Γ. Μουρουζίδης, ΑνΑΔ: Το 50% σε επαγγέλματα μέσου επιπέδου

Οι μισοί περίπου απασχολούμενοι, θα συνεχίσουν να εργάζονται στα επαγγέλματα μέσου επιπέδου, ενώ ένας στους τρεις απασχολουμένους θα εργάζεται σε επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου, αναφέρει σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο γενικός διευθυντής της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ), Γιάννης Μουρουζίδης.

Η μελέτη της ΑνΑΔ με προβλέψεις για την περίοδο 2021 – 2027, προβλέπει αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων μέχρι το 2027 σε όλες τις ευρείες επαγγελματικές κατηγορίες.

Ο κ. Μουρουζίδης, εξηγά ότι οι προβλέψεις που αναφέρονται, παρουσιάζονται με επιφύλαξη, λόγω της παρέλευσης σημαντικής χρονικής περιόδου από την ολοκλήρωσή της, αλλά και των εξελίξεων εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, των κυρώσεων και της πανδημίας του Covid – 19.

Ακόμη, η αρχή εργάζεται για την υλοποίηση τεσσάρων έργων από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2021 -2026, ενώ προωθούνται και δύο έργα από το Πρόγραμμα Πολιτικής Συνοχής «Θ.Αλ.Ε.Ι.Α» 2021 -2027.

Όπως, αναφέρει ο κ. Μουρουζίδης, μέχρι το τέλος Αυγούστου 2022 οι συμμετοχές απασχολουμένων για διά βίου μάθηση, άγγιξαν τις 38 χιλ. με συνολικό ύψος δαπανών €9,5 εκατ., ενώ για την ένταξη ανέργων στην απασχόληση οι συμμετοχές ήταν 2 χιλ. με δαπάνες €7,1 εκατ.

Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή, τα στοιχεία παρουσιάζουν αυξητική τάση, ενώ το σχέδιο με το μεγαλύτερο αριθμό συμμετοχών για εργοδοτούμενους είναι τα Μονοεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης στην Κύπρο, μέσα από το οποίο οι επιχειρήσεις οργανώνουν προγράμματα κατάρτισης για το προσωπικό τους.

Η συνέντευξη

Ερ.: Ποια η εικόνα της επαγγελματικής κατάρτισης σήμερα στην Κύπρο σε σχέση με την ΕΕ;

Απ.: Το γενικό ποσοστό συμμετοχής σε εκπαίδευση και κατάρτιση του πληθυσμού 25-64 χρονών στην Κύπρο, κυμαίνεται σε χαμηλότερα επίπεδα, από το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στόχος της Κύπρου, αναφορικά με το γενικό ποσοστό συμμετοχής σε εκπαίδευση και κατάρτιση του πληθυσμού 25-64 χρονών τους τελευταίους 12 μήνες, είναι να ανέλθει στο 61% μέχρι το 2030 (από 44,8% το 2016). Αυτό σημαίνει ότι, πάνω από έξι στα δέκα άτομα ηλικίας 25-64 χρονών να συμμετέχουν σε δραστηριότητες διά βίου μάθησης κάθε χρόνο. 

Ο στόχος αυτός αποτελεί έναν από τους τρεις εθνικούς στόχους που έχουν συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την απασχόληση, τη συμμετοχή στη διά βίου μάθηση και τη φτώχεια μέχρι το 2030, στη βάση των πρωταρχικών στόχων που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Δράσης για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, οι οποίοι διαμορφώθηκαν σύμφωνα και με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ).

Γενικότερα, το ποσοστό συμμετοχής στην Κύπρο παρουσιάζει κατά κανόνα σταθερά ανοδική τάση, με εξαίρεση το 2020 όπου, λόγω της μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας και των περιοριστικών μέτρων που λήφθηκαν για καταπολέμηση της πανδημίας του κορωνοϊού, παρουσίασε μείωση, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Η δυνατότητα αξιοποίησης της εξ αποστάσεως ηλεκτρονικής μάθησης, που εισήχθη από το Μάρτιο 2020, συνέβαλε στη συγκράτηση της μείωσης αυτής, αλλά και στη μετέπειτα σημαντική αύξηση του ποσοστού συμμετοχής σε προγράμματα κατάρτισης το 2021.

Επιδίωξη της ΑνΑΔ, είναι η ενίσχυση των προσπαθειών για αύξηση της συμμετοχής των εργαζομένων αλλά και των ανέργων σε προγράμματα κατάρτισης, με στόχο την απόκτηση νέων ή/και αναβάθμιση των υφιστάμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.

Ερ.: Εν μέσω της οικονομικής κατάστασης, υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για τα προγράμματα κατάρτισης σε σύγκριση με το παρελθόν;

Απ.: Συνολικά το 2021, οι συμμετοχές σε δράσεις για τη διά βίου μάθηση των απασχολουμένων έφτασαν περίπου στις 39.500 με δαπάνες €10,3 εκατ. και οι συμμετοχές σε δράσεις για την ένταξη των ανέργων στην απασχόληση, ανήλθαν περίπου στις 2.000 με δαπάνες €7,1 εκατ.

Ενδεικτικά να αναφέρω ότι, με βάση τα στοιχεία μέχρι το τέλος Αυγούστου 2022, παρουσιάζεται αυξητική τάση, αφού οι συμμετοχές σε δράσεις για τη διά βίου μάθηση των απασχολουμένων έφτασαν ήδη περίπου στις 38.000 με δαπάνες €9,5 εκατ., ενώ οι συμμετοχές σε δράσεις για την ένταξη των ανέργων στην απασχόληση, ανήλθαν ήδη περίπου στις 1.800 με δαπάνες €4,8 εκατ.

Το σχέδιο με το μεγαλύτερο αριθμό συμμετοχών εργοδοτουμένων, είναι τα Μονοεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης στην Κύπρο, δηλαδή το σχέδιο μέσα από το οποίο οι επιχειρήσεις οργανώνουν προγράμματα κατάρτισης για το προσωπικό τους.  Από τα σχέδια τα οποία απευθύνονται σε ανέργους, ο μεγαλύτερος αριθμός συμμετοχών εντοπίζεται στο Σχέδιο Στελέχωσης Επιχειρήσεων με Αποφοίτους Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Ερ.: Ποια η δική σας πρόβλεψη για τις ανάγκες απασχόλησης μέσα στα επόμενα χρόνια;

Απ.: Η ΑνΑΔ παρακολουθεί με συστηματικό τρόπο τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας και προβαίνει σε εκτιμήσεις για τη μελλοντική κατάσταση, λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα για αντιμετώπιση της υφιστάμενης, αλλά και της μελλοντικής κατάστασης της απασχόλησης και ανεργίας.

Η ΑνΑΔ εκπονεί μελέτη, η οποία παρέχει προβλέψεις αναγκών απασχόλησης στην κυπριακή οικονομία δεκαετίας κάθε δύο με τρία χρόνια. Η πιο πρόσφατη σειρά προβλέψεων, καλύπτει την περίοδο 2017-2027 και περιλαμβάνει προβλέψεις για την απασχόληση, τις αναπτυξιακές ανάγκες και τις μόνιμες αποχωρήσεις, καταλήγοντας έτσι στις συνολικές ανάγκες απασχόλησης σε 52 τομείς οικονομικής δραστηριότητας και σε 309 επαγγέλματα που καλύπτουν το σύνολο της κυπριακής οικονομίας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης «Προβλέψεις Αναγκών Απασχόλησης στην Κυπριακή Οικονομία 2017-2027», τα οποία, ωστόσο, αναφέρονται με κάθε επιφύλαξη ενόψει τόσο της παρέλευσης σημαντικής χρονικής περιόδου από την ολοκλήρωσή της όσο και των γεωπολιτικών εξελίξεων λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και των κυρώσεων που επιβλήθηκαν καθώς και των επιπτώσεων από την πανδημία του κορωνοϊού, προβλέπεται ότι μέχρι το 2027 θα παρατηρηθεί αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων σε όλες τις ευρείες επαγγελματικές κατηγορίες. 

Οι μισοί περίπου απασχολούμενοι, θα συνεχίσουν να εργάζονται στα επαγγέλματα μέσου επιπέδου (επαγγέλματα που χρειάζονται απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης), ενώ ένας στους τρεις απασχολουμένους θα εργάζεται σε επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου (επαγγέλματα που απαιτούν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης).

Οι αναλυτικές προβλέψεις που αφορούν στις ανάγκες απασχόλησης για τα 309 επαγγέλματα, βρίσκονται στην ιστοσελίδα της ΑνΑΔ, όπου οι χρήστες μπορούν να αναζητήσουν και να εντοπίσουν τις πληροφορίες για τα επαγγέλματα που τους ενδιαφέρουν.

Σημειώνεται ότι, η επόμενη σειρά προβλέψεων θα καλύψει την περίοδο 2022-2032 και η μελέτη αναμένεται να ολοκληρωθεί περί το τέλος του τρέχοντος έτους.

Ερ.: Ποια είναι τα έξι έργα της ΑνΑΔ μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2021 - 2026 και από το Πρόγραμμα Πολιτικής Συνοχής «Θ.Αλ.Ε.Ι.Α » 2021 - 2027;

Απ.: Πέραν της συνέχισης και του εμπλουτισμού των υφιστάμενων Σχεδίων, η ΑνΑΔ προωθεί την υλοποίηση έξι νέων Σχεδίων, όπως σωστά αναφέρετε, από τα οποία τα τέσσερα έχουν συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2021-2026 (ΣΑΑ) και τα δύο στο Πρόγραμμα Πολιτικής Συνοχής «Θ.Αλ.Ε.Ι.Α» 2021-2027.

Συγκεκριμένα, τα έργα που έχουν περιληφθεί στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αφορούν στην παροχή προγραμμάτων κατάρτισης για απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που να συμβαδίζουν με τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας, και είναι τα ακόλουθα:

- Προγράμματα κατάρτισης για απασχολουμένους και ανέργους για απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων: Το έργο, στοχεύει στην απόκτηση νέων και την αναβάθμιση των υφιστάμενων ψηφιακών δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της Κύπρου, μέσω της συμμετοχής του σε προγράμματα κατάρτισης που θα εφαρμοστούν από Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ).

- Προγράμματα κατάρτισης για απασχολουμένους και ανέργους για απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που σχετίζονται με την πράσινη οικονομία: Το έργο, στοχεύει στην απόκτηση νέων και την αναβάθμιση των υφιστάμενων γνώσεων και δεξιοτήτων απασχολουμένων, που βρίσκονται σε επαγγέλματα ή τομείς της πράσινης οικονομίας, ή ανέργων που επιθυμούν να εργαστούν σε επαγγέλματα ή τομείς της πράσινης οικονομίας, μέσω της συμμετοχής τους σε προγράμματα κατάρτισης που θα εφαρμοστούν από ΚΕΚ.

- Προγράμματα κατάρτισης για απασχολουμένους και ανέργους για απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που σχετίζονται με τη γαλάζια οικονομία: Το έργο, στοχεύει στην απόκτηση νέων και την αναβάθμιση των υφιστάμενων γνώσεων και δεξιοτήτων απασχολουμένων, που βρίσκονται σε επαγγέλματα ή τομείς της γαλάζιας οικονομίας, ή ανέργων που επιθυμούν να εργαστούν σε επαγγέλματα ή τομείς της γαλάζιας οικονομίας, μέσω της συμμετοχής τους σε προγράμματα κατάρτισης που θα εφαρμοστούν από ΚΕΚ.

- Προγράμματα κατάρτισης ανέργων για απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων επιχειρηματικότητας: Το έργο, στοχεύει στην απόκτηση εξειδικευμένων γνώσεων και δεξιοτήτων από ανέργους, οι οποίοι ενδιαφέρονται να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση, σε θέματα ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας για τη δημιουργία και λειτουργία επιχείρησης, μέσω της συμμετοχής τους σε προγράμματα κατάρτισης που θα εφαρμοστούν από ΚΕΚ.

Τα έργα της ΑνΑΔ που έχουν περιληφθεί στο Πρόγραμμα «Θ.Αλ.Ε.Ι.Α» 2021-2027, είναι τα ακόλουθα:

- Ατομικοί Λογαριασμοί Μάθησης (ΑΛΜ): Οι ΑΛΜ θα παρέχουν πιστώσεις σε επιλέξιμες ομάδες απασχολουμένων και ανέργων, για την παρακολούθηση προγραμμάτων κατάρτισης για απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων ή/και την αναβάθμιση υφιστάμενων γνώσεων και δεξιοτήτων. Στοχεύουν στην προώθηση της διά βίου μάθησης, παρέχοντας ευκαιρίες για ευέλικτη προώθηση της αναβάθμισης των γνώσεων και δεξιοτήτων, αποτρέποντας τους κοινωνικούς αποκλεισμούς. Μέσα από τους ΑΛΜ, τα άτομα θα αποκτήσουν πρόσβαση σε προγράμματα κατάρτισης σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, στο πλαίσιο των Πολυεπιχειρησιακών Προγραμμάτων Κατάρτισης – Συνήθων της ΑνΑΔ. Έμφαση για συμμετοχή, θα δίνεται σε προγράμματα κατάρτισης που οδηγούν στην απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων για συγκεκριμένα επαγγέλματα με βάση τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, ιδιαίτερα στην πράσινη και γαλάζια οικονομία, καθώς και στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων.

- Προγράμματα κατάρτισης για νέους ηλικίας 15-29 ετών που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΝΕΕΤs): Η απόκτηση βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων (για παράδειγμα αλφαβητισμός, μαθηματικές δεξιότητες, ψηφιακές και τεχνολογικές δεξιότητες, διαπροσωπικές δεξιότητες, επιχειρηματικότητα), θα βοηθήσει τους νέους ηλικίας 15-29 ετών οι οποίοι βρίσκονται εκτός εργασίας, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένων των νέων που αντιμετωπίζουν εντονότερα τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού, να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.  

Πρόσθετα, η αναβάθμιση των υφιστάμενων γνώσεων και δεξιοτήτων και η απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων, θα τους βοηθήσει να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες απασχόλησης που θα προκύψουν σε δυναμικούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, όπως είναι η πράσινη και γαλάζια οικονομία και θα τους προετοιμάσει κατάλληλα για τη μεταβαλλόμενη φύση της εργασίας, ιδιαίτερα αυτή που σχετίζεται με την ψηφιακή μετάβαση. 

Τα άτομα αυτά θα εντοπίζονται, ενημερώνονται και καθοδηγούνται από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης. Μετά από την εξατομικευμένη υποστήριξη του κάθε ατόμου, ώστε να εντοπίζονται οι ανάγκες του, το άτομο θα ενημερώνεται για τα διαθέσιμα προγράμματα κατάρτισης, στα οποία κρίνεται χρήσιμη η συμμετοχή του.

Ερ.: Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η λειτουργία της ψηφιακής πύλης «Ερμής», τι αναμένεται να ολοκληρωθεί τον επόμενο χρόνο και ποιοι οι επόμενοι στόχοι στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση της ΑνΑΔ;

Απ.: Η ΑνΑΔ ανέπτυξε και έθεσε σε λειτουργία τη ψηφιακή πύλη «Ερμής», με στόχο τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση στον τρόπο λειτουργίας της καθώς και την αύξηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών που παρέχει.

Η ψηφιακή πύλη «Ερμής» παρέχει εύκολη πρόσβαση με απλές διαδικασίες, σε όλα τα σχέδια και συστήματα της ΑνΑΔ, ικανοποιώντας τις αυξημένες ανάγκες της εποχής μας και την απαίτηση των υπόλοιπων συντελεστών της επαγγελματικής κατάρτισης καθώς και όλων των συνεργατών της, όπως οι επιχειρήσεις, τα ΚΕΚ, οι Δομές Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΔΕΚ), οι απασχολούμενοι και οι άνεργοι, για εύκολη υποβολή αιτημάτων, έγκαιρη ενημέρωση, αποτελεσματικότητα, ταχύτητα και άμεση εξυπηρέτηση.

Η ψηφιακή πύλη «Ερμής» καθοδηγεί το χρήστη σε κάθε του βήμα, αρχικά για τη διεκπεραίωση της εγγραφής του και στη συνέχεια για την εύκολη και γρήγορη υποβολή αιτημάτων, τη διαχείρισή τους καθώς και την παρακολούθηση της εξέλιξής τους.

Από τον Ιούλιο 2021, η ψηφιακή πύλη «Ερμής», στην οποία οι χρήστες έχουν πρόσβαση, τόσο μέσω της ιστοσελίδας της ΑνΑΔ (www.anad.org.cy), όσο και απευθείας στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://ermis.anad.org.cy, παρέχει τη δυνατότητα για εγγραφή ως οντότητα (φυσικό πρόσωπο, νομικό πρόσωπο, κοινοπραξία, κυβέρνηση) καθώς και για απόκτηση των διαθέσιμων ρόλων (Εργοδότης, ΔΕΚ, ΚΕΚ, Κέντρο Αξιολόγησης Επαγγελματικών Προσόντων (ΚΑΕΠ) κ.ά.). 

Πρόσθετα, από τις αρχές του φετινού χρόνου άρχισε και η σταδιακή ένταξη και λειτουργία των σχεδίων της ΑνΑΔ μέσω της ψηφιακής πύλης. 

Συγκεκριμένα, έχουν ενταχθεί και άρχισαν να λειτουργούν το «Σχέδιο Στελέχωσης Επιχειρήσεων με Αποφοίτους Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης» και το «Σχέδιο Κατάρτισης Μακροχρόνια Ανέργων σε Επιχειρήσεις/Οργανισμούς» από την 1η Ιανουαρίου 2022, και τα «Μονοεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης στην Κύπρο», «Μονοεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης στην Κύπρο (Κρατικές Ενισχύσεις)» και «Μονοεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης στο Εξωτερικό» από την 1η Ιουνίου 2022.

Επίσης, από τις 12 Σεπτεμβρίου 2022, άρχισε η λειτουργία των ακόλουθων Σχεδίων μέσω της ψηφιακής πύλης «Ερμής»:

- Πολυεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης – Συνήθη

- Πολυεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης – Ζωτικής Σημασίας

- Προγράμματα Συνεχιζόμενης Κατάρτισης Συνδικαλιστικών Στελεχών.

Στόχος της ΑνΑΔ, είναι μέσα στο 2022 να ενταχθούν όλα τα σχέδια και συστήματα της ΑνΑΔ στη ψηφιακή πύλη «Ερμής» και σχετικά θα γίνεται έγκαιρη ενημέρωση όλων των ενδιαφερομένων.

Ερ.: Σε τι αφορούν τα σχέδια της ΑνΑΔ για την περίοδο 2023 – 2024 και τι αναμένεται την επόμενη πενταετία;

Απ.: H ΑνΑΔ, στη βάση του Στρατηγικού της Σχεδίου για την περίοδο 2022-2024, λειτουργεί ένα σημαντικό φάσμα δραστηριοτήτων.

Με στόχο την ένταξη των ανέργων στην απασχόληση, η ΑνΑΔ εφαρμόζει επικεντρωμένες δράσεις κατάρτισης για ενεργητική στήριξη της απασχόλησης, ως ακολούθως:

- Ειδικό Σχέδιο Επαγγελματικής Κατάρτισης Ανέργων σε Οργανισμούς του Δημόσιου και ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς και Ιδρύματα Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα

- Σχέδιο Στελέχωσης Επιχειρήσεων με Αποφοίτους Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

- Σχέδιο Κατάρτισης Μακροχρόνια Ανέργων σε Επιχειρήσεις/Οργανισμούς

- Προγράμματα Κατάρτισης Ανέργων

- Πολυεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης – Συνήθη:  Συμμετοχή ανέργων

Τα Σχέδια της ΑνΑΔ που βρίσκονται σε ισχύ και μπορούν να αξιοποιηθούν από απασχολουμένους με την έγκριση των εργοδοτών τους, είναι τα ακόλουθα:

- Μονοεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης στην Κύπρο / Μονοεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης στην Κύπρο (Κρατικές Ενισχύσεις)

- Μονοεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης στο Εξωτερικό

- Πολυεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης – Συνήθη

-Πολυεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης – Ζωτικής Σημασίας

Πρόσθετα, η ΑνΑΔ λειτουργεί το Σύστημα Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΕΠ), μέσω του οποίου παρέχεται η δυνατότητα σε όσα άτομα το επιθυμούν να αξιολογήσουν τις γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητές τους στη βάση ενός προτύπου, ανεξάρτητα του τρόπου απόκτησής τους, σε πραγματικές συνθήκες εργασίας ή/και συνθήκες προσομοίωσης, με σκοπό την πιστοποίηση των επαγγελματικών τους προσόντων. 

Τα Πρότυπα Επαγγελματικών Προσόντων (ΠΕΠ), ορίζουν το πλαίσιο για την κατάρτιση και ανάπτυξη του ατόμου.

Η πλειονότητα των υφιστάμενων σχεδίων, λήγουν το τέλος του 2023 και έτσι μέσα στο 2023 θα έχουμε το σημαντικό έργο του επανασχεδιασμού τους, με απώτερο στόχο τη συνεχή βελτίωσή τους για τη μεγαλύτερη συμμετοχή ατόμων και επιχειρήσεων στις, άκρως απαραίτητες για την ανάπτυξή τους, δραστηριότητες διά βίου μάθησης.