05/12/2024 18:02
Κάλεσμα προς την Ολομέλεια της Βουλής, να υπερψηφίσει τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2025 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο, σε Νόμο, ως το σημαντικό εργαλείο για την υλοποίηση μιας οικονομικής πολιτικής, που να οδηγεί σε συνεχή βελτίωση του επιπέδου ευημερίας των πολιτών και των επιχειρήσεων, αλλά και τη διασφάλιση των μελλοντικών γενεών, απηύθυνε ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός.
Τόνισε ότι αναγκαία προϋπόθεση για τη διατήρηση της σταθερότητας της οικονομίας, είναι η συνέχιση της οικονομικής πολιτικής που να διασφαλίζει σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη, δημοσιονομική πειθαρχία και χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Οι τρεις αυτοί πυλώνες, είναι τα θεμέλια της πάγιας οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης, σημείωσε.
Ο ΥΠΟΙΚ αναφέρθηκε στην καθοδήγηση για τον καταρτισμό του Προϋπολογισμού του 2025 και του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου για την περίοδο 2025-2027 από την ΕΕ, που για την Κύπρο επιτρέπει μέσο όρο αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών για όλη την περίοδο σε ποσοστό 4,9%, επιτρέποντας την κατάθεση ενός προϋπολογισμού €10,2 δισ. ή €12,9 δισ. περιλαμβανομένων αποπληρωμών δανείων και τόκων, όπως ανέφερε.
«Η απόφαση αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι καθοριστικής σημασίας, γιατί από τη μια δεν επιτρέπει στις κυβερνήσεις των κρατών μελών να προχωρούν σε αλόγιστες δαπάνες παρασυρόμενες από πολιτικές πιέσεις και εξάρσεις αντιπολιτευτικού λαϊκισμού, οι οποίες οδηγούν σε αυξημένα δημόσια χρέη και φόρτωση βαρών στις επόμενες γενιές, και από την άλλη δίνει μια ευελιξία σε εθνικό επίπεδο, να κατανέμονται οι δαπάνες μεταξύ των διαφόρων Υπουργείων στη βάση των προτεραιοτήτων που εκπηγάζουν από το Κυβερνητικό πρόγραμμα με το οποίο κρίθηκε από το λαό η κάθε κυβέρνηση».
Εργαλείο αντιμετώπισης προκλήσεων ο προϋπολογισμός
Ο ΥΠΟΙΚ χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό ένα σημαντικό και αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των αβεβαιοτήτων της παρούσας γεωπολιτικής και οικονομικής συγκυρίας.
«Ταυτόχρονα αποτελεί τον στρατηγικό σχεδιασμό για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας, και τη βιωσιμότητα της κυπριακής οικονομίας, παράλληλα με τη συνεχή βελτίωση του επιπέδου ευημερίας του λαού μας, μέσα από την αποφασιστική στήριξη των ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας, την ενίσχυση της μεσαίας τάξης και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μας», σημείωσε.
Επεσήμανε ότι είναι ο δεύτερος προϋπολογισμός της κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη, προσθέτοντας ότι είναι το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, συζητήσεων, διαβουλεύσεων και στρατηγικού σχεδιασμού.
«Είναι ο οικονομικός οδηγός τόσο για το 2025 όσο και για την μεσοπρόθεσμη περίοδο 2025-2027 και καθορίζει τις πολιτικές και τις προτεραιότητες της κυβέρνησης, για μια πιο ανθεκτική, πιο δίκαιη, και περισσότερο βιώσιμη οικονομία, όχι μόνο για την παρούσα γενιά, αλλά και για τις επόμενες γενιές», είπε.
Αναπτυξιακός προϋπολογισμός με στόχο την σταθερότητα
Ο προϋπολογισμός του 2025 όπως και ο προϋπολογισμός του 2024, σύμφωνα με τον κ. Κεραυνό, συνεχίζει να είναι έντονα αναπτυξιακός, στοχεύει σε μια ισόρροπη ανάπτυξη, στοχεύει στη συνέχιση της οικονομικής σταθερότητας και στη βάση της ανθρωποκεντρικής οικονομικής πολιτικής, έχει ως προτεραιότητα τη συνεχή βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας.
Σημείωσε ότι η οικονομία, παρά τις πολλές και ανησυχητικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, παρά την κλιμακούμενη σύρραξη στην Μέση Ανατολή, παρά την οριακή κατάσταση ύφεσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικά των ατμομηχανών της Ευρωπαϊκής οικονομίας και της Ευρωζώνης, όπως η Γερμανία, η Γαλλία , η Ιταλία και η Ισπανία, παρουσιάζει σημαντική ανθεκτικότητα και ένα ρυθμό ανάπτυξης πέραν του 3,7%, ο οποίος αναμένεται να συνεχίσει σε ψηλά συγκριτικά επίπεδα και κατά την περίοδο 2025-2027.
Οκτώ προτεραιότητες του προϋπολογισμού
Ο ΥΠΟΙΚ επεσήμανε οκτώ προτεραιότητες του κρατικού προϋπολογισμού, οι οποίες όπως είπε, αφορούν:
- Πλεονασματικό δημοσιονομικό ισοζύγιο
- Τη συγκράτηση μακροπρόθεσμα του ρυθμού αύξησης του ύψους του μισθολογίου του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα
- Τη μείωση του δημόσιου χρέους μεσοπρόθεσμα
- Την υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής με σημαντική προστιθέμενη αξία, με ιδιαίτερη έμφαση την προώθηση συγχρηματοδοτούμενων έργων και έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ)
- Την προώθηση της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού
- Τη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης σε βασικούς τομείς της οικονομίας
- Τη διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος, και
- Την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να τεθούν νέες και βελτιωμένες βάσεις για ανάκαμψη και δημιουργία θέσεων εργασίας, μέσα σε συνθήκες κοινωνικής συνοχής. Για να δημιουργηθούν συνθήκες καλύτερης λειτουργίας των θεσμών για βελτίωση του επιπέδου της παρεχόμενης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, για ασφάλεια και βέλτιστη απονομή της Δικαιοσύνης.
Ο ΥΠΟΙΚ αναφέρθηκε στις 7 αναβαθμίσεις της οικονομίας στη διάρκεια των είκοσι μηνών της διακυβέρνησης, από τους οίκους αξιολόγησης, οι οποίοι κατατάσσουν την Κύπρο στην επενδυτική βαθμίδα.
Η συνεχής βελτίωση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και στη συγκράτηση του κόστους δανεισμού από τις διεθνείς αγορέςμ ανέφερε, επισημαίνοντας ταυτόχρονα, ότι δημιουργεί κλίμα ασφάλειας για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, αφήνοντας για πάντα στο παρελθόν τους κακούς χειρισμούς που έφεραν κουρέματα και μνημόνια.
Μακριά από «λαϊκισμό και πειραματισμούς»
Ο ΥΠΟΙΚ διαβεβαίωσε τη Βουλή ότι η συνετή οικονομική πολιτική και η ορθολογική αξιοποίηση των δημόσιων πόρων, θα συνεχίσει να εφαρμόζεται, μακριά από όποιους πειραματισμούς και λαϊκίστικα καλέσματα.
Ευχαρίστησε όσους έδειξαν εμπιστοσύνη στον οικονομικό σχεδιασμό και ψήφισαν τον Προϋπολογισμό του 2024, που αποτέλεσε το εργαλείο οικονομικής πολιτικής που συνέβαλε στα σημερινά καλά αποτελέσματα, όπως είπε και όσους άσκησαν κριτική και δεν ψήφισαν τον περσινό προϋπολογισμό, γιατί μέσα από την κριτική τους, δεν πέρασαν απαρατήρητες κάποιες απόψεις, οι οποίες και σταθμίστηκαν και αξιολογήθηκαν, όπως ανέφερε.
Στόχος η μείωση ποσοστού πληθυσμού σε όριο φτώχειας
Η μεσαία τάξη και οι μη προνομιούχοι, ήταν και είναι στο επίκεντρο του οικονομικού σχεδιασμού της ανθρωποκεντρικής φιλοσοφίας της κυβέρνησης, σημείωσε ο κ. Κεραυνός
Τα αποτελέσματα της συγκροτημένης και σταθμισμένης στα πλαίσια των δημοσιονομικών δυνατοτήτων, κοινωνικής πολιτικής με έμφαση στους μη προνομιούχους συμπολίτες και στη Μεσαία Τάξη, επιβεβαιώνονται και από τις στατιστικές μετρήσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, εις μάτην της όποιας μηδενιστικής κριτικής, υποστήριξε, παραθέτοντας δεδομένα.
Μεταξύ άλλων, έκανε αναφορά στο ποσοστό πληθυσμού που βρίσκεται σε όριο φτώχειας στην Κύπρο, το οποίο βρίσκεται στο 13,9%, το καλύτερο μετά την Τσεχία και πολύ πιο κάτω από το Μέσο Όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι στο 21,4% και την ώρα που 96,5 εκ. ευρωπαίοι πολίτες βρίσκονται στο όριο κινδύνου φτώχειας, όπως ανέφερε.
Στόχος, είπε, είναι η κάθετη μείωση του ποσοστού αυτού με τις υλοποιούμενες και τις προγραμματιζόμενες δράσεις.
Τόνισε ότι είναι αναγκαία η καθιέρωση θεσμών χωρίς αποκλεισμούς, η μείωση των εκχυδαϊσμών και η ανάπτυξη του κράτους δικαίου, τα οποία όπως υπέδειξε, είναι αυτά που θα δημιουργήσουν μακροπρόθεσμα οφέλη όσον αφορά τη βελτίωση της ευημερίας των λαών, την βελτίωση της ισοκατανομής του εισοδήματος και την περιθωριοποίηση της φτώχειας.
Αυτή, είπε, είναι η ανθρωποκεντρική οικονομική πολιτική που υιοθετεί η κυβέρνηση και αυτοί είναι οι πυλώνες και οι μεταρρυθμίσεις που προωθούνται και προγραμματίζονται, όπως οι μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη, οι μεταρρυθμίσεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι μεταρρυθμίσεις στην εποπτεία, η φορολογική μεταρρύθμιση, η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας, η δημιουργία πλατφόρμας για αποζημίωση των κουρεμένων καταθετών και κατόχων αξιογράφων, η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των χαμηλά αμειβομένων και πολλά αλλά.
Τροποποιητικός και στοχευμένα μέτρα
Ο υπουργός σημείωσε ότι από τις εξοικονομήσεις του προϋπολογισμού του 2024, έχει ήδη καταρτισθεί από το ΥΠΟΙΚ, τροποποιητικός προϋπολογισμός ύψους €109,5 εκατ. που επίσης είναι ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Πέραν τούτων, αναφέρθηκε στο πακέτο στοχευμένων μέτρων ύψους €20 εκατ. που εγκρίθηκε χθες από το Υπουργικό Συμβούλιο, στο οποίο περιλαμβάνεται και πρόσθετο ποσό €2,7 εκατ. για διάθεση από το Υπουργείο Εσωτερικών έκτακτου πρόσθετου επιδόματος για πετρέλαιο θέρμανσης στις ορεινές περιοχές, πέραν των ήδη υφιστάμενων σχεδίων στήριξης των κατοίκων ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών.
Κανένας εφησυχασμός
Οι ικανοποιητικές επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας, με κανένα τρόπο δεν οδηγούν σε εφησυχασμούς, σημείωσε.
Τα σημαντικά μέτρα κατά της ακρίβειας που πήρε και συνεχίζει να υλοποιεί η κυβέρνηση ανακουφίζουν και ενισχύουν τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και της Μεσαίας Τάξης. Οι λόγοι όμως που δημιουργούν τις ανησυχίες και τις προκλήσεις όχι μόνο δεν έχουν εκλείψει, αλλά παρακολουθούμε καθημερινά μια ανησυχητική κλιμάκωση.
Ο προϋπολογισμός του 2025, υπέδειξε, συνεχίζει να στοχεύει την άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων, στη δημοσιονομική υπευθυνότητα και στη σταθερή πορεία ενδυνάμωσης της οικονομίας και στον εμπλουτισμό του οικονομικού μοντέλου, ενισχύοντας ταυτόχρονα τους παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας.
Τι περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός
Στα πλαίσια αυτά ο προϋπολογισμός που βρίσκεται ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, είπε ο υπουργός, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, για την τριετία 2025-2027:
- Κοινωνικές παροχές €6,32 δισ.
- Συγχρηματοδοτούμενα έργα €1,27 δισ.
- Λειτουργικές δαπάνες €1,22 δισ.
- Δαπάνες για δρόμους €448,4 εκατ.
- Κατασκευαστικά έργα (€184,1 εκατ.) και έργα υποδομής (€145,1 εκατ.), συνολικά €329,2 εκατ.
Ειδικά οι κοινωνικές παροχές για το 2025 είναι αυξημένες κατά 5,3%, σημείωσε.
Σε ότι αφορά τις πρωτογενείς δαπάνες, ανέφερε ότι είναι αυξημένες κατά €0,5 δισ. περίπου, σε σχέση με πέρσι και οι αναπτυξιακές δαπάνες αυξημένες κατά 4% με στόχο την υλοποίηση έργων υποδομής με προστιθέμενη αξία και με έμφαση στην προώθηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων στο πλαίσιο των ταμείων κοινωνικής συνοχής όπως το πρόγραμμα ΘΑλΕΙΑ και των έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Όσον αφορά τα συγχρηματοδοτούμενα έργα στο πλαίσιο των ταμείων πολιτικής συνοχής, η πρώτη φάση ανέφερε ότι έχει ολοκληρωθεί το 2023 και η Κύπρος έχει απορροφήσει το 100% των κονδυλίων που της αναλογούσαν και από αντικειμενική μελέτη αξιολόγησης, προκύπτει ότι η απορρόφηση αυτή συνέβαλε στην αύξηση κατά 6% του ΑΕΠ και τη δημιουργία 24 χιλ. θέσεων απασχόλησης.
Η υλοποίηση της επόμενης φάσης του προγράμματος Πολιτικής Συνοχής ΘΑΛΕΙΑ 2021-2027, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και μέχρι στιγμής έφθασε στο 30% της υλοποίησης του συνολικού προϋπολογισμού για την πενταετία.
Στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας η Κύπρος, σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ έχει υποβάλει μέχρι στιγμής αίτημα και για την 4η δόση, με την εκταμίευση της οποίας οι συνολικές εισπράξεις θα ανέλθουν στα €500 εκατ. περίπου, δηλαδή στο 50% της συνολικής χορηγίας. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα υποβληθεί και το αίτημα για την 5η δόση χορηγίας, για ακόμη €120 εκατ.
Οι δαπάνες προσωπικού, ως αποτέλεσμα της συνεχούς προσπάθειας για συγκράτηση μεσοπρόθεσμα και σταδιακά του μισθολογίου της Γενικής Κυβέρνησης, παραμένουν είπε στα ίδια επίπεδα με τον περσινό προϋπολογισμό, δηλ. €3,62 δισ. σε σχέση με €3,66 δισ. πέρσι.
Οι δε μόνιμες εγκεκριμένες και προϋπολογισμένες θέσεις στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2025, είναι μειωμένες κατά 9 θέσεις σε σύγκριση με πέρσι.
Υπενθύμισε ότι στους προϋπολογισμούς του 2022 είχε αύξηση 238 θέσεων, στον προϋπολογισμό του 2023 είχε 489 και στον προϋπολογισμό του 2024 είχε επιπρόσθετα 705 θέσεις, από τις οποίες οι 604 αφορούσαν εκπαιδευτικούς.
Θα επικαιροποιούνται τα μέτρα
Η κυβέρνηση, σημείωσε, αναγνωρίζει τα προβλήματα που ταλανίζουν την κοινωνία μας και δεν επαναπαύεται επειδή οι στατιστικές συγκρίσεις, μας τοποθετούν πιο θετικά από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, σε επίπεδο μακροοικονομίας και κοινωνικής ευημερίας.
Αναφέρθηκε στην υιοθέτηση στις 29 Οκτωβρίου 2024 πρόσθετου πακέτου μέτρων στήριξης των πολιτών ύψους €30 εκατ. το οποίο έχει μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Τα μέτρα αυτά θα επικαιροποιούνται αναλόγως των εξελίξεων πάντοτε στα πλαίσια, των δημοσιονομικών δυνατοτήτων του κράτους, σημείωσε.