Η πολεοδομική αναρχία δεν περιορίζεται σε ένα πύργο

Η Ελεγκτική Υπηρεσία (ΕΥ) έδωσε χθες στη δημοσιότητα μία ειδική έκθεση κάτω από τον τίτλο: «Έλεγχος τροποποίησης πολεοδομικών δεδομένων τεμαχίων εταιρείας και έκδοσης πολεοδομικής άδειας για ανέγερση ψηλού κτηρίου στην επαρχία Λεμεσού».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η ΕΥ «διενήργησε τον παρόντα έλεγχο συμμόρφωσης, κατόπιν καταγγελίας που υποβλήθηκε με επιστολή, ημερ. 16.10.2017, από τον τότε πρόεδρο του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών». Προστίθεται ότι «στην εν λόγω επιστολή γίνεται αναφορά σε παράπονο από ανώνυμο πολίτη, το οποίο υποβλήθηκε και στην Υπηρεσία μας στις 17.10.2017, για χαριστικές παράνομες παρεκκλίσεις για κτήριο στη Λεμεσό και για πολιτική κάλυψη από τις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Δηλαδή η Ελεγκτική Υπηρεσία αποφάσισε να διενεργήσει έλεγχο επειδή υποβλήθηκε σε αυτήν ένα παράπονο από «ανώνυμο πολίτη».

Παρόλο που η όλη υπόθεση δημιουργεί ερωτηματικά, δε θα σταθώ στο πως και γιατί έγινε η συγκεκριμένη έρευνα. Θα σταθώ όμως στο ότι αφορούσε ένα και μόνο κτήριο και όχι όλους τους πύργους που ξεφύτρωσαν τα τελευταία χρόνια σε όλες τις πόλεις σαν μανιτάρια άσχετα με τον τόπο και το τοπίο. Στο ότι ήταν μια έρευνα που δεν αφορούσε σε όλους τους πύργους που κτίστηκαν χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος πολεοδομικός σχεδιασμός και σήμερα είναι διάσπαρτοι σε όλη την Κύπρο, σε βάρος του τοπίου και με επιπτώσεις τόσο στο ευρύτερο όσο και στο τοπικό περιβάλλον αλλά και τις τοπικές κοινωνίες.

Προσωπικά δεν είμαι εναντίον των πύργων. Είμαι όμως κάθετα εναντίον της αναρχίας με την οποία αυτό το κράτος και οι διαπλεκόμενες Αρχές και Υπηρεσίες του έχουν πολεοδομήσει αυτόν τον τόπο. Και η διαπλοκή, δυστυχώς, δεν περιορίζεται μόνο στους πύργους.

Στην Κύπρο πρώτα κτίζουμε και μετά εξασφαλίζουμε τις απαραίτητες άδειες. Με τις αρμόδιες αρχές να είναι πολλές φορές απλοί θεατές και οι σχετικές νομοθεσίες διάτρητες διότι ζούμε σε ένα κράτος στο οποίο κυβερνούν η διαπλοκή και η ανικανότητα και οι τρύπιοι κανόνες και νόμοι ευνοούν όλους. Και τους ανίκανους που δε χρειάζεται να λογοδοτήσουν διότι «φταίνε πάντα οι ελλιπείς νόμοι και κανονισμοί», τους «ικανούς» που εκμεταλλεύονται τις τρύπες και τους ανίκανους και τους διαπλεκόμενους που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επωφελούνται.

Στην έκθεσή της η ΕΥ έχει διαπιστώσει ότι από τις χαλαρώσεις που δόθηκαν για τη συγκεκριμένη ανάπτυξη προέκυψε όφελος λόγω της αναδόμησης των συντελεστών δόμησης, ύψους περίπου €40 εκατ.

Είναι και αυτό ένα διαχρονικό πρόβλημα. Ενώ θα έπρεπε η Κύπρος να αποτελεί ένα ενιαίο αναπτυξιακό σχεδιασμό από τον οποίο να επωφελούνται όλοι, έχει κατατεμαχιστεί με αποτέλεσμα να είμαστε μια χώρα άναρχη και μια πολιτεία που σε μεγάλο βαθμό έχει καταστρέψει ή επέτρεψε να καταστραφεί ο χώρος στον οποίο ζουν οι πολίτες της.

Και τα παραδείγματα είναι πάμπολλα. Ξεκινώντας από το Βαρώσι πριν το 1974, συνεχίζοντας στη Λεμεσό τα πρώτα χρόνια μετά την εισβολή, με ότι έγινε στη συνέχεια στην Αγία Νάπα – Πρωταρά και ούτω καθ’ εξής.

Σωστά η Ελεγκτική Υπηρεσία στην έκθεση της εισηγείται το κράτος «να εξετάσει την προώθηση θεσμοθέτησης εργαλείων, όπως η επιβολή τέλους πολεοδομικής αναβάθμισης». Είναι ένας τρόπος να επιστρέφεται στο κράτος μέρος της υπεραξίας που αποκτά ένα ακίνητο από την αλλαγή πολεοδομικών ζωνών και συντελεστών δόμησης ή ακόμα και μέσω πολεοδομικών παρεκκλίσεων.

Θα πρέπει επίσης - και σε αυτό συμφωνώ με την Ελεγκτική Υπηρεσία, να υπάρχουν θεσμοθετημένοι λεπτομερείς κανόνες και όρια, διότι δεν πρέπει στο πλαίσιο ενός αόριστου δημόσιου καλού οι πολεοδομικοί κανόνες και τα τοπικά σχέδια να ξεχαρβαλώνονται και όλοι να κρύβονται πίσω από ένα γενικόλογο «πατριωτισμό», με την έννοια στη συγκεκριμένη περίπτωση της ανάπτυξης της οικονομίας.

Διότι, όπως έλεγε και συνήθιζε να γράφει ο αείμνηστος δημοσιογράφος Αλέκος Κωνσταντινίδης, «το καταφύγιο του κάθε μασκαρά είναι ο πατριωτισμός».