Λ. Χατζηκωστής: Τέλος στις παχιές αγελάδες

Λ. Χατζηκωστής: Τέλος στις παχιές αγελάδες

Απότομη λήξη της περιόδου των παχιών τραπεζικών αγελάδων προβλέπει ο πρόεδρος της συντεχνίας των τραπεζοϋπαλλήλων, ΕΤΥΚ. Σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο κ. Λοΐζος Χατζηκωστής εκτιμά ότι έχει επέλθει η περίοδος των μεγάλων κερδών και ότι οι τράπεζες θα καταγράψουν μικρότερα κέρδη την επόμενη διετία. Σχολιάζει τις σχέσεις της ΕΤΥΚ με τις διοικήσεις των τραπεζών, τα bonuses, την αντιπαράθεση με την Εθνική, την επέκταση των κυπριακών τραπεζών στο εξωτερικό και την πιθανότητα να παρατηρηθούν τάσεις συγκέντρωσης στην εγχώρια τραπεζική αγορά.

Της Ηρώς Ευθυμίου

Ερ: Κύριε Χατζηκωστή πως βλέπετε την κατάσταση στις τράπεζες;

Απ.: Αν προσεγγίσουμε την κατάσταση στις τράπεζες από τη συνδικαλιστική πλευρά εκτιμώ ότι επικρατεί μια λογική, σοβαρή και υπεύθυνη κατάσταση η οποία συμβάλει στο να δώσει την ευκαιρία στις τράπεζες να αναπτυχθούν στηριζόμενες σε μεγάλο βαθμό στο ανθρώπινο δυναμικό τους.

Αν όμως προσεγγίσουμε την ερώτηση σας από την πλευρά των εργασιακών σχέσεων και κάπου αλλού τότε θα πρέπει να δούμε την οικονομική πτυχή των τραπεζών. Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μπήκαμε σε μια περίοδο οικονομικής «ίωσης» των τραπεζών και της οικονομίας γενικά. Είμαι σίγουρος ότι η όλη κατάσταση στην οικονομία της Κύπρου θα επιδεινωθεί κατά πολύ και κατ’ επέκταση θα επηρεαστεί και το τραπεζικό σύστημα σε μεγαλύτερο βαθμό.

Ερ: Βλέπετε επιστροφή των τραπεζών στις περιόδους ισχνών αγελάδων που ακολούθησαν το χρηματιστηριακό κραχ του 2000;

Απ.: Τα πάντα είναι «τροχός και γυρίζει». Επομένως, τις περιόδους της ευφορίας τις διαδέχονται περίοδοι ύφεσης και οι σωστοί καραβοκύρηδες είναι εκείνοι που μπορούν και ισοζυγίσουν το πρόβλημα ώστε να μη πέσουν σε μεγάλες μεταπτώσεις και κατρακύλες.

Αναμφίβολα πλέον θα μπούμε στην εποχή των μη παχιών αγελάδων, ελπίζουμε όμως να μη φθάσουμε μέχρι τις ισχνές αγελάδες του ΧΑΚ.

Το 2009 και 2010 οπωσδήποτε όμως θα είναι δύο χρονιές αρνητικές σε σύγκριση με το 2006 και 2007 όσον αφορά την κερδοφορία των τραπεζών και γενικά του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ερ: Δηλαδή τα κέρδη των δύο προηγούμενων χρόνων είναι μη επαναλαμβανόμενα;

Απ.: Πιστεύω ότι με βάση τις προβλέψεις και χωρίς να είμαι ειδήμονας, το 2008 και ιδιαίτερα το 2009 οι τράπεζες θα εξασφαλίσουν μικρότερα κέρδη χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι μη επαναλαμβανόμενα.

Εκείνα δηλαδή που παρήγαγαν τα προηγούμενα χρόνια θα παράγουν και τώρα αλλά σε μικρότερο βαθμό. Δεν ήταν εποχιακά κέρδη που τελείωσαν. Για παράδειγμα η κερδοφορία που προέρχεται από τον τουρισμό και την κατασκευαστική βιομηχανία θα είναι μειωμένη το 2009 και κατ’ ανάγκη θα είναι μειωμένα και τα συνολικά κέρδη των τραπεζών.

Ερ: Αναμένετε ζημιές;

Απ.: Δεν είμαι σε θέση εγώ να πω εάν θα υπάρξουν ζημιές αλλά δεν είναι ανάγκη να φθάσουν στις ζημιές για να πούμε ότι δεν θα πάνε καλά. Όταν η κερδοφορία πέσει πολύ χαμηλά τότε σημαίνει ότι αρχίζουν τα προβλήματα.

Ερ: Ποιος αναμένετε να είναι ο κοινωνικός αντίκτυπος των προβλημάτων;

Απ.: Εύχομαι να μη φθάσουμε στο σημείο να κλείσουν εργοστάσια και άλλα παρόμοια προβλήματα που να προκαλέσουν ανεργία ή ακόμη και κοινωνικές αναταραχές.

Ερ: Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει το σύστημα;

Απ.: Κατ’ εμένα κανείς δεν μπορεί να ξέρει ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι διότι ζούμε σε μια νέα εποχή αυτή της παγκοσμιοποίησης και της ένταξης μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που κανείς δεν έχει προδιαγράψει προηγούμενο.

Αυτό που σίγουρα θα πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη συνέτεινε στη διασφάλιση της σε αυτή την κρίσιμη περίοδο.

Εντούτοις, εύχομαι το κόστος της κυπριακής κοινωνίας να είναι μικρότερο από των άλλων ευρωπαϊκών χωρών ώστε την ώρα της ανάκαμψης να ορθοποδήσουμε και να λειτουργήσουμε γρήγορα και σωστά και ίσως όσοι βρεθούν στα πόδια τους να αναπτυχθούν πιο γρήγορα διότι ενδεχομένως να ανατραπούν κατεστημένα εταιρειών, κοινωνιών, κρατών και οικονομιών και μέσα από αυτή την αναμπουμπούλα κάποιοι άλλοι να ξεφυτρώσουν. Εύχομαι η κυπριακή οικονομία αλλά και οι κυπριακές τράπεζες με τη λήξη αυτής της κρίσης να είναι ήδη στα πόδια τους ώστε να μπορέσουν να κάνουν το άλμα όταν οι άλλες χώρες ψάχνονται ακόμα.

Ήπιο κλίμα ΕΤΥΚ – τραπεζών

Ερ: Είστε ικανοποιημένος με τους χειρισμούς των διοικήσεων των τραπεζών;

Απ.: Δεν βρισκόμαστε τόσο κοντά στα κέντρα λήψεως αποφάσεων των διοικήσεων για να γνωρίζουμε. Οι καθ’ αυτών αποφάσεις λαμβάνονται κυρίως από τους εκτελεστικούς. Εμείς είμαστε συνδικαλιστές, δεν είμαστε τραπεζίτες.

Αναμφίβολα όμως βρισκόμαστε σε μια εποχή που μας ανησυχεί το μέλλον του τόπου, όπως ανησυχεί ολόκληρη την Ευρώπη.

Ερ: Κάποιες τράπεζες έκοψαν τα χριστουγεννιάτικα πάρτι και ψαλιδίζουν τα bonuses. Πιστεύετε ότι κατανέμονται ισομερώς τα βάρη της λιτότητας;

Απ.: Αναμφίβολα όχι και ήταν μια διαφορά που είχαμε πάντα με τις διοικήσεις των τραπεζών διότι πιστεύουμε ότι η παροχή των bonuses δεν γίνεται με τα κριτήρια που τουλάχιστον εμείς θα επιλέγαμε. Ανεξάρτητα από αυτό, τα πάρτι των τραπεζών έχουν καταργηθεί στην πράξη από την εποχή του Χρηματιστηρίου.

Όσον αφορά τα bonuses, μετά την εκδήλωση της κρίσης δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί αλλά εκείνο που είναι σημαντικό είναι τα bonuses να μη δίνονται μόνο όταν μια οικονομία ευημερεί αλλά ιδιαίτερα όταν έχει προβλήματα που και η κάθε δεκάρα μετρά.

Πλην της Alpha που έχει δώσει σε όλους τους συναδέλφους το 50% ενός νέου μισθού ως δώρο και στους αξιωματούχους κάτι περισσότερο, δεν έχουμε δει ακόμη τίποτα από άλλες τράπεζες.

Η δική μου εκτίμηση ωστόσο είναι ότι αυτά που έχουν δοθεί μέχρι στιγμής είναι με λιτότητα. Παρόλα αυτά δείχνουν ότι εμπιστεύονται και θέλουν να διατηρήσουν το ηθικό του προσωπικού σε ακμαίο.

Ερ: Η ΕΤΥΚ πρόλαβε πάντως να κλειδώσει σημαντικές γενικές αυξήσεις πριν έρθει η κρίση;

Απ.: Αυτό είναι γεγονός. Ο καθένας πρέπει να κάνει τη δουλειά του και οι καλές ηγεσίες των τραπεζών πρόλαβαν πιστεύω να κλειδώσουν τα κέρδη τους κάπου ώστε να μη μπουν στην περιπέτεια της κρίσης. Μετά την κρίση θα διαφανεί ποιες από τις τράπεζες μας έκαναν σωστές επενδύσεις άρα δεν θα έχουν ζημιές και θα βγουν και κερδισμένες στο τέλος της ημέρα όταν βγει ξανά το ουράνιο τόξο. Εκεί ο καθένας θα μετρήσει που στέκει και εύχομαι οι κυπριακές τράπεζες στο σύνολο τους να βρεθούν σε πλεονεκτική θέση για το καλό του τόπου.

Ερ: Όταν τον περασμένο Αύγουστο είχε υπογραφή η τριετής σύμβαση είχαν γίνει εκατέρωθεν δηλώσεις που έδειχναν ότι υπήρχε μια σύμπνοια συνδικαλιστών και τραπεζιτών. Ισχύει αυτό το κλίμα που είχε δημιουργηθεί τότε;

Απ.: Πιστεύω ναι. Πρέπει να τονίσουμε όμως ότι ήταν η δεύτερη φορά στα χρονικά της 52χρονης ιστορίας της ΕΤΥΚ που έγινε συμφωνία χωρίς οποιαδήποτε παρέμβαση τρίτων και απειλή για κινητοποιήσεις και απεργίες. Άρα αυτό το καλόπιστο κλίμα συνεργασίας εκτιμώ ότι εξακολουθεί να υπάρχει. Θα ήταν τρομερό λάθος να διασαλευτούν οι σχέσεις μας αυτή τη στιγμή και καταστροφικό για τις τράπεζες μέσα στην κρίση που αντιμετωπίζουν για πολλούς εξωγενείς λόγους και τέτοιου είδους εσωτερικά προβλήματα.

Ο δεύτερος γύρος με Εθνική

Ερ: Εντούτοις δώσατε μια δεύτερη μάχη με την Εθνική…

Απ.: Το πρόβλημα που προέκυψε με την Εθνική ήταν εντελώς διαφορετικό και πρέπει να σας υπενθυμίσω ότι όλες οι άλλες τράπεζες είχαν συμπαρασταθεί στην ΕΤΥΚ και όχι στην Εθνική Τράπεζα. Και παρά την ετσιθελική συμπεριφορά της Εθνικής το πρόβλημα είχε διευθετηθεί, και μετά την παρέμβαση της υπουργού Εργασίας, στη βάση ειρηνικής διαδικασίας, καταλήξαμε σε ένα αποτέλεσμα καταπέλτη για την Εθνική και δικαίωση της ΕΤΥΚ χωρίς ουσιαστικές αντιπαραθέσεις.

Ερ: Έχει επέλθει ηρεμία στις σχέσεις σας με την Εθνική ή να αναμένουμε και τρίτο γύρο;

Απ.: Πιστεύουμε ότι δεν έχει επέλθει η ηρεμία διότι για να επέλθει ηρεμία θα πρέπει να υπάρξει και η ανάλογη κουλτούρα και διαπαιδαγώγηση. Οι επιδιώξεις και επιθυμίες της άλλης πλευράς είναι αστάθμιστες. Πιστεύω όμως εκ των πραγμάτων ότι θα υπάρξουν κοσμογονικές αλλαγές στην ίδια την Εθνική που θα την αναγκάσουν να διαφοροποιήσει τη στάση της.

Ερ: Μπορείτε να μας διευκρινίσετε τι εννοείτε με τις κοσμογονικές αλλαγές;

Απ.: Πιστεύω ότι οι εξελίξεις θα είναι τέτοιες που θα αναγκάσουν ή θα οδηγήσουν στην αλλαγή σκέψης και κουλτούρας και στην ίδια την Εθνική. Η καταδίκη από τις άλλες τράπεζες και από το κοινό θα τους αναγκάσει να αλλάξουν στάση και να ευθυγραμμιστούν με τις άλλες τράπεζες.

«Πολλά τα ερωτηματικά» επεκτάσεων

Ερ: Υπάρχει μια ραγδαία επέκταση των κυπριακών τραπεζών στο εξωτερικό. Ο συνδικαλισμός πως επηρεάζεται και πως τοποθετείται στις εξελίξεις αυτές;

Απ.: Εκτός από την κίνηση της Τράπεζας Κύπρου να επεκταθεί στη Ρωσία που ήταν όντως μια ουσιαστική ενέργεια, δεν μπορούμε να πούμε ότι είχαμε άλλες ραγδαίες εξελίξεις το 2008.

Εμείς θα χαρούμε και θα χαιρόμαστε οι επεκτάσεις των κυπριακών τραπεζών στο εξωτερικό να σημαδεύονται με επιτυχία. Ανεξάρτητα από αυτό όμως η συγκυρία της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης δημιουργεί και εντός και εκτός Κύπρου πολλά ερωτηματικά τα οποία θα καλεστούν να απαντήσουν οι τράπεζες μας. Συνδικαλιστικά όμως δεν είχαμε κανένα πρόβλημα και ούτε επηρεάζονται τα συμφέροντα μας από την επέκταση των τραπεζών στο εξωτερικό.

Συγχωνεύσεις στην κρίση

Ερ: Κάτι τελευταίο: Βλέπετε να δημιουργούνται τάσεις συγκέντρωσης στον κλάδο λόγω κρίσης;

Απ.: Μέχρι τώρα δεν έχει διαφανεί καμία προσπάθεια ή διάθεση να υπάρξει συνένωση ή συγχώνευση μεταξύ τραπεζών της Κύπρου.

Φυσικά στον παγκόσμιο χάρτη θα παιχτούν πολύ δυνατά παιχνίδια χωρίς να περιορίζονται σε εθνικό πλαίσιο, όποιοι φανούν ότι βγαίνουν ισχυροί από μια τέτοια κρίση θα κάνουν πολλά ανοίγματα και σε πολλές πλευρές. Έχω την εντύπωση ότι όσο διαρκεί η κρίση δεν είναι εύκολο οποιαδήποτε τράπεζα να τολμήσει να προχωρήσει σε συγχώνευση με μια άλλη γιατί δεν ξέρει τη θα βρει μέσα στο κλειστό καλάθι της άλλης πλευράς και τότε ίσως δημιουργηθούν προβλήματα αντί να λυθούν.

Ερ: Πως θα βλέπατε ωστόσο μια τέτοια κίνηση από μέρους των κυπριακών τραπεζών;

Απ.: Εξαρτάται σε ποια κατάσταση θα βρεθούν οι κυπριακές τράπεζες μετά την κρίση. Εάν θα είναι σε κατάσταση που θα χρειάζονται στήριξη για να επιβιώσουν αναπόφευκτα θα πρέπει να προχωρήσουν σε αυτό το βήμα, εάν όμως πιστεύουν ότι είναι αυτάρκεις και ικανές από μόνες τους να επιβιώσουν και να επεκταθούν όπως κατ’ επανάληψη έχει δηλώσει η Τράπεζα Κύπρου, τότε δεν είναι αναγκαία η συγχώνευση.