Η χρησιμότητα της γενικής εκτίμησης ακινήτων από το Κτηματολόγιο

Πρόσφατα το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας ολοκλήρωσε και δημοσίευσε τη νέα γενική εκτίμηση ακινήτων σε αξίες 1.1.2021 κατά την οποία εκτιμήθηκαν συνολικά 1.660.048 ακίνητα συνολική αξίας πέραν των 186 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε σύγκριση με περίπου 182 δισεκατομμύρια που ήταν η συνολική αξία των ακινήτων την 1.1.2018.

Όπως ξαναγράψαμε και διευκρινίζει και το Κτηματολόγιο, η γενική εκτίμηση ακινήτων διενεργείται κυρίως για σκοπούς φορολογίας μέσω μίας συγκεκριμένης διαδικασίας συλλογής εκτιμητικών χαρακτηριστικών των ακινήτων σε παγκύπρια βάση, με επί τόπου επιθεωρήσεις ακινήτων (χωρίς όμως είσοδο εντός του ακινήτου), με τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας, με επεξεργασία δορυφορικών εικόνων και άλλων γεωγραφικών δεδομένων και με πλήρη αξιοποίηση του ολοκληρωμένου Συστήματος Πληροφοριών Γης. Ακολούθως διενεργούνται αναλύσεις τιμών με βάση συγκριτικές πωλήσεις, κόστη κατασκευής και άλλα στοιχεία σε κάθε γεωγραφική περιοχή, κατά πολεοδομική ζώνη και είδος ακινήτου, αναπροσαρμογές για τα επιμέρους χαρακτηριστικά του κάθε ακινήτου, τόσο για τη γη (εμβαδόν, πρόσβαση, θέση, σχήμα κ.α.) όσο και για τα κτίρια (εμβαδόν, ηλικία, κατηγορία, κατάσταση κ.α.). Με βάση τα δεδομένα που συλλέγονται, διενεργείται μαζική μηχανογραφημένη εκτίμηση σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και με στήριξη εξειδικευμένων λογισμικών. Τέλος, ακολουθεί έλεγχος ποιότητας για διασφάλιση της εγκυρότητας των τιμών. Γίνεται αντιληπτό λοιπόν πως πρόκειται για μία χρονοβόρα και με κόστος διαδικασία η οποία με βάση την σχετική νομοθεσία πρέπει να διενεργείται κάθε τρία χρόνια. Θεωρούμε πως η συχνότητα διενέργειας της γενικής εκτίμησης θα μπορούσε να είναι κάθε πέντε χρόνια καθώς οι αυξομειώσεις στις τιμές των ακινήτων δεν είναι τόσο έντονες ώστε να επέλθει μεγάλη αλλαγή σε διάστημα τριών ετών, η οποία να επηρεάζει τη φορολογία τους.

Επί της ουσίας τώρα, όπως ανακοίνωσε το Κτηματολόγιο, κατά μέσο όρο οι αξίες της Γενικής Εκτίμησης 1.1.2021 δεν διαφοροποιούνται σημαντικά από τις αντίστοιχες αξίες της 1.1.2018. Παρατηρούνται πολύ μικρές αυξήσεις στις αξίες των οικιών και διαμερισμάτων, ενώ στις περιπτώσεις χωραφιών και οικοπέδων παρατηρούνται και κάποιες μειώσεις. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις, οι οποίες επίσης δεν είναι σημαντικές, παρατηρούνται στα διαμερίσματα και τις κατοικίες της Επαρχίας Λεμεσού. Πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο αφού ο κάθε πολίτης ουσιαστικά με το πάτημα ενός κουμπιού μπορεί να έχει πρόσβαση στα αποτελέσματα της εκτίμησης για το ακίνητο που τον ενδιαφέρει για σκοπούς γενικής ενημέρωσης. Υπενθυμίζουμε πως πρόκειται για δεδομένα που μέχρι πριν μερικά χρόνια δεν είχαν ανανεωθεί από το 1980 και ουσιαστικά όσο ήταν διαθέσιμα, ήταν εκτός πραγματικότητας.

Όπως έχει επαναλάβει και ξεκαθαρίσει πολλές φορές το Κτηματολόγιο, οι τιμές που προκύπτουν από τις γενική εκτίμηση αποτελεί τη βάση για σκοπούς φορολογίας και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς όπως για αγορά/πώληση, επένδυση, δανειοδότηση, απαλλοτρίωση κλπ. Άλλωστε, πρακτικά είναι αδύνατον να εκτιμηθούν με τον σωστό τρόπο όλα τα ακίνητα που υπάρχουν στην Κύπρο μέσα σε τρία χρόνια. Με απλούς υπολογισμούς προκύπτει πως για να γινόταν κάτι τέτοιο θα χρειάζονταν περίπου 38 χρόνια! Θέλουμε να επαναλάβουμε το συγκεκριμένο θέμα καθώς τις τελευταίες μέρες συγκεκριμένες δημοσιεύσεις ενδεχομένως να προκάλεσαν σύγχυση στους πολίτες. Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων κι άλλοι ενδιαφερόμενοι, θα πρέπει να προσφεύγουν στους εγγεγραμμένους και αδειούχους Κτηματομεσίτες ώστε να τυγχάνουν πλήρους και αξιόπιστης ενημέρωσης για ζητήματα που τυχόν τους απασχολούν και για τα φυσικά και νομικά χαρακτηριστικά του ακινήτου που τους ενδιαφέρει.

MRICS, Πρόεδρος Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών.