Αυξημένο δημοσιονομικό πλεόνασμα καταγράφηκε το πεντάμηνο του 2023 στους λογαριασμούς της κυβέρνησης, σε σχέση με πέρσι, παρά τις ανησυχίες που εκφράζει η αντιπολίτευση για σπατάλη δαπανών από την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη.
Τα προκαταρκτικά δημοσιονομικά αποτελέσματα που ετοιμάστηκαν από τη Στατιστική Υπηρεσία για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2023 καταδεικνύουν πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης της τάξης των €315,1 εκατ. (1,1% στο ΑΕΠ) σε σύγκριση με πλεόνασμα €141,6 εκατ. (0,5% στο ΑΕΠ) για την περίοδο Ιανουαρίου- Μαΐου 2022.
Η δημοσιονομική βελτίωση αποδίδεται στην ταχύτερη αύξηση των εσόδων σε σχέση με τις δαπάνες.
Άνοδος 14% στα έσοδα
Τα συνολικά έσοδα, κατά την περίοδο Ιανουαρίου- Μαΐου 2023 αυξήθηκαν κατά €574,0 εκατ. (+14,1%) και ανήλθαν στα €4.645,5 εκατ. σε σύγκριση με €4.071,5 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2022.
Συγκεκριμένα, οι συνολικοί φόροι επί της παραγωγής και των εισαγωγών αυξήθηκαν κατά €210,9 εκατ. (+13,8%) και ανήλθαν στα €1.741,6 εκατ. σε σύγκριση με €1.530,7 εκ. το 2022, εκ των οποίων τα καθαρά έσοδα του ΦΠΑ (μετά την αφαίρεση των επιστροφών) αυξήθηκαν κατά €153,8 εκατ. (+14,9%) και ανήλθαν στα €1.187,9 εκατ. σε σύγκριση με €1.034,1 εκατ. το 2022.
Τα έσοδα από τη φορολογία στο εισόδημα και τον πλούτο αυξήθηκαν κατά €180,3 εκατ. (+20,5%) και ανήλθαν στα €1.059,4 εκατ. σε σύγκριση με €879,1 εκατ. το 2022.
Οι κοινωνικές εισφορές αυξήθηκαν κατά €182,4 εκατ. (+14,8%) και ανήλθαν στα €1.412,4 εκατ. σε σύγκριση με €1.230,0 εκατ. το 2022.
Οι εισπραχθέντες τόκοι και μερίσματα αυξήθηκαν κατά €2,0 εκατ. (+4,8%) και ανήλθαν στα €43,7 εκατ. σε σύγκριση με €41,7 εκατ. το 2022.
Οι τρέχουσες μεταβιβάσεις αυξήθηκαν κατά €25,2 εκατ. (+29,0%) και ανήλθαν στα €112,2 εκατ. σε σύγκριση με €87,0 εκατ. το 2022.
Αντιθέτως, οι κεφαλαιουχικές μεταβιβάσεις μειώθηκαν κατά €22,8 εκατ. (-59,2%) και περιορίστηκαν στα €15,7 εκατ. σε σύγκριση με €38,5 εκατ. το 2022.Τα έσοδα από παροχή υπηρεσιών μειώθηκαν κατά €4,0 εκατ. (-1,5%) και περιορίστηκαν στα €260,5 εκατ. σε σύγκριση με €264,5 εκατ. το 2022.
Στο 10% η αύξηση δαπανών
Οι συνολικές δαπάνες, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2023 αυξήθηκαν κατά €400,5 εκατ. (+10,2%) και ανήλθαν στα €4.330,4 εκατ. σε σύγκριση με €3.929,9 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2022.
Συγκεκριμένα, οι κοινωνικές παροχές αυξήθηκαν κατά €139,7 εκατ. (+8,7%) και ανήλθαν στα €1.753,7 εκατ. σε σύγκριση με €1.614,0 εκατ. το 2022.
Οι απολαβές προσωπικού (συμπεριλαμβανομένων των τεκμαρτών κοινωνικών εισφορών και συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων) αυξήθηκαν κατά €127,2 εκατ. (+10,5%) και ανήλθαν στα €1.333,6 εκατ. σε σύγκριση με €1.206,4 εκατ. το 2022.
Η ενδιάμεση ανάλωση αυξήθηκε κατά €4,3 εκατ. (+1,0%) και ανήλθε στα €425,4 εκατ. σε σύγκριση με €421,1 εκατ. το 2022. Οι επιδοτήσεις αυξήθηκαν κατά €30,6 εκατ. (+96,5%) και ανήλθαν στα €62,3 εκατ. σε σύγκριση με €31,7 εκατ. το 2022.
Οι πληρωθέντες τόκοι αυξήθηκαν κατά €9,6 εκατ. (+5,5%) και ανήλθαν στα €185,1 εκατ. σε σύγκριση με €175,5 εκατ. το 2022.
Ο λογαριασμός κεφαλαίου αυξήθηκε κατά €95,4 εκατ. (+45,8%) και ανήλθε στα €303,5 εκατ. σε σύγκριση με €208,1 εκατ. το 2022.
Αναλυτικά, οι επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά €75,6 εκατ. (+51,0%) και ανήλθαν στα €223,8 εκατ. σε σύγκριση με €148,2 εκατ. το 2022 και οι άλλες μεταβιβάσεις κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά €19,8 εκατ. (+33,1%) και ανήλθαν στα €79,7 εκατ. σε σύγκριση με €59,9 εκατ. το 2022.
Αντιθέτως, οι τρέχουσες μεταβιβάσεις μειώθηκαν κατά €6,3 εκατ. (-2,3%) και περιορίστηκαν στα €266,8 εκατ. σε σύγκριση με €273,1 εκατ. το 2022.
Εξηγήσεις ΥΠΟΙΚ
Σχολιάζοντας τις επικρίσεις των κομμάτων, το Υπ. Οικονομικών σημειώνει σε ανακοίνωσή του ότι η αύξηση των ανελαστικών δαπανών, στις οποίες γίνεται αναφορά, σχετίζεται με το πρόσφατο αίτημα της Κυβέρνησης προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων για εξαίρεση κενών θέσεων Πρώτου Διορισμού από την απαγόρευση πλήρωσης θέσεων, πρακτική που ακολουθείται κάθε χρόνο από όλες τις Κυβερνήσεις, τα χρόνια ισχύος του Νόμου, στον οποίο προβλέπεται η εν λόγω απαγόρευση.
Προσθέτει ότι πρόκειται για μόνιμες οργανικές θέσεις του εγκεκριμένου προϋπολογισμού, οι οποίες είναι κενές ή πρόκειται να κενωθούν λόγω αφυπηρετήσεων εντός του τρέχοντος έτους, οι οποίες έχουν προϋπολογιστεί και ληφθεί υπόψη κατά τον δημοσιονομικό σχεδιασμό και, κατ’ επέκταση, δεν οδηγούν σε αύξηση των δημόσιων δαπανών. Τονίζεται ότι οι εν λόγω θέσεις κρίνονται απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού και την υλοποίηση κυβερνητικών πολιτικών/αποφάσεων και για αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει προωθηθεί η εξαίρεσή τους από την εν λόγω απαγόρευση, στο πλαίσιο της σχετικής νομοθεσίας.
Στα ίδια επίπεδα είχε κυμανθεί και ο αριθμός των θέσεων που εξαιρέθηκε από την απαγόρευση πλήρωσης τα έτη 2021 και 2022, στο πλαίσιο της υλοποίησης της κυβερνητικής πολιτικής για κάλυψη των μόνιμων αναγκών με πρόσληψη μόνιμου προσωπικού και όχι εκτάκτων ή μέσω αγοράς υπηρεσιών. Η εν λόγω πολιτική εισήχθη και εφαρμόστηκε και κατά τη θητεία της προηγούμενης κυβέρνησης.