Να τους αμολήσουμε στη κοινωνία

Υπάρχει ακόμα ένα κομμάτι της λύσης για το επιδεινούμενο πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών

Κατά την τριετία 2020-2023 είχαμε κατά μέσο όρο 146 δασικές πυρκαγιές τον χρόνο, με συνολική καμένη έκταση στα 2304 εκτάρια. Οι αρχές και η κοινωνία έχουν αποδεχθεί το πρόβλημα ως σοβαρό και γίνονται προσπάθειες για να βρεθεί κάποιου είδους λύση προς αντιμετώπιση ενός ζητήματος το οποίο σταδιακά εξελίσσεται σε κρίση.

Η συζήτηση έχει εστιαστεί στα πτητικά μέσα, των οποίων η εξασφάλιση δεν ήταν παρά ένα ακόμα φιάσκο από πολλά, τα οποία όπως πάμε θα συνηθίσουμε ως κάτι το φυσιολογικό. Ακόμα, όμως, και με την πλήρη εξασφάλιση τους, δεν πρέπει να έχουμε ψευδαισθήσεις πως θα αποτελέσουν ολοκληρωμένη λύση. Εν μέρει διότι ο πτητικός  χώρος μπορεί εύκολα να κορεστεί- υπάρχει μέγιστος αριθμός μέσων που μπορεί να επιχειρεί σε μια περιοχή, όπως φάνηκε στην Ωρά. Και, εν μέρει, διότι οι τεχνολογικές προτεραιότητες δεν επιτρέπουν ικανοποιητικές δυνατότητες.  Όπως είπε  (περίπου) ο τότε κύπριος ευρωβουλευτής Ιωάννης Κασουλίδης σε συνάδελφό του το 2007, «η αεροπορία σας, νύχτα χωρίς φεγγάρι, μπορεί να περάσει πύραυλο από το παράθυρο πολυβολείου, αλλά δεν μπορεί να ρίξει νερό σε φωτιά γιατί είναι βράδυ». 

Οι λύσεις πρέπει να είναι πολύπλευρες. Και, ένα μέρος της λύσης πρέπει να είναι η αύξηση- αριθμητικά και σε επίπεδο κατάρτισης- των επίγειων δυνάμεων.

Την ίδια ώρα, 3.500 νέοι (άνδρες) κατατάσσονται κάθε χρόνο στην Εθνική Φρουρά. Μεταξύ άλλων θα εκπαιδευτούν, εκτός από τα αντικείμενα στρατιωτικού και υπηρεσιακού περιεχομένου, και στην πυρασφάλεια. Στο κάθε στρατόπεδο υφίσταται εναλλασσόμενη υπηρεσία πυρασφάλειας, η οποία όμως είναι εξαιρετικά περιορισμένη όσον αφορά στην ανάθεση του ρόλου μονίμως σε συγκεκριμένους κληρωτούς οπλίτες. Ακόμα πιο περιορισμένη, όμως, είναι η εκπαίδευση που λαμβάνουν.

Αν όμως θεωρηθεί το θέμα ως σοβαρό και σημαντικό, ένα σημαντικό ποσοστό των κληρωτών της ΕΦ θα μπορούσαν να απολύονται με τουλάχιστον την στοιχειώδη κατάρτιση που να τους επιτρέπει, δυνητικά, να προσέλθουν ως εθελοντές σε περίπτωση ανάγκης πριν, ή μετά, την απόλυσή τους.

Ένα τέτοιο σύστημα κατάρτισης θα απαιτεί τη συμμετοχή και συμβολή, τόσο της Πυροσβεστικής όσο και του Τμήματος Δασών. Η όλη οργάνωση, όμως, είτε στα ΚΕΝ, είτε στα μεγάλα στρατόπεδα, είναι εντός των δυνατοτήτων των στελεχών της ΕΦ αν διαταχθούν να το οργανώσουν.

Αν μόνο το 10% των κληρωτών κάθε σειράς καταρτιστεί στο εν λόγω αντικείμενο, θα εισέρχονται στην κοινωνία 300 με 400 άτομα τον χρόνο ως δυνητικοί εθελοντές. Το ποσοστό αυτό, και ο δυνητικός αριθμός, είναι εξαιρετικά συντηρητικός. Η ίδια η ΕΦ, δε, θα έχει σαφές ίδιον όφελος με αυτή την κατάρτιση.

Με αυτή τη δυνατότητα, θα πρέπει στη συνέχεια να οργανωθεί σύστημα εθελοντισμού που να προσφέρει σε ώρα ανάγκης και με αξιόπιστο τρόπο ικανό αριθμό εθελοντών για δασοπυρόσβεση. Όπως και στην περίπτωση της εκπαίδευσης, ως κράτος έχουμε την δυνατότητα και την τεχνογνωσία για να οργανωθεί ένα τέτοιο σύστημα, σε συνεργασία με την Πολιτική Άμυνα και τις τοπικές αρχές. Ακόμα κι αν χρειαστεί αντιμισθία για τους εθελοντές το κόστος θα είναι περιορισμένο.

Άλλα ζητήματα θα υπάρξουν, επίσης, όπως είναι το θέμα της ευθύνης (νομικής και αστικής) για την υγεία και τις πράξεις των εθελοντών. Επιπλέον, θα πρέπει να τεθεί το θέμα της πλήρους οργάνωσης και ιεραρχίας, του εξοπλισμού, καθώς και της περιοδικής επανεκπαίδευσης. Αυτά τα «προβλήματα,» όμως, δεν είναι απαγορευτικά. Ακόμα και ιδιωτικές πρωτοβουλίες, όπως είναι το SupportCy, έχουν αντιμετωπίσει ικανά αυτά τα ζητήματα. Αν κολλήσουμε σε αυτά, τότε θα μιλάμε για δικαιολογίες και όχι για πραγματικούς λόγους. 

Η πρόταση δεν θα αποτελέσει, ούτε εναλλακτική για τα πτητικά μέσα, ούτε τελική λύση από μόνη της. Επιπλέον, εκ πρώτης φαίνεται να αποκλείει τις γυναίκες, κάτι που όμως έχει επίσης εύκολες λύσεις αν υπάρχει πολιτική διάθεση για αυτό.

Είναι όμως ένα σημαντικό βήμα το οποίο μπορεί να αξιοποιήσει τον τοπικό πληθυσμό χωρίς τη δέσμευση μεγάλων πόρων και με τρόπο αποτελεσματικό.

Παρεμπιπτόντως, το ίδιο ισχύει και για την εκπαίδευση σε άλλα αντικείμενα, όπως είναι οι Πρώτες Βοήθειες. Η λογική, όμως, είναι απλή: έχουμε περίπου 3.500 άνδρες, και μαζί τους έχουμε χρόνο, πόρους κι ευκαιρία ούτως ώστε μέσα από αυτό το δημογραφικό να «αμολήσουμε» στην κοινωνία χρήσιμη κατάρτιση με πολλαπλασιαστικά οφέλη, χωρίς σε καμία περίπτωση να επηρεάζεται η στρατιωτική τους αξία.

• Οι απόψεις είναι προσωπικές.