Θα τα πάμε καλά, εκτός κι αν έξω πάει κάτι στραβά….
Αν παρακολουθήσει κανείς τις συζητήσεις για την οικονομία στην Κύπρο, θα αποκομίζει πιθανώς την, εσφαλμένη κατ’ εμέ, αντίληψη ότι η τύχη της οικονομίας εξαρτάται κυρίως από τις δικές μας ενέργειες.
Η κυπριακή οικονομία είναι μια μικρή, αναπτυγμένη και ανοικτή οικονομία. Αυτά τα τρία χαρακτηριστικά μας εξαρτούν κατά τρόπο έντονο από τις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο. Ευρισκόμαστε σήμερα στην απαρχή μιας νέας χρονιάς. Οι προβλέψεις για την χρονιά αυτή είναι μάλλον θετικές. Ο ρυθμός ανάπτυξης θα επιταχυνθεί, αν και δε θα φτάσει τα προ της ύφεσης επίπεδα ενώ η ανεργία θα αρχίσει να μειώνεται. Οι προβλέψεις όμως αυτές προϋποθέτουν ότι δε θα υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις στο διεθνές περιβάλλον. Κατά τη γνώμη μου, υπάρχουν τρία αρνητικά σενάρια που αφορούν το διεθνές περιβάλλον και είναι σε θέση να εκτροχιάσουν την αναμενόμενη ανάκαμψη της οικονομίας μας, αν και κανένα από τα πιο κάτω σενάρια δε θεωρώ αυτήν τουλάχιστον την ώρα ως πιθανό.
Το πρώτο αρνητικό σενάριο έχει να κάνει με τη χρεοκοπία της Ελλάδας. Ως χρεοκοπία θα πρέπει να θεωρήσουμε, πρακτικά ομιλούντες, την αποψίλωση της αξίας των κρατικών ομολόγων, τη μείωση δηλαδή της τιμής εξόφλησης τους κι όχι τη μεταχρονολόγηση του δημοσίου χρέους. Αν λοιπόν η Ελλάδα δηλώσει αδυναμία να τιμήσει μέρος , ας πούμε 30%, του χρέους της, αυτό θα ισοδυναμεί με χρεοκοπία. Οι διεθνείς αγορές θα κλείσουν προσωρινά τουλάχιστον για το επίσημο Κράτος, τις ελληνικές τράπεζες και τις ελληνικές επιχειρήσεις. Η κυπριακή οικονομία θα επηρεαστεί άμεσα από τις ζημιές των τραπεζών μας στην Ελλάδα σε ομόλογα και σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια και έμμεσα από τη χειροτέρευση του κλίματος που θα επηρεάσει όλους τους τομείς τις οικονομίας. Η ύπαρξη του μηχανισμού στήριξης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ κάνουν το σενάριο αυτό όχι και τόσο πιθανό.
Το δεύτερο αρνητικό σενάριο είναι να ανακοπεί η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη και στη Βρετανία. Σε μια τέτοια περίπτωση θα επηρεαστεί έντονα ο τουρισμός κατά κύριο λόγο αλλά δευτερευόντως και άλλες δραστηριότητες. Στο σενάριο αυτό πιθανόν να μην επιστρέψουμε σε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά θα έχουμε πολύ χαμηλό έως μηδενικό ρυθμό ανάπτυξης. Βεβαίως, η αλήθεια είναι ότι μέχρι τώρα ειδικά η γερμανική οικονομία παρουσιάζει έντονη δυναμική και παρασύρει προς τα πάνω και την υπόλοιπη Ευρώπη. Επίσης, η Ευρώπη επηρεάζεται θετικά από την ψηλή ανάπτυξη της Ασίας η οποία είναι μια τεράστιας σημασίας αγορά για αυτήν.
Το τρίτο σενάριο αφορά την εμφάνιση ξανά ύφεσης σε όλον τον αναπτυγμένο οικονομικά κόσμο. Πρόκειται για η θεωρία του δεύτερου σκέλους της ύφεσης, μια θεωρία που ήταν πολύ δημοφιλείς στους καταστροφολόγους στις αρχές του 2010 και μέχρι σήμερα δεν επαληθεύεται. Αντιθέτως, τα νέα από την ηγέτιδα οικονομία του κόσμου, τις ΗΠΑ, είναι τους τελευταίους μήνες πολύ ενθαρρυντικά. Στην απίθανη περίπτωση που ζήσουμε το δεύτερο σκέλος της διεθνούς ύφεσης, στην Κύπρο δε θα μπορέσουμε να αποφύγουμε τη συρρίκνωση της οικονομίας, όπως δεν την αποφύγαμε το 2009, αν και δική μας συρρίκνωση ήταν λιγότερη από το μισό της αντίστοιχής πτώσης στην Ευρωζώνη.
Νοουμένου, ότι κανένα από τα πιο πάνω σενάρια δε θα επαληθευτεί, το 2011 θα είναι μια σχετικά καλή χρονιά για την οικονομία μας.