Η ενδεχόμενη επίδραση της αύξησης των επιτοκίων στον τουριστικό τομέα
Διανύουμε μία εποχή διεθνούς αστάθειας και ανασφάλειας, με τον πληθωρισμό να καλπάζει και να παραμένει σταθερά πάνω από τα επιθυμητά επίπεδα που έθεσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σε μια προσπάθεια συγκράτησης της υπέρμετρης αύξησης του πληθωρισμού, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εφαρμόζοντας νομισματική πολιτική για την ευρωζώνη, αυξάνει συνεχώς τα βασικά επιτόκια, που είναι το πρωταρχικό εργαλείο που διαθέτει για αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.
Ως γνωστόν, η οικονομία της Κύπρου βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στον τουρισμό και στις χρηματοοικονομικές και άλλες επαγγελματικές υπηρεσίες. Οι αδιάληπτες αυξήσεις των επιτοκίων, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία της Κύπρου, αφού αυξάνουν το κόστος δανεισμού, επηρεάζοντας όχι μόνο τα νοικοκυριά αλλά και τις επιχειρήσεις.
Κινδυνεύει το τουριστικό προϊόν της Κύπρου από τη συνεχή αύξηση των επιτοκίων;
Το αυξημένο κόστος δανεισμού επιβαρύνει τις επιχειρήσεις που σχετίζονται με τον τουρισμό, όπως αεροπορικές εταιρείες, Κυπριακά ξενοδοχεία και επιχειρήσεις εστίασης, και έχει άμεσο αντίκτυπο στα έσοδα τους, αφού μετακυλίεται στους καταναλωτές με τη μορφή υψηλότερων τιμών για πτήσεις, καταλύματα και άλλες τουριστικές υπηρεσίες, με αποτέλεσμα τα ταξίδια να γίνονται πιο ακριβά για τους ξένους επισκέπτες της Κύπρου, οδηγώντας ενδεχομένως σε μείωση του αριθμού των τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα μας.
Συγκεκριμένα, η αύξηση των επιτοκίων επηρεάζει τις καταναλωτικές δαπάνες και τη ταξιδιωτική ζήτηση. Τα υψηλότερα επιτόκια ενδεχομένως να αποτρέψουν πιθανούς τουρίστες από το να κάνουν ταξιδιωτικά σχέδια που να συμπεριλαμβάνουν την Κύπρο ή να επιλέξουν πιο οικονομικούς προορισμούς. Καθώς το κόστος δανεισμού αυξάνεται, οι καταναλωτές έχουν συνήθως λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα για ταξίδια και δραστηριότητες αναψυχής και είναι λιγότερο διατεθειμένοι να λάβουν νέα δάνεια ή πίστωση. Αυτή η μείωση των καταναλωτικών δαπανών επηρεάζει τόσο τον εισερχόμενο τουρισμό όσο και τον εγχώριο τουρισμό, αφού εκτός από μειωμένη ζήτηση για πτήσεις, μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ζήτηση για καταλύματα, εστιατόρια και άλλες υπηρεσίες που σχετίζονται με την Κυπριακή τουριστική βιομηχανία.
Παράλληλα, μπορεί να προκαλέσει και αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, με ευρύτερες επιπτώσεις στη συνολική Κυπριακή οικονομία, συμπεριλαμβανομένου και του τουριστικού τομέα. Εκτός από το αυξημένο κόστος δανεισμού για επιχειρήσεις που σχετίζονται με τον τουρισμό, αυξάνεται και το κόστος δανεισμού για τις Κυπριακές τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, και καθίσταται ακριβότερο για τα ιδρύματα αυτά να δανείζουν επιχειρήσεις που αναζητούν κεφάλαια για επενδύσεις ή επέκταση. Αυτό ενδεχομένως να επιβραδύνει τις εγχώριες επιχειρηματικές επενδύσεις στην Κυπριακή οικονομία που σχετίζονται με τον τουριστικό τομέα.
Επιπλέον, οι διαφορές επιτοκίων μεταξύ των χωρών ενδεχομένως να επηρεάσουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Όταν τα επιτόκια μιας χώρας αυξάνονται σε σχέση με άλλους προορισμούς, το νόμισμά της τείνει να ενισχυθεί. Ένα ισχυρότερο εγχώριο νόμισμα μπορεί να κάνει τα ταξίδια στην Κύπρο πιο ακριβά για τους τουρίστες και να μειώσει την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας τομέα, επηρεάζοντας αρνητικά τα έσοδα της Κυπριακής Δημοκρατίας από χώρες κλειδιά για την Κύπρο, όπως είναι το Ηνωμένο Βασίλειο και το Ισραήλ.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει δηλώσει ότι το 2023 θα διατηρήσει τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα που να είναι αρκετά περιοριστικά, για να διασφαλιστεί η έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο που έχει οριστεί. Πρέπει να αποδεχτούμε ότι τα υψηλότερα επιτόκια είναι εδώ για να μείνουν, αφού βάση ενδείξεων, δεν προβλέπεται σημαντική μείωση των επιτοκίων το 2024 και το 2025.
Στην τρέχουσα χρονιά, παρά την άνοδο των επιτοκίων και την επακόλουθη αύξηση των τιμών, φαίνεται ότι οι καταναλωτές είναι ακόμα πρόθυμοι να ταξιδέψουν αψηφώντας το υψηλότερο κόστος. Είναι όμως δύσκολο να προβλέψει κάνεις τις μελλοντικές αντιδράσεις των καταναλωτών, για αυτό απαιτείται προσεκτική ανάλυση και παρακολούθηση των τάσεων της αγοράς ώστε το Κυπριακό τουριστικό προϊόν να παραμείνει ελκυστικό.
Τα τελευταία χρόνια, οι ταξιδιώτες απαιτούν απλοποιημένες ψηφιακές ταξιδιωτικές διαδικασίες και μια ομαλή ταξιδιωτική εμπειρία και αναζητούν μεταξύ άλλων, αναζωογόνηση, χαλάρωση και αυτό-φροντίδα και πιο εξατομικευμένες και μοναδικές εμπειρίες που θα τους δώσουν την ευκαιρία να ασχοληθούν με την τοπική κουλτούρα και παραδόσεις.
Καλό θα ήταν λοιπόν, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς που ασχολούνται με το Κυπριακό τουριστικό προϊόν, να κατανοήσουν τις εξελισσόμενες ανάγκες των τουριστών και να πραγματοποιήσουν τις απαιτούμενες αλλαγές στην ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν και στην ολική εμπειρία που παρέχουν, σε συνάρτηση με την προώθηση της πλούσιας και ποικιλόμορφης πολιτιστικής μας κληρονομιάς, διαφοροποιώντας έτσι την Κύπρο από τον ανταγωνισμό.
Μαρίνα Κασάπη, Principal, Φορολογικές Υπηρεσίες, KPMG Ltd.