Σερβίροντας το πρόβλημα σαν λύση
Η αυξημένη ρευστότητα με επιχορηγημένα από τον φορολογούμενο πολίτη δάνεια δεν είναι οξυγόνο αλλά θάλαμος αερίων για την οικονομία. Οκτώ χρόνια μετά ακόμα δεν έχουν καταλάβει, ή ακόμη χειρότερα προσποιούνται πως δεν καταλαβαίνουν ίσως, ότι είναι η υπέρ-αυξημένη ρευστότητα μέσω δανείων που έχουν χορηγηθεί χωρίς να υπάρχει ικανότητα αποπληρωμής που μας δημιούργησε την οικονομική κρίση.
Οι συνθήκες ανάπτυξης δεν υπάρχουν σήμερα στην Κύπρο λόγω του υπερβολικού δανεισμού που έχει καθηλώσει την ικανότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να δραστηριοποιούνται ενεργά. Ο υπερβολικός δανεισμός είναι το πρόβλημα. Ο περαιτέρω κακός δανεισμός επομένως δεν μπορεί να είναι η λύση. Μόνο η επιδείνωση του προβλήματος.
Και έρχονται τώρα να ισχυριστούν ότι τάχα η αυξημένη ρευστότητα μέσω περαιτέρω δανεισμού, βάζοντας μάλιστα τον φορολογούμενο πολίτη σαν εγγυητή, θα είναι η θεραπεία της οικονομίας. Δυστυχώς όπως πολλά άλλα που συμβαίνουν από αυτήν την κυβέρνηση έχουν τη δική τους ατζέντα και το μόνο που νοιάζονται είναι η ωραιοποίηση της βιτρίνας όταν μας τα παρουσιάζουν. Οι επιπτώσεις από αυτό δεν θα είναι άμεσα αισθητές και ο σκοπός είναι το βόλεμα ημετέρων όπου οι τυχόν επιπτώσεις στον κόσμο θεωρούνται παράπλευρη ζημιά. Με άλλα λόγια, μας προσβάλλουν και τη νοημοσύνη μας τώρα, όχι μόνο την τσέπη μας.
Η πραγματικότητα όμως είναι ότι τα δάνεια που δεν έχουν ικανότητα αποπληρωμής δεν είναι οξυγόνο αλλά δηλητήριο για την οικονομία έστω και εάν ο φορολογούμενος μέσω κυβερνητικών εγγυήσεων αντικαθιστά τον δανειζόμενο που δεν είναι πλέον αξιόχρεος λόγω υπερβολικού κακού δανεισμού. Τους μόνους που ίσως βοηθά ο περαιτέρω δανεισμός μέσω κυβερνητικών εγγυήσεων είναι τους βολεμένους που τους δίνει περαιτέρω περιθώρια και χρόνο για να συμπληρώσουν το έργο τους, της ληστείας των ισολογισμών των τραπεζών.
Εν κατακλείδι, τα δάνεια δεν είναι οξυγόνο σε μια υπερδανεισμένη με κακά δάνεια οικονομία αλλά αργός θάνατος. Χρειαζόμαστε πρώτα συνθήκες για βιώσιμη ανάπτυξη (που για να έρθει πρέπει να μειωθεί ο δανεισμός και να διορθωθούν οι ισολογισμοί του κόσμου και των επιχειρήσεων). Μετά από αυτό θα μπορούν να χρηματοδοτούν βιώσιμα έργα και με ίδιο κεφάλαιο (equity), που είναι και το ζητούμενο.
Ο Σαββάκης Κ. Σαββίδης είναι οικονομολόγος που ειδικεύεται στην οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση έργων. Ήταν πρώην ανώτερος διευθυντής στην Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως και έχει διατελέσει τακτικός επισκεπτόμενος λέκτορας στο πανεπιστήμια του Harvard και Queen’s του Καναδά. Author Page: http://ssrn.com/author=262460.