ΑΠΟΨΕΙΣ Η λογική του παραλόγου

Η λογική του παραλόγου

Η λογική του παραλόγου
From Savvakis Savvides
12/10/2015 12:20

Σε πρόσφατο άρθρο του στην Καθημερινή ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου δηλώνει ότι θα περάσει ο νόμος για την πώληση δανείων γιατί είναι προς το συμφέρον όλων.  Όπως ισχυρίζεται «μέσω των πωλήσεων δανείων ο δανειολήπτης έχει πιθανότητες μερικού κουρέματος χρέους» και οι τράπεζες ξεφορτώνονται έτσι τα προβληματικά δάνεια που βαραίνουν τους ισολογισμούς τους.  Το παράδειγμα που θέτει ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ έχει ως εξής:

«Για ένα μη εξυπηρετούμενο δάνειο του €1 εκ. η τράπεζα έχει υποστεί ζημιά €350.000, λέει ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου και προσθέτει ότι εάν η τράπεζα κάνει αυτό το δάνειο, με μια αναδιάρθρωση, εξυπηρετούμενο και δώσει μια έκπτωση 15%, αυτόματα μπορεί να καταγράψει στα βιβλία της €200.000 κέδρος . Γιατί δεν το κάνει; Ο λόγος έγκειται στο τι θα πει στον δανειολήπτη που πληρώνει εδώ και χρόνια κανονικά τις δόσεις του: Επιβραβεύω τον κακό δανειολήπτη δίνοντας του έκπτωση και εσύ που πλήρωνες τις δόσεις σου, με εσένα τι γίνεται»; Εδώ φοβούμαι αρχίζει η λογική του παραλόγου.  Η Τράπεζα κατ' αρχήν δεν θα πει τίποτε απολύτως.  Διότι δεν αφορά τους άλλους δανειολήπτες.  Ουδέποτε μια αναδιάρθρωση ενός δανείου είχε ή μπορεί να συνδέεται με άλλο δανειολήπτη.  Έτσι γίνεται εδώ και χρόνια χωρίς κανένα πρόβλημα.  Πως ο κ. Νεοφύτου έχει συμπεράνει ότι θα επαναστατήσουν οι άλλοι δανειολήπτες είναι άξιον απορίας.  Ίσως επειδή δεν αντιλαμβάνεται πως δουλεύουν οι τράπεζες.  Και εν πάσει περιπτώσει, αν ήταν έτσι όπως ισχυρίζεται τότε γιατί να μην είναι πρόβλημα και όταν τα Hedge Funds προσφέρουν εκπτώσεις κατά βούληση σε μερικούς και σε άλλους όχι;  Και με τη μόνη, αλλά ουσιαστική διαφορά, ότι όποιες εκπτώσεις προσφέρουν τα "Funds" θα είναι κατά πολύ μειωμένες από αυτές που θα μπορούσε να κάνει η τράπεζα χωρίς μεσάζοντα που θα κρατήσει ένα μεγάλο μέρος του αναδιαρθρωμένου δανείου για τον εαυτόν του! Ακολούθως, όπως λεει ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, ο σκοπός είναι να καθαρίσουν οι ισολογισμοί των τραπεζών. Το παράδειγμα του κ. Νεοφύτου: «Εκεί υπάρχει και πρέπει να φύγει μεγάλος όγκος μη εξυπηρετούμενων δανείων. Γιατί λοιπόν φοβόμαστε την πώληση των δανείων; Πωλούνται τα δάνεια από την τράπεζα με τους όρους της Κεντρικής, δίχως να αλλάζουν οι όροι του δανείου και να γίνονται δυσχερέστεροι για τον δανειολήπτη. Επιμένω ότι ο μόνος τρόπος για να γίνουν ευμενέστεροι οι όροι είναι διαμέσου της πώλησης.  Αν εγώ ως fund αγοράζω 1δισ. σε δάνεια με έκπτωση επί της πραγματικής αξίας 35%, άρα μου κοστίζει €650εκ., και βρω τους δανειολήπτες ώστε να τους κάνω έκπτωση 15%-20% τότε οι τελευταίοι θα μπορούν να αποπληρώνουν, να γίνουν οι διευθετήσεις και αυτός που αγόρασε τα δάνεια αμέσως θα καταγράψει σημαντικά κέρδη.  Αν τα αγοράσει με 35% έκπτωση, δηλαδή στο 65%, και γίνει και μια έκπτωση 15% άρα το 65% γίνει 85%, αυτόματα έχει ένα 30% απόδοση στην επένδυσή του.  Είναι αυτά που δεν κατανοούμε στην Κύπρο, τα δαιμονοποιούμε και λέμε στον κόσμο ότι η πώληση δανείων είναι καταστροφική». Μα κ. Νεοφύτου, αν το πρόβλημα ήταν τόσο απλό όπως λέτε, δηλαδή να «ξεφορτωθούν» τα προβληματικά δάνεια από τους ισολογισμούς τους οι τράπεζες τότε γιατί να μην τα δώσουν χωρίς αμοιβή;  Ίσως, ακόμη καλύτερα, να τα δωρίσουν σε φιλανθρωπικά ιδρύματα στην Κύπρο!  Το πρόβλημα των τραπεζών δεν είναι τα στοιχεία ενεργητικού τους (τα οποία θα πρέπει να ξεφορτωθούν όπως λετε με κάποιο τρόπο) αλλά τα στοιχεία του παθητικού των ισολογισμών τους (οι καταθέσεις κυρίως).  Και για να είμαστε πιο ακριβείς το πρόβλημα των τραπεζών είναι το χάσμα μεταξύ των δυο, που δυστυχώς συνεχώς αυξάνεται.  Άρα, πως είναι δυνατόν να βοηθήσει να μειωθεί αυτό το χάσμα όταν, όπως τόσο εύκολα και με το μαθηματικό παράδειγμα που παραθέτετε μας «εξηγείτε», τα ξένα Hedge Funds θα κρατήσουν για τον εαυτόν τους 20% ή 25% των δανείων που «αγοράζουν»; Παρεμπιπτόντως, σε €25 δισ. δάνεια το πόσον που θα παει σε μεσάζοντες εκτός Κύπρου θα είναι γύρω στα €5 δισ. και ακόμη πολύ περισσότερο εάν επαληθευθούν οι φόβοι κάποιων ειδικών ότι η τιμή πώλησης θα είναι πολύ χαμηλότερη από το παράδειγμα του κ. Νεοφύτου και επομένως το όφελος των μεσαζόντων θα είναι και πολύ μεγαλύτερο.  Ο κ. Νεοφύτου ισχυρίζεται ότι «ότι δεν κατανοούμε στην Κύπρο, τα δαιμονοποιούμε». Συμφωνώ, όμως ούτε πρέπει να το ψηφίζουμε σε νόμο! Και μετά καταλήγει ο κ. Νεοφύτου στην εισήγηση: «γιατί να μην ενσωματώσουμε και κάποιες ασφαλιστικές δικλίδες που θα ικανοποιήσουν όλους». Επειδή κ. Νεοφύτου έχω προβληματιστεί με αυτό το θέμα και όπως έχω αναπτύξει στο άρθρο μου «Κίνδυνοι και μέτρα για την πώληση δανείων», για να βοηθήσω, παραθέτω ποιο κάτω τα πέντε σημεία του άρθρου μου (τα οποία θα πρέπει να προστεθούν σε ένα νέο εδάφιο στον νόμο με την περιγραφή «Ρύθμιση και Τιμή πώλησης των δανείων»):
  1. Ανάγκη επιβολής ανοικτού διαγωνισμού στη πώληση των δανείων.
  2. Επιβολή περιορισμού στην τιμής πώλησης ούτως ώστε η έκπτωση στο δάνειο να μην υπερβαίνει το ποσό των προβλέψεων για τα συγκεκριμένα δάνεια προς πώληση.
  3. Δικαίωμα προς τους πρώτο-οφειλέτες δανειζόμενους να αγοράσουν οι ίδιοι τα δάνεια τους στην τιμή που προτίθεται να πωλήσει σε τρίτους η τράπεζα (right of first option).  Θα πρέπει φυσικά να δοθεί ένα εύλογο λογικό διάστημα προς τον δανειζόμενο για να μπορέσει να βρει την χρηματοδότηση ή για να καταθέσει βιώσιμο σχέδιο αναδιάρθρωσης λαμβάνοντας υπόψη τη διαγραφή που θα υποστεί η τράπεζα στη περίπτωση πώλησης.
  4. Η Κεντρική τράπεζα θα πρέπει να εγκρίνει όλες τις πωλήσεις δανείων διατηρώντας το δικαίωμα παρέμβασης ή και απαγόρευσης της πώλησης όπου κρίνεται ότι κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης της τράπεζας (λόγω χαμηλής τιμής πώλησης) ή και ακόμη για λόγους εθνικού συμφέροντος.
  5. Να απαλλάσσονται οι εγγυητές για ποσά μεγαλύτερα από τη διαφορά της τιμής πώλησης και το εισπρακτέο ποσό από εμπράγματες εξασφαλίσεις. Δηλαδή αν η τιμή αγοράς του δανείου είναι €100.000 και είχε γίνει επανάκτηση €90.000 (από εμπράγματες εξασφαλίσεις), οι εγγυητές θα υποχρεούνται να καλύψουν ένα πόσο μόνο μέχρι €10.000 (και επιπλέον τόκους).
Ο Σαββάκης Κ. Σαββίδης είναι οικονομολόγος, που ειδικεύεται στην οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση έργων.  Ήταν πρώην ανώτερος διευθυντής στην Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως και έχει διατελέσει τακτικός Επισκεπτόμενος Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, και στο Πανεπιστήμιο Queens του Καναδά. Author page: http://ssrn.com/author=262460
NEWSLETTER