Λ. Σεργίδης, Terra Cypria: Αλόγιστες αναπτύξεις καταστρέφουν την ακτογραμμή

Ο εκτελεστικός διευθυντής του Terra Cypria (Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Λεύκιος Σεργίδης, σε συνέντευξη στη StockWatch, εκφράζει την ανησυχία τους για τις εξελίξεις γύρω από το θέμα της ανάπτυξη του Ακάμα, υποστηρίζοντας ότι το Τοπικό Σχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση είναι έξω από τους όρους εντολής που έχουν καθορισθεί για προστασία της περιοχής.

Σχολιάζει τις μεγάλες αναπτύξεις των τελευταίων ετών, εξηγώντας γιατί απειλούν το περιβάλλον και ειδικά την ακτογραμμή της Κύπρου, η οποία όπως υποστηρίζει έχει καταπονηθεί.

Επικρίνει ακόμη την κυβέρνηση επειδή καθυστερεί στην έκδοση διαταγμάτων που άπτονται της διαχείρισης των περιοχών  Natura, κάτι για το οποίο η ΕΕ απέστειλε προειδοποιητικές επιστολές με τις οποίες ζητά την συμμόρφωση της Κύπρου στην οριοθέτηση και προστασία των περιοχών Natura 2000.

Ο κ. Σεργίδης, εκφράζει επίσης, την έντονη ανησυχία του Terra Cypria για την κλιματική αλλαγή και για το αν η Κύπρος θα καταφέρει τελικά να πετύχει τους στόχους της.

Ακολουθεί η συνέντευξη

-Οι σχεδιασμοί που φαίνεται να προωθούνται για ανάπτυξη στην περιοχή Ακάμα, συνάδουν με την ορθολογιστική ανάπτυξη του Ακάμα;

Διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις έχουν αθετήσει τις δεσμεύσεις τους για ορθολογιστική ανάπτυξη του Ακάμα. Οι λύσεις  είναι απλές και ξεκάθαρες απλά δεν προωθούνται. Κατά την εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, έχουν καθορισθεί όροι εντολής οι οποίοι όμως δεν ακολουθήθηκαν από το Πολεοδομικό Συμβούλιο κατά την ετοιμασία του σχεδίου, «προφανώς μετά από παρεμβάσεις» σημειώνει.

Οι λύσεις για την ορθολογιστική ανάπτυξη του Ακάμα είναι η προώθηση συμπαγούς  ανάπτυξης γύρω και μέσα στις κοινότητες και η διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος ολόκληρης της περιοχής Ακάμα, είτε εμπίπτει, είτε όχι εντός των ζωνών Natura ή εντός του Δασικού Πάρκου Ακάμα, διότι η φύση δεν καταλαβαίνει από γραμμές. Το μοναδικό, πλούσιο σε βιοποικιλότητα, φυσικό περιβάλλον του Ακάμα, το οποίο αποτελεί και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της περιοχής με αποτέλεσμα να προσελκύει εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο κάθε χρόνο, εάν αλλοιωθεί, τότε θα γυρίσει μπούμερανκ για τους κατοίκους της περιοχής καθώς θα διώξει όλους τους επισκέπτες.

Εάν ο επισκέπτης δει διάσπαρτα κτίσματα σε διάφορες περιοχές του Ακάμα τότε θα φύγει και δεν θα επιστρέψει ποτέ ξανά.

Η κυβέρνηση επίσης, κατά την εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου δεν προνόησε να διεξάγει έρευνα για το κόστος και τον τρόπο αποζημίωσης των ατόμων που θα χάσουν τα αναπτυξιακά δικαιώματα τους. Το συγκεκριμένο Τοπικό Σχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση σήμερα, είναι εντελώς έξω από τους όρους εντολής που έχουν καθορισθεί για προστασία του Ακάμα.

-Σύμφωνα με τις μελέτες που έχουν κατατεθεί ενώπιον της περιβαλλοντικής αρχής, φαίνεται να προτείνονται διάφορες ζώνες ανάπτυξης πέριξ του δάσους Ακάμα και των κοινοτήτων, ακόμη και σε περιοχές Natura. Ποια είναι η θέση σας;

Σίγουρα ξεφεύγει από την ορθολογιστική ανάπτυξη του Ακάμα, η οποία έχει καθορισθεί εδώ και χρόνια μέσα από μελέτες που έχουν διεξαχθεί τη δεκαετία του 1980, από τη σύμβαση της Βέρνης, ακόμη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή  έχει δώσει κατευθυντήριες οδηγίες, οι οποίες όμως δεν ακολουθούνται.

Να επαναλάβω ότι η λύση είναι οι συμπαγείς αναπτύξεις στα στενά όρια και μέσα στις κοινότητες έτσι ώστε να παραμείνει ανέπαφο το φυσικό περιβάλλον για να συνεχίσει να αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες και τουρίστες.

Αυτό που επιχειρείται για να γίνει τώρα με ζώνες ανάπτυξης μέσα και εκτός των περιοχών Natura και εκτός των στενών ορίων των κοινοτήτων δεν έχει καμία σχέση με το όραμα που διαχρονικά λειτουργεί στον Ακάμα.

-Θεωρείτε πως κατά κάποιο τρόπο ανοίγει ο δρόμος για σταδιακή τσιμεντοποίηση του Ακάμα;

Ξεκάθαρα. Δεν νομίζω ότι έχει κάποιο που θα αμφισβητήσει ότι ανοίγει ο δρόμος για τσιμεντοποίηση του Ακάμα με όλα αυτά που προωθούνται σήμερα. Να ξεκαθαρίσουμε επίσης, ότι όταν λέμε «Ακάμα», εννοούμε όλη τη φυσική περιοχή και το τοπίο που απολαμβάνει ο επισκέπτης στην περιοχή. Το συγκεκριμένο σχέδιο που προωθείται θα καταστρέψει κάποια στιγμή τον Ακάμα.

-Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για άλλη μια φορά προειδοποιεί την Κύπρο με κυρώσεις λόγω της μη προστασίας των περιοχών Natura 2000. Πως σχολιάζετε;

Ενημερωθήκαμε ότι σε μια αιτιολογημένη γνώμη για τη μη εφαρμογή του άρθρου 6.1 της οδηγίας για τη διαχείριση των περιοχών Natura, η ΕΕ κατσαδιάζει και πάλι την Κύπρο. Πρέπει να επισπευθεί η διαδικασία των διαταγμάτων διαχείρισης όπως προνοεί το άρθρο 15 του νόμου της φύσης για όλες τις περιοχές Natura 2000. Αυτά τα διατάγματα θα πρέπει το συντομότερο δυνατόν να αποκτήσουν σάρκα και οστά και νομική ισχύ.

Προσωπικά είμαι αισιόδοξος, διότι αυτή την περίοδο τρέχει και το πρόγραμμα «Life Πανδώτειρα» της ΕΕ, το οποίο εργάζεται συγκεκριμένα στον τρόπο διαχείρισης των περιοχών Natura 2000, αλλά και για το πώς θα τύχουν διαχείρισης οι ιδιωτικές περιουσίες.

Γι’ αυτό ένας από τους λόγους που υποστηρίζω ότι είναι ετεροχρονισμένη η διαδικασία που ακολουθείται για την εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα είναι και το ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα υπόσχεται να δώσει λύσεις στο θέμα της διαχείρισης των ιδιωτικών περιουσιών μέσα στον Ακάμα. Εάν ανέμενε η κυβέρνηση 1-2 χρόνια θα μπορούσε το πρόγραμμα «Life Πανδώτειρα» να δώσει λύση στη διαχείριση των ιδιωτικών περιουσιών.

 -Στο θέμα της διαχείρισης της κλιματικής αλλαγής που βρίσκεται η Κύπρος;

Πριν δύο χρόνια είχαμε την αναθεώρηση του εθνικού σχεδίου δράσης για την ενέργεια και το κλίμα η οποία περιλαμβάνει πιο αισιόδοξες δράσεις ώστε να πετύχουμε τους στόχους που μας έχει θέσει η ΕΕ. Ο εθνικός μας στόχος ήταν 24% και με την αναθεώρηση φαίνεται ότι θα αγγίξουμε το 21%, το οποίο είναι ένα ικανοποιητικό ποσοστό με τα δεδομένα της Κύπρου. Από την άλλη όμως μας προβληματίζει το πως θα φθάσουμε τους στόχους, αφού ο κύριος παίχτης της εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εκτός από το σύστημα εμπορίας ρύπων είναι οι μεταφορές για τις οποίες δεν βλέπουμε να προωθούνται άμεσα μέτρα που θα μειώσουν καταλυτικά τις εκπομπές ρύπων. Δεν έχουν δημιουργηθεί μέσα μαζικής μεταφοράς προσαρμοσμένα στις ανάγκες της Κύπρου, τα οποία να εξυπηρετούν τις ανάγκες των πολιτών, ώστε να τα εμπιστευτούν και να τα χρησιμοποιούν στη διακίνηση τους μέσα στις πόλεις. Συνεπώς εάν δεν καταφέρουμε να βελτιώσουμε το κρατικό σύστημα μεταφορών ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τους ρύπους μας δυστυχώς δεν φαίνεται ότι θα πετυχαίνουμε τους στόχους που μας όρισε η ΕΕ, την ώρα που θα έπρεπε να ετοιμαζόμαστε για καινούργιους στόχους.

-Οι αναπτύξεις των τελευταίων χρόνων ειδικά κατά μήκος της ακτογραμμής πόσο έχουν καταπονήσει το περιβάλλον;

Οι κυπριακές ακτές έχουν καταπονηθεί πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια, με τεράστιες αναπτύξεις που δεν θα έπρεπε να είχαν ανεγερθεί. Για παράδειγμα η ακτογραμμή στην Αγία Θέκλα, στον παραλιακό δρόμο Σωτήρας – Αγίας Νάπας, έχει σχεδόν καταστραφεί από αλόγιστες αναπτύξεις οι οποίες έγιναν χωρίς προγραμματισμό. Επίσης, τα ψηλά κτήρια στην ακτογραμμή της Λεμεσού, αν και είναι σε αστικό περιβάλλον προκαλούν τεράστιο πονοκέφαλο σε πολλούς, εάν αυτά τα κτήρια στο μέλλον θα είναι βιώσιμα, εάν θα αγοραστούν, ποια θα είναι η χρήση τους και πολλά άλλα παρόμοια ερωτήματα. Πάντως εξ’ όσον γνωρίζω, δεν προηγήθηκε στρατηγικός σχεδιασμός για το ποιοι χώροι είναι κατάλληλοι για την ανέγερση αυτού του μεγέθους κτηρίων.

Φυσικά είναι και τα γνωστά προβλήματα που δημιουργούν μέσα στην πόλη, όπως είναι το κυκλοφορικό κομφούζιο στο κέντρο της πόλης, οι σκιάσεις στα διπλανά κτήρια, το ενδεχόμενο να μην αφήνουν τη θερμότητα να φεύγει με αποτέλεσμα να συγκρατείται αυξημένη θερμοκρασία πέριξ των πύργων.  Ειδικά για τον κόλπο της Λεμεσού και της Λάρνακας, πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί στο θέμα της διαχείρισης των νερών που αντλούνται από τη βάση της θεμελίωσης, αλλά και κατά τη λειτουργία των ψηλών κτηρίων, ώστε να μην επιβαρύνουν τα νερά της θάλασσας.

Θα πρέπει να γίνονται σοβαροί έλεγχοι στους όρους που έχουν τεθεί κατά τη διάρκεια της έκδοσης της άδειας ανέγερσης ενός ψηλού κτηρίου.

Αλλάζουν επίσης τον τοπικό χαρακτήρα μιας πόλης, εάν θέλουμε να προσελκύσουμε τουρίστες προβάλλοντας την παράδοση και την ιστορία μας. Πώς συνάδει στο ίδιο τοπίο το αρχαίο κάστρο στο κέντρο της Λεμεσού με το ψηλό κτήριο που έχει γίνει δίπλα;