16/11/2024 11:07
Στα μέσα Δεκεμβρίου προγραμματίζεται ότι θα οδηγηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο που αποσκοπεί στην θέσπιση πλαισίου για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ), στην Κύπρο, μετά από δύο περίπου χρόνια που άρχισε η συζήτηση του ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών.
Κατά την χθεσινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής επιτροπής αποφασίσθηκε να δοθεί περιθώριο μέχρι την ερχόμενη Πέμπτη που θα συνέλθει εκτάκτως η επιτροπή για να προβεί στην κατ΄ άρθρον συζήτηση του νομοσχεδίου, ώστε να καταθέσουν τις εισηγήσεις του ακόμα δύο εμπλεκόμενοι φορείς, ο Cyprus Investment Funds Association (CIFA) και σύνδεσμος εταιρειών τεχνολογία TechIsland.
Σημειώνεται ότι τις εισηγήσεις τους έχουν προωθήσει ήδη στην επιτροπή οι Cyprus International Businesses’ Association (CIBA), Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος (ΠΔΣ), ΣΕΛΚ, Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ΚΝΕ),ΚΕΒΕ και ΟΕΒ, παρά την κάθετη θέση του υπουργείου Οικονομικών ότι έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση επί του νομοσχεδίου και πως η Βουλή θα πρέπει να προχωρήσει ως αναθεωρήθηκε το κείμενο, το οποίο είναι το πιο χαλαρό πλαίσιο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενη συνεδρία.
Βουλευτές ζήτησαν και χθες από τον εκπρόσωπο του υπουργείου Οικονομικών Μιχάλη Ιακωβίδη να εξετασθεί η συμπερίληψη εισηγήσεων των επηρεαζόμενων φορέων στο νομοσχέδιο, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος η χώρα να απωλέσει ξένες επενδύσεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια, αλλά και να δυσκολέψει την προσέλκυση νέων επενδυτών, όπως είναι ο σκοπός της κυβέρνησης.
Πάντως, στο ενδεχόμενο που το υπουργείο δεν χαλαρώσει την στάση του και υιοθετήσει κάποιες από αυτές, βουλευτές εξέφρασαν την πρόθεση τους αφού μελετήσουν όλες τις εισηγήσεις των επηρεαζόμενων φορέων να προχωρήσουν με την κατάθεση τροπολογιών.
Εισηγήσεις επηρεαζόμενων φορέων
Αξίζει να αναφερθεί ότι μεταξύ άλλων το ΚΝΕ προτείνει την εξαίρεση όποιας επένδυσης επί πλοίου (νεότευκτο ή εξαγορά) από το πεδίο εφαρμογής του νόμου, ενώ σημειώνει πως μια επένδυση για την κατασκευή/εξαγορά ενός πλοίου μεταφοράς υγραερίου, βάσει ζήτησης της σημερινής αγοράς , μπορεί να φτάσει μεταξύ 250 και 300 εκατομμύρια δολάρια και αυτού του τύπου επενδύσεις μέσω SPVs (εταιρειών ειδικού σκοπού) περιλαμβάνουν πολλούς επενδυτές.
Επίσης εισηγείται το κατώτατο όριο σε ποσοστό όσον αφορά τον ορισμό του ελέγχου επιχείρησης ή άλλου είδους νομικής οντότητας να οριστεί στο 25%+1, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η αντιστοιχία με τον περί Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμο, αντί στο 25% που προβλέπει το νομοσχέδιο.
Εκφράζει εξάλλου διαφωνία για την οριζόντια εξάλειψη του κατώτατου ορίου για την υποχρέωση κοινοποίησης και εξασφάλισης έγκρισης από την Αρμόδια Αρχή που περιλήφθηκε στο αναθεωρημένο νομοσχέδιο και εισηγείται κατηγοριοποίηση σε υποδομές ζωτικής σημασίας και εγκαταστάσεις ευαίσθητου χαρακτήρα, καθώς θα εξασφάλιζε ένα ακόμη πιο ευέλικτο, αλλά και συνάμα στοχευμένο μηχανισμό ελέγχου με την επιβολή ξεχωριστού ποσού (threshold) επένδυσης, βάσει των σημερινών δεδομένων της αγοράς.
Από πλευράς ΠΔΣ γίνεται εισήγηση για το συγκεκριμένο ζήτημα, ότι μπορεί το νομοσχέδιο να περιοριστεί σε μεγάλης αξίας έργα, τουλάχιστο πάνω από €10 εκατ. και αν θέλει το Υπουργείο να ελέγξει συγκεκριμένες επενδύσεις να τις συγκεκριμενοποιήσει, για παράδειγμα, να επιβάλει ζώνες περιορισμού των επενδύσεων αυτών για τις οποίες να επιβάλλονται συγκεκριμένα κριτήρια ή για συγκεκριμένους τομείς να επιβάλει συγκεκριμένα κριτήρια.
«Δεν είναι λύση ο έλεγχος όλων των επενδύσεων και μας ανησυχεί ότι ενδεχομένως να μην υπάρχουν οι ανθρώπινοι πόροι για έλεγχο», τονίζει μεταξύ άλλων στο σημείωμα του.
Από πλευράς CIBA τονίζεται ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αποφάσεων δικαστηρίων, καθώς και μηχανισμών, άλλων κρατών μελών της ΕΕ για το ζήτημα, ώστε η νομοθεσία που θα θεσπιστεί να μην έρχεται σε σύγκρουση με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Εισηγείται επίσης, όπως το Υπουργείο Οικονομικών προχωρήσει άμεσα σε ενημερωτικές ενέργειες επιχειρηματικών οργανώσεων, επενδυτών, και άλλων συνόλων, ένεκα της άμεσης και δραστικής επίδρασης, από την ψήφιση του Νομοσχεδίου, στην Κυπριακή επιχειρηματική ζωή και στον ίδιο τον τρόπο διεξαγωγής των εργασιών τόσον των επιχειρηματιών όσον και των επαγγελματιών.
Όσον αφορά το ΚΕΒΕ και την ΟΕΒ, μεταξύ άλλων γίνεται εισήγηση ώστε η «αρμόδια αρχή» η οποία βάσει της προτεινόμενης νομοθεσίας ορίζεται από το Υπ. Οικονομικών να είναι ανεξάρτητη, αμερόληπτη και να μην απαρτίζεται από ένα μόνο λειτουργό του Υπουργείου.
«Θα πρέπει να διατεθούν επαρκείς πόροι και εξειδικευμένο προσωπικό για τον έλεγχο άμεσων ξένων επενδύσεων και να στελεχώνεται από έμπειρα στελέχη όπως είναι δικηγόροι οικονομολόγοι κλπ», επισημαίνει.
Επίσης εισηγείται μεταξύ άλλων στην συμβουλευτική Επιτροπή να συμμετέχουν υπό την ιδιότητα μέλους, λειτουργοί που να προέρχονται από τις Δυνάμεις Ασφαλείας και της Υπηρεσίας Πληροφοριών, καθώς επίσης και από την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού.
Οι ξένες επενδύσεις σε αριθμούς
Αξίζει να αναφερθεί ότι κατά την χθεσινή συνεδρία ο νομικός σύμβουλος του CIBA Παντελής Χριστοφίδης, τόνισε ότι ο πρόεδρος του Invest Cyprus, Ευγένιος Ευγενίου στην Ετήσια Γενική Συνέλευσή του οργανισμού που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 14 Νοεμβρίου, στο Υπουργείο Οικονομικών, παρουσία του Υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, και στελεχών του Υπουργείου ανέφερε πως, παρά τις διεθνείς δυσκολίες, όπως οι αυξημένες οικονομικές αβεβαιότητες και οι γεωπολιτικές εντάσεις, η Κύπρος κατάφερε να επιδείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα.
Συγκεκριμένα, είπε πως οι άμεσες ξένες επενδύσεις έφτασαν τα €3,2 δισ., ενώ δημιουργήθηκαν πάνω από 2.500 νέες θέσεις εργασίας, με τον τομέα της τεχνολογίας να αποτελεί την αιχμή του δόρατος, καθώς η Κύπρο φιλοξενεί πλέον πάνω από 800 εταιρείες τεχνολογίας, εκ των οποίων περισσότερες από 250 ιδρύθηκαν μεταξύ 2021 και 2023.
Επίσης ότι ανέφερε ότι ο χρηματοοικονομικός τομέας ενισχύθηκε, με τον αριθμό και την αξία των επενδυτικών ταμείων να αυξάνονται, φτάνοντας σε διαχειριζόμενα κεφάλαια άνω των €10 δισ., εκ των οποίων τα €3 δισ. επενδύθηκαν τοπικά.
Επιπλέον, η Κύπρος κατέγραψε αύξηση 129% στις άμεσες ξένες επενδύσεις, σύμφωνα με το FDI Intelligence της Financial Times – η μεγαλύτερη αύξηση ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο κ. Χριστοφίδης ανέφερε επίσης ότι είναι σημαντικό να ψηφιστεί το νομοσχέδιο, καθώς ο μηχανισμός που προνοεί αξιοποιήθηκε να σταματήσει εξαγορές. Έφερε ως παραδείγματα την Γερμανία όπου σταμάτησε την πλειοψηφική εξαγορά μετοχικού κεφαλαίου από ιταλική τράπεζα, αλλά και την Ισπανία όπου σταμάτησε την αγορά του σιδηροδρόμου.
Σημειώνεται ότι σε προηγούμενη συνεδρία είχε ενημερώσει ότι η σχετική ρύθμιση είχε υιοθετηθεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, πλην της Κύπρου, Ελλάδας και Κροατία.
Το ιστορικό του νομοσχεδίου
Υπενθυμίζεται ότι το εναρμονιστικό νομοσχέδιο που παρέχει το δικαίωμα στα κράτη μέλη να προστατεύουν εξαγορές μεγάλων εταιρειών, οργανισμών ή χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από ξένους επενδυτές, είχε κατατεθεί εσπευσμένα στην Βουλή των Αντιπροσώπων τον Σεπτέμβριο του 2022, ώστε να εξετασθεί με τη μορφή του κατεπείγοντος από την αρμόδια Επιτροπή, μετά την δημοσιοποίηση του ενδιαφέροντος για την εξαγορά της Τράπεζας Κύπρου από το αμερικανικό επενδυτικό ταμείο Lone Star.
Με την απόσυρση στην συνέχεια, του ενδιαφέροντος της Lone Star για εξαγορά της Τράπεζας Κύπρου, το νομοσχέδιο που αφορά μεταφορά στο εθνικό δίκαιο του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/452 της 19ης Μαρτίου 2019, εξέλειψε και το επείγον για την θέσπιση της νομοθεσία που προβλέπει την δημιουργία «μηχανισμού» ελέγχου και συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με ΑΞΕ, οι οποίες είναι πιθανόν να θίξουν την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη των κρατών μελών και γενικότερα της ΕΕ.
Έτσι αποφασίσθηκε κυβέρνηση, αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες και εμπλεκόμενοι φορείς να διαβουλευθούν και να κατατεθεί αναθεωρημένο νομοσχέδιο στην Βουλή, κάτι που έγινε στις αρχές του προηγούμενου καλοκαιριού, το οποίο και τέθηκε ξανά προς συζήτηση στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή στις αρχές του τρέχοντος μηνός.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Όσον αφορά το σκοπό του νομοσχέδιου, σημειώνεται πως θέτει τους παράγοντες που μπορεί να συνεκτιμηθούν από την αρμόδια αρχή, κατά πόσον μια άμεση ξένη επένδυση είναι πιθανό να θίξει την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της αξιολόγησης προτάσεων από επενδυτές, για την εξαγορά επιχειρήσεων, οργανισμών ή χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, θα λαμβάνεται υπόψη αν οι επηρεαζόμενοι οργανισμοί δραστηριοποιούνται σε ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα ο οποίος αφορά στις υποδομές ζωτικής σημασίας (critical infrastructure), είτε φυσικές, είτε εικονικές.
Αφορά μεταξύ άλλων τομείς όπως της ενέργειας, των μεταφορών, της ύδρευσης, της υγείας, των επικοινωνιών, των μέσων ενημέρωσης, της επεξεργασίας ή αποθήκευσης δεδομένων, της άμυνας, των εκλογικών ή των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, περιλαμβανομένων των συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων.
Η αρμόδια αρχή, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, θα αξιολογεί τις πιθανές συνέπειες της άμεσης ξένης επένδυσης, όσον αφορά στην πρόσβαση σε πληροφορίες ευαίσθητου χαρακτήρα, περιλαμβανομένων των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ή τη δυνατότητα ελέγχου τέτοιων πληροφοριών.
Η αρμόδια αρχή, προκειμένου να διαπιστώσει κατά πόσο μια άμεση ξένη επένδυση είναι πιθανό να θίξει την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα μπορεί επιπρόσθετα να συνεκτιμήσει εάν ο ξένος επενδυτής ελέγχεται άμεσα ή έμμεσα από την κυβέρνηση τρίτης χώρας, περιλαμβανομένων κρατικών φορέων ή ενόπλων δυνάμεων, μεταξύ άλλων μέσω της ιδιοκτησιακής δομής ή της παροχής σημαντικής χρηματοδότησης.
Επίσης, θα μπορεί να εξετάσει εάν ο ξένος επενδυτής έχει ήδη εμπλακεί σε δραστηριότητες που θίγουν την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εάν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ο ξένος επενδυτής να προβαίνει σε παράνομες ή εγκληματικές δραστηριότητες.
Επίσης, θα εξετάζεται αάν με την υλοποίηση ή εφαρμογή της ξένης επένδυσης διασφαλίζεται ή διατηρείται ικανοποιητική διασπορά της μετοχικής βάσης καθώς και η δυνατότητα συμμετοχής και άλλων επενδυτών στην επιχείρηση στρατηγικής σημασίας και στα όργανα λήψης αποφάσεων.
Επισυνάπτεται το αναθεωρημένο νομοσχέδιο
