Μ. Δρουσιώτης: «Πλάνη» η ενίσχυση προστασίας καταναλωτών

Το πολυνομοσχέδιο για ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών που δημοσιεύτηκε στις 12 Μαΐου 2021, δεν ενισχύει την προστασία των καταναλωτών, υποστηρίζει ο πρόεδρος του συνδέσμου καταναλωτών Μάριος Δρουσιώτης.

Αντίθετα, περιέχει σοβαρά αρνητικά στοιχεία για τους καταναλωτές, τα οποία ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών τα έθεσε υπόψη κάθε αρμόδιου, χωρίς όμως να ληφθούν υπόψη, όπως είπε.

«Το χειρότερο, Κράτος, Βουλή, ακόμα και η Νομική Υπηρεσία, παρουσιάζουν το νομοσχέδιο ως μια επιτυχία προς όφελος των καταναλωτών. Αυτό αποτελεί  πλάνη για τους καταναλωτές. Οι καταναλωτές χρησιμοποιήθηκαν για να επιτύχει τους σκοπούς της η Εκτελεστική και η  Νομοθετική εξουσία, σκοποί που ήταν άσχετοι με την προστασία των καταναλωτών», υποστηρίζει.

Στη συνέντευξή του στη StockWatch, ο κ. Δρουσιώτης αναφέρει ακόμη ότι οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά των καταναλωτών που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού θα γίνουν μόνιμες.

Επίσης, κάνει αναφορά στη μελέτη του συνδέσμου για την ηλεκτροκίνηση ως την πιο βιώσιμη και προσιτή επιλογή, στην ενεργειακή φτώχεια στην Κύπρο αλλά και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές.

Ακολουθεί η συνέντευξη.

Η επίδραση της πανδημίας στην κατανάλωση

-Πώς επηρέασε το καταναλωτικό κοινό η πανδημία;

-Το καταναλωτικό κοινό σίγουρα επηρεάστηκε από την πανδημία. Το χρονικό διάστημα που διαρκεί η πανδημία είναι μεγάλο γι’ αυτό   και  επηρέασε τη συμπεριφορά του καταναλωτικού κοινού.

Κατά τη γνώμη μου, επηρεάστηκε η συμπεριφορά των καταναλωτών οι οποίοι τώρα κάνουν πιο προσεχτικές αγορές και αποφεύγουν να αγοράζουν προϊόντα που δεν είναι αναγκαία. Ο κύριος λόγος που ώθησε τους καταναλωτές να ψωνίζουν λιγότερο και να περιορίζονται στα αναγκαία, είναι η μείωση των εισοδημάτων τους που προήλθαν κατά κύριο λόγο από την πανδημία

Μια άλλη πτυχή της συμπεριφοράς των καταναλωτών που επηρεάστηκε είναι η συχνότητα της μετάβασης των καταναλωτών στα σημεία πώλησης. Με την πανδημία, οι καταναλωτές μεταβαίνουν λιγότερες φορές στα καταστήματα ή συνδυάζουν διαφορετικά σημεία πώλησης για να τα επισκεφτούν με μια μόνο έξοδό τους.

Τέλος, παρατηρήθηκε ότι οι καταναλωτές διεκδικούν τα δικαιώματά τους με περισσότερη μαχητικότητα με την υποβολή καταγγελιών. Αυτό φάνηκε μέσα από τα παράπονα που υποβάλλονται στον Κυπριακό Σύνδεσμο Καταναλωτών.

-Σε ποια προϊόντα στρέφονται πλέον οι καταναλωτές;

-Για τη συμπεριφορά των καταναλωτών αναφορικά με τις κατηγορίες των προϊόντων που προτιμούν, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις.

Η μόνη σίγουρη κατηγορία προϊόντων στην οποία παρατηρήθηκε αύξηση στη ζήτηση σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την πανδημία, είναι τα είδη καθημερινής υγιεινής, όπως απολυμαντικά, αντισηπτικά, χάρτης υγείας και άλλα παρόμοια.

-Πιστεύετε ότι θα υπάρξουν μόνιμες αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά;

-Αυτό είναι σχεδόν σίγουρο, τουλάχιστο στο θέμα των πιο προσεκτικών αγορών. Ας μη ξεχνάμε ότι το μεγάλο χρονικό διάστημα που διαρκεί η πανδημία, βοηθά στην μονιμότητα της σημερινής συμπεριφοράς των καταναλωτών. 

Μια άλλη αλλαγή στη συμπεριφορά των καταναλωτών που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί, είναι η αύξηση των αγορών από το διαδίκτυο και η πιο δυναμική  διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.

Αποτρεπτικές οι τιμές για την ηλεκτροκίνηση

-Πρόσφατα παρουσιάσατε μελέτη για το ηλεκτρικό αυτοκίνητο ως την πιο βιώσιμη και προσιτή επιλογή. Οι Κύπριοι ενδιαφέρονται για αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου; Ποια τα οφέλη;

-Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο είναι η πλέον καθαρή και βιώσιμη λύση στις μεταφορές και την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον προσφέρει σημαντική εξοικονόμηση χρημάτων στον καταναλωτή σε βάθος χρόνου. Δυστυχώς όμως, σήμερα, δεν είναι η πλέον προσιτή επιλογή από οικονομικής άποψης.

Οι τιμές της αγοράς ενός καινούριου ηλεκτρικού αυτοκινήτου στην Κύπρο, δεν βοηθούν. Το πιο φθηνό καινούριο ηλεκτρικό αυτοκίνητο σήμερα προσφέρεται γύρω στις 25000 ευρώ που θεωρείται υψηλή τιμή για να μπορεί να αγοραστεί από τη μεγάλη μερίδα των καταναλωτών. Ακόμα και με μια κρατική ενίσχυση των 5000 ευρώ, πάλι η τιμή θεωρείται σχεδόν αποτρεπτική.

Σε τρία με πέντε χρόνια, αναμένεται ότι οι τιμές των καινούριων ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα μειωθούν αισθητά, ώστε να μπορεί ο καταναλωτής των μικρομεσαίων εισοδημάτων να στραφεί στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που η χρήση τους θα του προσφέρει σημαντική εξοικονόμηση χρημάτων, πέραν της προστασίας του περιβάλλοντος.

Λύση σήμερα στο εμπόδιο της υψηλής αρχικής τιμής του καινούργιου ηλεκτρικού αυτοκινήτου, μπορεί να αποτελέσει η μετατροπή των συμβατικών αυτοκινήτων σε ηλεκτρικά. Η τεχνολογία και τεχνογνωσία υπάρχει. Το κόστος μετατροπής ενός συμβατικού μικρομεσαίου αυτοκινήτου σε ηλεκτρικό κυμαίνεται από 5000 μέχρι 10000 ευρώ. Από το κόστος αυτό, αν αφαιρεθεί και η τυχόν κρατική ενίσχυση, τότε θα είναι η ιδανική περίπτωση για χρήση ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Όμως, για να γίνει αυτό, θα πρέπει να τροποποιηθεί η σχετική νομοθεσία για να επιτρέπει αυτή την μετατροπή. Αν η τροποποίηση της νομοθεσίας γίνει το συντομότερο, (επιβάλλεται να γίνει) τότε το ηλεκτρικό αυτοκίνητο θα είναι μέρος της καθημερινής μας μεταφοράς.

-Υπάρχει ενεργειακή φτώχεια στην Κύπρο;

-Αναμφίβολα υπάρχει σημαντικό ποσοστό ενεργειακής φτώχειας στην Κύπρο, όσο παράξενο και αν ακούγεται. Αυτό φαίνεται μέσα από τις κρατικές επιδοτήσεις θέρμανσης στις ορεινές κοινότητες και μέσα από τις χιλιάδες καταναλωτών που κατατάσσονται στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού και πληρώνουν φθηνότερο ηλεκτρικό ρεύμα με βάση την ειδική κατηγορία χρέωσης του.

Ενεργειακή φτώχεια, είναι η κατάσταση ενός νοικοκυριού που αδυνατεί ή έχει δυσκολία να έχει πρόσβαση στις πιο βασικές υπηρεσίες ενέργειας για επαρκή θέρμανση, φωτισμό, μαγείρεμα και τη χρήση οικιακών συσκευών. Ένα νοικοκυριό θεωρείται ότι βιώνει ενεργειακή φτώχεια, όταν τα μέλη του νοικοκυριού δεν μπορούν να κρατήσουν το σπίτι τους επαρκώς θερμαινόμενο σε λογικό κόστος με βάση το εισόδημά τους.  

Προστασία καταναλωτή και καύσιμα

-Πώς χαρακτηρίζετε το πολυνομοσχέδιο για προστασία του Καταναλωτή;

-Δυστυχώς, το πολυνομοσχέδιο, δηλαδή ο νόμος που προωθήθηκε για ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών και δημοσιεύτηκε στις 12 Μαΐου 2021, (Ν.112(Ι)/2021) δεν ενισχύει την προστασία των καταναλωτών. Αντίθετα, περιέχει σοβαρά αρνητικά στοιχεία για τους καταναλωτές, τα οποία ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών τα έθεσε υπόψη κάθε αρμόδιου, χωρίς όμως να ληφθούν υπόψη. Το χειρότερο, Κράτος, Βουλή, ακόμα και η Νομική Υπηρεσία, παρουσιάζουν το νομοσχέδιο ως μια επιτυχία προς όφελος των καταναλωτών. Αυτό αποτελεί  πλάνη για τους καταναλωτές. Οι καταναλωτές χρησιμοποιήθηκαν για να επιτύχει τους σκοπούς της η Εκτελεστική και η  Νομοθετική εξουσία, σκοποί που ήταν άσχετοι με την προστασία των καταναλωτών.

Το πολυνομοσχέδιο εγκρίθηκε και ψηφίστηκε βιαστικά από τη Βουλή για οποιουσδήποτε άλλους λόγους, εκτός για λόγους ενίσχυσης της προστασίας των καταναλωτών. Απόδειξη είναι ότι σήμερα, δυο μήνες μετά τη δημοσίευσή του, συζητείται η τροποποίηση των πέντε βασικότερων νόμων από τους εφτά που περιλαμβάνονται το πολυνομοσχέδιο.

-Οι τιμές των καυσίμων είναι σε ψηλότερα επίπεδα στην Κύπρο σε σχέση με την ΕΕ;

-Οι τιμές των καυσίμων στην Κύπρο επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, καθ’ ότι, η διακύμανσή τους επηρεάζει και τις τιμές πολλών άλλων βασικών αγαθών.

Η εκτίμησή μου είναι ότι διαχρονικά, οι λιανικές τιμές των καυσίμων κίνησης και θέρμανσης στην Κύπρο κυμαίνονται κατά μέσο όρο δύο σεντ το λίτρο πιο πάνω από την αναμενόμενη τιμή που θα έπρεπε να πωλούνται. Όταν αναφέρομαι σε δύο σεντ το λίτρο περισσότερα, αυτό αναλογεί σε περίπου  18 εκατομμύρια ευρώ  το χρόνο περισσότερα για τους καταναλωτές.

Το πιο πάνω ποσό δεν πρέπει να το βλέπουμε ως απλή επιπρόσθετη  επιβάρυνση των καταναλωτών. Όπως ανέφερα και πιο πάνω, η κάθε σημαντική αυξομείωση στις τιμές των καυσίμων, επηρεάζει και τις άλλες κατηγορίες προϊόντων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, επειδή τα εισοδήματα των καταναλωτών όχι μόνο δεν αυξήθηκαν,  αλλά μειώθηκαν, αυτά τα 18 εκατομμύρια θα πρέπει να εξοικονομηθούν από άλλες κατηγορίες επιχειρηματικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα τη μείωση του κύκλου εργασιών τους.

Μια σύγκριση των μέσων τιμών λιανικής πώλησης των καυσίμων κίνησης μεταξύ Κύπρου και Ευρωπαϊκής Ένωσης μαζί με τους φόρους, δείχνει ότι η Κύπρος είναι φθηνότερη στη βενζίνη 95 και στο πετρέλαιο κίνησης. Στο πετρέλαιο θέρμανσης η Κύπρος είναι ψηλότερη.

Μια σύγκριση των μέσων τιμών χωρίς τους φόρους, δείχνει ότι η Κύπρος είναι φθηνότερη μόνο στη βενζίνη 95 και ακριβότερη στο πετρέλαιο κίνησης και πετρέλαιο θέρμανσης.

Μειώνονται εισοδήματα, αυξάνονται τιμές

-Ποιες οι μεγάλες προκλήσεις για τους καταναλωτές εν μέσω πανδημίας;

-Η μεγαλύτερη πρόκληση για τους καταναλωτές εν μέσω πανδημίας, είναι η αντιμετώπιση των οικονομικών τους προβλημάτων λόγω της μείωσης των εισοδημάτων τους. Δυστυχώς, από τις αρχές του χρόνου, παρατηρούνται αυξήσεις και σε άλλα βασικά αγαθά που οξύνουν περισσότερο τα οικονομικά προβλήματα των καταναλωτών. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι ο Γενικός Δείκτης Τιμών του Καταναλωτή αυξήθηκε το τελευταίο εξάμηνο πάνω από το 3%. Αυτό ερμηνεύεται ότι οι καταναλωτές σήμερα πληρώνουν 3% περισσότερο από ότι πλήρωναν στην αρχή του χρόνου ή 3% μείωση της αγοραστικής τους δύναμης.

Επιπρόσθετα, δεν μπορώ να παραλείψω να αναφερθώ στις ανησυχίες των καταναλωτών για την εξέλιξη της πανδημίας και στα ψυχολογικά προβλήματα που δημιουργούνται ή δημιουργήθηκαν ήδη, από τα περιοριστικά μέτρα λόγω Κορωνοϊού.

Της Γεωργίας Χαννή