«Βαρίδι» οι καθυστερήσεις στο δικαστικό σύστημα

Την αδυναμία που παρουσιάζει το κυπριακό δικαστικό σύστημα σε ότι αφορά τις καθυστερήσεις που παρουσιάζονται στην εκδίκαση υποθέσεων στις κυπριακές δικαστικές αίθουσες, ανέδειξε έκθεση αξιολόγησης της ευρωπαϊκής επιτροπής για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ).

Σύμφωνα με την έκθεση, τα κυπριακά δικαστήρια απαιτούν περισσότερο χρόνο από τον μέσο όρο της ΕΕ σε όλες τις κατηγορίες υποθέσεων, ενώ η εκδίκαση διοικητικών υποθέσεων απαιτεί πέραν του ενάμιση έτους.

Τα στοιχεία της έκθεσης εντούτοις, έχουν ως περίοδο αναφοράς το έτος 2022. Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια καταβλήθηκαν και συνεχίζουν να καταβάλλονται προσπάθειες για διεκπεραίωση των καθυστερημένων υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιο των κυπριακών δικαστηρίων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται, η εκδίκαση διοικητικών υποθέσεων στην Κύπρο, απαιτούσε 461 ημέρες δηλαδή περίπου 15 μήνες το 2022.

Άλλες 322 ημέρες χρειάζονταν, για την επίλυση εγκληματικών υποθέσεων, χωρίς μεταβολή από τα επίπεδα που καταγράφηκαν το 2020, ενώ άγνωστος είναι ο αριθμός των ημερών που χρειάστηκαν το 2022 για την επίλυση αστικών υποθέσεων.

Σχεδόν €96 εκατ. για το δικαστικό σύστημα

Στοιχεία αναφέρονται και για τον προϋπολογισμό που διατέθηκε για το κυπριακό δικαστικό σύστημα το 2022, ο οποίος ανήλθε σε περίπου €96 εκατ. δηλαδή γύρω στα €104,3 ανά κάτοικο.

Η Κύπρος, μαζί με το Αζερμπαϊτζάν και την Γεωργία, σημειώνεται, ήταν τα τρία κράτη στα οποία καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση στην υλοποίηση του προϋπολογισμού για το δικαστικό σύστημα.

Οι εν λόγω δαπάνες κυμάνθηκαν άνω του μέσου όρου του Συμβουλίου της Ευρώπης (CoE), ενώ σε ποσοστό του ΑΕΠ, περίπου 0,38% αφορούσε το δικαστικό σύστημα, ποσοστό επίσης άνω του μέσου όρου του CoE.

Αναφορικά με την κατανομή του προϋπολογισμού, κατά το 2022 το 61,6% του προϋπολογισμού του δικαστικού συστήματος αφορούσε εισαγγελικές υπηρεσίες και ήταν το υψηλότερο μερίδιο για αντίστοιχες υπηρεσίες στην Ευρώπη.

Η CEPEJ παρατηρεί παράλληλα ότι το εν λόγω ποσοστό αυξήθηκε σημαντικά μεταξύ του 2020 και του 2022, λόγω του σημαντικού μετασχηματισμού θέσεων και της ανόδου στις απολαβές των συμβούλων που εργάζονται στην γενική εισαγγελία.

Επιπρόσθετα, η επιτροπή υποδεικνύει ότι η Κύπρος και άλλα τέσσερα κράτη, αποφεύγουν την ανάθεση εργασιών σε εξωτερικούς συνεργάτες ή άλλες οντότητες όπως ιδιωτικές εταιρείες, κάτι που αξιοποιείται από άλλα κράτη για την μείωση του κόστους ή την βελτίωση της αποτελεσματικότητας ορισμένων υπηρεσιών.

Με πόσα ξεκίνησαν δικαστές και εισαγγελείς

Όσον αφορά τις απόλυτες ακαθάριστες απολαβές που έλαβαν δικαστές και εισαγγελείς κατά την έναρξη της καριέρας τους, το ποσό κυμαίνεται στις €77,9 χιλ. για δικαστές και €35 χιλ. για εισαγγελείς.

Τα ποσά διαφέρουν από τον μέσο όρο του CoE που είναι €48,8 χιλ. για δικαστές και €42,3 χιλ. για εισαγγελείς.

Ακόμη, η έκθεση υποδεικνύει ότι η Κύπρος είναι στην αρχή της διαδικασίας ψηφιοποίησης, με δείκτη ICT -τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας- στο 0,2 για το 2022.

Καταγράφεται ακόμη η απόφαση που λήφθηκε για το λανσάρισμα της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, γνωστό και ως eJustice τον Ιανουάριο του 2024, ωστόσο η περίοδος που καλύπτει η έκθεση, δεν περιλαμβάνει την κατάρρευση της εν λόγω πλατφόρμας και την πρόσφατη απόφαση για λύση της σχετικής σύμβασης του κράτους με την ανάδοχο εταιρεία.

Περισσότερες οι γυναίκες, εκτός από το Ανώτατο

Σε ότι αφορά την φυλετική ισορροπία, σύμφωνα με τα στοιχεία, μεταξύ του 2012 και 2022 ο αριθμός των δικαστών και των δημόσιων εισαγγελέων αυξήθηκε σημαντικά, κυρίως μεταξύ του 2020 και του 2022.

Για την χρονιά που εξετάζεται, το 2022, στην Κύπρο καταγράφηκε αναλογία 15,5 δικαστών ανά 100 χιλ. κατοίκους, ελαφρώς χαμηλότερη του μέσου όρου του CoE (17,6), ενώ η αναλογία εισαγγελέων ανήλθε σε 19,5 ανά 100 χιλ. κατοίκους, ξεπερνώντας τον μέσο όρο του CoE (11,2).

Η πλειοψηφία των δικαστών, των εισαγγελέων, των διευθύνσεων των εισαγγελικών υπηρεσιών και των δικηγόρων ήταν γυναίκες, ωστόσο το μερίδιο των γυναικών δικαστών και προέδρων στο Ανώτατο Δικαστήριο παρέμεινε κάτω από το 50%.

Η έκθεση κάνει ακόμη αναφορά στο ευρωπαϊκό βραβείο Cystal Scales of Justice που απονεμήθηκε το 2023 στη σχολή Δικαστικής Κατάρτισης Κύπρου αλλά και στο Hope for Children, για το πρότζεκτ «Kids in Court Game», που αφορά σε τέσσερα διαφορετικά παιχνίδια σχεδιασμένα για την ψυχολογική και συναισθηματική προετοιμασία παιδιών πριν καταθέσουν στο δικαστήριο.