Είναι καιρός να αρθούν οι φραγμοί του χρέους για οικονομική ανάπτυξη!
Βασισμένο σε πρόσφατο άρθρο στο Ινστιτούτο Πολιτικής Οικονομίας (Institute of Political Economy, 15 March 2021) από τους Michael Hudson and Paul Craig Roberts.
Σε ένα πρόσφατο άρθρο με τον ποιο πάνω τίτλο, ο Michael Hudson και ο Paul Craig Roberts υποστηρίζουν ότι χωρίς μείωση του ιδιωτικού χρέους δεν υπάρχει προοπτική οικονομικής ανάκαμψης. Αυτή ακριβώς είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Κύπρος, όπου όλες οι προσπάθειες μετά το κούρεμα καταθέσεων του 2013, έχουν κατευθυνθεί προς τη διάσωση των προβληματικών τραπεζών και όχι προς τη μείωση του ιδιωτικού χρέους που πνίγει την οικονομία.
Δεν είναι επιστήμη πυραύλων ή των άστρων. Ωστόσο, αυτό που μας υπέβαλαν, αυτοί που χαράζουν την οικονομική πολιτική στην Κύπρο δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια οργανωμένη ληστεία των περιουσιών των Κυπρίων με το πρόσχημα της «αναγκαίας διάσωσης των τραπεζών» για να σωθεί τάχα έτσι η οικονομία. Το αποτέλεσμα είναι ακριβώς το αντίθετο. Οι τράπεζες, με την κάλυψη και προστασία των εκλεγμένων πολιτικών ηγετών μας, αλλά και την αδιαφορία των αρμοδίων Αρχών, στην ουσία κλέβουν τους ισολογισμούς των Κυπρίων. Τις περιουσίες αυτών που έχουν κατά συρροή δώσει μη παραγωγικά δάνεια πριν το 2013, χωρίς αξιολόγηση της ικανότητας αποπληρωμής, ως είναι καθήκον μιας τράπεζας. Δηλαδή, τα δισεκατομμύρια που οι συνήθεις ύποπτοι (δικηγόροι, λογιστές αλλά και πολιτικοί) μπροστά στα κλειστά μάτια των αρμοδίων αρχών και με τη συνεργασία πολλών πολιτικών (που είχαν παράλληλα άλλα γραφεία και απασχολήσεις) έφερναν και καταθέτανε στις Κυπριακές τράπεζες για να πλουτίσουν οι ίδιοι.
Επιπλέον, η οικονομία έχει ναρκοθετηθεί με τη συνεχιζόμενη πανδημία και το χρέος που έχει συσσωρευθεί αυξάνεται συνεχώς από την αναγκαστική μείωση του κύκλου εργασιών άλλα και λόγω τόκων και αυθαίρετων υπερχρεώσεων. Τα πλείστα δάνεια επομένως, παραμένουν χωρίς προοπτική αποπληρωμής ή έστω ελπίδα για σημαντική μείωση, προκειμένου να απελευθερωθεί η οικονομία από τις αλυσίδες του μη πληρωτέου ιδιωτικού χρέους.
Όπως σωστά επισημαίνουν οι Hudson και Roberts το μη παραγωγικό χρέος που δεν μπορεί να αποπληρωθεί, εξαντλεί επίσης τα ίδια κεφάλαια τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τα νοικοκυριά και τους καθιστά ανίκανους να συνεισφέρουν στην οικονομία με νέες επενδύσεις κεφαλαίου (για επιχειρήσεις) και με την αναγκαία αγοραστική δύναμη (για νοικοκυριά). Και φυσικά, το υπέρμετρο χρέος καθιστά επίσης, σχεδόν όλους τους οικονομικούς παράγοντες της χωράς «μη αξιόχρεους» για να μπορούν να αναλάβουν νέο δανεισμό, έστω όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Η απομείωση του χρέους σε τέτοιες ακραίες περιστάσεις είναι η μόνη λύση για την οικονομική ανάκαμψη. Ο καλύτερος τρόπος για να το κάνουμε αυτό στην Κύπρο (έστω και τώρα -κάλλιο αργά παρά ποτέ) είναι να κρατικοποιήσουμε τις συστημικές τράπεζες και να χρησιμοποιήσουμε τα χοντρά κέρδη που επωφελούνται τώρα τα ξένα κεφάλαια και που σίγουρα καταδικάζουν τον πληθυσμό σε πτώχευση/υποδούλωση μέσω χρέους, για να μειώσουμε το αβάστακτο βάρος του ιδιωτικού χρέους. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να βγούμε από αυτό το χάος και να αποφύγουμε μια παρατεταμένη ύφεση.
Επίσης σωστό, είναι το σχόλιο που κάνουν ο Hudson και Roberts σχετικά με τη «διατήρηση της οικονομίας σε ομηρία», που είναι ένας πολύ μεγαλύτερος ηθικός κίνδυνος (moral hazard) από ότι μπορεί να είναι οποιαδήποτε «μείωση ενός συγκεκριμένου δανείου».
References:
It is time to remove the debt barrier to economic growth!
By Michael Hudson and Paul Craig Roberts. Institute of Political Economy, 15 March 2021
Ο Σαββάκης Κ. Σαββίδης είναι οικονομολόγος, που ειδικεύεται στην οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση έργων. Ήταν πρώην ανώτερος διευθυντής στην Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως και έχει διατελέσει τακτικός Επισκεπτόμενος Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Harvard και στο Πανεπιστήμιο Queen’s του Καναδά. Author Page: http://ssrn.com/author=262460
3287.99
1275.09
