Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία - Ελπίδες ανάκαμψης της οικονομίας της ευρωζώνης

Της Χριστίνας Αντωνίου Πιερίδη,Ανώτερος Λειτουργός Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου

Σημάδια μείωσης του ρυθμού επιβράδυνσης, παρατηρούν οι οικονομολόγοι της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας (ΕΤΟ) στην εξαμηνιαία έκθεση με τίτλο ”EBF Outlook – Glimmers of Hope.”

Σύμφωνα με την έκθεση, η ευρωζώνη αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη ύφεση των τελευταίων δεκαετιών, με μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) για τέσσερα συνεχόμενα τρίμηνα. Κατά το τελευταίο τρίμηνο, η μείωση του ΑΕΠ κατά 2.5% έφερε στην προσοχή το γεγονός ότι η Αμερικανική οικονομία είχε χαμηλότερο αντίκτυπο από την κρίση, με ρυθμό επιβράδυνσης 1.6%. Σε γενικές γραμμές, οι προσδοκίες επιχειρηματιών και καταναλωτών για την ευρωζώνη διαφαίνονται πιο απαισιόδοξες τώρα από ότι πριν έξι μήνες.

Όμως, παρά τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν παγκοσμίως, οι οικονομικοί αναλυτές εντοπίζουν ορισμένα αρχικά θετικά σημάδια. Οι ασιατικές οικονομίες παρουσιάζουν βελτίωση, ενώ ο ρυθμός επιβράδυνσης της ευρωζώνης παρουσίασε μείωση από τις αρχές της άνοιξης. Στις κεφαλαιαγορές σημειώθηκε βελτίωση στην πρόσβαση σε ρευστότητα καθώς και σε μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, ενώ τους τελευταίους δύο μήνες τα χρηματιστήρια βρίσκονται σε ανοδική πορεία. Υπάρχει πολιτική δέσμευση για επαναφορά της εμπιστοσύνης και αναζωογόνηση της οικονομίας μέσω δυναμικών δημοσιονομικών μέτρων. Στην ευρωζώνη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συμβάλλει στην βελτίωση των συνθηκών στην αγορά χρήματος ενώ η νομισματική χαλάρωση μεταφέρεται στην οικονομία με την πάροδο των καθιερωμένων έξι ως εννέα μηνών. Όλοι οι πιο πάνω παράγοντες οδηγούν σε ανάκαμψη. Ως εκ τούτου, οι οικονομολόγοι της ΕΤΟ πιστεύουν ότι η ανάκαμψη στην ευρωζώνη θα ξεκινήσει φέτος ενώ οι ρυθμοί ανάκαμψης θα παραμείνουν αργοί μέχρι και το τέλος του 2010.

Προβλέψεις ανάπτυξης του ΑΕΠ: Οι προβλέψεις για ανάπτυξη του ΑΕΠ στην ευρωζώνη το 2009 είναι -3.9% ενώ για τις ΗΠΑ είναι -2.9%. Οι οικονομολόγοι αναμένουν ανάπτυξη του ΑΕΠ της ευρωζώνης στα επίπεδα του 0.1% για το 2010 υποβοηθούμενη από γρηγορότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ασία και Αμερική προς το τέλος του 2009. Απαραίτητοι παράγοντες για την διατήρηση της ανάκαμψης είναι η εξομάλυνση του χρηματοοικονομικού και τραπεζικού τομέα και η αποδοτικότητα των δημοσιονομικών μέτρων στήριξης.

Οικονομίες Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης: Η δραματική επιδείνωση της οικονομίας των Βαλτικών χωρών, της Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Ουγγαρίας είναι εν μέρει λόγω της χρηματοοικονομικής κρίσης στην Δυτική Ευρώπη. Η κατάσταση μπορεί να χειροτερέψει αν οι τράπεζες της Δυτικής Ευρώπης μειώσουν τις επενδύσεις τους στην περιοχή για να προστατέψουν τις μητρικές εταιρείες από περαιτέρω διαγραφές και ζημιές. Οι Βαλτικές χώρες και η Ουγγαρία βασίστηκαν ιδιαίτερα σε ξένο δανεισμό για να χρηματοδοτήσουν την εγχώρια πιστωτική επέκταση τους, με αποτέλεσμα να έχουν υπερβολικά ψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Σε αντίθεση, η Πολωνία και η Τσεχία είχαν λιγότερες δυσκολίες και η οικονομική δραστηριότητα τους αναμένεται να παραμείνει στα ίδια επίπεδα με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Δημόσιο χρέος και έλλειμμα: Κατά τους τελευταίους έξι μήνες, οι χώρες μέλη του G-20 συμφώνησαν να παρέχουν ένα επιπρόσθετο ποσόν $1.1 τρισεκατομμύριο για στήριξη της οικονομίας. Ως εκ τούτου τα επίπεδα του δημοσίου χρέους και δημοσιονομικού ελλείμματος θα έχουν ανοδική πίεση. Οι οικονομολόγοι της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας αναμένουν το δημόσιο χρέος της ευρωζώνης να ανέλθει σε 75% - 80% του ΑΕΠ κατά το 2009-10 και το δημοσιονομικό έλλειμμα να ανέλθει σε 5 – 6% του ΑΕΠ.

Πληθωρισμός: Λόγω της αναμενόμενης μέτριας αύξησης μισθών, ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα (0.4% για το 2009 και 1.2% το 2010).

Πετρέλαιο: Η τιμή του αναμένεται να μείνει στα σημερινά επίπεδα (περίπου $60 το βαρέλι) ενώ για το 2010 αναμένεται να αυξηθεί σε περίπου $66.

Βασικό επιτόκιο ευρωζώνης: Οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι υπάρχει πιθανότητα μιας ή δύο επιπρόσθετων μειώσεων στο βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά το 2009 ενώ διαβλέπουν αύξηση των επιτοκίων μόνο όταν υπάρξει βεβαιότητα για σταθερή ανάκαμψη της οικονομίας.

Πηγές ρίσκου: Σύμφωνα με την έκθεση, παρά την μεγάλη αβεβαιότητα που επικρατεί, οι πιθανότητες για θετικές αποκλίσεις από τις προβλέψεις είναι μεγαλύτερες από πιθανότητες αρνητικών εκπλήξεων. Πρωταγωνιστής στις εξελίξεις είναι η αποτελεσματικότητα των δημοσιονομικών μέτρων στην ανάπτυξη εμπιστοσύνης και στην ανοικοδόμηση του χρηματοοικονομικού τομέα. Γρηγορότερη ανάκαμψη στην Κίνα ή τις ΗΠΑ θα επισπεύσει την ανάκαμψη της παγκόσμιας ζήτησης. Επιπρόσθετα, η νομισματική χαλάρωση και οι χαμηλότερες τιμές πρώτων υλών ενδεχομένως να αυξήσουν την ιδιωτική κατανάλωση περισσότερο από όσο υπολογίζεται σήμερα.

Στις πηγές ρίσκου συγκαταλέγονται πιθανές αυξήσεις στις τιμές πρώτων υλών καθώς και ενδεχόμενο απογοητευτικό αποτέλεσμα των δημοσιονομικών μέτρων ανάπτυξης.

Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία ιδρύθηκε το 1960 και αποτελεί τη φωνή του τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη, αντιπροσωπεύοντας τα συμφέροντα περίπου 5,000 χρηματοοικονομικών οργανισμών. Οι προβλέψεις που παρουσιάζονται στην έκθεση προέρχονται από έρευνα μεταξύ των μελών της Οικονομικής Επιτροπής της ΕΤΟ. Η πιο πάνω δημοσίευση πιθανόν να μην αντιπροσωπεύει τις προσωπικές απόψεις όλων των συνδέσμων-μελών της Ομοσπονδίας.