09/06/2023 07:09
Μετά από σχεδόν δύο χρόνια διεργασιών και ζυμώσεων και παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις επί προνοιών της κοινής πρότασης για επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ για τα πρώτα 130 τ.μ. κύριας κατοικίας αξίας μέχρι €350 χιλιάδες, όλα τα κόμματα υποστήριξαν τη ρύθμιση.
Βουλευτές όλων των κομμάτων, έκαναν λόγο για συμβιβασμό στο πλαίσιο της συναίνεσης, με σκοπό να αποφύγει η Κύπρος και ο κύπριος φορολογούμενος επώδυνα πρόστιμα από την Κομισιόν.
Από τα 43 μέλη του Κοινοβουλίου, που ήταν παρών στη χθεσινή ψηφοφορία, όλοι πλην της βουλεύτριας του Κινήματος Οικολόγων Αλεξάντρας Ατταλίδου, ψήφισαν υπέρ της συναινετικής πρότασης τους για επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ για τα πρώτα 130 τ.μ. κύριας κατοικίας και αξίας μέχρι €350 χιλιάδες.
Ο λόγος στην Κομισιόν
Αξίζει να αναφερθεί ότι πλέον ο λόγος για το τι μέλλει γενέσθαι για την επιβολή μειωμένου ΦΠΑ 5% στην πρώτη κατοικία βρίσκεται στα χέρια της Κομισιόν. Η αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κληθεί το αμέσως επόμενο διάστημα να λάβει αποφάσεις.
Πρώτα, ο νόμος θα πρέπει να υπογραφτεί από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και στη συνέχεια να δημοσιευθεί στη επίσημη εφημερίδα του κράτους ώστε να τεθεί σε ισχύ, ενώ ακολούθως η Κομισιόν θα κληθεί να αποφασίσει για το κατά πόσον έχει στοχευμένη κοινωνική πολιτική, όπως επιτρέπει η Ευρωπαϊκή Οδηγία.
Έβαλαν άνω τελεία, με αιχμές και βολές
Στη μακρά συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής και παρά τη συναίνεση που υπήρξε γύρω από την ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου, δεν έλειψαν οι αντιπαραθέσεις και η αλληλοεπίρριψη ευθυνών για τις συνθήκες που οδήγησαν στην ανάγκη τροποποίησης της νομοθεσίας που μέχρι σήμερα επέτρεπε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 5% για τα πρώτα 200 τ.μ. κατοικίας.
Βουλευτές ανέσυραν από το χρονοντούλαπο, γεγονότα από το 2008 και εντεύθεν που κατέδειξαν τη διαχρονική προχειρότητα με την οποία λήφθηκαν οι σχετικές αποφάσεις, καθώς όπως παραδέχθηκαν ορισμένοι, με βάση τα σημερινά δεδομένα, οι σχεδιασμοί των εκάστοτε κυβερνήσεων έδιναν άμεσες λύσεις σε προβλήματα, αλλά μακροπρόθεσμα οδηγούσαν σε περιπέτειες, όπως η σημερινή.
Κάποιοι δήλωσαν ότι ψηφίζουν το νομοσχέδιο, παρότι δεν εξυπηρετεί τον σκοπό του ως κοινωνικό μέτρο και θα δυσκολέψει περαιτέρω τα νεαρά ζευγάρια να αποκτήσουν στέγη, αλλά και θα διευκολύνει την παραοικονομία.
Διαφορετική ανάγνωση γεγονότων από Επ. Οικονομικών
Η βουλευτής του ΔΗΚΟ και πρόεδρος της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, δήλωσε ότι το περιεχόμενο του νομοσχεδίου είναι ό,τι καλύτερο μπορούσε να επιτευχθεί με γνώμονα τις συστάσεις της Επιτροπής και τις ανάγκες της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας.
Τα δεδομένα ωστόσο, υποδεικνύουν πως πριν από 15-20 μήνες θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη λύση για τους πολίτες καθώς η Κομισιόν αποδεχόταν μειωμένο ΦΠΑ με πιο ευνοϊκά κριτήρια.
Η κ. Ερωτοκρίτου, είπε ότι το νομοσχέδιο που έχουν ενώπιον τους, είναι αποτέλεσμα προβληματισμών και σοβαρής ανταλλαγής απόψεων στην Επιτροπή και ότι αν υπερψηφιστεί θα δώσει ισχυρό μήνυμα εντός και εκτός Κύπρου ότι υπάρχει σοβαρότητα και ωριμότητα στο πολιτικό σύστημα να συζητά και να καταλήγει σε κοινό παρονομαστή στα μεγάλα και σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος.
Σε μια διαφορετική ανάγνωση των γεγονότων όμως, δεν ανέφερε ότι ήταν σε γνώση τους η προειδοποιητική επιστολή που απόστειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις 15 Ιουλίου 2021, ούτε ότι αναφερόταν σε στατιστικά στοιχεία, με μέσο όρο εμβαδού κατοικίας στην Κύπρο στα 141 τ.μ., αλλά είπε για στοιχεία που έλαβαν πρόσφατα από τον Έφορο Φορολογίας, που κάνουν λόγω πως το 77% των ακινήτων που δηλώνονται για μειωμένο ΦΠΑ 5%, αφορά σε κατοικίες κάτω των 130 τ.μ. και αξίας μέχρι €350 χιλιάδων.
Ανέφερε επίσης ότι ομόφωνα η Επιτροπή αύξησε το ανώτατο όριο από 110 τ.μ., που ήταν η τελευταία εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, στα 130 τ.μ., παρά τον κίνδυνο να βάλει σε νέες περιπέτειες τη χώρα και του γεγονότος ότι σχεδόν όλα τα κόμματα εξέφρασαν διαφωνία.
Εξάλλου, μπορεί από τη μια με την ψήφιση του σχετικού νόμου, να σταματήσει τη διαδικασία επί παραβάσει που βρίσκεται σε εξέλιξη κατά της χώρας μας, ωστόσο δεν αποκλείεται να ανοίξει άλλη για τη μη σωστή ρύθμιση του κοινωνικού μέτρου.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή, είχε προειδοποιήσει ότι σε ενδεχόμενο διαφωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι διαδικασίες θα τρέξουν με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς, μη αποκλειόμενου η Δημοκρατία να βρεθεί πριν το τέλος του χρόνου ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για να δώσει εξηγήσεις για την απόφαση του Κοινοβουλίου της.
Γι’ αυτό μάλιστα επιλέγηκαν και τα 130 τ.μ. αντί τον 140 τ.μ. για επιβολή μειωμένου ΦΠΑ 5%, που θα ικανοποιούσαν περισσότερα κόμματα, καθώς η γενική εικόνα είναι ότι θα είναι ποιο εύκολο για την κυβέρνηση να πείσει για 10-20 τ.μ. παρά για 30 τ.μ.
Πολιτικά παιχνίδια από τους «μεγάλους»
Από την πλευρά των δύο μεγάλων κομμάτων της χώρας ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, το ζήτημα αποτέλεσε για ακόμα μια φορά πεδίο αντιπαράθεσης, με αλλεπάλληλες βολές και αλληλοεπίρριψη ευθυνών.
Σημείο αιχμής αποτέλεσε το πρόγραμμα των «χρυσών» διαβατηρίων και οι ευθύνες για την παραχώρηση του κοινωνικού ωφελήματος του μειωμένου ΦΠΑ, σε ξένους υπηκόους τρίτων χωρών.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού ανέφερε αρχικά ότι το πώς φτάσαμε ως εδώ δεν είναι απότοκο νομοθεσιών που ψηφίστηκαν, αλλά αποτέλεσμα του «πλιάτσικου» που έγινε με τα χρυσά διαβατήρια από την προηγούμενη Κυβέρνηση.
Πρόσθεσε ότι από το 2017 μέχρι το 2019 προειδοποιούσαν ότι δεν πρέπει να δίνεται μειωμένος ΦΠΑ σε ολιγάρχες και τους έλεγαν ουδέν μεμπτό, ενώ σημείωσε περαιτέρω ότι από το 2019 κατέθεσαν πρόταση νόμου διεκδικώντας κοινωνικά κριτήρια στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ.
Ανέφερε επίσης, ότι συνεχίζεται η θυματοποίηση οικογενειών με 2-3 παιδιά για τους οποίους το 19% ΦΠΑ δεν είναι αμελητέο ποσό, ενώ δήλωσε πως ψηφίζουν τη συναινετική πρόταση σώζοντας το ελάχιστο, προ του κινδύνου να χαθεί το μέγιστο.
Σημείο αιχμής τα χρυσά διαβατήρια
Απαντώντας ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης επέκρινε τον βουλευτή του ΑΚΕΛ για τις τοποθετήσεις του, λέγοντας ότι ήταν και με δική τους συμμετοχή και πρόταση που κατέστησαν δικαιούχοι και ξένοι και υπήκοοι τρίτων χωρών.
Παραδέχτηκε ότι η απόφαση του 2016 ήταν λανθασμένη, σημειώνοντας ότι ο ΔΗΣΥ δεν μπαίνει σε παιγνίδι ευθυνών και αναγνωρίζει ότι σήμερα πρέπει να υπάρξει διόρθωση.
Ο κ. Γεωργιάδης έστειλε επίσης, μήνυμα προς την Κομισιόν ότι δεν είναι λογικό να επιμένει πέραν του δέοντος και πως ως κράτος μέλος, υπέδειξε, πρέπει να ξέρουμε τις ευθύνες αλλά και τα δικαιώματά μας. Ο ΔΗΣΥ, είπε, θεωρεί ότι με τη ρύθμιση των 130 τ.μ. επιτυγχάνεται πλήρης εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή οδηγία.
Απαντώντας ο κ. Δαμιανού σημείωσε ότι κάποιος που έχει θητεύσει για εφτά χρόνια υπουργός κυβέρνησης που ελέγχεται για τα διαβατήρια θα πρέπει να τοποθετείται «πιο ταπεινά». Πρόσθεσε, ότι η προηγούμενη Κυβέρνηση με την απόφαση για διαδικασία ανάκτησης 40 εκατ. ευρώ σε σχέση με τα διαβατήρια, δείχνει ότι έδινε εκεί που δεν έπρεπε.
Ανάφερε ακόμα ότι ο γγ του κόμματος του Στέφανος Στεφάνου είχε εκφράσει το 2016 διαφωνία με την πρόταση Αβέρωφ Νεοφύτου που άλλαζε τη στόχευση του ΦΠΑ του 5% που έγινε για κοινωνικούς λόγους.
Ο κ. Γεωργίαδης σημείωσε ότι το ΑΚΕΛ παρά τη διαφωνία του ψήφισε την τροπολογία και ήταν η ψήφος του ΑΚΕΛ που το 2012 άνοιξε το παράθυρο για τους ξένους.
«Πυροσβέστης» ο Νικόλας
Παρεμβαίνοντας ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος ανέφερε ότι και το κόμμα του ψήφισε την τροποποίηση και αναλαμβάνει το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί, παραδεχόμενος ότι έπρεπε να ήταν πιο επιφυλακτικοί.
Χαιρέτισε παράλληλα το πνεύμα συναίνεσης για συμβιβασμό που δεν ικανοποιεί κανέναν αλλά θα επιλύσει το πρόβλημα.
Σημείωσε ότι η διαφορά του νυν ΥΠΟΙΚ σε σχέση με τον προηγούμενο, είναι ότι παρέλαβε ένα πρόβλημα που εκκρεμούσε για τρία χρόνια και επιλύεται σήμερα μέσα σε τρεις μήνες.
Παίρνοντας το λόγο ο κ. Στεφάνου μίλησε για επίτευγμα με την σημερινή πρόταση λέγοντας ότι αυτό δεν σημαίνει ότι διαγράφουμε ολόκληρη την ιστορία που έχει μια μεγάλη διαδρομή για να φτάσουμε σήμερα ως εδώ.
Πρόσθεσε ότι ο τέως Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης πήρε ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε από την Κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου και συνεχίστηκε επί Δημήτρη Χριστόφια με πολύ συγκεκριμένα κριτήρια για να βοηθηθεί η οικονομία, και το «ξεχείλωσε» με 7.500 διαβατήρια «και τώρα προσπαθείτε να φορτώσετε σε άλλους ευθύνες που έχετε εσείς». Ανέφερε ότι «αυτό το παραμύθι θα πρέπει επιτέλους να τελειώσει».
Με επιφυλάξεις και οι «μικρότεροι»
Όσον αφορά τα άλλα κόμματα, με μικρότερη δυναμική στο Κοινοβούλιο, όπως το ΕΛΑΜ, το ΕΔΕΚ, τη ΔΗΠΑ και τους Οικολόγους, εκφράστηκαν επίσης προβληματισμοί.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος, ανέφερε ότι με το νόμο που θεσπίζουν θα δυσκολέψει περισσότερο η απόκτηση στέγης από νεαρά ζευγάρια ειδικά σε ορισμένες περιοχές όπως η Λεμεσός και θα ενισχυθεί η παραοικονομία, κάτι που θα είναι εις βάρος της οικονομίας και των εσόδων του κράτους.
Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου, δήλωσε ότι δεν τους έπεισε καθόλου το ΥΠΟΙΚ για τις προσπάθειες του να φτάσει μαζί με τα κόμματα σε μια σωστή και δίκαιη λύση και το κάλεσε να στηρίζει με όλες του τις δυνάμεις αυτό που θα ψηφιστεί.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης, εξέφρασε εντονότατη διαμαρτυρία για το αποτέλεσμα του συμβιβασμού και δήλωσε ότι εξυπηρετεί την αγορά διαμερίσματος, αντί μονοκατοικίας. Έκανε παράλληλα λόγο για ευθύνες κάποιων για το σημείο στο οποίο οδηγήθηκαν τα πράγματα και για κάκιστη εφαρμογή της νομοθεσίας που ευνόησε κυρίως τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα.
Ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης έκανε λόγο για παραπληροφόρηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για το ζήτημα το μειωμένου ΦΠΑ, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την πρώτη επιστολή για διαδικασία επί παραβάσει, αναφέροντας ότι η ΚΔ δεν τήρησε την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας. Είπε επίσης ότι έχοντας ένα βεβαρημένο παρελθόν ως κράτος, η συζήτηση αυτή ξεκίνησε πολύ δύσκολα με πολύ περιορισμένη τη διαπραγματευτική δύναμη του ΥΠΟΙΚ.
Τι ψήφισαν
Υπενθυμίζεται ότι η Κυπριακή Βουλή ενέκρινε χθες την τροποποίηση της βασικής νομοθεσίας, ώστε ο μειωμένος συντελεστής Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), ύψους 5%, που επιβάλλεται κατά την παράδοση ή ανέγερση κατοικίας, να καλύπτει τα πρώτα 130 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού κατοικίας, αξίας μέχρι €350 χιλ. και νοουμένου ότι η συνολική αξία της συναλλαγής δεν υπερβαίνει τις €475 χιλ. και το συνολικό δομήσιμο εμβαδόν τα 190 τ.μ.
Στο νόμο που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο προβλέπεται επίσης περίληψη πρόνοιας, ώστε στις περιπτώσεις ατόμων με αναπηρία ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ (5%) να εφαρμόζεται για τα πρώτα 190 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού κατοικίας.
Προβλέπεται ακόμα μεταβατική περίοδος, ώστε οι προτεινόμενες ρυθμίσεις να μην εφαρμόζονται, στις περιπτώσεις που έχει εξασφαλιστεί πολεοδομική άδεια ή έχει υποβληθεί αίτηση για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη της ισχύος του προτεινόμενου νόμου.