί και θα διαμορφωθούν κυρίως από τη μεθεπόμενη εβδομάδα, προσφέρουν επαρκή προστασία ανάλογη του κόστους και των επιπτώσεων τους.
Η άλλη αντίφαση αφορά στις μετακινήσεις. Το λιανικό εμπόριο άνοιξε από την περασμένη εβδομάδα αλλά ακόμα εξακολουθούν να ισχύουν οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και θα ισχύουν τουλάχιστον μέχρι τις 15 Μαρτίου. Αν όχι και μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα, καθώς, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο χθες ο Υπουργός Υγείας, «ο Μάρτιος είναι κρίσιμης σημασίας μήνας».
Με τους περιορισμούς όμως που ισχύουν στις μετακινήσεις, είναι ως ένα βαθμό δώρο άδωρο το άνοιγμα του λιανικού εμπορίου. Και αυτό θα διαφανεί ακόμα περισσότερο όταν από τις 16 Μαρτίου επαναλειτουργήσει η βιομηχανία εστίασης. Με περιορισμούς στις μετακινήσεις και με την απαγόρευση στη διακίνηση να ισχύει από τις 9:00 το βράδυ, ποιος θα πάει στα κέντρα;
«Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις όποιες χαλαρώσεις. Μπορεί μέσα σε μία εβδομάδα τα πράγματα να ξεφύγουν και στη συνέχεια να χρειαστούν εβδομάδες για να τα μαζέψουμε», ανέφερε ο κ. Ιωάννου. Και σε μεγάλο βαθμό έχει δίκαιο.
Στην όλη όμως εξίσωση έχουν μείνει εκτός δύο πράγματα: α) η κούραση του κόσμου και η ψυχική του υγεία, και,
β) η πρόληψη.
Και πρόληψη δεν είναι το μάντρωμα με αντιφατικά μάλιστα μέτρα. Χιλιάδες κόσμος κρατά ένα χαρτί ως επαγγελματίας ή ως εργαζόμενος και κυκλοφορεί ελεύθερα και την ίδια ώρα άλλες τόσες χιλιάδες είναι περιορισμένοι και εγκλωβισμένοι στα δύο sms. Είτε γιατί δεν εργάζονται, είτε γιατί είναι συνταξιούχοι, είτε επειδή εντάσσονται στον περιορισμό του 50% των εργαζομένων.
Και ποια είναι η εισήγηση μου; Θα διερωτηθούν πολλοί. Την απάντηση την έδωσε ο ίδιος ο Υπουργός Υγείας:«Η σωστή επιτήρηση της εφαρμογής των υγειονομικών πρωτοκόλλων». Αυτό ήταν από την αρχή το κλειδί. Από τη μια σωστή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσμου και από την άλλη επιτήρηση για αυστηρή εφαρμογή των μέτρων. Και στα δυο αποτύχαμε.
Κι αν κατά την πρώτη περίοδο της πανδημίας υπήρχαν δικαιολογητικά διότι ήταν μια πρωτόγνωρη κατάσταση, στη σημερινή δεν υπάρχει καμία δικαιολογία. Υπήρχε όλος ο χρόνος για να προετοιμαστεί το κράτος κατάλληλά και επαρκώς. Πράγμα που δεν έγινε. Μόλις χθες ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Υγείας εκτεταμένο σχέδιο δράσης. «Βασικός πυλώνας για την επιτυχία των χαλαρώσεων είναι η σωστή επιτήρηση της εφαρμογής των υγειονομικών πρωτοκόλλων», ανέφερε ο κ. Ιωάννου και πρόσθεσε ότι, «προς επίτευξη αυτού του στόχου, αποφασίστηκε να καταρτιστεί Σχέδιο Δράσης από όλα τα εμπλεκόμενα Υπουργεία και Υφυπουργεία ανάλογα με τους τομείς αρμοδιότητάς τους. Την προσπάθεια θα ενισχύσει η αγορά υπηρεσιών από 260 άτομα, στη βάση των διαδικασιών που έχει καθορίσει το Υπουργείο Εμπορίου. Στόχος μας με την εποπτεία της εφαρμογής των μέτρων, δεν είναι η επιβολή προστίμων. Ο σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε τις διάφορες επιχειρήσεις να βρουν τους τρόπους να εφαρμόσουν τα πρωτόκολλα σωστά και αποτελεσματικά για την ασφαλή λειτουργία τους και την προστασία της υγείας των εργαζομένων τους», ανέφερε.
Κι όλα αυτά, παρακαλώ, ενώ διανύουμε το δεύτερο μισό του δεύτερου κύματος της πανδημίας.
Ένα άλλο τρανό παράδειγμα της ατελούς προετοιμασίας, είναι ότι σήμερα, ελάχιστες μέρες πριν αρχίσουν οι εμβολιασμοί για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, το κράτος ακόμα δεν έχει πλήρη εικόνα πόσοι και ποιοι τις αποτελούν.
Αν είμαστε μια κοινωνία που σεβόταν τους νόμους και τους κανονισμούς, που επιδείκνυε κοινωνική αλληλεγγύη και ευαισθησία και ένα κράτος που φρόντιζε να δίνει το καλό παράδειγμα και να είναι ισόνομα αυστηρό στους παραβάτες, το μόνο μέτρο που θα χρειαζόταν θα ήταν οι μάσκες και τα περιοδικά rapid test.
Τα παρατεταμένα lockdown και τα αντιφατικά μέτρα θα ήταν αχρείαστα. Ούτε μια αχανής χώρα είμαστε, ούτε ένα κράτος με εύκολη πρόσβαση από το εξωτερικό.
Είμαστε μια χώρα μικρή και δυστυχώς μισή, που αν υπάρχει η θέληση και ο σωστός σχεδιασμός και προγραμματισμός μπορούμε να προηγούμαστε των εξελίξεων και να προλαβαίνουμε τα χειρότερα. Φτάνει να γίνουμε κράτος!