Θράσου: Κλειδί για ΑΗΚ το φυσικό αέριο
Μονόδρομος για τη στρατηγική ανάπτυξης της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου είναι η συμμετοχή της στις διαδικασίες εισαγωγής φυσικού αερίου, καθώς η σημερινή της κερδοφορία δεν είναι αρκετή για να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα της. Σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο πρόεδρος της ΑΗΚ, Χάρης Θράσου, απορρίπτει τις κατηγορίες για μεγάλα πλεονάσματα της Αρχής σε βάρος των καταναλωτών και τονίζει πως τα κέρδη ύψους €38 εκ. που πραγματοποιεί ετησίως δεν είναι αρκετά για να χρηματοδοτήσουν το αναπτυξιακό της πρόγραμμα. Μιλά για τη συμμετοχή της ΑΗΚ στις διαδικασίες έλευσης φυσικού αερίου, εξηγεί το σκεπτικό της διαφοροποιημένης διαδικασίας και μιλά για τους πιθανούς προσφοροδότες.
Της Ηρώς Ευθυμίου
Ερ: Κύριε Θράσου τα τελευταία τρία χρόνια η ΑΗΚ είχε ετήσιο πλεόνασμα γύρω στα £22 εκ. Προκαταρκτικά, πως έκλεισε το 2008;
Απ.: Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα για το 2008 είναι περίπου όπως και τα προηγούμενα χρόνια, δηλαδή γύρω στα €38 εκ. πλεόνασμα.
Ερ: Γιατί χρειάζεται να κάνει τόσα κέρδη η ΑΗΚ σε μια περίοδο κρίσης αντί να επωφελούνται οι καταναλωτές από μειωμένες τιμολογήσεις;
Απ.: Αρχικά θέλω να καταστήσω ξεκάθαρο ότι η ΑΗΚ διαχρονικά φροντίζει να διατηρεί τις διατιμήσεις της σε όσο το δυνατό χαμηλότερα επίπεδα.
Τώρα όσον αφορά το ερώτημα σας να σας αναφέρω απλά ότι με μόνο τα πλεονάσματα που πραγματοποιούνται τα τελευταία χρόνια, η ΑΗΚ είναι καταδικασμένη σε οικονομική καταστροφή. Όχι μόνο δεν είναι περιττά τα πλεονάσματα των τελευταίων χρόνων, όπως υπαινίσσεστε, αλλά δεν είναι καν ικανά για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του Οργανισμού.
Κατά το 2007 που είναι το τελευταίο έτος για το οποίο έχουμε ελεγμένους λογαριασμούς, η απόδοση του μέσου καθαρού απασχολούμενου ενεργητικού με ιστορικές αξίες ήταν 5,19%, ενώ η απόδοση του μέσου καθαρού απασχολούμενου ενεργητικού με ανατιμημένες αξίες ήταν 2,18%. Οι αριθμοί αυτοί είναι σίγουρα χαμηλοί και αποτέλεσμα βέβαια της πολιτικής μας για διατήρηση των διατιμήσεων μας σε όσο το δυνατό χαμηλότερα επίπεδα.
Ερ: Ποια είναι τα μεγάλα αναπτυξιακά σχέδια της ΑΗΚ για το 2009;
Απ.: Το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Αρχής δεν είναι δυνατό να γίνει σε ετήσια βάση γι’ αυτό θα αναφερθώ σε μεγαλύτερο χρονικά ορίζοντα, για την περίοδο 2008 – 2017 στην οποία περιλαμβάνονται οι επενδύσεις στα συστήματα Παραγωγής Μεταφοράς και Διανομής της ΑΗΚ.
Επανερχόμενος ωστόσο στο προηγούμενο ερώτημα σας για την αναγκαιότητα των πλεονασμάτων των τελευταίων χρόνων, πρέπει να σας εξηγήσω ότι το πρόγραμμα αυτό δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί με τα πλεονάσματα που πραγματοποιεί η Αρχή τα τελευταία χρόνια. Για την ακρίβεια τα πλεονάσματα αυτά δεν είναι καν ικανά να διασφαλίσουν τη χρηματοδότηση του Αναπτυξιακού Προγράμματος που πρέπει να γίνει για να συνεχίσει η απρόσκοπτη ηλεκτροδότηση του τόπου.
Στους σχεδιασμούς βέβαια της Αρχής περιλαμβάνεται και η χρήση του φυσικού αερίου ως καυσίμου ύλης. Η εισαγωγή και διάθεση του θα γίνεται από τη Δημόσια Επιχείρηση Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) στην οποία η ΑΗΚ θα συμμετέχει με ποσοστό 44% ενώ θα έχει και σημαντική συμμετοχή στην Κοινοπραξία Τερματικού η οποία θα είναι υπεύθυνη για την αποϋγροποίηση και αποθήκευση του Φυσικού Αερίου.
Ερ: Τι κεφάλαια χρειάζονται αυτά τα σχέδια;
Απ.: Οι συνολικές δαπάνες που απαιτούνται ανέρχονται στα €3,1 δισ. Στο ποσό αυτό βέβαια δεν περιλαμβάνεται οποιαδήποτε δαπάνη για την έλευση του φυσικού αερίου.
Ερ: Ποιοι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η ΑΗΚ;
Απ.: Θεωρώ ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η απόλυτη εξάρτηση που υπάρχει αυτή τη στιγμή από το πετρέλαιο και τα παράγωγά του, σε ότι αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για μια εξάρτηση που έχει επιβληθεί στην ΑΗΚ από την Πολιτεία και θα χρειαστούν χρόνια για να απεξαρτηθούμε από αυτή.
Κατά συνέπεια οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η Αρχή είναι τα συνεπακόλουθα του προβλήματος αυτού. Της απόλυτης δηλαδή εξάρτησης από το πετρέλαιο. Το ψηλό κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού που συνεπάγεται η χρήση πετρελαίου, μπορεί για παράδειγμα να οδηγήσει στη δραστηριοποίηση ανταγωνιστικών προς εμάς εταιρειών, με άλλη καύσιμη ύλη και χαμηλότερο ως εκ τούτου κόστος παραγωγής.
Ερ: Ο ομόλογος σας στη Cyta ανησυχεί ότι το κόστος των συντάξεων κινδυνεύει να τινάξει τα οικονομικά του οργανισμού στον αέρα. Αυτό δεν απασχολεί την ΑΗΚ;
Απ.: Εμείς δεν συμμεριζόμαστε την άποψη της ΑΤΗΚ, εντούτοις η οικονομική ευρωστία του Ταμείου Συντάξεων και ιδιαίτερα οι ελλειμματικές εισφορές που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια απασχολούν συνεχώς τόσο το διοικητικό συμβούλιο όσο και τους διαχειριστές του Ταμείου.
Εξειδικευμένος συμβουλευτικός οίκος έχει υποβάλει μελέτη αναφορικά με την επενδυτική πολιτική του Ταμείου. Αναμένεται ότι με την εφαρμογή της επενδυτικής πολιτικής θα αυξηθεί η απόδοση των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου και θα μειωθούν ουσιαστικά τα ελλείμματα. Παράλληλα λαμβάνουμε μέτρα ούτως ώστε να καλύψουμε το έλλειμμα το οποίο μπορεί να είναι €3-4 εκ. το χρόνο. Σε σύγκριση όμως με τον προϋπολογισμό της Αρχής €872 εκ. όπως υπολογίζεται το 2009, το ποσό δεν θεωρείται σημαντικό, ωστόσο λαμβάνουμε μέτρα να το καλύψουμε.
Μεταξύ των μέτρων είναι η επένδυση των ταμείων σε ποιο προσοδοφόρες επιχειρήσεις και όχι σε τράπεζες κυρίως τώρα που πέφτουν και τα επιτόκια.
Θα εισηγηθούμε επίσης όπως τα Ταμεία Σύνταξης να μπουν μέσα στα επενδυτικά προγράμματα της ΑΗΚ όπως είναι το έργο της αφαλάτωσης, του φυσικού αερίου, και αυτό για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επιπρόσθετα σκοπεύουμε να αναπτύξουμε και την αδρανή περιουσία της Αρχής που είναι κατανεμημένη σε όλη την Κύπρο και έχει μεγάλη αξία.
Ερ: Κάτι για τον ηλεκτρισμό: Οι διεθνείς τιμές πετρελαίου βρίσκονται στο επίπεδο του 2005, όχι όμως και οι λογαριασμοί της ΑΗΚ. Γιατί;
Απ.: Έχετε λάθος στη διαπίστωση σας ότι οι λογαριασμοί της ΑΗΚ δεν έχουν μειωθεί ανάλογα. Είναι κάτι το οποίο μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί παρατηρώντας λογαριασμούς των υπό σύγκριση περιόδων, αφού σε κάθε λογαριασμό αναγράφεται η τιμή της μονάδας (κιλοβατώρας). Οι διατιμήσεις της ΑΗΚ αυξάνονται και μειώνονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Συγκεκριμένα για κάθε 5 σεντ αύξηση ή μείωση στην τιμή του μετρικού τόνου μαζούτ, αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα κατά 0,0014 σεντ η τιμή της KWh. Οι διατιμήσεις αυτό το Μάρτη είναι ήδη κατά 11,7% περίπου χαμηλότερες από τις αντίστοιχες του Μαρτίου του 2008, πριν δηλαδή από τις μεγάλες αυξήσεις του 2008.
Η ΑΗΚ έχει ήδη ανακοινώσει πέντε διαδοχικές μειώσεις στις διατιμήσεις της, τους τελευταίους πέντε μήνες, και η μέση τιμή της KWh αυτό το μήνα είναι κατά 30,9% μειωμένη σε σχέση με την τιμή του Οκτωβρίου 2008, οπόταν και παρατηρήθηκε η πιο ψηλή χρέωση στα καύσιμα.
Επειδή στο θέμα έχει δοθεί μεγάλη δημοσιότητα που στις πλείστες περιπτώσεις συνοδευόταν και από παραπληροφόρηση θα πρέπει να αναφέρω ορισμένα πράγματα.
Αρχικά θέλω να ξεκαθαρίσω ότι η ΑΗΚ δεν έχει την ευχέρεια να καθορίζει το ύψος των αυτόματων αυξήσεων και μειώσεων στις διατιμήσεις της ούτε και τη χρονική στιγμή που θα επέλθουν αυτές οι αυξήσεις ή μειώσεις.
Ερ: Γιατί;
Απ.: Οι διατιμήσεις διέπονται από νομοθεσία η οποία καθορίζει ξεκάθαρα το ύψος των αυξήσεων και των μειώσεων ανάλογα με τις αυξήσεις και τις μειώσεις των τιμών του μαζούτ. Οι διαφοροποιήσεις στις διατιμήσεις σε σχέση πάντα με τις τιμές του μαζούτ καθορίζονται από τη λεγόμενη ρήτρα καυσίμων. Στο σημείο αυτό θέλω να καταστήσω ξεκάθαρο ότι από τις αυξήσεις στις διατιμήσεις λόγω της ρήτρας καυσίμων, η ΑΗΚ δεν επωφελείται ούτε ένα σεντ.
Γι’ αυτό και επαναλαμβάνουμε ότι ουσιαστικά οι διατιμήσεις παραμένουν οι ίδιες για πάνω από 25 χρόνια. Στη ρήτρα καυσίμων χρησιμοποιείται η μέση σταθμική τιμή της τιμής του μαζούτ. Η μέση αυτή σταθμική τιμή υπολογίζεται με την ίδια μέθοδο για πάνω από 25 χρόνια, η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Ελέγκτρια της Κυπριακής Δημοκρατίας και από το αρμόδιο εποπτικό όργανο που είναι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ). Για κάθε 5 σεντ λοιπόν αύξηση ή μείωση στην τιμή του μετρικού τόνου μαζούτ, αυξάνεται ή μειώνεται αντίστοιχα κατά 0,0014 σεντ η τιμή της KWh, όπως έχω αναφέρει ήδη.
Ο ηλεκτρισμός είναι αγαθό πρώτης ανάγκης και δική μας επιθυμία είναι να το προσφέρουμε στη χαμηλότερη δυνατή τιμή. Και να προσθέσω ότι το έχουμε επιτύχει σε μεγάλο βαθμό όλες αυτές τις δεκαετίες.
Ερ: Η ΑΗΚ όμως καλείται τώρα να καταβάλλει πρόστιμο €10 εκ. για ρύπους, το οποίο θα μετακυλήσει στους λογαριασμούς των καταναλωτών. Γιατί δεν προέβηκε στις απαραίτητες επενδύσεις για να παράγει ηλεκτρισμό με λιγότερους ρύπους ώστε να αποφεύγει το πρόστιμο από την ΕΕ;
Απ.: Η ΑΗΚ έχει κάνει επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων, προμηθεύτηκε επίσης γεννήτριες που εργάζονται με φυσικό αέριο αλλά δεν ευθύνεται για την καθυστέρηση της έλευσης του φυσικού αερίου. Η ΑΗΚ δεν φέρει καμία ευθύνη που για 10 χρόνια τώρα πολιτικοί και τα κόμματα συζητούσαν για ποιο είδος φυσικού αερίου θα εισάγει η Κύπρος.
Ερ: Γιατί να πληρώσουν οι φορολογούμενοι για το κόστος για τους ρύπους της ΑΗΚ;
Απ.: Κατ’ αρχήν να σας εξηγήσω ότι δεν πρόκειται για πρόστιμο αλλά αγορά δικαιωμάτων ρύπων που επέβαλε η ΕΕ στις χώρες μέλη της, μέχρι να καταφέρουν να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλούς ρίπους.
Η επιβάρυνση ωστόσο στα τιμολόγια θα είναι ανεπαίσθητη και δεν θα υπερβαίνει το 3%, σημειωτέον ότι από τον περασμένο Οκτώβρη που ξεκίνησε η μείωση του ηλεκτρικού ρεύματος σήμερα είναι μειωμένο κατά 32%.
Ερ: Θα έχουμε φθηνότερο ρεύμα με την έλευση του φυσικού αερίου;
Απ.: Όπως έχω ήδη εξηγήσει το μεγαλύτερο πρόβλημα της ΑΗΚ, που αποτελεί και πρόβλημα ολόκληρης της οικονομίας του τόπου, είναι η απόλυτη εξάρτηση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το πετρέλαιο και τα παράγωγα του. Είναι μια εξάρτηση η οποία έχει επιβληθεί στην ΑΗΚ από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, παρά τις προσπάθειες μας για σπάσιμο αυτής της εξάρτησης. Δυστυχώς, η επιθυμία μας για χρήση άνθρακα στον Ηλεκτροπαραγωγό Σταθμό Βασιλικού προσέκρουσε στην αντίδραση της Βουλής. Αν τότε είχαμε εισακουστεί, εκτιμούμε ότι οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος σήμερα θα ήταν σημαντικά πιο φθηνοί. Να αναφέρω επίσης ότι η ΑΗΚ πλήρωσε κατά το 2008, €501 εκ. για καύσιμα, ποσοστό το οποίο ανέρχεται στο 70% των συνολικών εξόδων της. Δεν είναι δυνατό βραχυπρόθεσμα να σπάσει αυτή η εξάρτηση.
Αυτό θα γίνει με την έλευση του φυσικού αερίου το οποίο βέβαια θα είναι κάπως πιο φθηνό από το μαζούτ και πολύ πιο φιλικό στο περιβάλλον λόγω των σαφώς μειωμένων εκπομπών ρύπων.
Ερ: Ας πάμε, λοιπόν, στο θέμα του φυσικού αερίου. Γιατί άλλαξε η διαδικασία για το Τερματικό;
Απ.: Η ουσία της απόφασης παραμένει η ίδια, ότι δηλαδή η ευθύνη της ανάπτυξης του Τερματικού θα αναληφθεί από κοινοπραξία, στην οποία θα έχει ουσιαστική συμμετοχή η ΑΗΚ. Η ανάθεση της κύριας ευθύνης υλοποίησης του έργου σε ένα οργανισμό με την τεχνογνωσία, την εμπειρία και την αξιοπιστία της ΑΗΚ, ενισχύει τη θέση της Κύπρου και θα αντιμετωπιστεί θετικά από τη διεθνή βιομηχανία φυσικού αερίου.
Ερ: Πως διασφαλίζεται το αδιάβλητο της νέας διαδικασίας;
Απ.: Η ΑΗΚ απεύθυνε πρόσφατα ανοικτή πρόσκληση σε κάθε ενδιαφερόμενο για εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στην κοινοπραξία του Τερματικού. Ακολούθως θα προχωρήσει με αδιάβλητες, διαφανείς και αδιαμφισβήτητες διαδικασίες στην εξέταση των προτάσεων που θα υποβληθούν για επιλογή των στρατηγικών συνεργατών της. Τα πάντα θα γίνουν μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας και της διαφάνειας και με τη βοήθεια εξειδικευμένων εμπειρογνωμόνων.
Ερ: Ποιες χώρες ενδιαφέρονται να μας προμηθεύσουν με φυσικό αέριο;
Απ.: Πολλές χώρες έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους όπως είναι η Αίγυπτος, η Ρωσία, η Λιβύη, η Αλγερία, το Κατάρ, τώρα προστέθηκε και το Ιράν. Ήδη η κυπριακή κυβέρνηση έχει κάνει ορισμένες διερευνητικές επαφές με την Αίγυπτο, την Αλγερία και τη Ρωσία, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται καμία άλλη χώρα.
Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι πολύ μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να προμηθεύσουν την Κύπρο με τις απαιτούμενες ποσότητες.
Η τελική επιλογή του προμηθευτή θα γίνει από τη ΔΕΦΑ με νομότυπες και αδιάβλητες διαδικασίες.
Ερ: Αναφέρατε και τη Ρωσία. Κάπως μακριά δεν είναι σε σύγκριση με τις άλλες χώρες;
Απ.: Η Ρωσία είναι ένας από τους κύριους παίκτες στην παγκόσμια αγορά και ο κυριότερος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί εκ προοιμίου. Έχει και την τεχνογνωσία και την εμπορική δυνατότητα να μας προμηθεύσει με φυσικό αέριο, ως εκ τούτου είναι μία από τις χώρες που δε μπορούν να αποκλειστούν από τις προκαταρκτικές διαβουλεύσεις. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε καμία χώρα γιατί μετά θα μας κατηγορήσει και η αντιπολίτευση ότι δεν διαβουλευθήκαμε με όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες.
Ερ: Με βάση ποια κριτήρια θα επιλεγεί ο προμηθευτής φυσικού αερίου;
Απ.: Τρία είναι τα βασικά κριτήρια επιλογής. Το κόστος διάθεσης του φυσικού αερίου, η σταθερή και απρόσκοπτη προμήθεια διότι δεν είναι δυνατόν να κλείσουμε μια συμφωνία αυτής της εμβέλειας μόνο για μερικά χρόνια αλλά και ο τρόπος συσκευασίας του φυσικού αερίου που θα μεταφέρεται στην Κύπρο σε υγροποιημένη μορφή.
Ερ: Πως έγινε η επιλογή φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή;
Απ.: Η βουλή εν τη σοφία της αποφάσισε να εγκρίνει την υγροποιημένη μορφή του φυσικού αερίου και τη δημιουργία τερματικού. Δεν ξέρω αν είναι δουλειά της βουλής να αποφασίζει τι είδους φυσικό αέριο θα προμηθευτούμε. Η δουλειά της βουλής ήταν να πει της εκτελεστικής εξουσίας να φέρει φυσικό αέριο το συντομότερο δυνατόν και να ελέγχει τις αποφάσεις, αντί τούτου όμως, για χρόνια ολόκληρα συζητούσαν αν θα γίνει τερματικό, πλωτή μονάδα ή αν το φυσικό αέριο θα ήταν σε υγροποιημένη ή συμπιεσμένη μορφή.
Άμοιροι ευθυνών δεν είναι βέβαια και οι πολιτικοί. Αυτή είναι η κατάσταση όσον αφορά το φυσικό αέριο.
Ερ: Πως απαντάται στις επικρίσεις που δέχεται η κυβέρνηση να διαβουλευθεί μέσω διακρατικών συμφωνιών και όχι με τις ίδιες τις εταιρείες;
Απ.: Υπάρχουν συμφέροντα στις εταιρείες επειδή κάποιοι θα πάρουν προμήθειες. Εμείς λέμε ότι θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια μέσω των διακρατικών συμφωνιών και μετά αν αποτύχουμε τότε θα κοιτάξουμε άλλες πιθανότητες. Πάντως η καθυστέρηση που παρατηρείται δεν οφείλεται στην ΑΗΚ η οποία εδώ και 10 χρόνια προειδοποιεί και τώρα αναγκάστηκε να αγοράσει γεννήτριες οι οποίες θα μπορούν να δουλεύουν και με πετρέλαιο και φυσικό αέριο ώστε να είναι προετοιμασμένη όταν θα έρθει το φυσικό αέριο.
Εδώ και 8 μήνες το Υπουργικό Συμβούλιο επικύρωσε την απόφαση για έλευση του φυσικού αερίου και ακόμη δεν έχει συσταθεί η διαχειριστική επιτροπή, δεν έχει διοριστεί το διοικητικό συμβούλιο της ΔΕΦΑ, αλλά ούτε και έχει προσβληθεί ο σύμβουλος. Το θέμα συζητείτο εδώ και τόσα χρόνια στη βουλή με αποτέλεσμα να μείνουμε εγκλωβισμένοι στα πετρελαιοειδή την ίδια ώρα που άλλες χώρες προχώρησαν στην πυρηνική ενέργεια, τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς, άνθρακα, λιγνίτη, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πληρώνει σήμερα ο κόσμος ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα.
Ερ: Από τότε που ανέλαβε η ΑΗΚ, την ευθύνη για την κατασκευή του τερματικού σταθμού, που βρίσκονται οι διαδικασίες;
Απ.: Ήδη προχωρήσαμε στη δήλωση πολιτικής και σήμερα αξιολογούμε τις προσφορές που έχουν υποβληθεί από συμβούλους. Πρόσφατα ανακοινώσαμε ότι δεχόμαστε αιτήσεις για εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή και επένδυση στην Εταιρεία Τερματικού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ), η οποία θα είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη, χρηματοδότηση, λειτουργία και διοίκηση του Τερματικού Σταθμού ΥΦΑ στο Βασιλικό στη νότια ακτή της Κύπρου. Πρόκειται για κοινοπραξίες ξένων επενδυτών σε ορισμένες από τις οποίες συμμετέχουν και κύπριοι επιχειρηματίες.
Της Ηρώς Ευθυμίου
Ερ: Κύριε Θράσου τα τελευταία τρία χρόνια η ΑΗΚ είχε ετήσιο πλεόνασμα γύρω στα £22 εκ. Προκαταρκτικά, πως έκλεισε το 2008;
Απ.: Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα για το 2008 είναι περίπου όπως και τα προηγούμενα χρόνια, δηλαδή γύρω στα €38 εκ. πλεόνασμα.
Ερ: Γιατί χρειάζεται να κάνει τόσα κέρδη η ΑΗΚ σε μια περίοδο κρίσης αντί να επωφελούνται οι καταναλωτές από μειωμένες τιμολογήσεις;
Απ.: Αρχικά θέλω να καταστήσω ξεκάθαρο ότι η ΑΗΚ διαχρονικά φροντίζει να διατηρεί τις διατιμήσεις της σε όσο το δυνατό χαμηλότερα επίπεδα.
Τώρα όσον αφορά το ερώτημα σας να σας αναφέρω απλά ότι με μόνο τα πλεονάσματα που πραγματοποιούνται τα τελευταία χρόνια, η ΑΗΚ είναι καταδικασμένη σε οικονομική καταστροφή. Όχι μόνο δεν είναι περιττά τα πλεονάσματα των τελευταίων χρόνων, όπως υπαινίσσεστε, αλλά δεν είναι καν ικανά για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του Οργανισμού.
Κατά το 2007 που είναι το τελευταίο έτος για το οποίο έχουμε ελεγμένους λογαριασμούς, η απόδοση του μέσου καθαρού απασχολούμενου ενεργητικού με ιστορικές αξίες ήταν 5,19%, ενώ η απόδοση του μέσου καθαρού απασχολούμενου ενεργητικού με ανατιμημένες αξίες ήταν 2,18%. Οι αριθμοί αυτοί είναι σίγουρα χαμηλοί και αποτέλεσμα βέβαια της πολιτικής μας για διατήρηση των διατιμήσεων μας σε όσο το δυνατό χαμηλότερα επίπεδα.
Ερ: Ποια είναι τα μεγάλα αναπτυξιακά σχέδια της ΑΗΚ για το 2009;
Απ.: Το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Αρχής δεν είναι δυνατό να γίνει σε ετήσια βάση γι’ αυτό θα αναφερθώ σε μεγαλύτερο χρονικά ορίζοντα, για την περίοδο 2008 – 2017 στην οποία περιλαμβάνονται οι επενδύσεις στα συστήματα Παραγωγής Μεταφοράς και Διανομής της ΑΗΚ.
Επανερχόμενος ωστόσο στο προηγούμενο ερώτημα σας για την αναγκαιότητα των πλεονασμάτων των τελευταίων χρόνων, πρέπει να σας εξηγήσω ότι το πρόγραμμα αυτό δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί με τα πλεονάσματα που πραγματοποιεί η Αρχή τα τελευταία χρόνια. Για την ακρίβεια τα πλεονάσματα αυτά δεν είναι καν ικανά να διασφαλίσουν τη χρηματοδότηση του Αναπτυξιακού Προγράμματος που πρέπει να γίνει για να συνεχίσει η απρόσκοπτη ηλεκτροδότηση του τόπου.
Στους σχεδιασμούς βέβαια της Αρχής περιλαμβάνεται και η χρήση του φυσικού αερίου ως καυσίμου ύλης. Η εισαγωγή και διάθεση του θα γίνεται από τη Δημόσια Επιχείρηση Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) στην οποία η ΑΗΚ θα συμμετέχει με ποσοστό 44% ενώ θα έχει και σημαντική συμμετοχή στην Κοινοπραξία Τερματικού η οποία θα είναι υπεύθυνη για την αποϋγροποίηση και αποθήκευση του Φυσικού Αερίου.
Ερ: Τι κεφάλαια χρειάζονται αυτά τα σχέδια;
Απ.: Οι συνολικές δαπάνες που απαιτούνται ανέρχονται στα €3,1 δισ. Στο ποσό αυτό βέβαια δεν περιλαμβάνεται οποιαδήποτε δαπάνη για την έλευση του φυσικού αερίου.
Ερ: Ποιοι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η ΑΗΚ;
Απ.: Θεωρώ ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η απόλυτη εξάρτηση που υπάρχει αυτή τη στιγμή από το πετρέλαιο και τα παράγωγά του, σε ότι αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για μια εξάρτηση που έχει επιβληθεί στην ΑΗΚ από την Πολιτεία και θα χρειαστούν χρόνια για να απεξαρτηθούμε από αυτή.
Κατά συνέπεια οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η Αρχή είναι τα συνεπακόλουθα του προβλήματος αυτού. Της απόλυτης δηλαδή εξάρτησης από το πετρέλαιο. Το ψηλό κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού που συνεπάγεται η χρήση πετρελαίου, μπορεί για παράδειγμα να οδηγήσει στη δραστηριοποίηση ανταγωνιστικών προς εμάς εταιρειών, με άλλη καύσιμη ύλη και χαμηλότερο ως εκ τούτου κόστος παραγωγής.
Ερ: Ο ομόλογος σας στη Cyta ανησυχεί ότι το κόστος των συντάξεων κινδυνεύει να τινάξει τα οικονομικά του οργανισμού στον αέρα. Αυτό δεν απασχολεί την ΑΗΚ;
Απ.: Εμείς δεν συμμεριζόμαστε την άποψη της ΑΤΗΚ, εντούτοις η οικονομική ευρωστία του Ταμείου Συντάξεων και ιδιαίτερα οι ελλειμματικές εισφορές που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια απασχολούν συνεχώς τόσο το διοικητικό συμβούλιο όσο και τους διαχειριστές του Ταμείου.
Εξειδικευμένος συμβουλευτικός οίκος έχει υποβάλει μελέτη αναφορικά με την επενδυτική πολιτική του Ταμείου. Αναμένεται ότι με την εφαρμογή της επενδυτικής πολιτικής θα αυξηθεί η απόδοση των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου και θα μειωθούν ουσιαστικά τα ελλείμματα. Παράλληλα λαμβάνουμε μέτρα ούτως ώστε να καλύψουμε το έλλειμμα το οποίο μπορεί να είναι €3-4 εκ. το χρόνο. Σε σύγκριση όμως με τον προϋπολογισμό της Αρχής €872 εκ. όπως υπολογίζεται το 2009, το ποσό δεν θεωρείται σημαντικό, ωστόσο λαμβάνουμε μέτρα να το καλύψουμε.
Μεταξύ των μέτρων είναι η επένδυση των ταμείων σε ποιο προσοδοφόρες επιχειρήσεις και όχι σε τράπεζες κυρίως τώρα που πέφτουν και τα επιτόκια.
Θα εισηγηθούμε επίσης όπως τα Ταμεία Σύνταξης να μπουν μέσα στα επενδυτικά προγράμματα της ΑΗΚ όπως είναι το έργο της αφαλάτωσης, του φυσικού αερίου, και αυτό για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επιπρόσθετα σκοπεύουμε να αναπτύξουμε και την αδρανή περιουσία της Αρχής που είναι κατανεμημένη σε όλη την Κύπρο και έχει μεγάλη αξία.
Ερ: Κάτι για τον ηλεκτρισμό: Οι διεθνείς τιμές πετρελαίου βρίσκονται στο επίπεδο του 2005, όχι όμως και οι λογαριασμοί της ΑΗΚ. Γιατί;
Απ.: Έχετε λάθος στη διαπίστωση σας ότι οι λογαριασμοί της ΑΗΚ δεν έχουν μειωθεί ανάλογα. Είναι κάτι το οποίο μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί παρατηρώντας λογαριασμούς των υπό σύγκριση περιόδων, αφού σε κάθε λογαριασμό αναγράφεται η τιμή της μονάδας (κιλοβατώρας). Οι διατιμήσεις της ΑΗΚ αυξάνονται και μειώνονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Συγκεκριμένα για κάθε 5 σεντ αύξηση ή μείωση στην τιμή του μετρικού τόνου μαζούτ, αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα κατά 0,0014 σεντ η τιμή της KWh. Οι διατιμήσεις αυτό το Μάρτη είναι ήδη κατά 11,7% περίπου χαμηλότερες από τις αντίστοιχες του Μαρτίου του 2008, πριν δηλαδή από τις μεγάλες αυξήσεις του 2008.
Η ΑΗΚ έχει ήδη ανακοινώσει πέντε διαδοχικές μειώσεις στις διατιμήσεις της, τους τελευταίους πέντε μήνες, και η μέση τιμή της KWh αυτό το μήνα είναι κατά 30,9% μειωμένη σε σχέση με την τιμή του Οκτωβρίου 2008, οπόταν και παρατηρήθηκε η πιο ψηλή χρέωση στα καύσιμα.
Επειδή στο θέμα έχει δοθεί μεγάλη δημοσιότητα που στις πλείστες περιπτώσεις συνοδευόταν και από παραπληροφόρηση θα πρέπει να αναφέρω ορισμένα πράγματα.
Αρχικά θέλω να ξεκαθαρίσω ότι η ΑΗΚ δεν έχει την ευχέρεια να καθορίζει το ύψος των αυτόματων αυξήσεων και μειώσεων στις διατιμήσεις της ούτε και τη χρονική στιγμή που θα επέλθουν αυτές οι αυξήσεις ή μειώσεις.
Ερ: Γιατί;
Απ.: Οι διατιμήσεις διέπονται από νομοθεσία η οποία καθορίζει ξεκάθαρα το ύψος των αυξήσεων και των μειώσεων ανάλογα με τις αυξήσεις και τις μειώσεις των τιμών του μαζούτ. Οι διαφοροποιήσεις στις διατιμήσεις σε σχέση πάντα με τις τιμές του μαζούτ καθορίζονται από τη λεγόμενη ρήτρα καυσίμων. Στο σημείο αυτό θέλω να καταστήσω ξεκάθαρο ότι από τις αυξήσεις στις διατιμήσεις λόγω της ρήτρας καυσίμων, η ΑΗΚ δεν επωφελείται ούτε ένα σεντ.
Γι’ αυτό και επαναλαμβάνουμε ότι ουσιαστικά οι διατιμήσεις παραμένουν οι ίδιες για πάνω από 25 χρόνια. Στη ρήτρα καυσίμων χρησιμοποιείται η μέση σταθμική τιμή της τιμής του μαζούτ. Η μέση αυτή σταθμική τιμή υπολογίζεται με την ίδια μέθοδο για πάνω από 25 χρόνια, η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Ελέγκτρια της Κυπριακής Δημοκρατίας και από το αρμόδιο εποπτικό όργανο που είναι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ). Για κάθε 5 σεντ λοιπόν αύξηση ή μείωση στην τιμή του μετρικού τόνου μαζούτ, αυξάνεται ή μειώνεται αντίστοιχα κατά 0,0014 σεντ η τιμή της KWh, όπως έχω αναφέρει ήδη.
Ο ηλεκτρισμός είναι αγαθό πρώτης ανάγκης και δική μας επιθυμία είναι να το προσφέρουμε στη χαμηλότερη δυνατή τιμή. Και να προσθέσω ότι το έχουμε επιτύχει σε μεγάλο βαθμό όλες αυτές τις δεκαετίες.
Ερ: Η ΑΗΚ όμως καλείται τώρα να καταβάλλει πρόστιμο €10 εκ. για ρύπους, το οποίο θα μετακυλήσει στους λογαριασμούς των καταναλωτών. Γιατί δεν προέβηκε στις απαραίτητες επενδύσεις για να παράγει ηλεκτρισμό με λιγότερους ρύπους ώστε να αποφεύγει το πρόστιμο από την ΕΕ;
Απ.: Η ΑΗΚ έχει κάνει επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων, προμηθεύτηκε επίσης γεννήτριες που εργάζονται με φυσικό αέριο αλλά δεν ευθύνεται για την καθυστέρηση της έλευσης του φυσικού αερίου. Η ΑΗΚ δεν φέρει καμία ευθύνη που για 10 χρόνια τώρα πολιτικοί και τα κόμματα συζητούσαν για ποιο είδος φυσικού αερίου θα εισάγει η Κύπρος.
Ερ: Γιατί να πληρώσουν οι φορολογούμενοι για το κόστος για τους ρύπους της ΑΗΚ;
Απ.: Κατ’ αρχήν να σας εξηγήσω ότι δεν πρόκειται για πρόστιμο αλλά αγορά δικαιωμάτων ρύπων που επέβαλε η ΕΕ στις χώρες μέλη της, μέχρι να καταφέρουν να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλούς ρίπους.
Η επιβάρυνση ωστόσο στα τιμολόγια θα είναι ανεπαίσθητη και δεν θα υπερβαίνει το 3%, σημειωτέον ότι από τον περασμένο Οκτώβρη που ξεκίνησε η μείωση του ηλεκτρικού ρεύματος σήμερα είναι μειωμένο κατά 32%.
Ερ: Θα έχουμε φθηνότερο ρεύμα με την έλευση του φυσικού αερίου;
Απ.: Όπως έχω ήδη εξηγήσει το μεγαλύτερο πρόβλημα της ΑΗΚ, που αποτελεί και πρόβλημα ολόκληρης της οικονομίας του τόπου, είναι η απόλυτη εξάρτηση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το πετρέλαιο και τα παράγωγα του. Είναι μια εξάρτηση η οποία έχει επιβληθεί στην ΑΗΚ από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, παρά τις προσπάθειες μας για σπάσιμο αυτής της εξάρτησης. Δυστυχώς, η επιθυμία μας για χρήση άνθρακα στον Ηλεκτροπαραγωγό Σταθμό Βασιλικού προσέκρουσε στην αντίδραση της Βουλής. Αν τότε είχαμε εισακουστεί, εκτιμούμε ότι οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος σήμερα θα ήταν σημαντικά πιο φθηνοί. Να αναφέρω επίσης ότι η ΑΗΚ πλήρωσε κατά το 2008, €501 εκ. για καύσιμα, ποσοστό το οποίο ανέρχεται στο 70% των συνολικών εξόδων της. Δεν είναι δυνατό βραχυπρόθεσμα να σπάσει αυτή η εξάρτηση.
Αυτό θα γίνει με την έλευση του φυσικού αερίου το οποίο βέβαια θα είναι κάπως πιο φθηνό από το μαζούτ και πολύ πιο φιλικό στο περιβάλλον λόγω των σαφώς μειωμένων εκπομπών ρύπων.
Ερ: Ας πάμε, λοιπόν, στο θέμα του φυσικού αερίου. Γιατί άλλαξε η διαδικασία για το Τερματικό;
Απ.: Η ουσία της απόφασης παραμένει η ίδια, ότι δηλαδή η ευθύνη της ανάπτυξης του Τερματικού θα αναληφθεί από κοινοπραξία, στην οποία θα έχει ουσιαστική συμμετοχή η ΑΗΚ. Η ανάθεση της κύριας ευθύνης υλοποίησης του έργου σε ένα οργανισμό με την τεχνογνωσία, την εμπειρία και την αξιοπιστία της ΑΗΚ, ενισχύει τη θέση της Κύπρου και θα αντιμετωπιστεί θετικά από τη διεθνή βιομηχανία φυσικού αερίου.
Ερ: Πως διασφαλίζεται το αδιάβλητο της νέας διαδικασίας;
Απ.: Η ΑΗΚ απεύθυνε πρόσφατα ανοικτή πρόσκληση σε κάθε ενδιαφερόμενο για εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στην κοινοπραξία του Τερματικού. Ακολούθως θα προχωρήσει με αδιάβλητες, διαφανείς και αδιαμφισβήτητες διαδικασίες στην εξέταση των προτάσεων που θα υποβληθούν για επιλογή των στρατηγικών συνεργατών της. Τα πάντα θα γίνουν μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας και της διαφάνειας και με τη βοήθεια εξειδικευμένων εμπειρογνωμόνων.
Ερ: Ποιες χώρες ενδιαφέρονται να μας προμηθεύσουν με φυσικό αέριο;
Απ.: Πολλές χώρες έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους όπως είναι η Αίγυπτος, η Ρωσία, η Λιβύη, η Αλγερία, το Κατάρ, τώρα προστέθηκε και το Ιράν. Ήδη η κυπριακή κυβέρνηση έχει κάνει ορισμένες διερευνητικές επαφές με την Αίγυπτο, την Αλγερία και τη Ρωσία, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται καμία άλλη χώρα.
Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι πολύ μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να προμηθεύσουν την Κύπρο με τις απαιτούμενες ποσότητες.
Η τελική επιλογή του προμηθευτή θα γίνει από τη ΔΕΦΑ με νομότυπες και αδιάβλητες διαδικασίες.
Ερ: Αναφέρατε και τη Ρωσία. Κάπως μακριά δεν είναι σε σύγκριση με τις άλλες χώρες;
Απ.: Η Ρωσία είναι ένας από τους κύριους παίκτες στην παγκόσμια αγορά και ο κυριότερος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί εκ προοιμίου. Έχει και την τεχνογνωσία και την εμπορική δυνατότητα να μας προμηθεύσει με φυσικό αέριο, ως εκ τούτου είναι μία από τις χώρες που δε μπορούν να αποκλειστούν από τις προκαταρκτικές διαβουλεύσεις. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε καμία χώρα γιατί μετά θα μας κατηγορήσει και η αντιπολίτευση ότι δεν διαβουλευθήκαμε με όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες.
Ερ: Με βάση ποια κριτήρια θα επιλεγεί ο προμηθευτής φυσικού αερίου;
Απ.: Τρία είναι τα βασικά κριτήρια επιλογής. Το κόστος διάθεσης του φυσικού αερίου, η σταθερή και απρόσκοπτη προμήθεια διότι δεν είναι δυνατόν να κλείσουμε μια συμφωνία αυτής της εμβέλειας μόνο για μερικά χρόνια αλλά και ο τρόπος συσκευασίας του φυσικού αερίου που θα μεταφέρεται στην Κύπρο σε υγροποιημένη μορφή.
Ερ: Πως έγινε η επιλογή φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή;
Απ.: Η βουλή εν τη σοφία της αποφάσισε να εγκρίνει την υγροποιημένη μορφή του φυσικού αερίου και τη δημιουργία τερματικού. Δεν ξέρω αν είναι δουλειά της βουλής να αποφασίζει τι είδους φυσικό αέριο θα προμηθευτούμε. Η δουλειά της βουλής ήταν να πει της εκτελεστικής εξουσίας να φέρει φυσικό αέριο το συντομότερο δυνατόν και να ελέγχει τις αποφάσεις, αντί τούτου όμως, για χρόνια ολόκληρα συζητούσαν αν θα γίνει τερματικό, πλωτή μονάδα ή αν το φυσικό αέριο θα ήταν σε υγροποιημένη ή συμπιεσμένη μορφή.
Άμοιροι ευθυνών δεν είναι βέβαια και οι πολιτικοί. Αυτή είναι η κατάσταση όσον αφορά το φυσικό αέριο.
Ερ: Πως απαντάται στις επικρίσεις που δέχεται η κυβέρνηση να διαβουλευθεί μέσω διακρατικών συμφωνιών και όχι με τις ίδιες τις εταιρείες;
Απ.: Υπάρχουν συμφέροντα στις εταιρείες επειδή κάποιοι θα πάρουν προμήθειες. Εμείς λέμε ότι θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια μέσω των διακρατικών συμφωνιών και μετά αν αποτύχουμε τότε θα κοιτάξουμε άλλες πιθανότητες. Πάντως η καθυστέρηση που παρατηρείται δεν οφείλεται στην ΑΗΚ η οποία εδώ και 10 χρόνια προειδοποιεί και τώρα αναγκάστηκε να αγοράσει γεννήτριες οι οποίες θα μπορούν να δουλεύουν και με πετρέλαιο και φυσικό αέριο ώστε να είναι προετοιμασμένη όταν θα έρθει το φυσικό αέριο.
Εδώ και 8 μήνες το Υπουργικό Συμβούλιο επικύρωσε την απόφαση για έλευση του φυσικού αερίου και ακόμη δεν έχει συσταθεί η διαχειριστική επιτροπή, δεν έχει διοριστεί το διοικητικό συμβούλιο της ΔΕΦΑ, αλλά ούτε και έχει προσβληθεί ο σύμβουλος. Το θέμα συζητείτο εδώ και τόσα χρόνια στη βουλή με αποτέλεσμα να μείνουμε εγκλωβισμένοι στα πετρελαιοειδή την ίδια ώρα που άλλες χώρες προχώρησαν στην πυρηνική ενέργεια, τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς, άνθρακα, λιγνίτη, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πληρώνει σήμερα ο κόσμος ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα.
Ερ: Από τότε που ανέλαβε η ΑΗΚ, την ευθύνη για την κατασκευή του τερματικού σταθμού, που βρίσκονται οι διαδικασίες;
Απ.: Ήδη προχωρήσαμε στη δήλωση πολιτικής και σήμερα αξιολογούμε τις προσφορές που έχουν υποβληθεί από συμβούλους. Πρόσφατα ανακοινώσαμε ότι δεχόμαστε αιτήσεις για εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή και επένδυση στην Εταιρεία Τερματικού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ), η οποία θα είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη, χρηματοδότηση, λειτουργία και διοίκηση του Τερματικού Σταθμού ΥΦΑ στο Βασιλικό στη νότια ακτή της Κύπρου. Πρόκειται για κοινοπραξίες ξένων επενδυτών σε ορισμένες από τις οποίες συμμετέχουν και κύπριοι επιχειρηματίες.
3287.99
1275.09
