Α. Θεοδοσίου: Δεχόμαστε παρεμβάσεις και από πολιτικούς

Μέσα από το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα προτείνεται μια μεγάλη ποικιλία αναπτύξεων, αδικαιολόγητα και χωρίς τεκμηρίωση προειδοποιεί η πρώην διευθύντρια έργου διαχειριστικού σχεδίου βιώσιμης ανάπτυξης κοινοτήτων Ακάμα, αρχιτέκτονας και μηχανικός περιβάλλοντος – Φίλοι του Ακάμα,  Αντωνία Θεοδοσίου.

Σε συνέντευξή της στη StockWatch, υποστηρίζει ότι προτείνονται τουριστικές αναπτύξεις και διάσπαρτη ανάπτυξη σε γεωργική γη την ώρα που ο βαθμός κορεσμού των υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών είναι πολύ χαμηλός.

Στη συνέντευξη στη StockWatch, που ακολουθεί, η κ. Θεοδοσίου αναφέρει επίσης ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις μπορεί να γίνουν καθημερινά δέκτες παρεμβάσεων οι οποίες δεν προέρχονται μόνο από μεγάλα συμφέροντα αλλά και από πολλούς άλλους καλοθελητές, καριερίστες, πολιτικούς και άλλους αλλά όπως διαβεβαίωσε δεν είναι επιρρεπείς στις όποιες πιέσεις.

Προσωπικά σημείωσε ότι έχει καταγγελθεί και στο Γενικό Ελεγκτή αλλά αυτοί που την κατήγγειλαν δεν πέτυχαν τον σκοπό τους διότι πάντα λειτουργεί με διαφάνεια και προς το καλώς νοούμενο συμφέρον του τόπου.

Σημειώνει ακόμη ότι δεν έχουν γίνει εξειδικευμένοι σχεδιασμοί οι οποίοι να ανταποκρίνονται στη φυσιογνωμία και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Χερσονήσου.

Αναφέρεται ενδεικτικά στην κοινότητα Ανδρολίκου όπου υπάρχουν φαράγγια και υψίπεδα γεωλογικής, παλαιοντολογικής και φυσικής αξίας, τα οποία σε μεγάλο βαθμό καταπονούνται ήδη από τεράστιες λατομικές ζώνες ενώ στο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα προτείνεται η δημιουργία νέων λατομικών ζωνών.

Η συνέντευξη

Ερ.: Πιστεύετε ότι μέσα από το Τοπικό Σχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση για τη χερσόνησο του Ακάμα, ανοίγει ο δρόμος για μεγάλες τουριστικές αναπτύξεις στην περιοχή;

Απ.: Δεν είναι θέμα μόνο των μεγάλων τουριστικών αναπτύξεων. Αναμενόταν πως το Προσχέδιο Τοπικού Σχεδίου (ΠΤΣ- Κοινοτήτων Ακάμα) που αφορά σύμπλεγμα χωριών, με το 50% της χωρητικής τους έκτασης ενταγμένο στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας της φύσης – Natura 2000, που αποτελεί  περιοχή που ήδη  προσελκύει τεράστιους αριθμούς επισκεπτών θα έπρεπε να τύχαινε διαφορετικού χειρισμού κάτω από την ομπρέλα ενός Εθνικού Πάρκου Διεθνών Προδιαγραφών στο σύνολο της ή ακόμη και ως Απόθεμα Βιόσφαιρας.

Νομίζω πολλοί μιλούν για αειφόρο ή βιώσιμη ανάπτυξη ή ακόμη και για ήπια ανάπτυξη, αλλά φαίνεται να εννοούν τα ίδια που γίνονταν πάντα με άλλο τίτλο. Το ΠΤΣ- Κοινοτήτων Ακάμα, αλλά και το Προκαταρκτικό Τοπικό Σχέδιο Πέγειας (γιατί και η Πέγεια ανήκει στη Χερσόνησο Ακάμα) που διενεργείται ετεροχρονισμένα, περιλαμβάνουν ατεκμηρίωτα και αδικαιολόγητα μεγάλες επεκτάσεις ζωνών οικοδόμησης την ίδια ώρα που ο βαθμός κορεσμού των υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών είναι πολύ χαμηλός.

Επίσης, ΠΤΣ- Κοινοτήτων Ακάμα προτείνει τη δημιουργία τουριστικών ζωνών καθώς και ζωνών μεγάλων και εξειδικευμένων αναπτύξεων, σε περιοχές πολύ αξιολόγου τοπίου στη βάση μελέτης του ιδίου του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και οι οποίες είναι  ξεκάρφωτες από τις συμπαγείς ζώνες ανάπτυξης των χωριών.

Το ΠΤΣ- Κοινοτήτων Ακάμα περιλαμβάνει ακόμη πρόνοιες για διάσπαρτη ανάπτυξη με ξενώνες σε γεωργική ζώνη, με τον τίτλο επισκέψιμα αγροκτήματα.

Ερ.: Τελικά δεν θα αποφευχθεί η σταδιακή τσιμεντοποίηση του Ακάμα μέσα από τους σχεδιασμούς που γίνονται για διαχείριση του Τοπικού Σχεδίου και τη δημιουργία Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα;

Απ.: Το 75% της περιοχής Natura 2000-Χερσόνησος Ακάμα, αυτό δηλαδή που κηρύχθηκε ως Εθνικό Δασικό Πάρκο, φαίνεται να γλυτώνει της τσιμεντοποίησης, χωρίς να σημαίνει ότι δεν διακυβεύεται και σε αυτή την κρατικής ιδιοκτησίας περιοχή, η αποτελεσματική προστασία της φύσης από άλλες ενέργειες.

Ερ.: Οι σχεδιασμοί που φαίνεται να προωθούνται για ανάπτυξη της περιοχής,  συνάδουν με την ορθολογιστική ανάπτυξη του Ακάμα;

Απ.: Νομίζω ότι δεν έχουν γίνει εξειδικευμένοι σχεδιασμοί οι οποίοι να ανταποκρίνονται στη φυσιογνωμία και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Χερσονήσου. Οι σχεδιασμοί που έγιναν, ενώ θα μπορούσαν να αντιμετώπιζαν την προστασία της φύσης ως οικονομικό πόρο  – δεν έχουν κάποιο στίγμα αειφόρου ανάπτυξής της.

Στην Ανδρολίκου για παράδειγμα όπου υπάρχουν φαράγγια και υψίπεδα γεωλογικής, παλαιοντολογικής και φυσικής αξίας, τα οποία σε μεγάλο βαθμό καταπονούνται ήδη από τεράστιες λατομικές ζώνες, στο ΠΤΣ- Κοινοτήτων Ακάμα προτείνεται η δημιουργία νέων λατομικών ζωνών και η μόνη συζήτηση που γίνεται για αυτή την πρόταση, επικεντρώνεται στη διάσωση των πληθυσμών των φρουτονυχτερίδων , είδη που είναι παγκοσμίως απειλούμενα με εξαφάνιση. Το ίδιο το σύμπλεγμα όμως των φαραγγιών και υψιπέδων χρειάζεται προστασία ως ενιαίο σύνολο, και επίσης οι περιοχές των υφιστάμενων λατομείων θα πρέπει να αποκατασταθούν.

Ερ.: Σύμφωνα με τις μελέτες που έχουν κατατεθεί ενώπιον της περιβαλλοντικής αρχής, φαίνεται να προτείνονται διάφορες ζώνες ανάπτυξης πέριξ του δάσους Ακάμα και των κοινοτήτων, ακόμη και σε περιοχές Natura. Ποια είναι η θέση σας;

Απ.: Οφείλουμε να είμαστε απαγορευτικοί όσον αφορά δυνατότητες οικοδόμησης είτε εντός Natura 2000 είτε κοντά. Υπενθυμίζω ότι η ΕΕ δεν είναι ικανοποιημένη με τα σημερινά όρια των περιοχών Natura 2000-Χερσονησος Ακάμα.

Ερ.: Εσείς ποιες λύσεις βλέπεται ως τις ιδανικότερες για πραγματική ήπια ανάπτυξη στην περιοχή Ακάμα;

Απ.: Η  ήπια και βιώσιμη ανάπτυξη της χερσονήσου Ακάμα μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την αξιοποίηση του αυθεντικού ανθρώπινου της δυναμικού και την προστασία των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της που είναι το φυσικό και πολιτιστικό της περιβάλλον και μοναδικό τοπίο.

Ήδη την περίοδο 2012-2017 είχε συμφωνηθεί με τις Κοινοτικές Αρχές αλλά και τον δήμο Πέγειας, ένα σφαιρικό πλάνο αειφόρου ανάπτυξης με τη διενέργεια -μεταξύ άλλων- και κοινωφελών έργων τα οποία αφορούν ειδικά την περιοχή και έχουν συνέργεια με τους στόχους προστασίας της φύσης της. Τα πλείστα κοινωφελή έργα έχουν, είτε ολοκληρωθεί και αξιοποιηθεί, είτε έχουν δρομολογηθεί. Μετά τι; Ποιό το όραμα; Πού είναι ο προγραμματισμός; Ποιός φορέας θα δώσει συνέχεια σε αυτό που ξεκίνησε τότε;

Μέρος αυτού του πλάνου αειφόρου ανάπτυξης 2012-2017, περιλάμβανε και τη διακίνηση εντός των περιοχών προστασίας – Natura 2000 με δημόσια, φιλικά στο περιβάλλον μέσα μεταφοράς (χερσαία και θαλάσσια) σε επιλεγμένες διαδρομές,  έτσι ώστε η μάζα των ιδιωτικών οχημάτων να απομακρυνθεί από τις περιοχές προστασίας. Συζητήθηκε ακόμη το ενδεχόμενο είτε κατάργησης του κυνηγιού είτε σημαντικού περιορισμού του.

Ερ.: Πώς σχολιάζετε τη θέση των κοινοταρχών στον Ακάμα  ότι η λογική της μηδενικής ανάπτυξης σε μεγάλο αριθμό ιδιωτικών περιουσιών έχει αποδειχθεί καταστροφική για τους κατοίκους και οδήγησε στην παρακμή της περιοχής;

Απ.: Ο πολεοδομικός / χωροταξικός  σχεδιασμός ποτέ δεν περιλαμβάνει πρόνοιες για 100% οικοδόμηση των περιουσίων. Ένας ορθολογικός τέτοιος σχεδιασμός φροντίζει να υπάρχει μια ισορροπία χρήσεων σε ότι αφορά τις χρήσεις της γης και αυτή η ισορροπία καθορίζεται – μεταξύ άλλων  - με βάση τις τάσεις ανάπτυξης μιας περιοχής, τις πληθυσμιακές τάσεις, την φυσιογνωμία της (κτηριακό απόθεμα, χαρακτηριστικά κλπ)  και πολλούς άλλους παράγοντες οι οποίοι συνεξετάζονται κατά το στάδιο των σχετικών μελετών και ακόμη και στο στάδιο της διαβούλευσης με τους τοπικούς παράγοντες και εν γενεί την κοινωνία των πολιτών. Επίσης το γεγονός ότι ακόμη και από τις υφιστάμενες ζώνες κτίστηκε περίπου το 10% , αυτό δεν λέει κάτι;

Ερ.: Οι μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις μπορούν να γίνουν δέκτες πιέσεων ώστε να μην προβάλλουν ενστάσεις όταν πίσω από την εξέταση μιας περιβαλλοντικής μελέτης κρύβονται μεγάλα συμφέροντα;

Απ.: Ναι μπορούν να γίνουν και γίνονται καθημερινά. Δεν είμαστε όμως επιρρεπείς πιέσεων οι οποίες δεν προέρχονται μόνο από μεγάλα συμφέροντα αλλά και από πολλούς άλλους καλοθελητές, καριερίστες, πολιτικούς κλπ. Άλλωστε είναι παγκόσμια αποδεκτό ότι είναι δύσκολα κατανοητό το γεγονός το μόνο συμφέρον των περιβαλλοντιστών είναι το κοινό καλό και πάντα κάποιοι προσπαθούν να διαβάλουν. Η τριανταπεντάχρονη όμως πορεία των Φίλων του Ακάμα δεν αφήνει περιθώριά διαβολής. Θεωρώ ότι οι κρατικές υπηρεσίες και άτομα εντός των υπηρεσιών υποβάλλονται επίσης καθημερινά σε πιέσεις  και γίνονται αντικείμενο ειρωνείας, διαβολής και εκφοβισμού.

Ερ.: Εσείς έχετε δεχθεί πιέσεις ή ίσως και απειλές;

Απ.: Ναι συχνά. Με έχουν επίσης καταγγείλει στο Γενικό Ελεγκτή ελέγξτε αλλά προς απογοήτευση αυτών που με εκφοβίζουν δεν έχουν πετύχει τίποτα αφού πάντα λειτουργώ με διαφάνεια και προς το καλώς νοούμενο συμφέρον του τόπου. Τον Ακάμα και τους ανθρώπους του τους έχω στην καρδιά και στη ζωή μου για πάνω 30 χρόνια και δεν πρόκειται να τους προδώσω ή να εξαγοραστώ.

Ερ.: Από ένα μέχρι το δέκα σε ποια θέση θα τοποθετούσατε την Κύπρο στη διαχείριση των περιοχών Natura 2000. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τους λόγους  της κατάταξης σας;

Απ.: Τις απαντήσεις αυτές νομίζω να τις ανατρέξετε στις εκθέσεις της ΕΕ. Υπάρχουν όλα εκεί, αλλά να ξέρετε ότι για τις όποιες κακές μας επιδόσεις φταίμε συνολικά η κοινωνία.