Ο κόμπος έφθασε στο κτένι για τους κατοίκους της επαρχίας Λάρνακας, σχετικά με τα προβλήματα του σταθμού διαχείρισης απορριμμάτων στην Κόσιη.
Το θέμα της λειτουργίας του ΟΕΔΑ Κόσιης και τα προβλήματα τα οποία παρουσιάζονται σε σχέση με τη συμφωνία του κράτους και της εταιρείας διαχείρισης, για επεξεργασία και ανακύκλωση των απορριμμάτων, συζητήθηκε σήμερα ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Περιβάλλοντος.
Εκπρόσωποι των κατοίκων Αραδίππου και Λάρνακας που παρέστησαν στη συνεδρία της επιτροπής, είπαν ότι «οι κάτοικοι προγραμματίζουν δυναμικές εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων και το κλείσιμο του αυτοκινητόδρομου Λάρνακας - Λευκωσίας».
Οι αρμόδιες υπηρεσίες πάντως, δεν ήταν έτοιμες να δώσουν σαφή χρονοδιαγράμματα για το πότε θα εφαρμοσθούν τα άμεσα μέτρα αποκατάστασης που ζητούν οι τοπικές αρχές.
Για το λόγο αυτό, τα μέλη της επιτροπής αποφάσισαν όπως σε επόμενη συνεδρία κληθεί η υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για να συζητηθεί τόσο το θέμα του σταθμού της Κόσιης, όσο και του Πεντακώμου.
Ο κ. Θεόπεμπτου, υπενθύμισε ότι το 2025 η ευρωπαϊκή επιτροπή θα ελέγξει την Κύπρο για τα ποσοστά ανακύκλωσης, τα οποία μετά το 2026 εκτοξεύονται σε πολύ ψηλά επίπεδα και διερωτήθηκε ποιος θα αναλάβει την ευθύνη για τους κακούς σχεδιασμούς και την κακοδιαχείριση των αποβλήτων.
Ο κ. Θεοπέμπτου, υπενθύμισε επίσης, ότι «σύμφωνα με έκθεση του γενικού ελεγκτή δεν θα έπρεπε να ανατεθεί στη συγκεκριμένη εταιρεία το έργο, διότι υπήρχαν καταγγελίες ότι χρηματίζεται, κάτι το οποίο παραδέχθηκε η ίδια ενώπιον του δικαστηρίου».
Ο δήμαρχος Αραδίππου και πρόεδρος ΧΥΤΥ Κόσιης, Χριστόδουλος Πάρτου, μιλώντας ενώπιον της επιτροπής εξέφρασε δυσαρέσκεια, λέγοντας ότι «για άλλη μια φορά ακούμε σχεδιασμούς χωρίς συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την υλοποίηση των μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν για ορθολογιστική διαχείριση των αποβλήτων».
Τόνισε ότι «το κράτος θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του».
«Θέλουμε χρονοδιαγράμματα, το ΧΥΤΥ Κόσιης έχει μετατραπεί σε Κοτσιάτη. Διαχειρίζεται 120 τόνους της επαρχίας Λάρνακας και Αμμοχώστου, συν τους 150 τόνους ετησίως από τη Λευκωσία. Ζητούμε ένα στρατηγικό σχεδιασμό αλλά με χρονοδιαγράμματα», υπογράμμισε.
Αναφέρθηκε και στο πρώτο κύτταρο του σταθμού το οποίο είναι υπερπλήρες από το Δεκέμβριου του 2023, αλλά όπως είπε, παραμένει «ακάλυπτο με τον κίνδυνο όταν ξεκινήσουν οι βροχές, να ρέουν απόβλητα στη γύρω δασώδη περιοχή».
Ο διευθυντής του τμήματος Περιβάλλοντος Λάκης Μεσημέρης, αναφερόμενος στη διαχείριση των αποβλήτων, αφού αναγνώρισε ότι θα έπρεπε να γίνουν πολύ περισσότερα, είπε ότι «στα πλάνα συμπεριλαμβάνεται η συνολική διαχείριση των οικιακών αποβλήτων στη βάση συγκεκριμένης δομής και χρονοδιαγραμμάτων, καθώς και μια ενδιάμεση αποκατάσταση και αναβάθμιση του ΟΕΔΑ Πεντακώμου και της Κόσιης, ώστε να είμαστε συμβατοί και με τις υποδείξεις και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
Τόνισε ότι «είναι μονόδρομος η ορθολογιστική διαχείριση των αποβλήτων και για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, διότι το 10% των ρύπων του θερμοκηπίου προέρχεται από τα απόβλητα. Το πλάνο καταρτίστηκε και είμαστε σε πορεία υλοποίησης του» είπε, χωρίς ωστόσο να δίνει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, όπως ζητούσε ο δήμαρχος Αραδίππου.
Ενδεικτικά της κακής διαχείρισης των αποβλήτων με τον κίνδυνο να επιβληθεί στην Κύπρο βαρύ πρόστιμο από την Κομισιόν, ήταν και τα όσα ανέφερε ο λειτουργός της περιβαλλοντικής πολιτικής του Terra Cypria, Κλείτος Παπαστυλιανού.
Όπως τόνισε, «στις 19/5/2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβίβασε στις αρχές της κυπριακής Δημοκρατίας προειδοποιητική επιστολή για την παράνομη ταφή αποβλήτων στους σκυβαλότοπους στον Κοτσιάτη και στο Βατί.
Στις 26/1/2012, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβίβασε αιτιολογημένη γνώμη για το ίδιο θέμα και στις 21/6/2012 αποφάσισε να παραπέμψει το θέμα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ).
Στις 18/7/2013, το ΔΕΕ εξέδωσε καταδικαστική απόφαση εις βάρος της κυπριακής Δημοκρατίας».
Έκτοτε, παρατήρησε ότι «έχουν κλείσει οι παράνομες χωματερές στον Κοτσιάτη και στο Βατί, αλλά αντί να διαχειριστούμε σωστά τα απόβλητα, στις 27/4/2017, η ευρωπαϊκή επιτροπή διαβίβασε στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας νέα προειδοποιητική επιστολή, λόγω της κακής εφαρμογής της σχετικής Οδηγίας για την Υγειονομική Ταφή Αποβλήτων και τη μη συμμόρφωση με την καταδικαστική απόφαση του ΔΕΕ.
Επιπλέον, στις 2/12/2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε άλλη μία προειδοποιητική επιστολή, λόγω της κακής εφαρμογής της Οδηγίας για την Υγειονομική Ταφή Αποβλήτων και της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Απόβλητα, ενώ στις 25/7/2024 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε ακόμη μία προειδοποιητική επιστολή στις αρχές της κυπριακής Δημοκρατίας, λόγω της κακής εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Απόβλητα, της Οδηγίας για τις Συσκευασίες και τα Απορρίμματα Συσκευασίας, καθώς και της Οδηγίας σχετικά με τα Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού».
Συνοψίζοντας, ανέφερε ότι «ενώ έχει παρέλθει μία δεκαπενταετία από τότε που τέθηκαν τα προβλήματα σε επίπεδο διαδικασιών παράβασης του περιβαλλοντικού κεκτημένου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αυτά συνεχίζουν να υφίστανται».
«Πέραν των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σε περίπτωση νέας καταδίκης, είναι ορατός πλέον ο κίνδυνος επιβολής βαρύτατου χρηματικού προστίμου, το οποίο θα επωμιστούν οι φορολογούμενοι πολίτες», τόνισε.
Η εκπρόσωπος της οικολογικής κίνησης Έφη Ξάνθου, επέκρινε το τμήμα Υδάτων Λάρνακας επισημαίνοντας ότι «το ΤΑΥ είναι υπεύθυνο για να παρακολουθεί τον ανάδοχο εάν κάνει σωστά τη δουλειά του».
Κατήγγειλε ότι «από το καλοκαίρι του 2023 παραλαμβάνουν τα πλαστικά από την Green Dot και τα αναμειγνύουν με τα σκουπίδια» κάτι το οποίο, όπως σημείωσε, απαγορεύεται.
Δηλώσεις μετά το πέρας της συνεδρίας
Σε δηλώσεις του, μετά τη συνεδρία, ο δήμαρχος Αραδίππου, Χριστόδουλος Πάρτου, προειδοποίησε με μέτρα αν δεν βρεθούν λύσεις στο πρόβλημα, που διαιωνίζεται εδώ και χρόνια.
«Είναι ξεκάθαρο ότι η επιτροπή Περιβάλλοντος πήρε το μήνυμα. Δεν θέλουμε άλλα «θα». Πρέπει το κράτος να αναλάβει άμεσα τις ευθύνες του και να μας δώσει λύση με χρονοδιαγράμματα», τόνισε ο κ. Πάρτου.
Όπως είπε «δεν μπορούμε να περιμένουμε τη λύση ότι θα συζητηθεί ξανά στις επιτροπές», για να σημειώσει ότι «έχει κλείσει ένας Κοτσιάτης στη Λευκωσία και έχει ανοίξει ένας άλλος στην Αραδίππου».
Ο δήμαρχος είπε ότι δεν θα το δεχτούν άλλο στη Λάρνακα, προσθέτοντας πως «το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Και είμαστε όλοι μαζί, γιατί ο κόσμος μας είναι έτοιμος και μας πιέζει να ξεσηκωθούμε και θα το κάνουμε, γιατί θέλουμε λύση στο πρόβλημα που διαιωνίζεται εδώ και χρόνια».
Ο πρόεδρος επιτροπής Περιβάλλοντος, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, ανέφερε ότι «όσοι παρακολουθούν το θέμα ξέρουν ότι ξεκινήσαμε λάθος», εξηγώντας ότι «με την ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάναμε σχεδιασμούς, που παραβιάζουν τις οδηγίες της ΕΕ και παραβιάζουμε την οδηγία για το πόσα βιοαποδομήσιμα απόβλητα πετούμε».
«Αλλά λέει η οδηγία και η κυπριακή νομοθεσία ότι πρέπει να κάνουμε με τη διαχείριση των αποβλήτων και άλλα κάνουμε», είπε.
Ο κ. Θεοπέμπτου ανέφερε ως «περνούν τα χρόνια, έρχονται και φεύγουν κυβερνήσεις και μας έμεινε η κακοδιαχείριση, οι κακοί σχεδιασμοί μέσα στη διαχείριση των αποβλήτων».
Εξήγησε, περαιτέρω, πως «η νομοθεσία έλεγε ότι από την 1η Ιουλίου έπρεπε να ξεκινήσει η ανακύκλωση σε όλη την Κύπρο» για να συμπληρώσει πως «τίποτα δεν κάναμε και θα έρθουμε το 2025 που έρχονται οι στόχοι της ΕΕ, θα είμαστε εκτός των στόχων, αλλά πέραν αυτού θα μας παραλάβουν και για το γεγονός ότι θάβουμε σκουπίδια σε μια ευρωπαϊκή χώρα το 2024, είκοσι χρόνια μετά την ένταξη μας στην Ευρώπη».
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Πρόδρομος Αλαμπρίτης, έκανε λόγο για «διαχρονικές ευθύνες», που υπάρχουν σε όλους τους Υπουργούς των τελευταίων χρόνων, αφού δεν δόθηκε λύση σε αυτό το πρόβλημα, το οποίο υπόσχονταν να δώσουν.
«Είχαμε και σήμερα κάποιες διαβεβαιώσεις ότι πέρασε από το Υπουργικό σχεδιασμός για τη διαχείριση των αποβλήτων, αλλά αν δεν δούμε συγκεκριμένα μέτρα και χρονοδιαγράμματα η αντίδραση της επιτροπής Περιβάλλοντος, θα είναι έντονη», είπε.
Σημείωσε ότι «η περιβαλλοντική ζημιά που γίνεται στην Κόσιη και σε ενδεχόμενο βροχών το επόμενο διάστημα, αλλά και οι μυρωδιές που αναδύονται από τη μη σωστή διαχείριση των αποβλήτων σήμερα, επηρεάζουν δυσμενώς του κατοίκους της περιοχής ολόκληρης της Επαρχίας Λάρνακας».
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος, ανέφερε ότι «το δόγμα του Χάρρυ Κλυνν με τα πολλά ‘θα’ έχει κυριαρχήσει στην διαχείριση των αποβλήτων», σημειώνοντας πως «αυτό το οποίο γίνεται στην Κόσιη είναι αυτό το οποίο καταγγείλαμε με διάφορα βίντεο, τα οποία προσπάθησαν να διαψεύσουν οι διάφοροι φορείς ότι αυτό το οποίο ουσιαστικά κάνουν εκεί είναι να θάβουν τα σκουπίδια».
Είπε ότι «όταν έκλεισε ο Κοτσιάτης βρήκαν την εύκολη λύση και μετέφεραν το πρόβλημα στο εργοστάσιο της Κόσιης», προσθέτοντας ότι σήμερα από την Υπηρεσία Περιβάλλοντος τους είπαν ότι έχει ετοιμαστεί νέος σχεδιασμός και ότι θα παρουσιαστεί από την Υπουργό Περιβάλλοντος σε επόμενη συνεδρία της Επιτροπής.
«Δεν ξέρω που είναι τα απόρρητα μυστικά και που είναι αυτά τα μεγάλα, που δεν μπορούν να αποκαλύψουν στην Επιτροπή, πάντως, δεν τα ανέφεραν σήμερα και θα περιμένουμε σε επόμενη συνεδρία την Υπουργό να μας τα πει. Η Υπουργός πρέπει να έρθει άμεσα στην Επιτροπή δεν έχει πιο σοβαρές δουλειές να κάνει», είπε ο κ. Κέττηρος.