18/06/2024 13:16
Για πολλά ρίσκα, οικονομικά και τεχνικά, έκανε λόγο κατά τη σημερινή ενημέρωση της Βουλής, για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ μέσω του Great Sea Interconnector (GSI), ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου.
Συγκεκριμένα, ο κ. Παπαναστασίου, μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής Ενέργειας της Βουλής, ανέφερε αρχικά ότι με το συγκεκριμένο έργο, θα δημιουργηθεί ακόμη μία πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα συμβάλει στην ενίσχυση του ανταγωνισμού, ώστε οι καταναλωτές να απολαμβάνουν απρόσκοπτα και σε καλύτερες τιμές ενέργεια.
Θα προχωρήσει το έργο
Ξεκαθάρισε ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου Ελλάδας, θα προχωρήσει, ανεξαρτήτως της στάσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς πρόκειται για ιδιωτικό έργο, με ορίζοντα 30 έως 40 χρόνια.
Επεσήμανε ότι το έργο συνομολογήθηκε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφορά την πολιτική της ηλεκτρικής διασύνδεσης όλων των κρατών μελών της Ένωσης.
Σημείωσε ότι η Κύπρος παραμένει η μόνη χώρα της ΕΕ η οποία είναι χωρίς διασύνδεση, ενώ υπογράμμισε ότι τα ρίσκα για την συμμετοχή της στο έργο είναι πολλά και αφορούν, τόσο τεχνικά ζητήματα, όσο και οικονομικά.
Ο κ. Παπαναστασίου ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη έχει χορηγήσει το έργο με ποσό ύψους €657 εκατ., ενώ το συνολικό κόστος του μετά και την πρόσφατη επικαιροποίησή του ,υπολογίζεται να ανέλθει στο 1,9 δις.
Πρόσθεσε έχουν ήδη εκταμιευθεί περίπου €160 εκατ., από τα €657 εκατ. τα οποία έλαβε το έργο ως επιδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Όπως είπε ο Υπουργός, το ποσό που υπολείπεται από το συνολικό κόστος του έργου είναι περίπου €1,3 δισ., το οποίο θα εξευρεθεί από επενδυτές υπό μορφή δανείου.
Αυτά τα €1,3 δισ. θα κληθούν να πληρώσουν, σύμφωνα με τη ρυθμιστική απόφαση που υπήρξε για το έργο στο παρελθόν σε ποσοστό 35% οι Έλληνες καταναλωτές και σε ποσοστό 65% οι Κύπριοι καταναλωτές.
Αποκάλυψε επίσης ότι το έργο έχει ξεκινήσει ήδη με την κατασκευή 50 χιλιομέτρων ηλεκτρικού καλωδίου, ενώ δήλωσε ότι συνολικά το μήκος του καλωδίου μεταξύ Κύπρου και Κρήτης, υπολογίζεται να είναι 900 χιλιόμετρα, σε βάθος του βυθού γύρω στα 3 χιλιόμετρα.
Εντός Ιουνίου η μελέτη
Ο υπουργός Ενέργειας, επανέλαβε ότι αναμένουν εντός Ιουνίου τη μελέτη την οποία ζήτησε το Υπουργείο Ενέργειας, για τα κέρδη οφέλη, από την συμμετοχή της Κύπρου, η οποία υπολογίζεται να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την συμμετοχή της Κύπρου στο έργο.
Πιο αναλυτικά, είπε ότι αφού τεθεί ενώπιον τους η μελέτη, θα προχωρήσει στην αξιολόγηση και εφόσον τα αποτελέσματα είναι θετικά, τότε η Κυπριακή Δημοκρατία θα αποφασίσει κατά πόσο θα συμμετέχει στο έργο ως μέτοχος.
Πρόσθεσε ότι η μελέτη αφού παραληφθεί, θα αξιολογηθεί από τρεις ανεξάρτητους φορείς, ενώ υπογράμμισε ότι επιθυμία της Λευκωσίας είναι να συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο, με €100 εκατ., ώστε να έχει λόγο στις αποφάσεις της επιχείρησης.
Θετικές επιπτώσεις στην οικονομία
Από πλευράς του ο Γενικός Διευθυντής του υπουργείου Οικονομικών, Γιώργος Παντελή, δήλωσε ότι το έργο θα έχει θετικές επιπτώσεις στην οικονομία.
Πρόσθεσε ότι υπάρχει καταρχήν συμφωνία για το έργο, σημειώνοντας όμως ότι τελική απόφαση για τον τρόπο συμμετοχής της χώρας, θα ληφθεί αφού τύχουν πλήρους ενημέρωσης του έργου, καθώς η όποια απόφαση ληφθεί, θα πρέπει να είναι προς όφελος της Δημοκρατίας και του κύπριου πολίτη.
Είπε ότι οι ανησυχίες του ΥΠΟΙΚ, αφορούν την επενδυτική συμμετοχή της ΚΔ και τις υποχρεώσεις που μπορεί να προκύψουν. Ανέφερε ακόμα ότι υπάρχουν ανησυχίες για το τεχνικό κομμάτι και για τον σκοπό αυτό αναμένεται η μελέτη κόστους-οφέλους.
Κενό 100 εκατ. στην χρηματοδότηση
Ο Πρόεδρος της ΡΑΕΚ Ανδρέας Πουλλικκάς ανέφερε ότι ο επενδυτικός φάκελος κατατέθηκε για το έργο στις ρυθμιστικές αρχές το 2017 από τον προηγούμενο φορέα υλοποίησης και αξιολογήθηκε με την τότε μεθοδολογία της ΕΕ.
Στη βάση αυτών, όπως είπε, οι δύο ρυθμιστικές αρχές εξέδωσαν συμφωνία καταμερισμού διασυνοριακού κόστους. Αυτή η συμφωνία, όπως είπε, σημαίνει ότι αυτά τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που είναι πολύ δύσκολα και όχι βιώσιμα μπορούν να απευθυνθούν στο Connecting Europe Facility για να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση όπως και έγινε.
Σημείωσε ότι το έργο αφορά μόνο τη διασύνδεση Κύπρου-Κρήτης και όχι το κομμάτι του Ισραήλ. Πρόσθεσε ότι η αρχική συμφωνία προνοούσε συνολική δαπάνη €1,5 δισ. και αυτό έχει αλλάξει στα 1,9 δισ. ευρώ.
Αναφέρθηκε επίσης σε ένα κενό €100 εκατ. που υπάρχει στη χρηματοδότηση και ζήτησαν από τον ΑΔΜΗΕ να καταθέσεις γραπτώς εισηγήσεις για τη μεθοδολογία ανάκτησης του εσόδου.
Τρομοκρατημένοι οι σύνδεσμοι παραγωγής ενέργειας
Εκπρόσωποι του συνδέσμου επιχειρηματιών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, διά του Γιώργου Χρυσοχού, δήλωσαν ότι «είμαστε τρομοκρατημένοι. Κάναμε επενδύσεις ενός δις εύρω. Η τοπική παραγωγή θα καταστραφεί αφού θα εξαρτόμαστε από την παραγωγή στην Ελλάδα».
Αξίζει να αναφερθεί πως ο κ. Παπαναστασίου θα βρεθεί εκ νέου ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής την ερχόμενη Τρίτη, όπου θα κληθεί να έχει απαντήσεις σε σειρά ερωτήματα που τέθηκαν σήμερα από βουλευτές.
Εκ μέρους του Συνδέσμου Αγοράς Ηλεκτρισμού, ο Φάνος Καραντώνης ανέφερε ότι δεν είδαν ακόμα τις τεχνικές παραμέτρους λειτουργίας του έργου και διερωτήθηκε πώς μπορούν να τύχουν αυτοί οι όροι διαπραγμάτευσης, αφού πρώτα μπήκαν δεσμεύσεις με οικονομικό αντίκτυπο.
Εξέφρασε προβληματισμό για τις δεσμεύσεις που δόθηκαν από πλευράς κράτος που όπως είπε, δεν λαμβάνουν υπόψη τι θα πληρώσει τελικά ο καταναλωτής.
Εκ μέρους συνδέσμων καταναλωτών αναφέρθηκε ότι θα αναμένουν όλα τα στοιχεία για να αξιολογήσουν την αποδοτικότητα του έργου που πρέπει να είναι προς όφελος του Κύπριου καταναλωτή. Ζήτησαν επίσης απόλυτη διαφάνεια στις συμφωνίες για το έργο.
Ερωτήματα και προβληματισμός βουλευτών
Ο Πρόεδρος της Επιτροπή Ενέργειας, Βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννη, ανέφερε σε δηλώσεις του, ότι η μεγάλη διασύνδεση ηλεκτρισμού μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου και Κρήτης, ένα έργο που αποτελεί ιδιωτική επένδυση, δεν είναι έργο υποδομής. Πρόσθεσε ότι όπως διαφάνηκε σήμερα καμιά εμπλεκόμενη αρχή δεν είναι στοιχειωδώς διαβασμένη. Έκανε λόγο για τραγικότητα και επικινδυνότητα της όλης διαχείρισης.
Πρόσθεσε ότι έχουν ασχοληθεί με ένα κομμάτι μόνο του όλου έργου και έχουν κατανέμει δικαιώματα οφέλους με δυσανάλογο βάρος για τον Κύπριο καταναλωτή.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης τάχθηκε υπέρ της ηλεκτρικής διασύνδεσης ως θέμα αρχής, αναφέροντας ωστόσο ότι δεν θα πρέπει να είναι σε βάρος του καταναλωτή και του κυπριακού κράτους.
Ανέφερε ότι θα πρέπει να υπάρξουν μετρήσιμα δεδομένα για το κατά πόσο το κόστος που θα πληρώσει ο καταναλωτής για το έργο θα είναι χαμηλότερος από το κόστος της μη ηλεκτρικής διασύνδεσης. Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, όπως είπε, να αυξηθούν οι λογαριασμοί του ρεύματος.
Μιλώντας στην Επιτροπή ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης αναφέρθηκε σε δηλώσεις του τέως Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη το 2022 που χαρακτήρισε το έργο ιστορικό, αναφέροντας ότι η κατασκευή θα ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2027 και θα τεθεί σε λειτουργία το πρώτο εξάμηνο του 2028. Διερωτήθηκε τι έχει αλλάξει τους τελευταίους 19 μήνες αναφορικά με το έργο.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης ζήτησε στοιχεία για το τι πλήρωσε μέχρι σήμερα ο Κύπριος καταναλωτής για αυτή την ιδέα, όπως χαρακτήρισε το έργο.