Ν. Νουρής: Μεταρρύθμιση ΤΑ με παράταση θητείας δημ. συμβουλίων

Ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής, αποδίδει ευθύνες για την καθυστέρηση που παρατηρείται στην προώθηση της ψήφισης των νομοσχεδίων για μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τονίζει ότι η ανάγκη για υλοποίηση της έχει καταστεί ακόμα πιο πιεστική καθώς αποτελεί προϋπόθεση για την άντληση των κονδυλίων μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Σε συνέντευξη του στη StockWatch στέλνει εμμέσως πλην σαφώς, μήνυμα στη νέα κοινοβουλευτική επιτροπή εσωτερικών για επανεξέταση των σχετικών νομοσχεδίων διαμηνύοντας ότι η κυβέρνηση δεν είναι δογματική.

«Η ευθύνη πλέον για την προώθηση της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης βρίσκεται ενώπιον της Βουλής. Αναμένεται από όλους, να επιδείξουν υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στους πολίτες, παραμερίζοντας τις όποιες κομματικές και τοπικιστικές σκοπιμότητες», σημειώνει.

Ο κ. Νουρής σχολιάζει τα νέα δεδομένα  σχετικά με τα στεγαστικά σχέδια που αφορούν τα νεαρά ζευγάρια στην ύπαιθρο, τις ορεινές, ακριτικές και μειονεκτικές περιοχές και εξηγεί γιατί εντοπίζεται μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα στεγαστικά σχέδια στις ακριτικές περιοχές, αλλά και τους λόγους που μπορεί να απορριφθεί μια αίτηση. Σημειώνει ότι την περίοδο Μαρτίου – Ιουνίου, εγκρίθηκαν 80 αιτήσεις στο πλαίσιο του σχεδίου.

Παράλληλα, απορρίπτει τις επικρίσεις για καθυστέρηση στην εξέταση των αιτήσεων που υποβάλλουν οι αιτητές πολιτικού ασύλου προκειμένου να εργοδοτηθούν με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να κατηγορηθεί ο ίδιος αιτητής πολιτικού ασύλου, αλλά και ο εργοδότης τους ότι εργάζονται παράνομα.

Ακολουθεί η συνέντευξη.

Δεν μπορεί να περιμένει άλλο η μεταρρύθμιση ΤΑ

Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Υπάρχει προοπτική για άμεση προώθηση των νομοσχεδίων στη Βουλή πριν το τέλος του έτους;

Ο στόχος της Κυβέρνησης ήταν και παραμένει η όσο το δυνατό ταχύτερη ψήφιση των νομοσχεδίων που αφορούν τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ως εκ τούτου, πολύ σύντομα θα επαναφέρουμε ως προτεραιότητα το θέμα στην επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής και στα κοινοβουλευτικά κόμματα. Είναι προφανές ότι η μεταρρύθμιση αυτή δεν μπορεί να περιμένει άλλο. Δυστυχώς το υφιστάμενο μοντέλο της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν εξυπηρετεί πλέον τον σκοπό του και όπως ορθά έχει  επισημανθεί παλαιότερα και από τον ίδιο τον πρόεδρο της Ένωσης Δήμων, αυτό που σήμερα έχουμε δεν είναι τοπική αυτοδιοίκηση. Η ανάγκη για υλοποίηση της μεταρρύθμισης αυτής έχει καταστεί ακόμα πιο πιεστική, αν λάβουμε υπόψη ότι η μεταρρύθμιση τίθεται ως προϋπόθεση για την άντληση των κονδυλίων μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Βάσει του σχεδίου, η ψήφιση των τριών νομοσχεδίων από τη Βουλή αποτελεί ένα ορόσημο στο οποίο πρέπει να ανταποκριθούμε πριν το τέλος του έτους, με στόχο την εφαρμογή τους τα επόμενα δυο χρόνια. 

 Αυτός που έχει να κερδίσει από τη μεταρρύθμιση είναι ο ίδιος ο πολίτης, ο οποίος θα δει τον αντίκτυπο στην τσέπη του, στην ανάπτυξη της περιοχής του και στη βελτίωση της ποιότητας ζωή του, στη δυνατότητα αμεσότερης ανταπόκρισης στα θέματα που τον απασχολούν, στη διαφάνεια και τη λογοδοσία. 

Πώς επηρεάζει την προώθηση της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το γεγονός ότι επίκεινται δημοτικές εκλογές; Εξετάζετε ενδεχόμενο αναβολής των δημοτικών εκλογών;

Πάντοτε οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται χρόνο και προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Είναι αναπόφευκτο να μην επηρεαστεί η διάρκεια της θητείας των κοινοτικών και δημοτικών συμβουλίων, εάν επιθυμούμε να προχωρήσουμε με τη μεταρρύθμιση αυτή. Μέσα στα νομοσχέδια που έχουμε καταθέσει ως υπουργείο Εσωτερικών και με τη σύμφωνο γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα, στη βάση του ότι οι εν λόγω διατάξεις είναι καθόλα σύννομες, περιλαμβάνονται διατάξεις, οι οποίες ρυθμίζουν το θέμα της παράτασης της θητείας των υφιστάμενων συμβουλίων.

Κατά τη συζήτηση των νομοσχεδίων ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής εσωτερικών υπό την προηγούμενη της σύνθεση, η ρύθμιση αυτή είχε απορριφθεί από την πλειοψηφία των κομμάτων. Πιστεύω ότι υπάρχει το περιθώριο το θέμα να συζητηθεί εκ νέου ενώπιον της παρούσας κοινοβουλευτικής επιτροπής εσωτερικών, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Ενδεχομένως, βέβαια, να προταθούν άλλες εισηγήσεις και να ληφθούν διαφορετικές αποφάσεις. Σαφώς και δεν είμαστε δογματικοί.

Αποτελεί ένα στοίχημα για εσάς η υλοποίηση της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;

Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εδώ και χρόνια είναι το έρμαιο στα χέρια των μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων. Και, δυστυχώς, αυτόν που κοροϊδεύουμε στον τέλος της ημέρας είναι τον ίδιο τον πολίτη, ο οποίος επωμίζεται δυσανάλογο κόστος για τις υπηρεσίες που του παρέχονται.  

Όσο είμαι σε αυτή τη θέση, θα παλεύω ώστε η «υπόσχεση» προς τους πολίτες να γίνει πράξη.

Ο εκσυγχρονισμός του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι απαραίτητος, προκειμένου να δώσουμε στις τοπικές διοικήσεις τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις και μελλοντικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών τους.

Να τονίσω ότι εξαρχής είχαμε δηλώσει, πως οι συνενώσεις των δήμων και κοινοτήτων δεν ήταν  αυτοσκοπός. Είναι όμως η προϋπόθεση και το αναγκαίο όχημα για την επίτευξη των στόχων της μεταρρύθμισης, εφόσον οι νέες οντότητες θα πρέπει να έχουν την απαιτούμενη «κρίσιμη μάζα» προκειμένου να επιτύχουμε τις συνέργειες και τις οικονομίες κλίμακας, που θα τις καθιστούν βιώσιμες.

Η ευθύνη πλέον για την προώθηση της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης βρίσκεται ενώπιον της Βουλής. Αναμένεται από όλους, να επιδείξουν υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στους πολίτες, παραμερίζοντας τις όποιες κομματικές και τοπικιστικές σκοπιμότητες.

Ποια προβλήματα προκαλεί η καθυστέρηση στην υλοποίηση της μεταρρύθμισης ΤΑ; 

Η υπάρχουσα δομή της τοπικής αυτοδιοίκησης στην Κύπρο είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστη σε διεθνές επίπεδο.  Υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός τοπικών αρχών, πάρα πολλές από τις οποίες στερούνται το μέγεθος και την ικανότητα να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των πολιτών, αλλά και της κοινωνίας γενικότερα. 

Οι τοπικές αρχές πρέπει να καταστούν οικονομικά βιώσιμες και διοικητικά αυτοτελείς, και παράλληλα να διευρύνουν τις υπηρεσίες που παρέχουν προς τους πολίτες, στο χαμηλότερο δυνατό κόστος. Να αναφέρω απλά ότι τα κύρια προβλήματα εντοπίζονται στον μεγάλο βαθμό εξάρτησης από το κεντρικό κράτος και ειδικότερα στην ετήσια κρατική χορηγία, καθώς επίσης στις γραφειοκρατικές διαδικασίες που απαιτούνται για εξασφάλιση εγκρίσεων, με αποτέλεσμα να μην αφήνουν μεγάλο περιθώριο για λήψη αποφάσεων στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Στόχος, λοιπόν, είναι να οικοδομήσουμε δυνατούς και σύγχρονους Δήμους που θα προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίας στο χαμηλότερο δυνατό κόστος για τον πολίτη.

Έγκριση 80 αιτήσεων στα στεγαστικά σχέδια

Πώς προχωρούν τα στεγαστικά σχέδια για νεαρά ζευγάρια στην ύπαιθρο, ορεινές, ακριτικές και μειονεκτικές περιοχές; Υπάρχει ενδιαφέρον;

Μέσω των νέων στεγαστικών σχεδίων, δώσαμε οικονομικά κίνητρα προσέλκυσης ενδιαφέροντος για παραμονή των νέων ανθρώπων στις ακριτικές, ορεινές και μειονεκτικές περιοχές μας. Οι πολίτες και ιδιαίτερα νέοι μας έχουν ανταποκριθεί και αγκαλιάσει τα νέα αυτά στεγαστικά σχέδια του Υπουργείου.  

Την περίοδο 1η Μαρτίου 2021 μέχρι και τις 28η Ιουνίου 2021, σε ό,τι αφορά στο Στεγαστικό Σχέδιο «Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών Περιοχών» και το «Σχέδιο Αναζωογόνησης Συγκεκριμένων Περιοχών της Υπαίθρου» έχουν εγκριθεί πέραν των 80 αιτήσεων και έχει καταβληθεί ποσό γύρω στα €3 εκ. για ανέγερση μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας. 

Βρίσκονται υπό αξιολόγηση βέβαια δεκάδες άλλες αιτήσεις, οι οποίες αναμένεται να αυξήσουν κατά πολύ την οικονομική ενίσχυση και αρωγή του κράτους προς τα νεαρά κυρίως ζευγάρια.

Σε ποιες περιοχές εντοπίζεται το μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε ότι αφορά στα στεγαστικά σχέδια;

Θα έλεγα ότι παρατηρείται «ομοιόμορφο ενδιαφέρον» σε όλες τις περιοχές στόχου, με εντονότερη, όμως, παρουσία να έχουν οι ακριτικές μας περιοχές.

Μέσα από τα γενναιόδωρα στεγαστικά σχέδια, από τη μία αφενός αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της αστυφιλίας, αναζωογονώντας τις ορεινές, μειονεκτικές περιοχές και την κυπριακή ύπαιθρο.  Από την άλλη προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε τις ακριτικές περιοχές μας, οι οποίες παραδόθηκαν εδώ και χρόνια στην αποψίλωση και στον μαρασμό, ως απότοκο της εισβολής και κατοχής.

Για ποιους λόγους μπορεί να απορριφθεί μια αίτηση;

Καταρχήν, η απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας για μόνιμη ιδιοκατοίκηση πρέπει να είναι στις περιοχές που καθορίζουν τα δύο σχέδια. Δικαιούχοι είναι μόνον Κύπριοι πολίτες ή πολίτες κράτους µέλους της ΕΕ που είναι μόνιμοι κάτοικοι και αποδεικνύουν νόμιμη και συνεχή διαμονή 5 ετών. Επίσης, δικαίωμα συμμετοχής έχουν επαναπατρισθέντες, μόνιμα διαμένοντες. Υπάρχουν κριτήρια που αφορούν στο μέγεθος της κατοικίας, καθώς και προϋποθέσεις που αφορούν τη μη λήψη άλλου είδους οικονομικής ενίσχυσης από άλλα σχέδια ή να έχει αποταθεί ή/και επωφεληθεί από την Επιτροπή Αποζημιώσεων των κατεχομένων. Επίσης, νοείται ότι η κατοικία πρέπει να αποτελεί μόνιμη ιδιόκτητη κατοικία και να διαθέτει όλες τις απαραίτητες άδειες. Αυτές είναι κάποιες προϋποθέσεις, που στην περίπτωση που δεν πληρούνται, η αίτηση απορρίπτεται.            

Με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή των κοινοτήτων που εντάξατε στα σχέδια;

Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα του πλαισίου στεγαστικής πολιτικής που εξαγγέλθηκε τον Ιούλιο του 2019, το Υπουργείο προχώρησε, κατόπιν διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς και πολιτικές δυνάμεις, στην αναθεώρηση του «Στεγαστικού Σχεδίου Αναζωογόνησης Ορεινών και Ακριτικών Περιοχών», προκηρύσσοντας ένα πιο ελκυστικό Σχέδιο, με διευρυμένα κριτήρια και αυξημένα ποσά ενίσχυσης. Επίσης, προχωρήσαμε σε προκήρυξη ενός νέου «Στεγαστικού Σχεδίου Αναζωογόνησης Συγκεκριμένων Περιοχών της Υπαίθρου».

Στο πρώτο σχέδιο έχουμε καθορίσει 258 περιοχές ως ακριτικές, ορεινές και μειονεκτικές, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων που σχετίζονται με παραμέτρους όπως είναι το υψόμετρο, η απόσταση και ο πληθυσμός. Δηλαδή, εντάσσονται κοινότητες με υψόμετρο τουλάχιστον 500μ. ή  κοινότητες που έχουν απόσταση τουλάχιστον 40χλμ από αστικό κέντρο. Επίσης περιλαμβάνει κοινότητες με πληθυσμό λιγότερο των 500 κατοίκων (βάσει απογραφής 2011), που ταυτόχρονα είναι σε απόσταση τουλάχιστον 30χλμ από αστικό κέντρο, καθώς και κοινότητες με πληθυσμό λιγότερο των 500 κατοίκων, που παρουσίασαν φθίνουσα πληθυσμιακή πορεία,  κατά τις τρεις τελευταίες απογραφές πληθυσμού. 

Σε ότι αφορά στις ακριτικές περιοχές, το Σχέδιο περιλαμβάνει καθορισμένες περιοχές κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής στους Δήμους Λευκωσίας και Αγίου Δομετίου, και καθορισμένες κοινότητες και περιοχές σε Δήμους που γειτνιάζουν µε την Γραμμή Αντιπαράθεσης.

Σκοπός του δεύτερου «Στεγαστικού Σχεδίου Αναζωογόνησης Συγκεκριμένων Περιοχών της Υπαίθρου» είναι η παροχή οικονομικής ενίσχυσης σε 128 κοινότητες της υπαίθρου, εντός οικιστικών ζωνών και οικιστικών περιοχών, οι οποίες δεν συμμετέχουν στο πρώτο στεγαστικό σχέδιο, ώστε η στεγαστική πολιτική του Κράτους να καλύπτει το σύνολο των κοινοτήτων της υπαίθρου.

Θεωρείτε ικανοποιητικές τις ποινές για τις πυρκαγιές, οι οποίες οφείλονται σε ανθρώπινες ενέργειες; Μήπως πάντα τα γεγονότα πάντα μας προλαβαίνουν;

Οι τραγικές απώλειες που άφησε πίσω της η τεραστίων διαστάσεων πύρινη λαίλαπα, σίγουρα φέρνει τόσο την πολιτεία όσο και την κοινωνία προ ευθυνών. Θρηνήσαμε θύματα, περιουσίες και οικολογική καταστροφή. Ακόμη συνεχίζουμε να μετράμε τις πληγές της μεγαλύτερης πυρκαγιάς στη νεότερη ιστορία της Κύπρου.

Η αύξηση των ποινών προκειμένου να αποτελέσει και αποτρεπτικό και ανασταλτικό παράγοντα για τους επιτήδειους αλλά και που θα λειτουργήσει ως παραδειγματική τιμωρία σε όσους προκαλούν τέτοιου είδους καταστροφές, είναι κάτι που θα πρέπει να εξετάσουμε στα πλαίσια μιας ευρύτερης αναθεώρησης της πολιτικής μας, κάτι που ήδη η κυβέρνηση πράττει. Πρέπει να προβούμε σε μια πιο ολιστική αποτίμηση της κατάστασης, αρχίζοντας από τα μέτρα πρόληψης και ενημέρωσης, στα μέτρα έγκαιρης αντίδρασης και καταστολής, καταλήγοντας, μεταξύ άλλων, και στην αξιολόγηση των ποινών.

Πως σχολιάζετε τις διαδικασίες έγκρισης αιτήσεων πολιτικού ασύλου. Υπάρχουν αδυναμίες που επηρεάζουν τη δυνατότητων των αιτητών να εξασφαλίσουν άδεια εργοδότησης από το Υπουργείο Εργασίας και να εργαστούν νόμιμα;

Τουλάχιστον σε ότι αφορά το Υπουργείο Εσωτερικών η προσπάθεια είναι να μην προκύπτουν τέτοια ζητήματα, επιταχύνοντας τις διαδικασίες εξέτασης ασύλου.  Με τη νέα μεταναστευτική πολιτική που το Υπουργείο έχει θεσπίσει τον τελευταίο χρόνο οι αιτητές ασύλου, των οποίων η αίτηση θεωρείται ως προδήλως αβάσιμη και με χαμηλά ποσοστά παραχώρησης διεθνούς προστασίας ή συμπληρωματικής προστασίας, εμπίπτουν στο πλαίσιο της διαδικασίας για ταχεία εξέταση αιτήσεων.

Στόχος είναι οι αποφάσεις για τις αιτήσεις των ατόμων που κρίνεται ότι δεν διατρέχουν κάποιο κίνδυνο -αλλά περιλαμβάνονται στον εθνικό κατάλογο των 28 ασφαλών χωρών καταγωγής που η Δημοκρατία έχει θεσπίσει-να λαμβάνονται άμεσα, προκειμένου τάχιστα να προωθείται η επιστροφή στη χώρα καταγωγής τους, εάν δεν δικαιούνται παραμονής στη Δημοκρατία.

Συγκεκριμένα η διαδικασία ταχείας εξέτασης  αιτήματος ολοκληρώνεται εντός ενός μηνός από την ημερομηνία υποβολής του. Αυτό σημαίνει ότι ο αιτών δεν προλαβαίνει να προχωρήσει σε συμβόλαιο εργασίας, καθότι δικαίωμα του εκχωρείται ένα μήνα μετά την υποβολή της αίτησης του.  Συνεπώς, άτομα τα οποία θα απορριφθούν με ταχύρρυθμες/ συνοπτικές διαδικασίες δεν προλαβαίνουν καν να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας.

Οι περιπτώσεις στις οποίες αναφέρεστε είναι απειροελάχιστες και αποτελούν εξαίρεση κυρίως λόγω ζητημάτων που πιθανόν προκύψουν κατά τη διαδικασία εξέτασης.