Α. Μάτσας, ΣΕΚ: Προοπτικές για διεκδίκηση εργασιακών δικαιωμάτων

Η βελτίωση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας και οι ευοίωνες προοπτικές που προδιαγράφονται μέσα και από την αξιοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τις επιδιωκόμενες μεταρρυθμίσεις, δημιουργούν προοπτικές για περαιτέρω τεκμηριωμένη διεκδίκηση δικαιωμάτων για τους εργαζόμενους, σύμφωνα με τον γγ της ΣΕΚ Αντρέα Μάτσα.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο κ. Μάτσας αναφέρει ότι με τη βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων και τη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης και ομαλοποίησης των δεδομένων της αγοράς εργασίας, η στήριξη  μέσω σχεδίων, θα πρέπει να περιοριστεί όπου υπάρχει σαφής ανάγκη και η οποία διασυνδέεται με τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Ως εκ τούτου, υποστηρίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει εδραίωση και επέκταση των συλλογικών συμβάσεων, ώστε να βελτιωθούν οι όροι απασχόλησης σε μισθολογικά και παρεμφερή ωφελήματα συνδράμοντας στην επέκταση της ποιότητας και της αξιοπρέπειας στην εργασία.

Σε ότι αφορά την ανεργία, αναφέρεται σε εκτιμήσεις βάσει των οποίων, το αμέσως επόμενο διάστημα, η κατάσταση στην αγορά εργασίας θα δημιουργήσει συνθήκες για ακόμα καλύτερη διαχείρισή της, ενώ αναφέρεται σε στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας που καταδεικνύουν σημαντική βελτίωση της κατάστασης ακόμα και συγκριτικά με τα προ πανδημίας δεδομένα του 2019, καθώς και σε εισηγήσεις που κατέθεσε η ΣΕΚ για αναχαίτιση του προβλήματος της ανεργίας.

Της Γεωργίας Χαννή

Ακολουθεί η συνέντευξη

-Ποιες οι προτεραιότητες των συντεχνιών για το υπόλοιπο του έτους;

-Το τρέχον έτος καταγράφεται ως ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς, αν εξαιρέσουμε τα προβλήματα που προκύπτουν ως απότοκο του υγειονομικού σκέλους της πανδημίας, δημιουργείται το προαπαιτούμενο υπόβαθρο για ρύθμιση σημαντικών θεμάτων που διασυνδέονται με την αγορά εργασίας, την απασχόληση, τους εργαζόμενους και γενικά την  κοινωνικοοικονομική πολιτική.

Αυτά που τίθενται ως βασικές προτεραιότητες για το υπόλοιπο του έτους, αφορούν κυρίως τη θεματολογία που συζητείται στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα και ιδιαίτερα τον καθορισμό Εθνικού κατώτατου μισθού, τον εκσυγχρονισμό του Συνταξιοδοτικού και τη διεύρυνση του θεσμού των Ταμείων Προνοίας ως δεύτερος πυλώνας συνταξιοδοτικών παροχών, τη ρύθμιση του πλαισίου δίκαιης και χωρίς αποκλεισμούς εφαρμογή της Τηλεργασίας, αξιοποιώντας τη Συμφωνία Πλαίσιο που έχει συνομολογηθεί από τους κοινωνικούς εταίρους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως επίσης και τον εκσυγχρονισμό της Στρατηγικής Απασχόλησης Εργαζομένων από Τρίτες χώρες, για καλύτερη ρύθμιση της αγοράς εργασίας και άρση του αθέμιτου ανταγωνισμού, τόσο ανάμεσα σε εργαζόμενους, όσο και ανάμεσα σε εργοδότες. 

Παράλληλα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ομαλή εφαρμογή των  προνοιών που διέπουν το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως επίσης και στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που διασυνδέονται με την άντληση του συνόλου των προϋπολογισμένων κονδυλίων και αφορούν, τόσο τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, όσο και τη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης και την πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία θα περιορίσει τη φορολογική επιβάρυνση της εργασίας, μεταφέροντας την στη ρύπανση, έτσι ώστε, να υπάρξει καλύτερη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής μέσα και από την πράσινη ανάπτυξη και την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας.

Επιπρόσθετα, οι πληθωριστικές τάσεις που καταγράφονται στην οικονομία και η επικείμενη αύξηση των τιμών στα καταναλωτικά προϊόντα, επιβεβαιώνει την ανάγκη για άμεση επαναφορά της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής, στη βάση της φιλοσοφίας της για αποκατάσταση της αγοραστικής δύναμης των μισθών και η οποία είναι παγοποιημένη μέχρι και το τέλος του 2021, μετά από συμφωνία ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους, λόγω των αρνητικών επιδράσεων της πανδημίας στην οικονομία.

-Πως χαρακτηρίζετε τα αποτελέσματα της πρόσφατης συνεδρίας του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος;

-Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να σημειωθεί πως, η επιβεβαίωση της πολιτικής προσήλωσης και στόχευσης της Υπουργού Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας της αγοράς εργασίας και της προώθησης της κοινωνικής συνοχής, συμβάλλει στην αξιοποίηση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό το γεγονός πως, έχει επιβεβαιωθεί η απόφαση για καθορισμό Εθνικού κατώτατου μισθού, η μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού συστήματος, ο εκσυγχρονισμός της Στρατηγικής για την απασχόληση εργαζομένων από Τρίτες χώρες, όπως επίσης και η ρύθμιση της Τηλεργασίας.

Είμαι όμως υποχρεωμένος δυστυχώς να κακίσω την απαράδεκτη προσπάθεια μερίδας του εργοδοτικού κόσμου, για κατάθεση αντισταθμιστικού αιτήματος, (εκτός ατζέντας), σε σχέση με τον κατώτατο μισθό. Η ΣΕΚ ξεκαθαρίζει πως δεν πρόκειται να υιοθετήσει τέτοιου είδους συμπεριφορές, ξεκαθαρίζοντας πως, ο κατώτατος μισθός δεν διασυνδέεται με την ΑΤΑ, δεν μπορεί να υπάρχει αντίδραση κάθε φορά που διασφαλίζεται η προώθηση θεμάτων που αφορούν την ποιότητα και την αξιοπρέπεια στην εργασία και συνδράμουν στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής. Παράλληλα διασαφηνίζεται πως, δημιουργούνται οι ικανές και αναγκαίες συνθήκες για εφαρμογή της πρόνοιας της Συμφωνίας που συνομολόγησαν οι κοινωνικοί εταίροι για την ΑΤΑ, σε ότι αφορά την επαναφορά της στη βάση της φιλοσοφίας της για διασφάλιση της αγοραστικής δύναμης των μισθών.

-Ποια η κατάληξη για τα μεγάλα εργασιακά ζητήματα όπως είναι η μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού, η επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης στο 67^ο, η αναθεώρηση του κατώτατου μισθού και η αναλογιστική μείωση του 12% που επιβάλλεται σε όσους αφυπηρετούν στο 63^ο έτος της ηλικίας τους;

-Όπως και τα υπόλοιπα θέματα, το ίδιο και τα συγκεκριμένα, έχουν πάρει το δρόμο διαχείρισης και διευθέτησης τους στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα, το οποίο είναι το καθ’ ύλην αρμόδιο Σώμα για συναινετική κατάληξη. Είναι ακριβώς για αυτό το λόγο που η ΣΕΚ αντέδρασε έντονα όταν έγινε προσπάθεια παράκαμψης του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος από την Κυβέρνηση και τη Βουλή, στην προσπάθεια δημιουργίας συγκλήσεων για τη ψήφιση του προϋπολογισμού του 2021.

Ξεκαθαρίζεται πως, δεν συντρέχουν λόγοι επέκτασης του ορίου αφυπηρέτησης καθώς δεν υπάρχει διαφοροποίηση του προσδόκιμου ζωής προς τα πάνω, ενώ το θέμα της αναλογιστικής αναπροσαρμογής μπορεί να τύχει τέτοιας διευθέτησης ώστε να μην επηρεάζεται η βιωσιμότητα του ΤΚΑ, αφενός και να διασφαλίζεται η μέγιστη κοινωνική δικαιοσύνη για όλους τους δικαιούχους.

-Πώς αξιολογείτε τη σκέψη για νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας;

-Υπενθυμίζεται πως, η ΣΕΚ είχε διαβλέψει έγκαιρα την επίσπευση των αλλαγών που επιφέρει η ψηφιοποιημένη πλέον λειτουργία της οικονομίας και της αγοράς εργασίας, ως απότοκο και των συνεπειών της πανδημίας. Στη βάση αυτής της πραγματικότητας, η ΣΕΚ κάλεσε τους εταίρους για διαχείριση των νέων δεδομένων, ενώ την ίδια στιγμή συζήτησε το θέμα με την Επίτροπο Νομοθεσίας, έτσι ώστε η ρύθμιση να καλύπτει το σύνολο των εργαζομένων, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Παράλληλα, η ΣΕΚ έχει ετοιμάσει κατευθυντήριες γραμμές, στο πλαίσιο και της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας Πλαίσιο για την τηλεργασία  την οποία έχουν συνομολογήσει οι  κοινωνικοί εταίροι σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα πρέπει να ακολουθούνται από τους εργοδότες και τους εργαζόμενους μέχρι να επιτευχθεί η ψήφιση της νομοθεσίας, έτσι ώστε η μετάβαση να είναι όσο το δυνατό πιο ομαλή, χωρίς να δημιουργούνται συνθήκες αποκλεισμού και εκμετάλλευσης.

-Θεωρείτε επαρκή τη στήριξη των εργαζομένων λόγω της πανδημίας από το Υπουργείο; Υπάρχουν τομείς που πρέπει να στηριχθούν περαιτέρω;

-Η αντίδραση για αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί από την πανδημία ήταν άμεση, ουσιαστική και αποτελεσματική. Οι κοινωνικοί εταίροι, σε συνεργασία με την Υπουργό Εργασίας θέσαμε δύο βασικούς άξονες προτεραιότητας, τη στήριξη της απασχόλησης και των εργαζομένων, όπως επίσης και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας.

Τα θετικά αποτελέσματα επιβεβαιώνονται από το γεγονός ότι, υπήρξε στόχευση στους τομείς οικονομικής δραστηριότητας που είχαν πραγματική ανάγκη, καθώς επίσης και από το ότι, η αύξηση της ανεργίας υπήρξε ελεγχόμενη και περιορισμένη σε κλίμακα, ιδιαίτερα σε συνάρτηση με άλλα κράτη μέλη, στοιχείο το οποίο δικαιολογεί και τη σημαντική πτωτική πορεία που ήδη καταγράφεται.

Με την βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων και τη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης και ομαλοποίησης των δεδομένων της αγοράς εργασίας, η στήριξη  μέσα από τα διάφορα σχέδια θα πρέπει να περιοριστεί εκεί όπου υπάρχει σαφής ανάγκη και η οποία διασυνδέεται με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ως απότοκο μιας τέτοιας εξέλιξης, θα πρέπει να υπάρξει εδραίωση και επέκταση των συλλογικών συμβάσεων, έτσι ώστε να βελτιωθούν οι όροι απασχόλησης σε μισθολογικά και παρεμφερή ωφελήματα συνδράμοντας στην επέκταση της ποιότητας και της αξιοπρέπειας στην εργασία.

-Το ποσοστό ανεργίας είναι ψηλό στην Κύπρο. Πότε εκτιμάτε να μειωθεί, φτάνοντας σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης;

-Η ανεργία βρίσκεται σε καθοδική πορεία και σίγουρα σε διαχειρίσιμα επίπεδα, παρά το γεγονός ότι, οι συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία, έχουν οδηγήσει την ανεργία σε μία ανοδική πορεία τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Παρά το γεγονός ότι, οι συνθήκες πλήρους απασχόλησης διασυνδέονται με την «ανεργία τριβής» και άρα στη βάση ενός ποσοστού γύρω στο 3%, θεωρείται πως, το αμέσως επόμενο διάστημα, η κατάσταση στην αγορά εργασίας θα δημιουργήσει συνθήκες για ακόμα καλύτερη διαχείρισή της, ενώ είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό και το γεγονός ότι, τα πρόσφατα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού καταδεικνύουν σημαντική βελτίωση της κατάστασης ακόμα και συγκριτικά με τα προ πανδημίας δεδομένα του 2019.

Παρά ταύτα, η ΣΕΚ έχει καταθέσει συγκεκριμένες εισηγήσεις για αναχαίτιση του προβλήματος της ανεργίας, οι οποίες εστιάζονται κυρίως:

1. Στην επαρκή αξιοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Οικονομίας
2. Στην προώθηση πολιτικών με ενεργητικούς σκοπούς, διασυνδέοντας την απασχόληση με την κατάρτιση
3. Στην ενίσχυση και εδραίωση των συλλογικών συμβάσεων, ενισχύοντας έτσι την ποιότητα και την αξιοπρέπεια στην εργασία
4. Στην κατακύρωση των δημοσίων συμβάσεων μόνο εκεί όπου βρίσκονται σε ισχύ και εφαρμόζονται συλλογικές συμβάσεις, αίροντας τον αθέμιτο ανταγωνισμό τόσο ανάμεσα σε εργαζόμενους, όσο και ανάμεσα σε επιχειρήσεις
5. Στη διασύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, αναβαθμίζοντας τα επίπεδα επαγγελματικού προσανατολισμού, την τεχνική εκπαίδευση και τα συστήματα μαθητείας, όπως επίσης και την πιστοποίηση επαγγελματικών προσόντων
6. Στην ολοκλήρωση του επανασχεδιασμού της στρατηγικής απασχόλησης ξένων από Τρίτες χώρες
7. Στον επανασχεδιασμό του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη μεταποίηση και στην πράσινη και γαλάζια οικονομία
8. Στην προώθηση της συνεργασίας ανάμεσα στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, (στη βάση της Ευρωπαϊκής πολιτικής PPP)
9. Στη ρύθμιση της ψηφιοποίησης στην αγορά εργασίας και στη δημιουργία συνθηκών ομαλής μετάβασης
10. Στην εδραίωση των πολιτικών συμφιλίωσης οικογένειας και εργασίας

-Αυξήσεις μισθών πότε να αναμένουν οι εργαζόμενοι;

-Πρέπει να σημειωθεί πως, ήδη μέσα από την ανανέωση σημαντικού αριθμού συλλογικών συμβάσεων στον ιδιωτικό τομέα, έχουν παραχωρηθεί μισθολογικές αυξήσεις καθώς και βελτίωση παρεμφερών ωφελημάτων.

Η βελτίωση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας και οι ευοίωνες προοπτικές που προδιαγράφονται μέσα και από την αξιοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως βέβαια και μέσα από τις επιδιωκόμενες μεταρρυθμίσεις, δημιουργούν προοπτικές για περαιτέρω τεκμηριωμένη διεκδίκηση δικαιωμάτων για τους εργαζόμενους, οι οποίοι αποτελούν βασική συνιστώσα και παράγοντα ανάπτυξης των επιχειρήσεων.