Ηλιάδης: Πιο βαθιά η ύφεση χωρίς τις τράπεζες

Η οικονομία θα είχε βυθιστεί στην ύφεση και το μπουμ των προηγούμενων ετών θα ήταν υποτονικό χωρίς τον τραπεζικό τομέα, αναφέρει σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου, Ανδρέας Ηλιάδης. Στην πρώτη του δημόσια παρέμβαση μετά τις υποβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας από τους Standard and Poor’s και τους Moody’s, ο κ. Ηλιάδης εκτιμά ότι οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει το κυπριακό τραπεζικό σύστημα είναι μικρότεροι από αυτούς που εντοπίζουν οι οίκοι. Εξηγεί γιατί τα ελληνικά ομόλογα δεν αποτελούν ουσιαστική απειλή για την κεφαλαιακή βάση της τράπεζας, αποκαλύπτοντας ότι στα βιβλία της τράπεζας είναι περασμένα με έκπτωση 13%. Μιλά επίσης για τα μεγέθη του τραπεζικού κλάδου, σταχυολογώντας τα οφέλη που προσφέρει στην κυπριακή οικονομία και στην ανάπτυξη. Σημειώνει ότι οι τράπεζες έχουν θωρακιστεί με κεφάλαια και ρευστότητα για να αντέξουν την κρίση και υποδεικνύει την ανάγκη συνεργασίας όλων για να ληφθούν μέτρα και να σταλούν τα ορθά μηνύματα στο εξωτερικό.

Ερ: Κύριε Ηλιάδη, η τελευταία έκθεση των S&P εντοπίζει σοβαρούς κεφαλαιακούς κινδύνους για τις τράπεζες. Το σχόλιό σας.

Απ.: Διαφωνούμε με τους λόγους που δόθηκαν στη συγκεκριμένη έκθεση για την υποβάθμιση. Είναι γνωστό ότι ο συγκεκριμένος οίκος δεν αξιολογεί καμιά από τις κυπριακές τράπεζες άρα δεν είναι σε θέση να γνωρίζει σε βάθος τις κυπριακές τράπεζες. Από την έκθεση φαίνεται ότι απουσιάζουν σημαντικά στοιχεία και επιπλέον κάποια άλλα δεν φαίνεται να είναι ακριβή. Επιτρέψετε μου να αναφερθώ σε συγκεκριμένα παραδείγματα.

Στην έκθεση αναφέρεται ότι το κυπριακό τραπεζικό σύστημα έχει επενδύσει σε ομόλογα ελληνικού δημοσίου €6,4 δισ., ενώ σύμφωνα με τη δική μας πληροφόρηση η έκθεση των τριών κυπριακών τραπεζών είναι τουλάχιστον €1-1,5 δισ. χαμηλότερη.

Η Τράπεζα Κύπρου έχει σήμερα ομόλογα κάτω από €2 δισ. και το ποσό αυτό αναμένεται να μειωθεί σταδιακά. Σε δύο μήνες το ποσό θα μειωθεί σε κάτω από
€1,8 δισ., ενώ την επόμενη τετραετία θα μειωθούν περίπου στο μισό. Σημειώστε ότι το ποσό αυτό αποτελεί το 4% περίπου του ενεργητικού μας.

Αν μας ρωτούσαν, θα γνώριζαν ότι στα βιβλία μας τα ομόλογα ελληνικού δημοσίου ήδη παρουσιάζονται με έκπτωση 13% και για όσα ομόλογα λήγουν μετά το 2013 με έκπτωση 15% λόγω του ότι αποκτήθηκαν σε χαμηλότερη τιμή.

Ερ: Δηλαδή πώς επηρεάζονται τα κεφάλαιά σας από ένα πιθανό haircut των Ελληνικών ομολόγων;

Απ.: Πιστεύουμε ότι τα μέτρα που λαμβάνονται από την Ελληνική κυβέρνηση θα είναι αποτελεσματικά. Εντούτοις και σε ενδεχόμενη αρνητική εξέλιξη η οποιαδήποτε ζημιά μπορεί να καλυφθεί από τα κέρδη του Συγκροτήματος χωρίς να επηρεαστεί η κεφαλαιακή του βάση.

Ερ: Τους Standard & Poor’s δεν τους απασχολούν πάντως μόνο τα ομόλογα...

Απ.: Ναι, στην έκθεση δεν φαίνεται να έχουν λάβει υπόψη ότι το κυπριακό τραπεζικό σύστημα διαθέτει έναν υγιέστατο δείκτη ρευστότητας με το δείκτη δάνεια προς καταθέσεις να ανέρχεται σε 86%, ο οποίος είναι πολύ καλύτερος από το μέσο όρο των ευρωπαϊκών τραπεζών, 125% και στο άλλο άκρο από τον αντίστοιχο δείκτη των Πορτογαλικών τραπεζών (147%) και των ιρλανδικών τραπεζών (157%).

Οι δείκτες των κυπριακών τραπεζών είναι πάρα πολύ καλοί σε κάθε διεθνή σύγκριση και είναι αποτέλεσμα της πολύ αυστηρής εποπτείας της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου και του παραδοσιακού μοντέλου λειτουργίας των κυπριακών τραπεζών.

Όσον αφορά το Συγκρότημα της Τράπεζας Κύπρου, ειδικότερα ο δείκτης ρευστότητας είναι στο εξαιρετικό επίπεδο του 84%. Ως αποτέλεσμα δεν έχουμε καμία εξάρτηση από τις αγορές ή την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αλλά αντίθετα διαθέτουμε ρευστά διαθέσιμα ύψους €13 δισ. που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 40% της καταθετικής μας βάσης.

Επιπλέον, στην ίδια έκθεση δεν φαίνεται να δίδεται η δέουσα σημασία στους ισχυρούς δείκτες κεφαλαιακής βάσης οι οποίοι μετά τις τελευταίες εκδόσεις ανέρχονται στο 13-14% για τις κύριες κυπριακές τράπεζες και ιδιαίτερα το γεγονός, και το τονίζω αυτό, ότι το τραπεζικό σύστημα διαχειρίστηκε με απόλυτη επιτυχία τους κραδασμούς της διεθνούς κρίσης χωρίς καμία κρατική στήριξη.

Ερ: Η Τράπεζα Κύπρου;

Απ.: Τα τρία χρόνια της κρίσης συνεχίζουμε να έχουμε ικανοποιητική κερδοφορία σε όλες τις χώρες που λειτουργούμε περιλαμβανομένης και της Ελλάδας. Μέσα σ’ αυτή την τριετία της κρίσης είχαμε συνολικά κέρδη €1,1 δισ. τα οποία στην πλειονότητά τους επανεπενδύθηκαν στο Συγκρότημα δείχνοντας και την εμπιστοσύνη που έχουν οι μέτοχοί μας στον Οργανισμό μας. Τα κέρδη αυτά λοιπόν ενίσχυσαν και θωράκισαν την κεφαλαιακή μας βάση. Παράλληλα όλα αυτά τα χρόνια πολλοί αναλυτές μας κατατάσσουν top pick ακόμη και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ακριβώς λόγω των ισχυρών δεικτών και επιδόσεων του Συγκροτήματος.

Ερ: Ναι, αλλά το επιχείρημα τους είναι ότι η κρίση θα διαβρώσει τα κεφάλαια σας και κατ’ επέκταση το κόστος χρηματοδότησης της τράπεζας, την κερδοφορία και τους φόρους που εισπράττει το κράτος.

Απ.: Θεωρώ ότι για το Συγκρότημα της Τράπεζας Κύπρου η σταθερή πορεία των δεικτών ρευστότητας, κεφαλαίου και κερδοφορίας και τα τρία χρόνια της κρίσης δεν θα έπρεπε να αφήνει περιθώρια για τέτοιες αλυσιδωτές υποθέσεις. Άλλωστε, είναι φανερό ότι μια πιθανή μείωση των εισοδημάτων του Συγκροτήματός μας από μια χώρα (όπως την Ελλάδα) υπερκαλύπτονται από αύξηση σε άλλες χώρες, των οποίων η οικονομία παρουσιάζει ψηλή ανάπτυξη, όπως η Ρωσία, είτε άμεσα μέσω της θυγατρικής μας Τράπεζας στη Ρωσία, είτε έμμεσα, με την αύξηση του όγκου εργασιών από τις εταιρείες διεθνών δραστηριοτήτων που κατά κύριο λόγο προέρχονται από τη Ρωσία. Και σ’ αυτό το σημείο θα ήθελα να σχολιάσω ότι η επέκταση στις νέες αγορές δεν γίνεται τυχαία, αλλά στηρίζεται στις σχέσεις που υπάρχουν με τις χώρες αυτές και δημιουργούν συγκριτικό πλεονέκτημα και επιπλέον δημιουργούν οφέλη για την κυπριακή οικονομία ως σύνολο. Η επέκταση αυτή μας προσφέρει το πλεονέκτημα της γεωγραφικής διασποράς, με ισορροπημένη έκθεση σε διάφορες οικονομίες και τραπεζικά δεδομένα, με διαφορετική δυναμική.

Έχοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, θα ανέμενα περισσότερη προσοχή από τους οίκους αξιολόγησης στον τρόπο που βαθμολογούν αλλά και στον τρόπο που διατυπώνουν τα συμπεράσματά τους.

Δεν γνωρίζω από πού πήραν όλη την πληροφόρηση, θα περίμενα όμως ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση τα στοιχεία θα έπρεπε να ζητηθούν και να συζητηθούν και με τις ίδιες τις τράπεζες τις οποίες να επαναλάβω ότι οι S&P δεν αξιολογούν.

Ερ: Οι Moody’s που αξιολογούν τόσο την Κύπρο όσο και τις τράπεζες, επίσης υποβάθμισαν την Κύπρο και επίσης επικαλούνται την έκθεση στην Ελλάδα ως ένα από τους λόγους.

Απ.: Οι Μοοdy’s στην τελευταία τους έκθεση αναφέρθηκαν σε τρεις λόγους για την υποβάθμιση: Τη δημοσιονομική εικόνα της οικονομίας και τα διαθρωτικά προβλήματα, τη διάβρωση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας και την έκθεση των Κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. Συνεπώς, η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα αποτελεί έναν από τους λόγους και όχι τον πρωταρχικό λόγο υποβάθμισης όπως στην περίπτωση των S&P.

Όσον αφορά την Τράπεζά μας θα ήθελα να αναφέρω ότι παρά την υποβάθμιση διατηρήθηκε η προοπτική της αξιολόγησης σταθερή (Stable Outlook) γιατί λήφθηκε υπόψη η ισχυρή ρευστότητα – η οποία προέρχεται κατά κύριο λόγο από καταθέσεις – και η περαιτέρω ενδυνάμωση της κεφαλαιακής βάσης μέσω της έκδοσης των μετατρέψιμων αξιογράφων ενισχυμένου κεφαλαίου.

Ερ: Τους ανησυχεί όμως η έκθεση στην Ελλάδα …

Απ.: Σχετικά με την Τράπεζα Κύπρου στην Ελλάδα θα ήθελα να τονίσω ότι η ανάπτυξη στον ελλαδικό χώρο δεν έγινε αλόγιστα, αλλά ακολούθησε και ακολουθεί το πλαίσιο που καθορίζουν οι εποπτικές αρχές και γίνεται με προσεκτικά βήματα. Παραμένουμε προσεκτικοί στην ανάπτυξή μας και ακολουθούμε αυστηρά κριτήρια δανειοδότησης με αποτέλεσμα η ποιότητα του δανειακού μας χαρτοφυλακίου να διατηρείται σε καλύτερα επίπεδα από το μέσο όρο του συστήματος.

Έχουμε βελτιώσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα με το δείκτη κόστος προς έσοδα να βελτιώνεται κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες στο 51%.

Παρά την κρίση δημιουργούμε νέες σχέσεις με μεγάλους πελάτες που θα ενισχύσουν περαιτέρω την ποιότητα των δραστηριοτήτων μας που επιδρά θετικά στην κερδοφορία μας. Είναι φυσικό να υπάρχουν οι οικονομικοί κύκλοι, θέλω όμως να τονίσω ότι η Τράπεζα μας για 20 συνεχή χρόνια στην Ελλάδα ακολουθεί αδιάλειπτα κερδοφόρο πορεία.

Ερ: Τι απαντάτε λοιπόν στην κριτική που ασκείται;

Απ.: Είμαι της άποψης ότι δεν πρέπει να ασχολούμαστε μόνο με το τι λεν ή κάνουν οι άλλοι για μας. Ενδεχομένως κάποιοι να μην έχουν την ίδια γνώμη μαζί μας τόσο για το κυπριακό φορολογικό σύστημα όσο και για το γεγονός ότι η Κύπρος εξελίσσεται σε διεθνές χρηματοπιστωτικό κέντρο και ενισχύει το βιοτικό της επίπεδο.

Παραδείγματα τέτοιων διαφορών στις απόψεις, μέσα στους κόλπους της Ευρωζώνης, μπορούμε να δούμε στην περίπτωση της Ιρλανδίας όπου οι ισχυροί της Ευρωζώνης θα ήθελαν αλλαγή του φορολογικού της πλαισίου έστω και αν αυτό θα είχε αρνητικές συνέπειες στην οικονομία της.

Θα πρέπει, πιστεύω, να ρωτήσουμε τους εαυτούς μας τι κάνουμε ώστε να πείσουμε τις αγορές για τη μακροοικονομική σταθερότητα της κυπριακής οικονομίας, αλλά και για την αξιοπιστία και σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Νομίζω κανείς δεν διαφωνεί ότι και τα δύο πάνε μαζί.

Η εμπιστοσύνη των αγορών στη μακροοικονομική σταθερότητα της Κύπρου ενισχύει την εμπιστοσύνη στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα και η εμπιστοσύνη στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα είναι απαραίτητη για την αναπτυξιακή πορεία και ευημερία του τόπου.

Ερ: Κάποιοι θεωρούν ότι ο τραπεζικός κλάδος είναι υπερβολικά μεγάλος. Το ενεργητικό των κυπριακών τραπεζών είναι 6 φορές το μέγεθος του ΑΕΠ.

Απ.: Είναι γεγονός ότι το ενεργητικό των τραπεζών ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι ψηλό ακριβώς λόγω της διεθνοποίησης της κυπριακής οικονομίας και κυρίως λόγω της σημαντικότητας του τομέα διεθνών υπηρεσιών.

Δεν είναι τυχαίο που οι οίκοι αξιολόγησης δεν υποβαθμίζουν χώρες όπως το Λουξεμβούργο το οποίο είναι διεθνές χρηματοπιστωτικό κέντρο με τραπεζικό τομέα συγκριτικά μεγαλύτερο από της Κύπρου, δηλαδή 22 φορές μεγαλύτερο του ΑΕΠ σε σύγκριση με 8 φορές στην περίπτωση του συνόλου του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου. Απλώς, το Λουξεμβούργο έχει δημόσιο χρέος 18% του ΑΕΠ, έλλειμμα στον προϋπολογισμό του μόνο 1,8% και έχει πείσει της αγορές για το ΑΑΑ rating που το κατατάσσουν.

Ερ: Μήπως όμως οι κίνδυνοι από το τραπεζικό σύστημα είναι μεγαλύτεροι από τα οφέλη;

Απ.: Ας εξετάσουμε ποια ήταν η συνεισφορά του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην αύξηση του ΑΕΠ ή καλύτερα για σκοπούς απλοποίησης να αφήσουμε στην άκρη τους εισαγωγικούς δασμούς και το ΦΠΑ και να δούμε τη συνεισφορά του στην αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (ΑΠΑ). Σε σταθερές τιμές τα τελευταία δύο χρόνια, δηλαδή μέσα στην κρίση όλοι οι άλλοι τομείς σαν σύνολο παρουσίασαν μείωση της ΑΠΑ κατά €167 εκ., ενώ ο χρηματοπιστωτικός τομέας αύξησε την ΑΠΑ του κατά €80 εκ. Επομένως, τα δύο τελευταία χρόνια η ύφεση στην οικονομία ήταν ηπιότερη καθαρά λόγω του τραπεζικού τομέα.

Αν εξετάσουμε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, δηλαδή την περίοδο 2003-2010, η ΑΠΑ σε σταθερές τιμές του τραπεζικού τομέα αυξήθηκε κατά €513 εκ. και όλοι οι υπόλοιποι τομείς μαζί κατά €1,945 εκ., δηλαδή ο τραπεζικός τομέας συνεισέφερε στην ανάπτυξη το 26% περίπου όλων των άλλων τομέων μαζί.

Ερ: Πού νομίζετε ότι οφείλεται αυτό;

Απ.: Οι δύο κύριοι τομείς του κυπριακού τραπεζικού συστήματος είναι οι διεθνείς και οι εγχώριες τραπεζικές υπηρεσίες.

Ο τομέας των διεθνών τραπεζικών υπηρεσιών όπως είναι γνωστό αναπτύχθηκε σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια και σήμερα αποτελεί μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων των Κυπριακών τραπεζών. Είναι ανυπολόγιστη η σημασία του τομέα αυτού για τα λογιστικά και δικηγορικά γραφεία, αλλά και ευρύτερα για τον τουρισμό, τα εστιατόρια και άλλους τομείς.

Χωρίς τον τομέα αυτό, το μέγεθος του τραπεζικού τομέα θα ήταν σημαντικά μικρότερο. Όμως ο αντίκτυπος στην κυπριακή οικονομία θα ήταν ακόμα μεγαλύτερος αφού θα επηρέαζε σχεδόν όλους τους κλάδους και αυτό θα οδηγούσε σε σημαντική συρρίκνωση του ΑΕΠ της Κύπρου.

Ένα άλλο όφελος που έχουμε στην Κύπρο από τις σχέσεις που έχουμε αναπτύξει με το εξωτερικό, σχετίζεται με την ισχυρή ρευστότητα που διατηρούμε. Η Τράπεζά μας μέσα στον περασμένο χρόνο, διαρκούσης της κρίσης, αύξησε τις καταθέσεις στην Κύπρο από τις εταιρείες διεθνών δραστηριοτήτων περίπου κατά €3 δισ. Δεν πρέπει επομένως να βλέπουμε μόνο τις εκροές αλλά και τις εισροές οι οποίες είναι πολλαπλάσιες και συμβάλλουν καθοριστικά στους εξαιρετικούς δείκτες ρευστότητάς μας.

Η ισχυρή ρευστότητά μας άλλωστε μας επιτρέπει να χρηματοδοτούμε τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα για το καθένα των οποίων χρειάζονται εκατοντάδες εκατομμύρια (μαρίνες, γήπεδα golf κ.α.).

Να μην ξεχνούμε όμως και τη σημαντική, άμεση ή έμμεση συνεισφορά του τραπεζικού συστήματος στην απασχόληση.

Ερ: Υπάρχει όμως η θέση ότι το τραπεζικό σύστημα μπορεί να επιβαρύνει την οικονομία του τόπου και αναμένονται περαιτέρω υποβαθμίσεις.

Απ.: Είναι φανερό νομίζω, απ’ όσα σας έχω αναλύσει, το πόσο σημαντικός είναι ο χρηματοπιστωτικός τομέας για την οικονομία του τόπου και η συνεισφορά του στην ανάπτυξη της.

Με βάση τα πιο πάνω, τολμώ να πω ότι χωρίς την αποτελεσματικότητα και τη συνεισφορά του τραπεζικού τομέα και τις άμεσες συνέργιες που έχει στην ανάπτυξη συνδεδεμένων κλάδων όπως είναι τα ελεγκτικά και δικηγορικά γραφεία και ο επιχειρηματικός τουρισμός τα τελευταία 6-7 χρόνια, η ανάπτυξη στην Κύπρο θα ήταν υποτονική, ενώ ιδιαίτερα για τα δύο τελευταία χρόνια η οικονομία θα είχε βυθιστεί στην ύφεση.

Αντί λοιπόν να περιοριζόμαστε στο να προβλέπουμε πότε θα γίνει η επόμενη υποβάθμιση και να λέμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, θα πρέπει όλων οι προσπάθειες να στοχεύουν με κάθε τρόπο να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών για την ευρωστία της οικονομίας μας και του συστήματος.

Ερ: Τι κάνουν οι τράπεζες για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των ξένων αξιολογητών;

Απ.: Οι τράπεζες πρέπει να κινηθούν στο τρίπτυχο κεφαλαιακή βάση, ρευστότητα και αποτελεσματικότητα.

Πρώτα, χρειάζεται να διατηρούν ισχυρή κεφαλαιακή βάση. Όλες οι κυπριακές τράπεζες ενεργώντας συστηματικά και διαχρονικά, μέσα στα πλαίσια των κατευθύνσεων της Κεντρικής Τράπεζας, έχουν πολύ ισχυρούς δείκτες και συμπεριλαμβάνοντας τις αναγγελθείσες αυξήσεις κεφαλαίων ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας του συστήματος θα ανέλθει/κυμανθεί στο 14% και θα είναι από τους ισχυρότερους σε παγκόσμιο επίπεδο. Τούτο γίνεται χωρίς καμία ενίσχυση από το κράτος. Για το θέμα αυτό θέλω να διευκρινίσω ότι τα κεφάλαια που αντλούμε ως Τράπεζα Κύπρου προέρχονται κατά το ήμισυ από το κυπριακό χρηματιστήριο και το υπόλοιπο ήμισυ από το Ελληνικό χρηματιστήριο με σημαντική συμμετοχή ξένων θεσμικών κεφαλαίων.

Είναι γνωστή επίσης η μεγάλη επένδυση που έγινε πρόσφατα στην Τράπεζα μας για αγορά του 10% του μετοχικού κεφαλαίου ύψους €350 εκ. και αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις που έγιναν ποτέ στην Κύπρο.

Οι τράπεζες απαιτείται επίσης να διατηρούν ισχυρή ρευστότητα. Λόγω της αυστηρής εποπτείας, αλλά και του μοντέλου λειτουργίας των Κυπριακών Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων οι δείκτες ρευστότητας του συστήματος είναι εξαιρετικοί. Μπορώ να αναφέρω, για παράδειγμα, ότι ο δείκτης ρευστότητας του Συγκροτήματος της Τράπεζας Κύπρου (δάνεια/καταθέσεις) με βάση πρόσφατη έκθεση της KBW είναι ο 8ος καλύτερος μεταξύ των 53 ευρωπαϊκών τραπεζών που καλύπτει η έκθεση.

Θα πρέπει οι τράπεζες να είναι και αποτελεσματικές. Με βάση τη διεθνή κατάταξη από το World Economic Forum για το 2010, ο κυπριακός τραπεζικός τομέας είναι ο 15ος ανταγωνιστικότερος σε παγκόσμια βάση. Η τιμητική αυτή κατάταξη αποτελεί περαιτέρω βελτίωση από την 18η θέση το 2009. Στην Κύπρο η Τράπεζά μας με βάση στοιχεία του 2010 έχει δείκτη εξόδων προς έσοδα 44%, πολύ καλύτερου από το μέσο όρο των Ευρωπαϊκών τραπεζών (59%).

Ερ: Ναι αλλά οι οίκοι υποβαθμίζουν το κράτος και τις τράπεζες, επομένως θεωρούν ότι αυτά που αναφέρετε δεν αρκούν.

Απ.: Όσον αφορά την οικονομία πιστεύω ότι κανείς δεν αμφιβάλλει ότι βρίσκεται ακόμη σε καλή κατάσταση. Σίγουρα έχουμε επηρεαστεί από την κρίση, δεδομένου ότι το δημόσιο χρέος αυξήθηκε τα τελευταία δύο χρόνια και το 3% πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού μετατράπηκε σε 6% έλλειμμα, όμως αμφότεροι ακόμη οι δείκτες αυτοί συγκρίνονται ευνοϊκά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Όπως έχω αναφέρει, οικονομία και τραπεζικό σύστημα βρίσκονται στο ίδιο καράβι.

Πρέπει όλοι να εργαζόμαστε προς την ίδια κατεύθυνση. Πέραν από τα σχόλια για τον τραπεζικό τομέα, εκείνα που αμφισβητούν οι ξένοι οίκοι είναι η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας που από 34η το 2009 υποβιβάσθηκε σε 40η το 2010 σε παγκόσμια κατάταξη και τη δυνατότητα της οικονομίας να διατηρήσει και βελτιώσει το ύψος του δημοσίου χρέους και το έλλειμμα του προϋπολογισμού και τούτο λόγω των σοβαρών διαρθρωτικών προβλημάτων που υπήρχαν και υπάρχουν και δεν φαίνεται ότι οι αγορές έχουν πεισθεί ότι έχουμε πάρει μέτρα για το χειρισμό τους.

Αμφισβητούν επίσης τη βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων μακροπρόθεσμα, η οποία φαίνεται να επηρεάζεται από δημογραφικούς και άλλους παράγοντες.

Μπορώ να πω ακόμη ότι για την ανάγκη λήψης μέτρων για τα πιο πάνω, δεν είναι μόνο οι αγορές που συμφωνούν αλλά όλες οι πολιτικές δυνάμεις, η Κεντρική Τράπεζα και ο κόσμος της Κύπρου στην πλειονότητά του, άσχετα αν τα προβλήματα αυτά δημιουργήθηκαν τώρα ή προϋπήρχαν. Δυστυχώς δεν έχουμε ακόμη προχωρήσει στις ενέργειες που χρειάζονται, τη στιγμή που και τα ισχυρότερα οικονομικά κράτη όπως η Γερμανία έχουν πάρει σειρά μέτρων για χειρισμό των αλλαγών που συμβαίνουν γύρω μας.

Ερ: Πώς βλέπετε το υπό συζήτηση ταμείο χρηματοοικονομικής σταθερότητας και τη μονιμοποίηση της εισφοράς των τραπεζών πέραν του 2012;

Απ.: H δημιουργία ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στα πρότυπα άλλων χωρών, είμαι βέβαιος ότι θα έδινε θετικά μηνύματα προς τις αγορές. Είναι γνωστό ότι ενισχύσαμε και ενισχύουμε από τους μετόχους μας την κεφαλαιακή μας βάση (όχι από το κράτος) η οποία θεωρείται πολύ ισχυρή σε κάθε σύγκριση ώστε να μην έχουμε ανάγκη το ταμείο αυτό. Το Συγκρότημα της Τράπεζας Κύπρου θα έχει σίγουρα τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ταμείο αυτό. Παρόλα αυτά όμως, μεγαλύτερη σημασία για μας έχει η σταθερότητα του συστήματος και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης από τη δημιουργία ενός τέτοιου ταμείου, γι’ αυτό και είμαστε θετικοί.

Ερ: Θέλετε να πείτε κάτι τελευταίο;

Απ.: Θεωρώ, ότι το τραπεζικό σύστημα αποτελεί το στυλοβάτη της οικονομίας και είναι πολύ σημαντικό για την οικονομική και εθνική μας επιβίωση. Με κάθε τρόπο προσπαθούμε να είμαστε κοντά στους πελάτες μας, κοντά στην οικονομία, κοντά στα μεγάλα έργα ώστε μαζί να περάσουμε τη δύσκολη αυτή περίοδο.

Χρειάζεται όμως η στενή συνεργασία όλων για να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών.

Από πλευράς του τραπεζικού συστήματος και της Τράπεζας Κύπρου ενεργώντας χωρίς τυμπανοκρουσίες και μέσα στα πλαίσια των κατευθύνσεων της Κεντρικής Τράπεζας, λάβαμε τα μέτρα που αναφέραμε πιο πάνω για θωράκιση της κεφαλαιουχικής μας βάσης, για ενίσχυση της ρευστότητάς μας και για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς μας σε διεθνές επίπεδο. Το τραπεζικό σύστημα απέδειξε ότι είναι ισχυρό από κάθε άποψη, συνέχισε να αιμοδοτεί την οικονομία μέσα στην κρίση, είναι δίπλα στα μεγάλα έργα, ενισχύει την απασχόληση και νοιάζεται για τη κοινωνία και την ευημερία του τόπου. Παράλληλα, είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε αποφασιστικά προς κάθε κατεύθυνση σε οτιδήποτε άλλο θα βοηθούσε στη δύσκολη αυτή περίοδο.

Όσον αφορά την οικονομία, τα πρόσθετα μέτρα που χρειάζεται να ληφθούν νομίζω είναι ξεκάθαρα και αν ενεργήσουμε χωρίς άλλη χρονοτριβή, είμαι σίγουρος ότι δεν θα επηρεάσουν αρνητικά το επίπεδο ευημερίας στην Κύπρο, αλλά αντίθετα θα το θωρακίσουν. Σε αυτές τις δύσκολες περιόδους είναι ευθύνη όλων μας η λήψη των ενδεδειγμένων μέτρων και προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να υπάρξει η συνεργασία και συναίνεση όλων έξω από το περιβάλλον που δημιουργεί η προεκλογική περίοδος. Σε αντίθετη περίπτωση, δεν θέλω να κάμω εκτιμήσεις γιατί υπάρχουν πολλά παραδείγματα γύρω μας και μπορούμε ακόμη να πάρουμε μαθήματα για να αποφύγουμε τα χειρότερα.