Μαυρομμάτης: Μας ταιριάζει η αυστηρότητα
Η αυστηρότητα του κυπριακού εποπτικού πλαισίου ταιριάζει με τα μικρά μεγέθη της Κύπρου και δεν απέτρεψε άλλωστε την ταχεία ανάπτυξη της Marfin τα τελευταία χρόνια, σημειώνει σε συνέντευξη του στη StockWatch ο πρόεδρος του ΚΕΒΕ, Μάνθος Μαυρομμάτης. Ο κ. Μαυρομμάτης απορρίπτει τα περί έλλειψης ισονομίας, αλλά δέχεται ότι σε μια μικρή χώρα είναι αναπόφευκτες οι συγκρούσεις συμφέροντος. Ο πρόεδρος του ΚΕΒΕ στηρίζει το διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, λέγοντας ότι αν τον άκουγαν οι επιχειρηματίες, θα περιόριζαν τις απώλειες από τη φετινή κρίση. Στη συνέντευξη, ο κ. Μαυρομμάτης μιλά επίσης για τη γάγγραινα της γραφειοκρατίας και προτείνει τη σύσταση κέντρων εξυπηρέτησης επιχειρήσεων και το διορισμό Επιτρόπου για απλοποίηση των διαδικασιών του δημοσίου.
Της Ηρώς Ευθυμίου
Ερ: Να ξεκινήσουμε με το θέμα των ημερών. Πόσο σας απασχολεί σαν Eπιμελητήριο η απόφαση της Marfin να μεταφέρει την έδρα της αλλού;
Απ.: Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για μια δυσάρεστη εξέλιξη για την κυπριακή οικονομία και θα ήταν καλό να μπορούσε να γίνουν δεύτερες σκέψεις. Δεν είναι εύκολο εγχείρημα η μεταφορά έδρας, αλλά εν πάση περιπτώσει επαφίεται στην ίδια τη Marfin Laiki να αποφασίσει τι είναι το καλύτερο για εκείνη.
Ερ: Ποια είναι τα μηνύματα που παίρνετε από την αγορά για το συγκεκριμένο θέμα;
Απ.: Στην πράξη δεν νομίζω ότι θα αλλάξουν πολλά πράγματα για τους πελάτες, τους μετόχους ή τους υπαλλήλους της τράπεζας. Το θέμα νομίζω είναι ψυχολογικό περισσότερο επειδή μια παλιά κυπριακή τράπεζα, η δεύτερη μεγαλύτερη, δεν θα θεωρείται πλέον κυπριακή.
Ερ: Υπάρχουν μαθήματα για την κυπριακή πολιτεία από την ενδεχόμενη φυγή ενός τόσο μεγάλου οργανισμού;
Απ.: Τα θέματα που πρέπει να απασχολήσουν την κυπριακή κοινωνία είναι διάφορα. Κατ’ αρχήν ως ΚΕΒΕ πιστεύουμε ότι όλοι οι τραπεζικοί οργανισμοί τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης απ’ όλους τους δημόσιους φορείς.
Αν εντούτοις υπάρχει κάτι που δεν εμπίπτει μέσα στους κανόνες ίσης μεταχείρισης θα πρέπει η κυπριακή κοινωνία να λάβει μέτρα διασφάλισης της ίσης μεταχείρισης.
Από την άλλη όμως πιστεύω ότι η κυπριακή πολιτεία θα πρέπει να διαφυλάξει το αυστηρό εποπτικό πλαίσιο των χρηματοοικονομικών οργανισμών, διότι κάτι τέτοιο είναι για το μακροπρόθεσμο καλό της Κύπρου ως κέντρο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Ας μη ξεχνούμε ότι πολλοί ξένοι κύκλοι κατηγορούσαν την Κύπρο για χώρα ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Γι’ αυτό δεν πρέπει μόνο να φαινόμαστε αυστηροί αλλά και να είμαστε για να μην επιτρέπουμε σε κανένα να διαβάλει το καλό όνομα της Κύπρου. Λυπούμε να παρατηρήσω ότι ακόμη και πρόσφατα ο γενικός διευθυντής του London School of Economics έκανε ειδική αναφορά στην οικονομία της Κύπρου, λέγοντας ότι θα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που θα κινηθεί με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης διότι στην Κύπρο γίνεται ξέπλυμα βρώμικου χρήματος των Ρώσων απατεώνων. Τέτοια σχόλια βέβαια είναι απαράδεκτα διότι δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα αλλά πρέπει να καταπολεμήσουμε την αίσθηση σε οποιονδήποτε και αν την έχει.
Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι αυτό το αυστηρό εποπτικό πλαίσιο στο οποίο λειτούργησε η Marfin Laiki τα τελευταία τρία χρόνια δεν την εμπόδισε από του να πετύχει εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης στις εργασίες της και ίσως να τη βοηθήσει και στις μελλοντικές εργασίες της.
Ερ: Τι παραδείγματα μπορείτε να μας δώσετε για να πείσετε τους επικριτές του συστήματος ότι υπάρχει ισονομία;
Απ.: Το γεγονός ότι στην Κύπρο υπάρχουν και λειτουργούν 44 χρηματοοικονομικά ιδρύματα του εξωτερικού πιστεύω ότι αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης στο κυπριακό εποπτικό σύστημα. Οι ξένοι επενδυτές νοιώθουν ότι στην Κύπρο μπορούν να λειτουργήσουν σε σωστά πλαίσια που θα τους βοηθήσουν να αναπτύξουν τις τραπεζικές εργασίες τους.
Ερ: Υπάρχουν συγκρούσεις συμφέροντος στο σύστημα που να σας απασχολούν;
Απ.: Σε μια μικρή κοινωνία όπως είναι η Κύπρος μπορεί να είναι αναπόφευκτό να υπάρχουν συγκρουόμενα συμφέροντα, όπου ο καθένας επιδιώκει να μεγιστοποιήσει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες με διάφορους τρόπους.
Από την άλλη πλευρά επιμένω και θεωρώ την Κύπρο μια ευνομούμενη πολιτεία στην οποία οι νόμοι και οι κανονισμοί που διέπουν το χρηματοοικονομικό τομέα τηρούνται με μεγάλη σχολαστικότητα και έτσι πρέπει να είναι για το καλό όνομα της Κύπρου ως χρηματοοικονομικό κέντρο.
Ερ: Ο ομόλογος σας στην ΟΕΒ υποστήριξε πρόσφατα ότι το εύρος της διακριτικής εξουσίας που έχουν τα εποπτικά όργανα, σε ορισμένα θέματα είναι αρκετά μεγάλο. Είναι θέμα ατόμων η εποπτεία;
Απ.: Μέσα στα πλαίσια των ανεξάρτητων εποπτικών θεσμών όπως είναι και η ΚΤ, το άτομο που βρίσκεται στην υπεύθυνη θέση σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο. Και στο σημείο αυτό θέλω να κάνω ειδική αναφορά στο γεγονός ότι αν οι σωστές εισηγήσεις του διοικητή της ΚΤ Αθανάσιου Ορφανίδη εισακούγονταν πριν από κάποιο καιρό σε σχέση με τη δυνατότητα δανειοδοτήσεων των κυπριακών επιχειρήσεων και πολιτών στον τομέα ανάπτυξης γης, σήμερα ίσως να βρισκόμασταν σε καλύτερη μοίρα από τη ξέφρενη ανάπτυξη που παρατηρήθηκε στον τομέα και η οποία δημιούργησε συνθήκες υπέρμετρης αύξησης των τιμών με αποτέλεσμα τη δημιουργία φούσκας και τη μεγάλη συρρίκνωση που παρατηρείται σήμερα.
Αν εισακούγονταν οι εισηγήσεις του διοικητή για αυστηρότερους περιορισμούς ίσως να είχε αποφευχθεί η σημερινή κατάσταση.
Η προσπάθεια επίσης των εποπτικών αρχών να διατηρήσουν την κυπριακή οικονομία μέσα σε πιο συγκρατημένους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης, η οποία τα τελευταία χρόνια έτρεχε με 35%, αποδείχθηκε σωστή και οφείλω να πω και το δικό μου mea culpa διότι και το ΚΕΒΕ είχε ζητήσει από το διοικητή να μην εφαρμόσει αυτούς τους αυστηρούς κανονισμούς δανειοδότησης των ακινήτων με το σκεπτικό ότι θα μείωνε την ανάπτυξη του τομέα. Aλλά ίσως η χαμηλότερη ανάπτυξη τα προηγούμενα χρόνια θα έφερνε και ομαλότερη προσαρμογή στη σημερινή δύσκολη εποχή που διερχόμαστε λόγω της κρίσης.
Ερ: Που αποδίδεται την πρόθεση της Marfin να μεταφέρει την έδρα της;
Απ.: Ο κ. Βγενόπουλος έχει επισημάνει ότι το εποπτικό πλαίσιο έτσι όπως είναι σήμερα δεν βοηθά την ανάπτυξη ή προσέλκυση μεγάλων τραπεζικών οργανισμών. Aς μου επιτραπεί να επισημάνω όμως ότι η συντηρητική πολιτική των εποπτικών αρχών της Κύπρου μπορεί να αποθαρρύνει πολύ μεγάλους οργανισμούς που έχουν μεγαλεπήβολους σχεδιασμούς για την ανάπτυξη τους, αλλά από την άλλη πλευρά αυτό το πλαίσιο πολιτικής ταιριάζει για μια μικρή χώρα όπως η Κύπρος.
Κατά την άποψη μου, το κυπριακό σύστημα δεν μπορεί να προσελκύσει τους κολοσσούς του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος. Ωστόσο κάτι τέτοιο θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος λόγω υπέρμετρης ανάπτυξης και αυτό να μην είναι το καλύτερο μοντέλο για μία μικρή και ανοικτή οικονομία όπως είναι η Κύπρος. Άρα το συντηρητικό μοντέλο για την προσέλκυση πολλών και μικρότερων οργανισμών να είναι το καταλληλότερο για την Κύπρο.
Αναπτυξιακά έργα
Ερ: Τελικά, τι γίνεται με τα αναπτυξιακά έργα; Επισπεύδονται;
Απ.: Το ΚΕΒΕ παρακολουθεί επί συνεχούς βάσεως την προώθηση των έργων και για το λόγο αυτό έχει διορίσει δικό του σύμβουλο, ο οποίος κυνηγά τις διάφορες υπηρεσίες για να επισημαίνει που υπάρχουν δυσκολίες ώστε να ασκούμε πίεση στην προώθηση τους.
Το μεγάλο στοίχημα είναι να μπορέσουν κάποια από τα μεγάλα έργα να ξεκινήσουν το δεύτερο εξάμηνο του 2009, διότι χωρίς να θέλουμε να θεωρηθούμε προφήτες είχαμε επισημάνει ότι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες μπορεί να καθυστερήσουν την υλοποίηση των έργων παρά το ότι το τμήμα δημοσίων έργων και οι υπηρεσίες του υπουργείου Συγκοινωνιών καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες.
Παράλληλα όμως θέλω να επισημάνω ότι και τα ιδιωτικά μεγάλα αναπτυξιακά έργα φαίνεται ότι θα προχωρήσουν σύντομα. Η εκτέλεση του έργου του λιμανιού Λεμεσού είναι ένα βήμα πριν την έναρξη του, ενώ στα σκαριά βρίσκεται και το έργο της Νεάπολης στην Πάφο.
Ερ: Πότε θα «κυλήσει η μπάλα στην τρύπα» στις αδειοδοτήσεις γηπέδων γκολφ;
Απ.: Τα γήπεδα γκολφ αποτελούν προτεραιότητα για το ΚΕΒΕ διότι πιστεύει ότι είναι απαραίτητα για την αναβάθμιση και ενίσχυση του ποιοτικού τουρισμού στο νησί. Η μόνη ευχή που θέλω να εκφράσω είναι το πλαίσιο πολιτικής να μην είναι απαγορευτικό για την υλοποίηση τους διότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει ουσιαστικά με την οικονομική κρίση. Ευελπιστώ λοιπόν ότι δεν θα επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστα οι ενδιαφερόμενοι επιχειρηματίες τα οποία μπορεί να λειτουργήσουν απαγορευτικά στη δημιουργία τους, αλλά και το είδος της οικιστικής ανάπτυξης που θα τους επιτραπεί να τέτοιο ώστε να μπορεί να καταστήσει πετυχημένη και βιώσιμη την επένδυση τους.
Παράλληλα θέλω να επισημάνω ότι η νοοτροπία του «εάν δυσκολέψουμε τα πράγματα και τελικά δημιουργηθούν μόνο 2-3 θα είναι καλύτερα», είναι απόλυτα λανθασμένη διότι για να μπορέσουμε να καταστούμε τουριστικός προορισμός για γήπεδα γκολφ πρέπει να έχουμε ένα ικανοποιητικό αριθμό γηπέδων 7-10, μόνο έτσι θα τραβήξουμε τους παίχτες στην Κύπρο.
Οι παίχτες δεν θέλουν να παίζουν κάθε μέρα στο ίδιο γήπεδο θέλουν να υπάρχει εναλλαγή. Άρα εάν πρόκειται να έρθουν 1-2 βδομάδες για να παίξουν γκολφ πρέπει να υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός διαφορετικά δεν θα κάνουν το κόπο να έρθουν και θα αποτύχουμε να καταστούμε τουριστικός προορισμός για γήπεδα γκολφ.
Δημόσιο
Ερ: Γιατί δεν κατάφεραν οι επιχειρηματίες τις τελευταίες δεκαετίες να πείσουν τις εκάστοτε κυβερνήσεις να περιορίσουν τη γραφειοκρατία;
Απ.: Ο επιχειρηματικός κόσμος προσπαθεί να υποδείξει στην πολιτεία είτε είναι εκτελεστική, νομοθετική ή τοπική αυτοδιοίκηση ότι το μεγάλο στοίχημα είναι η μείωση του γραφειοκρατικού κόστους για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του τόπου. Αν στην Ευρώπη θέλουν να μειωθεί το γραφειοκρατικό κόστος κατά 25% μέχρι το 2012 για τις μεγάλες επιχειρήσεις, φανταστείτε πόσο μεγαλύτερο είναι το κόστος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν το 99% του ποσοστού των επιχειρήσεων.
Άρα αν δεν κερδίσουμε αυτό το στοίχημα θα συνεχίσουμε να έχουμε πολύ αργούς ρυθμούς υλοποίησης αναπτυξιακών έργων, είτε δημοσίων είτε ιδιωτικών, τα οποία σήμερα έχει ανάγκη ο τόπος για τόνωση της οικονομίας και συγκράτηση της ανεργίας.
Ερ: Γιατί δεν πείσατε μέχρι τώρα;
Απ.: Το ΚΕΒΕ έχει εισηγηθεί το διορισμό Επιτρόπου απλοποίησης ρυθμιστικού περιβάλλοντος ο οποίος να έχει άμεσες εξουσίες πάνω σε όλα τα υπουργεία και υπηρεσίες στα πρότυπα του Επιτρόπου που είχε διοριστεί για τις διαπραγματεύσεις της ένταξης στην ΕΕ.
Η δημιουργία επίσης Γραφείων Εξυπηρέτησης των Επιχειρήσεων στα πρότυπα του Γραφείου Εξυπηρέτησης του Πολίτη, ενός θεσμού που πέτυχε με την εισαγωγή απλοποιημένων διαδικασιών, θα μπορούσε επίσης να εξυπηρετεί τις επιχειρήσεις με ευεργετικά αποτελέσματα για την κυπριακή οικονομία.
Ερ: Το επόμενο εξάμηνο λήγει η σύμβαση της κυβέρνηση με τους δημοσίους. Τι περιμένετε να δείτε στη νέα σύμβαση;
Απ.: Το θέμα του κυβερνητικού μισθολογίου μας προβληματίζει έντονα διότι τα οικονομικά δεδομένα στον τόπο έχουν αλλάξει δραματικά και δεν μπορεί το κόστος της οικονομικής κρίσης να το επωμίζεται μόνο ο ιδιωτικός τομέας.
Σίγουρα η πλήρης αυτοσυγκράτηση στα αιτήματα των δημοσίων υπαλλήλων και ο σοβαρός προβληματισμός εκ μέρους της κυβέρνησης για τα δημοσιονομικά ελλείμματα που υπολογίζεται να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια δεν επιτρέπουν οποιαδήποτε παρέκκλιση. Η προσπάθεια αντιμετώπισης των επιπτώσεων στην οικονομία από την κρίση δεν θα πρέπει να επιβαρυνθεί περαιτέρω με οποιαδήποτε αιτήματα για μισθολογικές αυξήσεις.
Οικονομία
Ερ: Υπάρχουν ενδείξεις ανάκαμψης της εγχώριας οικονομίας;
Απ.: Η δική μας εκτίμηση είναι ότι το δεύτερο εξάμηνο του έτους θα είναι χειρότερο από το πρώτο αν και επικρατεί ένα κλίμα πιο θετικό από ότι τους προηγούμενους μήνες διότι νοιώθουμε ότι η παγκόσμια κρίση έφθασε στον πάτο του βαρελιού και άρα αναμένεται πως σταδιακά θα ξεκινήσει η ανάκαμψη.
Το ζητούμενο όμως για την κυπριακή οικονομία είναι να δούμε πως θα πάει η τουριστική περίοδος και τι επιπτώσεις θα έχει στην οικονομία οι οποίες θα διαφανούν στο δεύτερο εξάμηνο.
Ερ: Που οφείλεται ο ρυθμός ανάπτυξης 1,6% που υπολογίζεται ότι κατέγραψε η οικονομία το πρώτο τρίμηνο 2009, σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό;
Απ.: Όσον προσχωρούμε στο 2009 και πιο συγκεκριμένα τα επόμενα τρίμηνα πιστεύω ότι θα υπάρξει μια ουσιαστική μείωση του ρυθμού ανάπτυξης γι’ αυτό και επιμένουμε στη θέση ότι θα πρέπει να ξεκινήσουν τα μεγάλα έργα ανάπτυξης ώστε να περιορίσουν τις επιπτώσεις από την οικονομική κρίση.
Της Ηρώς Ευθυμίου
Ερ: Να ξεκινήσουμε με το θέμα των ημερών. Πόσο σας απασχολεί σαν Eπιμελητήριο η απόφαση της Marfin να μεταφέρει την έδρα της αλλού;
Απ.: Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για μια δυσάρεστη εξέλιξη για την κυπριακή οικονομία και θα ήταν καλό να μπορούσε να γίνουν δεύτερες σκέψεις. Δεν είναι εύκολο εγχείρημα η μεταφορά έδρας, αλλά εν πάση περιπτώσει επαφίεται στην ίδια τη Marfin Laiki να αποφασίσει τι είναι το καλύτερο για εκείνη.
Ερ: Ποια είναι τα μηνύματα που παίρνετε από την αγορά για το συγκεκριμένο θέμα;
Απ.: Στην πράξη δεν νομίζω ότι θα αλλάξουν πολλά πράγματα για τους πελάτες, τους μετόχους ή τους υπαλλήλους της τράπεζας. Το θέμα νομίζω είναι ψυχολογικό περισσότερο επειδή μια παλιά κυπριακή τράπεζα, η δεύτερη μεγαλύτερη, δεν θα θεωρείται πλέον κυπριακή.
Ερ: Υπάρχουν μαθήματα για την κυπριακή πολιτεία από την ενδεχόμενη φυγή ενός τόσο μεγάλου οργανισμού;
Απ.: Τα θέματα που πρέπει να απασχολήσουν την κυπριακή κοινωνία είναι διάφορα. Κατ’ αρχήν ως ΚΕΒΕ πιστεύουμε ότι όλοι οι τραπεζικοί οργανισμοί τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης απ’ όλους τους δημόσιους φορείς.
Αν εντούτοις υπάρχει κάτι που δεν εμπίπτει μέσα στους κανόνες ίσης μεταχείρισης θα πρέπει η κυπριακή κοινωνία να λάβει μέτρα διασφάλισης της ίσης μεταχείρισης.
Από την άλλη όμως πιστεύω ότι η κυπριακή πολιτεία θα πρέπει να διαφυλάξει το αυστηρό εποπτικό πλαίσιο των χρηματοοικονομικών οργανισμών, διότι κάτι τέτοιο είναι για το μακροπρόθεσμο καλό της Κύπρου ως κέντρο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Ας μη ξεχνούμε ότι πολλοί ξένοι κύκλοι κατηγορούσαν την Κύπρο για χώρα ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Γι’ αυτό δεν πρέπει μόνο να φαινόμαστε αυστηροί αλλά και να είμαστε για να μην επιτρέπουμε σε κανένα να διαβάλει το καλό όνομα της Κύπρου. Λυπούμε να παρατηρήσω ότι ακόμη και πρόσφατα ο γενικός διευθυντής του London School of Economics έκανε ειδική αναφορά στην οικονομία της Κύπρου, λέγοντας ότι θα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που θα κινηθεί με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης διότι στην Κύπρο γίνεται ξέπλυμα βρώμικου χρήματος των Ρώσων απατεώνων. Τέτοια σχόλια βέβαια είναι απαράδεκτα διότι δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα αλλά πρέπει να καταπολεμήσουμε την αίσθηση σε οποιονδήποτε και αν την έχει.
Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι αυτό το αυστηρό εποπτικό πλαίσιο στο οποίο λειτούργησε η Marfin Laiki τα τελευταία τρία χρόνια δεν την εμπόδισε από του να πετύχει εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης στις εργασίες της και ίσως να τη βοηθήσει και στις μελλοντικές εργασίες της.
Ερ: Τι παραδείγματα μπορείτε να μας δώσετε για να πείσετε τους επικριτές του συστήματος ότι υπάρχει ισονομία;
Απ.: Το γεγονός ότι στην Κύπρο υπάρχουν και λειτουργούν 44 χρηματοοικονομικά ιδρύματα του εξωτερικού πιστεύω ότι αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης στο κυπριακό εποπτικό σύστημα. Οι ξένοι επενδυτές νοιώθουν ότι στην Κύπρο μπορούν να λειτουργήσουν σε σωστά πλαίσια που θα τους βοηθήσουν να αναπτύξουν τις τραπεζικές εργασίες τους.
Ερ: Υπάρχουν συγκρούσεις συμφέροντος στο σύστημα που να σας απασχολούν;
Απ.: Σε μια μικρή κοινωνία όπως είναι η Κύπρος μπορεί να είναι αναπόφευκτό να υπάρχουν συγκρουόμενα συμφέροντα, όπου ο καθένας επιδιώκει να μεγιστοποιήσει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες με διάφορους τρόπους.
Από την άλλη πλευρά επιμένω και θεωρώ την Κύπρο μια ευνομούμενη πολιτεία στην οποία οι νόμοι και οι κανονισμοί που διέπουν το χρηματοοικονομικό τομέα τηρούνται με μεγάλη σχολαστικότητα και έτσι πρέπει να είναι για το καλό όνομα της Κύπρου ως χρηματοοικονομικό κέντρο.
Ερ: Ο ομόλογος σας στην ΟΕΒ υποστήριξε πρόσφατα ότι το εύρος της διακριτικής εξουσίας που έχουν τα εποπτικά όργανα, σε ορισμένα θέματα είναι αρκετά μεγάλο. Είναι θέμα ατόμων η εποπτεία;
Απ.: Μέσα στα πλαίσια των ανεξάρτητων εποπτικών θεσμών όπως είναι και η ΚΤ, το άτομο που βρίσκεται στην υπεύθυνη θέση σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο. Και στο σημείο αυτό θέλω να κάνω ειδική αναφορά στο γεγονός ότι αν οι σωστές εισηγήσεις του διοικητή της ΚΤ Αθανάσιου Ορφανίδη εισακούγονταν πριν από κάποιο καιρό σε σχέση με τη δυνατότητα δανειοδοτήσεων των κυπριακών επιχειρήσεων και πολιτών στον τομέα ανάπτυξης γης, σήμερα ίσως να βρισκόμασταν σε καλύτερη μοίρα από τη ξέφρενη ανάπτυξη που παρατηρήθηκε στον τομέα και η οποία δημιούργησε συνθήκες υπέρμετρης αύξησης των τιμών με αποτέλεσμα τη δημιουργία φούσκας και τη μεγάλη συρρίκνωση που παρατηρείται σήμερα.
Αν εισακούγονταν οι εισηγήσεις του διοικητή για αυστηρότερους περιορισμούς ίσως να είχε αποφευχθεί η σημερινή κατάσταση.
Η προσπάθεια επίσης των εποπτικών αρχών να διατηρήσουν την κυπριακή οικονομία μέσα σε πιο συγκρατημένους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης, η οποία τα τελευταία χρόνια έτρεχε με 35%, αποδείχθηκε σωστή και οφείλω να πω και το δικό μου mea culpa διότι και το ΚΕΒΕ είχε ζητήσει από το διοικητή να μην εφαρμόσει αυτούς τους αυστηρούς κανονισμούς δανειοδότησης των ακινήτων με το σκεπτικό ότι θα μείωνε την ανάπτυξη του τομέα. Aλλά ίσως η χαμηλότερη ανάπτυξη τα προηγούμενα χρόνια θα έφερνε και ομαλότερη προσαρμογή στη σημερινή δύσκολη εποχή που διερχόμαστε λόγω της κρίσης.
Ερ: Που αποδίδεται την πρόθεση της Marfin να μεταφέρει την έδρα της;
Απ.: Ο κ. Βγενόπουλος έχει επισημάνει ότι το εποπτικό πλαίσιο έτσι όπως είναι σήμερα δεν βοηθά την ανάπτυξη ή προσέλκυση μεγάλων τραπεζικών οργανισμών. Aς μου επιτραπεί να επισημάνω όμως ότι η συντηρητική πολιτική των εποπτικών αρχών της Κύπρου μπορεί να αποθαρρύνει πολύ μεγάλους οργανισμούς που έχουν μεγαλεπήβολους σχεδιασμούς για την ανάπτυξη τους, αλλά από την άλλη πλευρά αυτό το πλαίσιο πολιτικής ταιριάζει για μια μικρή χώρα όπως η Κύπρος.
Κατά την άποψη μου, το κυπριακό σύστημα δεν μπορεί να προσελκύσει τους κολοσσούς του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος. Ωστόσο κάτι τέτοιο θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος λόγω υπέρμετρης ανάπτυξης και αυτό να μην είναι το καλύτερο μοντέλο για μία μικρή και ανοικτή οικονομία όπως είναι η Κύπρος. Άρα το συντηρητικό μοντέλο για την προσέλκυση πολλών και μικρότερων οργανισμών να είναι το καταλληλότερο για την Κύπρο.
Αναπτυξιακά έργα
Ερ: Τελικά, τι γίνεται με τα αναπτυξιακά έργα; Επισπεύδονται;
Απ.: Το ΚΕΒΕ παρακολουθεί επί συνεχούς βάσεως την προώθηση των έργων και για το λόγο αυτό έχει διορίσει δικό του σύμβουλο, ο οποίος κυνηγά τις διάφορες υπηρεσίες για να επισημαίνει που υπάρχουν δυσκολίες ώστε να ασκούμε πίεση στην προώθηση τους.
Το μεγάλο στοίχημα είναι να μπορέσουν κάποια από τα μεγάλα έργα να ξεκινήσουν το δεύτερο εξάμηνο του 2009, διότι χωρίς να θέλουμε να θεωρηθούμε προφήτες είχαμε επισημάνει ότι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες μπορεί να καθυστερήσουν την υλοποίηση των έργων παρά το ότι το τμήμα δημοσίων έργων και οι υπηρεσίες του υπουργείου Συγκοινωνιών καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες.
Παράλληλα όμως θέλω να επισημάνω ότι και τα ιδιωτικά μεγάλα αναπτυξιακά έργα φαίνεται ότι θα προχωρήσουν σύντομα. Η εκτέλεση του έργου του λιμανιού Λεμεσού είναι ένα βήμα πριν την έναρξη του, ενώ στα σκαριά βρίσκεται και το έργο της Νεάπολης στην Πάφο.
Ερ: Πότε θα «κυλήσει η μπάλα στην τρύπα» στις αδειοδοτήσεις γηπέδων γκολφ;
Απ.: Τα γήπεδα γκολφ αποτελούν προτεραιότητα για το ΚΕΒΕ διότι πιστεύει ότι είναι απαραίτητα για την αναβάθμιση και ενίσχυση του ποιοτικού τουρισμού στο νησί. Η μόνη ευχή που θέλω να εκφράσω είναι το πλαίσιο πολιτικής να μην είναι απαγορευτικό για την υλοποίηση τους διότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει ουσιαστικά με την οικονομική κρίση. Ευελπιστώ λοιπόν ότι δεν θα επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστα οι ενδιαφερόμενοι επιχειρηματίες τα οποία μπορεί να λειτουργήσουν απαγορευτικά στη δημιουργία τους, αλλά και το είδος της οικιστικής ανάπτυξης που θα τους επιτραπεί να τέτοιο ώστε να μπορεί να καταστήσει πετυχημένη και βιώσιμη την επένδυση τους.
Παράλληλα θέλω να επισημάνω ότι η νοοτροπία του «εάν δυσκολέψουμε τα πράγματα και τελικά δημιουργηθούν μόνο 2-3 θα είναι καλύτερα», είναι απόλυτα λανθασμένη διότι για να μπορέσουμε να καταστούμε τουριστικός προορισμός για γήπεδα γκολφ πρέπει να έχουμε ένα ικανοποιητικό αριθμό γηπέδων 7-10, μόνο έτσι θα τραβήξουμε τους παίχτες στην Κύπρο.
Οι παίχτες δεν θέλουν να παίζουν κάθε μέρα στο ίδιο γήπεδο θέλουν να υπάρχει εναλλαγή. Άρα εάν πρόκειται να έρθουν 1-2 βδομάδες για να παίξουν γκολφ πρέπει να υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός διαφορετικά δεν θα κάνουν το κόπο να έρθουν και θα αποτύχουμε να καταστούμε τουριστικός προορισμός για γήπεδα γκολφ.
Δημόσιο
Ερ: Γιατί δεν κατάφεραν οι επιχειρηματίες τις τελευταίες δεκαετίες να πείσουν τις εκάστοτε κυβερνήσεις να περιορίσουν τη γραφειοκρατία;
Απ.: Ο επιχειρηματικός κόσμος προσπαθεί να υποδείξει στην πολιτεία είτε είναι εκτελεστική, νομοθετική ή τοπική αυτοδιοίκηση ότι το μεγάλο στοίχημα είναι η μείωση του γραφειοκρατικού κόστους για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του τόπου. Αν στην Ευρώπη θέλουν να μειωθεί το γραφειοκρατικό κόστος κατά 25% μέχρι το 2012 για τις μεγάλες επιχειρήσεις, φανταστείτε πόσο μεγαλύτερο είναι το κόστος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν το 99% του ποσοστού των επιχειρήσεων.
Άρα αν δεν κερδίσουμε αυτό το στοίχημα θα συνεχίσουμε να έχουμε πολύ αργούς ρυθμούς υλοποίησης αναπτυξιακών έργων, είτε δημοσίων είτε ιδιωτικών, τα οποία σήμερα έχει ανάγκη ο τόπος για τόνωση της οικονομίας και συγκράτηση της ανεργίας.
Ερ: Γιατί δεν πείσατε μέχρι τώρα;
Απ.: Το ΚΕΒΕ έχει εισηγηθεί το διορισμό Επιτρόπου απλοποίησης ρυθμιστικού περιβάλλοντος ο οποίος να έχει άμεσες εξουσίες πάνω σε όλα τα υπουργεία και υπηρεσίες στα πρότυπα του Επιτρόπου που είχε διοριστεί για τις διαπραγματεύσεις της ένταξης στην ΕΕ.
Η δημιουργία επίσης Γραφείων Εξυπηρέτησης των Επιχειρήσεων στα πρότυπα του Γραφείου Εξυπηρέτησης του Πολίτη, ενός θεσμού που πέτυχε με την εισαγωγή απλοποιημένων διαδικασιών, θα μπορούσε επίσης να εξυπηρετεί τις επιχειρήσεις με ευεργετικά αποτελέσματα για την κυπριακή οικονομία.
Ερ: Το επόμενο εξάμηνο λήγει η σύμβαση της κυβέρνηση με τους δημοσίους. Τι περιμένετε να δείτε στη νέα σύμβαση;
Απ.: Το θέμα του κυβερνητικού μισθολογίου μας προβληματίζει έντονα διότι τα οικονομικά δεδομένα στον τόπο έχουν αλλάξει δραματικά και δεν μπορεί το κόστος της οικονομικής κρίσης να το επωμίζεται μόνο ο ιδιωτικός τομέας.
Σίγουρα η πλήρης αυτοσυγκράτηση στα αιτήματα των δημοσίων υπαλλήλων και ο σοβαρός προβληματισμός εκ μέρους της κυβέρνησης για τα δημοσιονομικά ελλείμματα που υπολογίζεται να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια δεν επιτρέπουν οποιαδήποτε παρέκκλιση. Η προσπάθεια αντιμετώπισης των επιπτώσεων στην οικονομία από την κρίση δεν θα πρέπει να επιβαρυνθεί περαιτέρω με οποιαδήποτε αιτήματα για μισθολογικές αυξήσεις.
Οικονομία
Ερ: Υπάρχουν ενδείξεις ανάκαμψης της εγχώριας οικονομίας;
Απ.: Η δική μας εκτίμηση είναι ότι το δεύτερο εξάμηνο του έτους θα είναι χειρότερο από το πρώτο αν και επικρατεί ένα κλίμα πιο θετικό από ότι τους προηγούμενους μήνες διότι νοιώθουμε ότι η παγκόσμια κρίση έφθασε στον πάτο του βαρελιού και άρα αναμένεται πως σταδιακά θα ξεκινήσει η ανάκαμψη.
Το ζητούμενο όμως για την κυπριακή οικονομία είναι να δούμε πως θα πάει η τουριστική περίοδος και τι επιπτώσεις θα έχει στην οικονομία οι οποίες θα διαφανούν στο δεύτερο εξάμηνο.
Ερ: Που οφείλεται ο ρυθμός ανάπτυξης 1,6% που υπολογίζεται ότι κατέγραψε η οικονομία το πρώτο τρίμηνο 2009, σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό;
Απ.: Όσον προσχωρούμε στο 2009 και πιο συγκεκριμένα τα επόμενα τρίμηνα πιστεύω ότι θα υπάρξει μια ουσιαστική μείωση του ρυθμού ανάπτυξης γι’ αυτό και επιμένουμε στη θέση ότι θα πρέπει να ξεκινήσουν τα μεγάλα έργα ανάπτυξης ώστε να περιορίσουν τις επιπτώσεις από την οικονομική κρίση.
3287.99
1275.09
