Τομές στις αδειοδοτήσεις, αλλά παραμένουν κενά

Στη σωστή κατεύθυνση κινούνται οι προωθούμενες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της αδειοδότησης, υποστηρίζει ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντή επισημαίνοντας ότι βασίζονται σε εισηγήσεις του επιμελητηρίου. Την ίδια ώρα ωστόσο, τονίζει ότι παραμένουν αρκετά προβλήματα τα οποία χρήζουν επίλυσης, όπως η ανάγκη γεφύρωσης του κενού επικοινωνίας μεταξύ μελετητών και αδειοδοτούσων αρχών.

Σε γραπτή δήλωσή του, ο κ. Κωνσταντή σημειώνει ότι το ΕΤΕΚ χαιρετίζει τις προωθούμενες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της αδειοδότησης που έχουν ανακοινωθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών, κ. Κωνσταντίνο Ιωάννου, αφού η εφαρμογή τους αναμένεται ότι θα επιφέρει σημαντικά και πολλαπλασιαστικά οφέλη τόσο για την κατασκευαστική βιομηχανία όσο και για ολόκληρη την κοινωνία.

Επισημαίνει ότι η απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για χαμηλού ρίσκου οικοδομές ήταν εκ των θέσεων του ΕΤΕΚ, αφού θα επιτρέψει την ταχεία αδειοδότηση απλών αναπτύξεων, να δοθεί έμφαση στην εξέταση αιτήσεων για πιο σύνθετες αναπτύξεις αλλά και στον οικοδομικό έλεγχο επί τόπου, κατά το στάδιο υλοποίησης των έργων. 

«Ειδικότερα, το Επιμελητήριο είχε προτείνει την υιοθέτηση μιας ταχείας και απλοποιημένης διαδικασίας για την αδειοδότηση χαμηλού ρίσκου οικοδομών, βασικά συστατικά της οποίας είναι η υιοθέτηση του αυτοελέγχου από τους μελετητές, του επιτελικού και δειγματοληπτικού ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές και η ενίσχυση του οικοδομικού ελέγχου στα εργοτάξια. Συνεπώς, εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για το ότι οι εισηγήσεις αυτές έχουν σε μεγάλο βαθμό υιοθετηθεί από το αρμόδιο Υπουργείο», αναφέρει.

Σημαντικό βήμα το διάταγμα για απλές αναπτύξεις

Το πρώτο σημαντικό βήμα σημειώνει πως έγινε με την έκδοση του διατάγματος στις 02.10.2024 βάσει του οποίου για απλές, χαμηλού ρίσκου αναπτύξεις, η Πολεοδομική Αρχή διενεργεί επιτελικό έλεγχο της αίτησης και σε περίπτωση μη ανταπόκρισής της, εντός του καθορισμένου χρονικού διαστήματος από την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης, εκδίδεται αυτόματα βεβαίωση ότι η Πολεοδομική Άδεια θεωρείται δοθείσα. 

Η υιοθέτηση αυτής της προσέγγισης και για το στάδιο της άδειας οικοδομής, η οποία αφορά τεχνικά χαρακτηριστικά της προτεινόμενης ανάπτυξης που δεν σχετίζονται με τις ανέσεις των περίοικων, εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει καταλυτικά για την αποσυμφόρηση του συστήματος αδειδότησης, προς όφελος της οικονομίας του τόπου, χωρίς να γίνεται οποιαδήποτε έκπτωση σε θέματα ποιότητας και ασφάλειας. 

«Οι μελέτες εκπονούνται εξάλλου από καταρτισμένους, αδειούχους μελετητές, οι θα οφείλουν να έχουν τύχει σχετικής εκπαίδευσης σε υποχρεωτική βάση», τονίζει ο κ. Κωνσταντή..

Τομή ο έλεγχος εργοταξίων από τρίτο μέρος

Χαρακτηρίζει ωστόσο ως την κυριότερη τομή που γίνεται σε ό,τι αφορά το πλαίσιο αδειοδότησης, την εισαγωγή του θεσμού του οικοδομικού ελέγχου από τρίτο μέρος στα εργοτάξια.

«Μέχρι σήμερα, οι αδειοδοτούσες αρχές εξαντλούν κάθε αυστηρότητα στην εξέταση αιτήσεων για την αδειοδότηση αναπτύξεων, ενώ κατά το στάδιο της ανέγερσης, δεν διενεργείται σχεδόν κανένας έλεγχος (από τις αρμόδιες αρχές), έστω και δειγματοληπτικά, κατά πόσο αυτό που κατασκευάζεται συνάδει με αυτό που αδειοδοτήθηκε», επισημαίνει ο κ. Κωνσταντή.

Αναφέρει εξάλλου, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των αυθαίρετων οικοδομών που έχουν επιβεβαιώσει τα προβλήματα του υφιστάμενου συστήματος και την αδυναμία επιβολής έγκαιρων μέτρων προς αποκατάσταση της νομιμότητας.

«Το Επιμελητήριο, αναγνωρίζοντας την ανάγκη αυτή, είχε καταθέσει πρόταση στο αρμόδιο Υπουργείο για την υιοθέτηση του θεσμού του Ελεγκτή Δόμησης στην Κύπρο, μέσω του οποίου θα πραγματοποιείται επιτόπιος έλεγχος στα υπό ανέγερση έργα, σε καθορισμένα στάδια, από ανεξάρτητο τρίτο μέρος, δηλαδή είτε από λειτουργούς της αρμόδιας αρχής ή από κατάλληλα διαπιστευμένους μελετητές». 

«Η καθιέρωση ενός τέτοιου πλαισίου δεν μπορεί παρά να λειτουργήσει καταλυτικά στη ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος των αυθαιρέτων οικοδομών στη χώρα μας», σημειώνει.

Στη σωστή κατεύθυνση το νέο διάταγμα

Προς τη σωστή κατεύθυνση σημειώνεται πως είναι επίσης η έκδοση του διατάγματος που τίθεται σε εφαρμογή στις 09.12.2024 για την επιτάχυνση της εξέτασης αιτήσεων για άδεια οικοδομής για μέχρι δύο μονάδες κατοικίας σε εγγεγραμμένο ή υπό δημιουργία οικόπεδο που κατατέθηκαν πριν από την 01.07.2024 και που βρίσκονται σε εκκρεμότητα. 

Αναγνωρίζεται πως η μεταφορά την 01.07.2024 ενός τεράστιου αριθμού εκκρεμών αιτήσεων στους νεοσύστατους Οργανισμούς έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο σύστημα αδειοδότησης λόγω του μεγάλου φόρτου εργασίας που έχουν επωμιστεί οι νέοι Οργανισμοί. 

«Η έκδοση του εν λόγω διατάγματος θα συμβάλει στη μείωση του μεγάλου αριθμού των εκκρεμών αιτήσεων και θα επιτρέψει την έκδοση των απαραίτητων αδειών ώστε να μπορούν να προχωρήσουν οι πολίτες με την ανέγερση της κατοικίας τους.  Στη μείωση των εκκρεμών αιτήσεων αναμένεται να συμβάλει επίσης η αξιοποίηση από τους Ε.Ο.Α. ιδιωτών μελετητών για την εξέταση αιτήσεων για άδεια οικοδομής», όπως εκτιμάται.

Σημειώνεται πως κατόπιν σχετικής πρότασης του Επιμελητηρίου, έχει ήδη καταρτιστεί σχετικός κατάλογος ο οποίος έχει προωθηθεί στις αδειοδοτούσες αρχές.

Αρκετά ακόμα τα προβλήματα – Κενό επικοινωνίας

Ανεξάρτητα των πιο πάνω ρυθμίσεων που τροχοδρομούνται, εκ μέρους του ΕΤΕΚ σημειώνεται πως υπάρχουν ακόμη αρκετά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα για να προσβλέπουμε σε πιο αποτελεσματικές διαδικασίες αδειοδότησης.

Καταγράφεται συγκεκριμένα, ότι έχουν παρατηρηθεί αρκετά προβλήματα στη λειτουργία του συστήματος «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ», τόσο σε ότι αφορά θέματα ταχύτητας, όσο και σε ότι αφορά την αρχιτεκτονική του συστήματος, τα οποία δυσχεραίνουν την υποβολή και εξέταση αιτήσεων. 

Ως εκ τούτου, υποδεικνύεται ότι επιβάλλεται να προωθηθούν άμεσα οι απαραίτητες βελτιώσεις και αναβαθμίσεις στο σύστημα ώστε να υπερκεραστούν τα εν λόγω προβλήματα.

Ταυτόχρονα, υποστηρίζεται ότι πρέπει επίσης να προχωρήσει η απλοποίηση των κανονιστικών διατάξεων της πολεοδομικής νομοθεσίας καθώς και η καθολική εφαρμογή των προνοιών της Εντολής 1/2017, ώστε να μην ισχύουν διαφορετικές σχεδιαστικές απαιτήσεις ανάλογα με την περιοχή που εμπίπτει μια ανάπτυξη.

Στο ίδιο πλαίσιο, τονίζεται, θα πρέπει να προχωρήσει η έκδοση ηλεκτρονικών εγχειριδίων για πρόνοιες της υφιστάμενης νομοθεσίας που διέπουν το σχεδιασμό και την αδειοδότηση αναπτύξεων, με στόχο την  ύπαρξη ομοιόμορφης προσέγγισης σε ότι αφορά την απόδοση της ερμηνείας των κανονιστικών απαιτήσεων από μελετητές και λειτουργούς αδειοδοτούσων αρχών. 

Σημειώνεται πως το ΕΤΕΚ έχει προχωρήσει στην έκδοση Οδηγού Προσβασιμότητας για Οικιστικές Αναπτύξεις καθώς και στην ετοιμασία επικαιροποιημένου Οδηγού Ερμηνείας Πολεοδομικών Κανονισμών και εγχειριδίου για τον Κανονισμό Πυροπροστασίας.  Επί του προκειμένου, προστίθεται, αναμένεται τα εν λόγω εγχειρίδια να τύχουν της αποδοχής των αρμόδιων τμημάτων του κράτους ώστε να δημοσιευτούν.

Κλείνοντας, ο κ. Κωνσταντής σημειώνει πως ο ακρογωνιαίος λίθος για να επιτύχει το εγχείρημα της μεταρρύθμισης είναι να αποκατασταθεί η επικοινωνία μεταξύ μελετητών και λειτουργών αδειοδοτούσων αρχών, ώστε τα οποιαδήποτε ζητήματα σε σχέση με τις υποβληθείσες αιτήσεις να επιλύονται έγκαιρα, προς όφελος όλων των εμπλεκομένων.